Theo ghi nhận của phóng viên, tại vị trí nút giao Km31 + 600, nhánh R1, lý trình Km0 + 000 đến Km0 + 238 (Dự án nâng cấp Quốc lộ 279) đoạn qua thôn Tông Pháy, xã Dương Quỳ, đơn vị thi công đã đổ đất đá tôn nền lên cao hơn so với mặt đường cũ từ 2 m đến 3 m, làm hàng chục nhà dân nằm lọt sâu xuống ta luy âm. Không chỉ vậy, việc lu lèn và san gạt nền đường đã gây nứt tường và hư hỏng nhà dân, trong khi công tác thống kê, đền bù giải phóng mặt bằng chưa thực hiện xong.
Chị La Thị Thu Hà, thôn Tông Pháy, xã Dương Quỳ chia sẻ: Gia đình tôi thuộc diện phải di dời nhưng hiện chưa được nhận tiền đền bù giải phóng mặt bằng, nên chưa thể chuyển nhà đến nơi ở mới; trong khi đó, đơn vị thi công ngày nào cũng chở đất đá đến đổ thải và tôn mặt đường, lối vào nhà bị san lấp, khiến việc đi lại rất bất tiện.
“Sống ngay dưới chân công trình, đất đá vây xung quanh như vậy, gia đình tôi rất lo khi trời mưa, bùn đất sẽ trôi vào nhà hoặc bị ngập úng. Đặc biệt, nhà có trẻ nhỏ, người già nên tôi rất lo lắng…”- chị Hà cho biết thêm.
Giống như hộ chị Hà, hộ anh Hoàng Xuân Hiệp, thôn Tông Pháy cũng đang trong tình cảnh tương tự. Trước đây, ngôi nhà của vợ chồng anh Hiệp nằm bám ven Quốc lộ 279, việc đi lại và sinh hoạt diễn ra thuận lợi. Tuy nhiên, hơn một tuần nay, nhà anh đang bị bủa vây 4 phía, sau lưng là đoạn đường mới, nền tôn cao gần ngang mái nhà, phía trước, đơn vị thi công đổ đất đá lấp kín cửa ra vào. Sinh hoạt hằng ngày bị ảnh hưởng nhưng nhà anh Hiệp chưa nhận được tiền đề bù, nên không thể dỡ nhà di chuyển đến nơi an toàn.
Được biết, từ đầu tháng 1/2024, một số hộ dân tại thôn Tông Pháy, xã Dương Quỳ đã có kiến nghị, phản ánh với chính quyền địa phương và chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án 2 (Dự án Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc) về việc nhà thầu thi công là Công ty TNHH Tự Lập, đào đắp nâng cao nền đường so với nền nhà dân hai bên đường, khiến các hộ dân không có đường vào nhà; điều này dẫn đến nguy cơ ngập úng và đất đá lăn làm hư hỏng đồ đạc…
Theo lý giải của đại diện chủ đầu tư, trước đây, theo phương án thiết kế bước 1 thì 12 hộ dân ở thôn Tông Pháy nằm ven Quốc lộ 279 đều không nằm trong khu vực ảnh hưởng. Khi triển khai thi công nút giao đường tránh qua trung tâm xã Dương Quỳ, đã phát sinh diện tích cần thu hồi để thực hiện dự án, nên chủ đầu tư đã đề nghị chính quyền địa phương tiếp tục thực hiện việc giải phóng mặt bằng.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, công tác thống kê, đền bù và bố trí tái định cư còn chưa thực hiện xong. Dù vậy, từ đầu năm 2024, chủ đầu tư đã để đơn vị thi công đào đắp, nâng cốt đường cũ, đổ thải gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà dân.
Trao đổi với phóng viên, ông La Trung Đồng, Phó Chủ tịch HĐND xã Dương Quỳ cho biết: Việc thi công nâng cấp Quốc lộ 279 luôn được người dân và chính quyền địa phương ủng hộ, tạo điều kiện. Tuy nhiên, người dân mong muốn, trước khi triển khai thi công, chủ đầu tư và nhà thầu cần chấp hành nghiêm các quy định về giải phóng mặt bằng và tái định cư. Hiện tại, khi công tác đền bù, giải phóng mặt bằng chưa hoàn thiện nhưng đơn vị thi công đã cho đào đắp khối lượng đất đá rất lớn, đổ thải xung quanh khu dân cư không đúng quy định nhằm đẩy nhanh tiến độ. Nếu trời mưa, đất đá sẽ sạt lở, trôi vào nhà dân, gây nguy hiểm cho tính mạng và tài sản của các hộ dân. Chúng tôi đề nghị các đơn vị liên quan và huyện Văn Bàn sớm vào cuộc, kiểm tra làm rõ và chỉ đạo phương án khắc phục kịp thời.
Trong ngày 7/1/2024, sau khi tiếp nhận thông tin từ người dân, UBND xã Dương Quỳ đã yêu cầu nhà thầu tạm dừng thi công nút giao đường tránh qua trung tâm xã; phối hợp với chủ đầu tư và cơ quan chức năng của huyện tổ chức kiểm tra thực địa, ghi nhận tình hình thực tế; thống nhất các phương án thu hồi đất bổ sung; thống kê các nhà dân bị ảnh hưởng để có kế hoạch di chuyển, nhằm đảm bảo an toàn cho các hộ dân. Tuy nhiên, khi phóng viên có mặt tại hiện trường vào sáng 9/1/2024, Công ty TNHH Tự Lập (nhà thầu thi công gói thầu XL 02, đoạn qua xã Dương Quỳ vẫn tiếp tục cho máy móc đào đắp, san gạt.
Theo tìm hiểu của phóng viên, ngoài làm ảnh hưởng đến khu dân cư Tông Pháy thì việc thi công gói thầu XL 02, đoạn qua xã Dương Quỳ cũng phát sinh một số bất cập, vướng mắc cần khẩn trương khắc phục. Trong đó, việc thi công đường tránh đi qua cánh đồng các thôn Tông Pháy, Tông Hốc và Pá Bó khiến công trình thủy lợi bị hư hỏng, cần khắc phục sớm để phục vụ tưới tiêu cho trên 10 ha đất cấy lúa vụ xuân 2024. Ngoài ra, một số vị trí cống thoát nước ngang đường được thiết kế quá sâu, nằm dưới cốt lòng suối Chăn và các khe suối, nên sẽ không thể tiêu thoát nước khi có mưa lũ, gây nguy cơ ngập úng ruộng vườn và khu dân cư. Cùng với đó, nhiều điểm cống thoát hướng thẳng vào ruộng vườn của người dân, nên khi có mưa lũ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoa màu và diện tích lúa.
Về phía đơn vị chủ đầu tư, ông Bùi Xuân Duẩn, đại diện Ban Quản lý dự án 2 – Bộ Giao thông Vận tải cho biết: Trước mắt, chúng tôi yêu cầu nhà thầu tạm dừng thi công nút giao đường tránh qua trung tâm xã Dương Quỳ để phối hợp với chính quyền địa phương hoàn thiện công tác giải phóng mặt bằng theo phạm vi của dự án. Đối với công trình cấp nước sản xuất bị ảnh hưởng, đơn vị đang khẩn trương thi công máng dẫn nước thay thế. Trong trường hợp sản xuất của người dân bị ảnh hưởng, đơn vị sẽ có phương án hỗ trợ cho bà con. Đối với một số cống thoát nước ngang đường chưa đảm bảo tiêu thoát nước, đơn vị tư vấn đã đo đạc, tính toán lại phương án thiết kế để khắc phục hoặc bổ sung hạng mục phù hợp.
Thông tin với phóng viên, ông Lê Xuân Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Bàn cho biết: Ngay sau khi tiếp nhận các phản ánh của người dân, UBND huyện đã yêu cầu chủ đầu tư gói thầu XL02 là Ban Quản lý dự án 2 (Bộ Giao thông Vận tải) kiểm tra tình hình thực tế để tìm giải pháp khắc phục. Đồng thời chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện phối hợp với UBND xã Dương Quỳ khẩn trương rà soát các hộ dân bị ảnh hưởng, hoàn thiện hồ sơ chi trả tiền đền bù để các hộ dân sớm di chuyển đến nơi ở mới.
Việc khắc phục những bất cập, vướng mắc phát sinh tại công trường thi công nút giao đường tránh qua trung tâm xã Dương Quỳ nói riêng và tại Gói thầu XL02, Dự án nâng cấp Quốc lộ 279 nói chung là vấn đề lớn, rất cần có cần sự vào cuộc của chính quyền xã, huyện và cơ quan chức năng cấp tỉnh để giải quyết dứt điểm, giúp người dân có nơi ở mới để vui xuân, đón tết an toàn.
