Một trong những việc làm ý nghĩa thiết thực và nhân văn được tỉnh thực hiện xuyên suốt trong nhiều năm qua, đó là việc cải thiện điều kiện về nhà ở cho các hộ nghèo, cận nghèo và gia đình người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh. Từ đó đã góp phần hiện thực hóa giấc mơ "an cư” cho hộ nghèo.
Quyết liệt, chủ động "xóa nhà tạm, nhà dột nát”
Với sự chỉ đạo sát sao của tỉnh, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, địa phương và sự hưởng ứng, tham gia của các tầng lớp nhân dân, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát đã trở thành một phong trào rộng khắp trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong thời gian qua. Sự huy động sức mạnh và nguồn lực tổng hợp cùng tham gia xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo từ các tổ chức, đoàn thể, cộng đồng, dòng họ dân cư hỗ trợ trực tiếp về nhân công, vật liệu, đất đai... theo đúng phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm”, giai đoạn 2016 - 2020, toàn tỉnh đã hỗ trợ làm trên 9.000 căn nhà cho hộ người có công với cách mạng và hộ nghèo.
Trong 2021 - 2024, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh với những cách làm sáng tạo, huy động nguồn lực lớn chủ yếu từ nguồn xã hội hóa cùng với sự chung tay của cộng đồng, nhân dân; các sở, ban, ngành của tỉnh cũng đã phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm trong công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ các xã, các thôn đặc biệt khó khăn, hỗ trợ các hộ nghèo, hộ cận nghèo đặc biệt khó khăn về nhà ở làm nhà mới, sửa chữa nhà, toàn tỉnh đã hỗ trợ làm trên 7.400 căn nhà (kinh phí trên 700 tỷ đồng).
Từ những ngôi nhà mới, đã tạo động lực để các hộ người có công, hộ nghèo, người nghèo vươn lên, ổn định cuộc sống. Qua đó, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm bình quân giai đoạn 2021-2024 là 3,66%. Hết năm 2024, còn 5,68%, đứng thứ 6/14 tỉnh trong Vùng trung du và miền núi phía Bắc, đưa Yên Bái trở thành điểm sáng tiêu biểu, dẫn đầu các tỉnh trong khu vực Tây Bắc về xây dựng nông thôn mới.
Giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh đã hỗ trợ làm 9.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo (kinh phí trên 494 tỷ đồng) và giai đoạn 2021-2024, Từ kết quả xóa nhà tạm đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 32,21% (năm 2026) xuống còn 7,04% (năm 2020), cải thiện 10 bậc so với đầu nhiệm kỳ. Hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn 5,68%, xếp thứ 15/63 tỉnh, thành phố, cải thiện 5 bậc so với đầu nhiệm kỳ.
Một trong những địa phương có tiến độ khởi công xóa nhà tạm, nhà dột nát nhanh nhất cả nước
Năm 2025, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Yên Bái đã tiếp tục rà soát và xây dựng Đề án xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh với mục tiêu hoàn thành hỗ trợ làm mới, sửa chữa 2.208 căn nhà (tổng kinh phí dự kiến trên 120 tỷ đồng).
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Yên Bái đã huy động được sức mạnh và nguồn lực tổng hợp cùng tham gia xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo từ các tổ chức, đoàn thể, cộng đồng, dòng họ dân cư hỗ trợ trực tiếp về nhân công, vật liệu, đất đai... Cùng với đó, tỉnh phân công cụ thể cho từng cán bộ ở địa phương theo dõi, hỗ trợ, giúp đỡ từng hộ gia đình trong quá trình làm nhà. Luôn sát sao và quyết tâm cao để thực hiện mục tiêu hỗ trợ xóa 100% nhà tạm, dột nát cho các hộ nghèo, gia đình có công với cách mạng với quyết tâm "không để ai phải ở nhà tạm, nhà dột nát”, tính đến ngày 21/4/2025, đã có 8/9 địa phương trong toàn tỉnh hoàn thành mục tiêu khởi công xây dựng, sửa chữa nhà cho các đối tượng với 2.204/2.208 nhà, đạt 99,9%. Toàn tỉnh hiện chỉ còn lại 4 nhà chưa khởi công. Từ con số ấn tượng này, Yên Bái trở thành một trong những địa phương có tiến độ khởi công nhanh nhất cả nước, trong đó có 1.165 nhà đã hoàn thành, đạt 52,8%.
Với tiến độ như hiện nay, tỉnh Yên Bái sẽ sớm đạt mục tiêu của Đề án và hoàn thành trước kế hoạch so với mục tiêu chung của cả nước. Ngày càng có nhiều ngôi nhà được khởi công, hoàn thành, bàn giao cho người dân sử dụng đã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc cải thiện điều kiện sống cho người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách.
Tính đến ngày 21/4, đã có 8/9 địa phương trong toàn tỉnh hoàn thành mục tiêu khởi công xây dựng, sửa chữa nhà cho các đối tượng với 2.204/2.208 nhà, đạt 99,9%
Hiện thực hóa giấc mơ "an cư”
Là hộ nghèo của xã Mông Sơn, huyện Yên Bình từ nhiều năm nay, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, lại một mình nuôi 2 người con đang tuổi ăn học nên cuộc sống của gia đình chị Hoàng Thị Đào, thôn Làng Cạn còn gặp nhiều khó khăn. Với sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, gia đình chị đã được hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng ngôi nhà mới với diện tích trên 100m2. Sau gần 2 tháng xây dựng đến nay, ngôi nhà mới của gia đình chị đã hoàn thiện được trên 95%, dự kiến khoảng một tuần nữa mẹ con chị sẽ dọn về ở ngôi nhà mới.
Chị Đào phấn khởi: "Tôi không bao giờ dám nghĩ đến việc có một ngôi nhà khang trang để ở, nay được Đảng, Nhà nước quan tâm, hỗ trợ kinh phí để mẹ con tôi có mái ấm kiên cố, tôi thật sự rất cảm ơn các cấp lãnh đạo, nhà tài trợ đã quan tâm người dân nghèo chúng tôi. Giờ yên tâm lao động, tôi có điều kiện lo cho các con được học hành đàng hoàng”.
Niềm vui của chị Đào cũng là niềm vui chung của nhiều hộ gia đình nghèo, khó khăn trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ xây dựng mới, sửa chữa nhà ở bảo đảm kiên cố, an toàn. Niềm vui có nhà mới còn là động lực để những hộ gia đình nghèo phấn đấu làm ăn vươn lên.
Gia đình ông Vàng A Ninh, thôn Khấu Dê, xã Xà Hồ, huyện Trạm Tấu là một trong những hộ nghèo được hỗ trợ 60 triệu đồng làm nhà theo Đề án xóa nhà tạm, nhà dột nát năm 2025. Không giấu nổi niềm vui, ông Ninh chia sẻ: "Gia đình được nhà nước hỗ trợ làm nhà, mình cảm thấy rất là phấn khởi. Có ngôi nhà kiên cố, bảo đảm tiêu chí "3 cứng”, có nhà bếp và công trình vệ sinh rồi, tôi sẽ cố gắng chăm chỉ làm ăn để sớm để thoát nghèo trong thời gian tới”.
Năm 2025, huyện Trạm Tấu triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát cho 253 hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn huyện. Trong đó, làm mới 225 nhà, sửa chữa 28 nhà. Đến nay, đã có 100% nhà trên địa bàn huyện đã hoàn thành khởi công xây dựng và có 164 nhà đã nhận bàn giao, đưa vào sử dụng, đạt tỷ lệ 65%.
Ông Vũ Lê Chung Anh - Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu cho biết: "Chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát là chủ trương lớn, có ý nghĩa chính trị đặc biệt quan trọng và nhân văn sâu sắc. Do đó, để sớm hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát, huyện đã ban hành kế hoạch cụ thể, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với UBND các xã, thị trấn tiến hành rà soát, xác định số lượng hộ nghèo, cận nghèo và đối tượng chính sách cần hỗ trợ xây dựng mới hoặc sửa chữa theo đúng quy định. Đồng thời, ban hành các kế hoạch, công văn hướng dẫn, kiểm tra, giám sát; báo cáo đánh giá tình hình thực hiện, khó khăn, vướng mắc và đề xuất phương án giải quyết kịp thời”.
Và một điều dễ nhận ra qua việc thực hiện hỗ trợ nhà cho hộ nghèo trong suốt thời gian qua, đó là sau khi nhận sự hỗ trợ về nhà ở, phần lớn hộ nghèo, cận nghèo đều có động lực, tích cực lao động sản xuất để tự vươn lên, cam kết phấn đấu sau một thời gian nhất định sẽ thoát nghèo, giảm đáng kể việc trông chờ, ỷ lại vào trợ cấp của Nhà nước.
Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã thực sự thổi lên một luồng sinh khí mới, thắp sáng truyền thống đạo lý "tương thân tương ái’, "lá lành đùm lá rách” để hỗ trợ người dân khó khăn được an cư. Việc khởi công xây dựng và hoàn thành, bàn giao những căn nhà mới, khang trang không chỉ giúp các gia đình ổn định cuộc sống, mà còn thắp lên niềm tin, hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn. Đồng thời, sớm hiện thực hiện hóa mục tiêu đưa Yên Bái trở thành tỉnh khá và phấn đấu nằm trong nhóm 5 tỉnh phát triển hàng đầu của Vùng Trung du và miền núi phía Bắc vào năm 2030, vững bước cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, phồn vinh, thịnh vượng và hạnh phúc.
Thanh Chi
