LCĐT - Đó là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tại cuộc họp nghe Đoàn kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 856/QĐ - UBND báo cáo nhanh kết quả kiểm tra Nhà máy Luyện kim màu của Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh và xác định nguyên nhân cây tròng, hoa màu tại xã Bản Lầu (Mường Khương) bị ảnh hưởng vào sáng 27/3.
Tham dự cuộc họp có lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh; đại diện Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh; lãnh đạo UBND huyện Mường Khương và xã Bản Lầu.
![]() |
Quang cảnh cuộc họp. |
Theo báo cáo tại cuộc họp, ngày 21/3, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, khoa học công nghệ, đầu tư, xây dựng đối với Nhà máy Luyện kim màu của Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh tại xã Bản Lầu (Mường Khương); đồng thời, đo quan trắc khí thải tại nhà máy và phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật môi trường (Bộ Nông nghiệp và PTNT) lấy mẫu phân tích để xác định nguyên nhân cây dứa bị thối quả và một số cây trồng trong khu vực bị ảnh hưởng.
Tại thời điểm kiểm tra, hệ thống thiết bị trước đây do Công ty Cổ phần VIDIFI đầu tư xây dựng, gồm lò đứng hỏa luyện và các thiết bị kèm theo đã dừng hoạt động. Thay vào đó, Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh đã lắp đặt thay thế 1 dây chuyền lò quay hỏa luyện công suất 75.000 tấn/năm và đang lắp đặt 1 dây chuyền lò đứng hỏa luyện đồng công suất 126.000 tấn/năm, nhưng chưa hoạt động. Sản phẩm hiện nay vẫn là sten đồng (hàm lượng Cu trên 32%). Các hạng mục khác (sản xuất ra đồng kim loại và axit H2SO4 chưa đầu tư xây dựng theo tiến độ trong giấy chứng nhận đầu tư do chưa giải phóng được mặt bằng. Vì vậy, lượng khí SO2 chưa được thu hồi để sản xuất ra axit H2SO4 mà phải xử lý bằng hệ thống phun sữa vôi để trung hòa.
![]() |
Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh kiểm tra Nhà máy Luyện kim màu của Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh. |
Qua kiểm tra cho thấy, một số dây chuyền, công nghệ của nhà máy đưa vào lắp đặt, nhưng chưa được thẩm tra về công nghệ; dự án chưa có thiết kế kỹ thuật và chưa được cơ quan chuyên môn thẩm định và chưa có báo cáo đánh giá về tác động môi trường… Kết quả đo nhanh của Đoàn kiểm tra liên ngành ngày 23/3 cho thấy, khi không vận hành hệ thống phun sữa vôi để xử lý khí thải thì nồng độ SO2 khá cao, gấp 18 lần quy chuẩn cho phép, nhưng khi vận hành hệ thống phun sữa vôi trong điều kiện bể cung cấp dung dịch sữa vôi được khuấy liên tục thì nồng độ SO2 thấp hơn tiêu chuẩn cho phép.
Qua kiểm tra, hệ thống xử lý khí thải của Nhà máy Luyện kim màu trước đây còn có một số vị trí bị hở, hệ thống cấp và phun sữa vôi cũng chưa đáp ứng yêu cầu nên lượng khí thải SO2 không được xử lý triệt để đã phát tán vào không khí. Trong điều kiện trời khô hanh và có gió thì khí phát tán và pha loãng khá nhanh không gây ra tác động lớn. Tuy nhiên, khi điều kiện thời tiết có mây mù, ẩm ướt hoặc trời mưa thì khí SO2 sẽ tác dụng với nước và hơi nước tạo thành dung dịch axít H2SO4 gây tác động xấu cho cây cối, hoa màu.
Theo rà soát của Đoàn kiểm tra liên ngành, có 53,79 ha cây trồng bị ảnh hưởng, trong đó 11,9 ha dứa đang thu hoạch; 5,66 ha dứa trồng mới; 10,37 ha chè; 14,61 ha cao su; 4,65 ha cây chuối cấy mô; 2.000 cây mít Thái Lan. Ngoài ra, có 0,2 ha ruộng cấy lúa bị đất, đá vùi lấp.
![]() |
Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thông tin về kết quả kiểm tra Nhà máy Luyện kim màu của Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh tại xã Bản Lầu. |
Tại cuộc họp, đại diện các sở, ngành, đơn vị và địa phương đã phân tích làm rõ những thiếu sót trong quá trình xây dựng và lắp đặt dây chuyền, công nghệ của nhà máy, cũng như trách nhiệm của đơn vị đối với các hộ dân ở xã Bản Lầu bị thiệt hại cây cối, hoa màu.
Kết luận cuộc họp, đồng chí Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, Nhà máy Luyện kim màu của Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh tại xã Bản Lầu là đơn vị sản xuất công nghiệp trên địa bàn, diện tích cây trồng bị hư hại nằm quanh khu vực nhà máy, mặc dù chưa có kết quả các mẫu phân tích từ Trung tâm Kỹ thuật môi trường (Bộ Nông nghiệp và PTNT), nhưng qua kiểm tra có thể khẳng định cây cối, hoa màu ở xã Bản Lầu, huyện Mường Khương bị ảnh hưởng do tác động của sản xuất công nghiệp. Vì vậy, trước mắt, đơn vị cần phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức thu mua và tiêu hủy dứa thối cho người dân, không để gây ô nhiễm môi trường; tiếp tục theo dõi diện tích cây trồng bị ảnh hưởng, sau đó có những hỗ trợ phù hợp. Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và các cơ quan chức năng tiếp tục theo dõi, kiểm tra nhà máy để có công bố chính thức về nguyên nhân trước ngày 10/4.
Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh phối hợp với chính quyền huyện Mường Khương tổ chức giải phóng mặt bằng xong trước tháng 5/2017, đảm bảo diện tích xây dựng, lắp đặt các dây chuyền và hạng mục của Nhà máy Luyện kim màu đã được phê duyệt. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Nếu Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh không giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn tại về công nghệ, thi công xây dựng, báo cáo đánh giá tác động môi trường của Nhà máy Luyện kim màu thì tỉnh sẽ kiên quyết đóng cửa nhà máy, hoặc yêu cầu phải di chuyển đến nơi khác.
Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu chính quyền huyện cần tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất an toàn; ngành chức năng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát.
Dự án đầu tư Nhà máy Luyện kim màu được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu cho Công ty Cổ phần VIDIFI Lào Cai vào ngày 22/12/2008. Sản phẩm cuối cùng là đồng, công suất 5.000 tấn/năm; chì, kẽm, atimon 5.000 tấn/năm; axit sunfuric 35.000 tấn/năm. Ngày 25/4/2011, UBND tỉnh cho phép thay đổi Giấy chứng nhân đầu tư lần thứ nhất, nâng công suất lên 10.000 tấn/năm đối với đồng 98%, axit sunfuric và các sản phẩm khác giữ nguyên công suất. Ngày 25/12/2015, Dự án tiếp tục được UBND tỉnh cho phép điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư lần thứ hai, trong đó, quy mô đầu tư giữ nguyên, nhưng thay đổi tư cách pháp nhân từ Công ty Cổ phần VIDIFI Lào Cai sang Công ty Cổ phần Tứ Đỉnh. |