Tại thành phố Lào Cai, không ít nhà văn hóa khu dân cư đã và đang bị sử dụng chưa đúng mục đích từ nhiều năm nay. Đơn cử như Nhà văn hóa khu dân cư Phú Thịnh II, tại tổ 6, phường Bắc Cường. Theo quan sát của phóng viên, trong khuôn viên sân nhà văn hóa luôn có hàng chục xe ô tô được cất, gửi trong lán có mái che bằng tôn và một quán nước nhỏ bán cả ngày, lẫn tối. Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết: Tháng 1/2021, đại diện tổ dân phố số 6 + 7, phường Bắc Cường đã ký hợp đồng cho thuê diện tích sân Nhà văn hóa khu dân cư Phú Thịnh II, phường Bắc Cường với bà Nguyễn Thị Tươi, số nhà 051, phố Hoàng Trường Minh, tổ 6, phường Bắc Cường, thời gian là 3 năm (đến hết 31/12/2023), với mức giá thỏa thuận là 25 triệu đồng/năm, mục đích thuê để trông, giữ xe qua đêm.
Trao đổi với ông Tuấn Anh, Tổ trưởng tổ dân phố số 6, phường Bắc Cường thì được biết, việc người dân gửi xe tại sân nhà văn hóa là nhu cầu, nguyện vọng của người dân và đã được các hộ trong khu dân cư đồng ý. Điều này cũng là để thực hiện tốt hơn quy định không đậu, đỗ xe trên vỉa hè, lòng, lề đường.
Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, xe được gửi cả ngày, lẫn đêm, chứ không chỉ gửi qua đêm. Khi phóng viên đề nghị được cung cấp thêm thông tin về vấn đề việc sử dụng kinh phí thu được từ trông giữ xe thì ông Tuấn Anh từ chối.
Chị T.M.P., tổ 6, phường Bắc Cường cho hay: Buổi chiều tối và ngày nghỉ, tôi thường cho trẻ con dạo chơi quanh khu vực nhà văn hóa của khu dân cư. Tôi thấy việc các xe ô tô đỗ trong sân nhà văn hóa rất bất tiện. Diện tích sân vốn không rộng, buổi chiều người dân còn chơi thể thao. Trẻ em muốn đá bóng hoặc đạp xe, nô đùa trong khuôn viên nhà văn hóa đều bị vướng bởi xe ô tô. Tôi cũng không được biết chính xác khoản tiền mà tổ dân phố cho thuê trông giữ xe được sử dụng như thế nào.
Cá biệt, trên địa bàn phường Kim Tân có Nhà văn hóa tổ 26 (trước đây là tổ 41). Hiện tại, nhà văn hóa này đang được cho thuê hoàn toàn để làm trường mầm non từ năm 2012. Việc cho thuê được hợp lý hóa bằng 2 bản hợp đồng, với mục đích là xã hội hóa giáo dục, tạo sân chơi lành mạnh cho thanh, thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn. Các hợp đồng đều có thời hạn lâu dài và có mức giá cho thuê là 2 - 2,5 triệu đồng/tháng, tùy từng giai đoạn.
Bà N.T.H, người dân tổ 26, phường Kim Tân cho biết: Tôi nghĩ, nhà văn hóa khu dân cư là dành cho cộng đồng và là nơi tổ chức nhiều hoạt động tập thể cho người dân, không thể trở thành nơi kinh doanh của một cá nhân hay tổ chức nào.
Những vi phạm tại các nhà văn hóa thôn, tổ dân phố trên địa bàn thành phố Lào Cai đang cho thuê, sử dụng vào mục đích khác: 1. Điểm văn hóa bị xâm lấn trái quy định: Nguyễn Khuyến, Trần Đại Nghĩa, Duyên Sơn, phường Cốc Lếu; điểm văn hóa khu dân cư thôn Cóc 1, xã Tả Phời. 2. Sử dụng quỹ đất nhà văn hóa làm trường mầm non tư thục (nhà văn hóa tổ 26 phường Kim Tân - trước đây là tổ 41). 3. Cho hộ kinh doanh sử dụng đất văn hóa làm địa điểm kinh doanh (nhà văn hóa Nguyễn Du và Nguyễn Du 2, phường Kim Tân; nhà văn hóa khu dân cư Châu Úy 1, phường Bắc Cường). 4. Đất sân bóng do UBND phường quản lý đã cho thuê chưa đúng quy định (sân bóng phường Cốc Lếu, phường Lào Cai). 5. Sử dụng sân nhà văn hóa cho hộ kinh doanh thuê để trông giữ xe ô tô (nhà văn hóa Khánh Yên, phường Lào Cai; nhà văn hóa khu dân cư Phú Thịnh II, phường Bắc Cường). 6. Cho hộ kinh doanh thuê khuôn viên nhà văn hóa phường để trông giữ xe ô tô (nhà văn hóa phường Bắc Cường). 7. Cho hộ kinh doanh thuê mặt bằng đất tổ 8 để kinh doanh (gần nhà văn hóa phường Bắc Cường). |
Qua trao đổi với ông Phan Văn Năm, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin thành phố Lào Cai, được biết: Giữa tháng 8/2022, phòng đã phối hợp với các phòng, ban liên quan của UBND thành phố kiểm tra, rà soát việc quản lý, khai thác hoạt động của các thiết chế văn hóa trên địa bàn các xã, phường. Qua kiểm tra, phòng đã có báo cáo thống kê chi tiết và đang tham mưu với UBND thành phố về những cách thức giải quyết và xử lý vi phạm xảy ra tại một số nhà văn hóa, điểm sinh hoạt văn hóa.
Về cơ bản, 15 nhà văn hóa xã, phường và 128/207 điểm văn hóa đã triển khai, thực hiện tốt việc xây dựng quy chế quản lý và tổ chức hoạt động theo quy định. Tuy nhiên, hiện vẫn có 16 nhà văn hóa, điểm văn hóa trên địa bàn 4 phường (Cốc Lếu, Kim Tân, Bắc Cường, Lào Cai) và xã Tả Phời có dấu hiệu cho thấy việc thực hiện chưa đúng quy định của Nhà nước trong tổ chức hoạt động và quản lý nhà văn hóa cộng đồng khu dân cư, đó là cho thuê đất nhà văn hóa, điểm sinh hoạt của cộng đồng dân cư vào mục đích kinh doanh.