Ngày 14/3, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký ban hành sắc lệnh hành pháp nhằm thắt chặt sở hữu súng đạn thông qua việc tăng cường xác minh thông tin cá nhân của người mua súng đạn. Động thái này cũng mở đường cho các cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ có thể vận dụng tối đa luật kiểm soát súng lưỡng đảng được ban hành vào mùa Hè năm ngoái.
 |
| Bạo lực súng đạn là một vấn nạn nhức nhối ở Mỹ. |
Gần hai tháng sau hai vụ xả súng gây nhiều thương vong làm rung chuyển cộng đồng người Mỹ gốc Á, ngày 14/3, Tổng thống J.Biden đã đến thăm thành phố Monterey Park thuộc bang California và ký sắc lệnh hành pháp tăng cường kiểm tra lý lịch trước khi mua bán súng. Trước đó, tại Monterey Park, vào ngày 21/1, trong đêm trước Tết Nguyên đán, 11 người Mỹ gốc Á đã bị bắn chết và 9 người khác bị thương tại Star Ballroom Dance Studio. Tổng thống J.Biden gọi vụ nổ súng là "thảm kịch đã xuyên thủng tâm hồn nước Mỹ".
“Tôi ở đây thay mặt người dân Mỹ chia buồn cùng các bạn, cầu nguyện cùng các bạn, để các bạn biết rằng các bạn được yêu thương và không cô đơn… " – Tổng thống J.Biden phát biểu trước khi bày tỏ lòng tiếc thương đối với từng nạn nhân ở Monterey Park. Người đứng đầu Nhà Trắng tin tưởng sắc lệnh mà ông mới ban hành sẽ giúp súng đạn được cách ly khỏi bàn tay của những kẻ nguy hiểm khi ông tiếp tục kêu gọi Quốc hội yêu cầu kiểm tra lý lịch đối với tất cả các vụ mua bán súng. “Hôm nay, tôi ở đây với các bạn để hành động… Hôm nay, tôi công bố một sắc lệnh hành pháp khác giúp đẩy nhanh và tăng cường việc kiểm soát bạo lực súng đạn để cứu nhiều người hơn, nhanh hơn” – ông J.Biden bày tỏ.
Theo lý giải của ông J.Biden, sắc lệnh chỉ thị các nhà chức trách tăng cường kiểm tra lý lịch người mua súng bằng cách răn đe những người bán súng không thực hiện công việc này khi được yêu cầu, với mục tiêu "đưa chúng ta đến gần nhất có thể tới việc kiểm tra lý lịch phổ quát mà không cần một luật mới được thông qua". Sắc lệnh cũng chỉ đạo các cơ quan liên bang nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy việc sử dụng luật "Cờ đỏ", đồng thời chỉ thị cho giới chức Mỹ tiết lộ thêm thông tin về các hành vi vi phạm pháp luật của những đối tượng buôn bán vũ khí được cấp phép.
Sắc lệnh cũng khuyến nghị Lầu Năm Góc "phát triển và thực hiện các nguyên tắc để bảo đảm an toàn vũ khí và an toàn công cộng”. Đồng thời, sắc lệnh này cũng nhằm trực tiếp vào các tập đoàn sản xuất súng đạn tại Mỹ khi yêu cầu Ủy ban Thương mại liên bang đánh giá hoạt động tiếp thị, quảng cáo súng đạn đối với người dân Mỹ, kể cả với các đối tượng là trẻ em vị thành niên.
Sắc lệnh của ông J.Biden yêu cầu Nội các thực hiện một kế hoạch nhằm hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi bạo lực súng đạn. Theo đó, Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland cần củng cố các quy tắc dành cho những người buôn bán súng được liên bang cấp phép để những người này nắm được rằng, họ được yêu cầu kiểm tra lý lịch của người mua súng như một phần quy định của việc được giấy phép.
Kết quả các cuộc thăm dò gần đây cho thấy đa số người dân Mỹ đều ủng hộ việc siết chặt kiểm tra lý lịch đối với những người mua súng. Trong các bài phát biểu gần đây, Tổng thống Mỹ J.Biden cũng nhấn mạnh việc ủng hộ kiểm soát súng đạn chặt chẽ hơn và coi đây là một trong những ưu tiên của đảng Dân chủ. Các trợ lý của Tổng thống cho biết, quan điểm về kiểm soát súng đạn của ông J.Biden đã được thôi thúc sau cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ và người đứng đầu Nhà Trắng sẽ tiếp tục thúc đẩy những thay đổi mạnh mẽ khi tiến tới cuộc bầu cử năm 2024.
 |
| Tổng thống J.Biden phát biểu về những nỗ lực nhằm giảm bạo lực súng đạn tại Monterey Park, California, ngày 14/3/2023. |
Dự luật về an toàn súng đạn được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm ngoái mang tên “Đạo luật Cộng đồng An toàn hơn”, được những người ủng hộ kiểm soát súng coi là một khởi đầu tốt nhưng chưa đủ xa. Sau khi dự luật được ký ban hành, 11 vụ xả súng hàng loạt khác đã xảy ra và làm chấn động nước Mỹ.
Theo thông tin do tổ chức Gun Violence Archive công bố ngày 14/3, trong 6 ngày đầu tiên của tháng 3/2023, đã xảy ra 17 vụ xả súng hàng loạt tại nước Mỹ, nâng tổng số vụ xả súng hàng loạt tại quốc gia này trong năm 2023 lên 109 vụ (trong đó, tháng 1 xảy ra 52 vụ, tháng 2 là 40 vụ và tháng 3 là 17 vụ). Con số này đã gia tăng đáng kể so với số liệu thống kê vào cùng kỳ năm ngoái là 85 vụ.
Báo cáo vào tháng 3 của tổ chức Gun Violence Archive cũng cho thấy trong 2 tháng đầu năm 2023, gần 3.000 người đã thiệt mạng và 964 trẻ em bị thương do súng đạn ở Mỹ. Theo đánh gia của CNN, đây là những con số kỷ lục trong lịch sử nước Mỹ.
Ông John Feinblatt, Chủ tịch của Everytown for Gun Safety (tổ chức ngăn bạo lực súng đạn hàng đầu ở Mỹ) đã ca ngợi sắc lệnh hành pháp của Tổng thống J.Biden là một giải pháp an toàn cho cộng đồng. "Đây là ví dụ mới nhất về sự lãnh đạo của Tổng thống J.Biden đối với an toàn súng và chúng tôi tự hào được sát cánh cùng Tổng thống để đưa ra những hành động mạnh mẽ nhằm thu hẹp kẽ hở liên quan tới việc mua bán súng. Điều này sẽ mở rộng đáng kể việc kiểm tra lý lịch của người mua bán súng đạn, ngăn chặn vũ khí tiếp cận với những đối tượng người nguy hiểm và cứu sống con người” – ông Feinblatt nói.
