LCĐT - Những năm gần đây, tình trạng nông sản “đội lốt”, gắn mác “Sa Pa” để bán cho khách nhằm trục lợi diễn ra phổ biến.
Hàng chục năm qua, hạt dẻ rang mật ong đã trở thành món ăn vặt quen thuộc đối với du khách đến Sa Pa. Không ít du khách còn mua hạt dẻ, bánh hạt dẻ làm quà tặng người thân, bạn bè trước khi rời Sa Pa.
Trên các tuyến phố chính trên địa bàn thị xã, không khó để tìm được những quầy hạt dẻ rang mật ong nóng hổi, bốc hơi nghi ngút, màu sắc bắt mắt, mùi thơm hấp dẫn. Với lời chào mời “hạt dẻ nếp Sa Pa”, hàng chục quầy hạt dẻ rang và bánh hạt dẻ vẫn ngày đêm hoạt động, tấp nập người ra vào, mua bán, nhất là những ngày cuối tuần, dịp lễ hội. Tuy nhiên, món ăn vặt khoái khẩu và là quà tặng này có phải xuất xứ từ Sa Pa không thì không mấy người dám chắc.
Nhiều cửa hàng bán hạt dẻ giới thiệu là nông sản Sa Pa.
Trong vai khách du lịch có nhu cầu mua hạt dẻ rang và bánh hạt dẻ để làm quà, chúng tôi được một người đàn ông tên H. là chủ quầy hàng A.H H’mông Sa Pa cạnh công viên Xuân Viên nhiệt tình giới thiệu, mời ăn thử trước khi mua hàng. Ông H. khẳng định mình là một trong những người đầu tiên ở Sa Pa kinh doanh mặt hàng này với thâm niên “hơn 30 năm trong nghề”. Hạt dẻ rang tại đây được bán với giá 80 nghìn đồng/kg và 70 nghìn đồng/hộp bánh hạt dẻ 10 chiếc.
Hạt dẻ rang được bán nhiều tại Sa Pa.
Theo lời người đàn ông này, hơn 30 năm trước, ông tình cờ phát hiện ra “hạt dẻ trên rừng Sa Pa” có thể ăn được nên đã lấy về rang, rồi mang ra trung tâm huyện (nay là thị xã) bán, sau đó nhận được sự quan tâm của nhiều du khách. “Hạt dẻ này tôi mua lại từ người dân ở khu vực Thác Bạc (phường Ô Quý Hồ) với giá 50 nghìn đồng/kg tươi” - ông H. nói.
Ông H. cũng khẳng định: Trong rừng Sa Pa có rất nhiều hạt dẻ. Đến mùa, người dân chỉ cần mang bao đi đựng và chỉ sợ không đủ sức nhặt. Để giữ hạt dẻ chất lượng, tôi phải đầu tư kho lạnh nên luôn có đủ bán trong cả năm.
Ngoài ông H., chúng tôi còn được một chủ quầy hàng có tên T.A ở phố Thạch Sơn giới thiệu, mời chào mua hạt dẻ với giá rẻ hơn (chỉ 60 nghìn đồng/kg). Ban đầu, người phụ nữ này cũng giới thiệu đây là “hạt dẻ nếp Sa Pa”, nhưng sau một hồi bị gặng hỏi lại thừa nhận nhập về từ nơi khác, còn hạt dẻ Sa Pa không có loại hạt to, nhân lớn như loại đang được các quầy hàng nơi đây bày bán.
Trao đổi với phóng viên Báo Lào Cai về cây dẻ, ông Trần Mạnh Hùng, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Sa Pa khẳng định: Thị xã Sa Pa chưa có vùng trồng cây dẻ tập trung và chưa có hạt dẻ để bán thành hàng hóa. Tại một số khu vực của thị xã, người dân có trồng rải rác nhưng sản lượng hạt không nhiều và chủ yếu để làm quà tặng, biếu, không bán ra thị trường.
Với những thông tin mà vị trưởng phòng này cung cấp, ít nhiều có thể thấy nguồn gốc loại hạt dẻ rang được bày bán nhiều tại thị xã Sa Pa không phải là nông sản đặc hữu của địa phương.
Ngoài hạt dẻ rang và bánh hạt dẻ, còn có không ít nông sản khác như hạt óc chó, rau cải mầm đá, một số loại quả ôn đới (đào, mận, lê…) cũng được những người bán hàng nơi đây giới thiệu là đặc sản trồng tại Sa Pa. Các loại nông sản gắn mác Sa Pa dễ tạo niềm tin cho người tiêu dùng và khách du lịch khi được chính đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây mang ra chợ trung tâm thị xã hoặc ven Quốc lộ 4D bày bán.
Một loại nông sản tạo nên “cơn sốt” mà nhiều du khách chọn mua trong những năm gần đây là rau cải mầm đá. Đây là loại rau ưa lạnh, mọc trên núi cao, được một số hộ ở Sa Pa trồng với diện tích “khiêm tốn”. Vì được du khách ưa chuộng nên nhiều người đã nhập rau cải mầm đá có nguồn gốc không rõ ràng về bán.
Theo một số người trồng rau tại Sa Pa, không khó để phân biệt rau cải mầm đá trồng ở Sa Pa và rau nhập về từ nơi khác. Rau cải mầm đá trồng tại Sa Pa có hình dáng giống như cải ngồng nhưng có thêm nhiều nhánh mọc xung quanh, hình tháp nhọn, có màu xanh tươi non, các nhánh đều mập mạp, thường trọng lượng gần 1 kg/cây, to nhất là 1,5 kg/cây, có nhiều lá. Rau trồng ở Sa Pa bảo quản ở nhiệt độ thường được khoảng 4 ngày, để ngăn mát tủ lạnh thì được lâu hơn và nếu dính nước sẽ nhanh bị thối, hỏng. Còn rau cải mầm đá nhập từ nơi khác thường đẹp hơn, to hơn, ngồng mập, trung bình mỗi cây tầm 3 kg, ít lá. Mặc dù rau trồng ở Sa Pa và rau nhập về từ nơi khác dễ phân biệt với người dân bản địa nhưng người tiêu dùng khác, nhất là khách du lịch hầu như không biết nên rất dễ mua phải rau cải mầm đá đội lốt đặc sản Sa Pa. Được biết, thị xã Sa Pa hiện có khoảng 10 ha rau cải mầm đá với sản lượng ước đạt 300 tấn/năm.
Rau mầm đá cũng là một trong số loại rau được giới thiệu là nông sản Sa Pa. Hạt óc chó được nhiều cửa hàng bán trên địa bàn thị xã giới thiệu, mời chào là có “nguồn gốc Sa Pa”.
Hạt óc chó cũng là một trong những “sản vật” được nhiều cửa hàng bán trên địa bàn thị xã giới thiệu, mời chào là mặt hàng có “nguồn gốc Sa Pa”. Chủ quầy hàng T.A trên đường Thạch Sơn cho biết: Hạt óc chó “Sa Pa” là hạt óc chó giấy, có vỏ mỏng và đặc biệt thơm ngon hơn các loại hạt óc chó nơi khác. Hạt óc chó không được khai thác từ những cây người dân trồng mà được khai thác từ “trên rừng”. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, cây óc chó chỉ phân bố rải rác tại một số địa phương trên địa bàn thị xã. Cây này chưa có vùng trồng tập trung và chưa có sản phẩm để bán thành hàng hóa như tại các quầy hàng trên địa bàn thị xã đang giới thiệu đến khách du lịch. Không chỉ có hạt dẻ, rau cải mầm đá, hạt óc chó, mà nhiều nông sản gắn mác “Sa Pa” để lừa dối người tiêu dùng và du khách đã được chúng tôi phản ánh nhiều lần, nhất là đối với các loại quả ôn đới (đào, mận, lê…). Rõ ràng, việc nông sản gắn mác Sa Pa là vấn đề nhức nhối đã tồn tại rất lâu nhưng chưa được các cấp, các ngành giải quyết dứt điểm.
Sa Pa cũng có các loại nông sản: Hạt dẻ, hạt óc chó, rau cải mầm đá… tuy nhiên số lượng không nhiều như đang bày bán trên thị trường, đặc biệt là hạt dẻ và hạt óc chó chưa đủ để trở thành hàng hóa. Lợi dụng thương hiệu “nông sản Sa Pa”, nhiều người đã nhập hàng từ nơi khác về bán với số lượng lớn để “lừa” du khách.
Tình trạng nông sản mập mờ nguồn gốc, xuất xứ, “đội lốt” nông sản Sa Pa vẫn diễn ra phổ biến, chưa được các cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, hệ lụy ảnh hưởng đến người tiêu dùng và thương hiệu nông sản, hình ảnh du lịch Sa Pa.
Tình trạng nông sản mập mờ nguồn gốc, xuất xứ, “đội lốt” nông sản Sa Pa vẫn diễn ra phổ biến.
Thực tế, hằng ngày tại thị xã Sa Pa, nhiều người tiêu dùng, khách du lịch mua phải những mặt hàng nông sản mập mờ về nguồn gốc, xuất xứ mà không hề hay biết mình “bị lừa” mà vẫn nghĩ mua được các loại đặc sản Sa Pa chính hiệu.
Chị Đường Thị Mai (tỉnh Vĩnh Phúc) cho biết: Tôi đã đến Sa Pa rất nhiều lần, gần đây nhất là tháng 8/2022. Lần nào tôi cũng mua nhiều loại đặc sản của Sa Pa. Được người bán hàng giới thiệu hạt dẻ và bánh hạt dẻ là đặc sản nơi đây nên tôi không chỉ mua cho gia đình dùng mà còn mua hộ người thân, bạn bè ở quê.
Anh Nguyễn Duy Ngọc (tỉnh Nghệ An) cho biết, trước đây nghĩ hạt dẻ là đặc sản Sa Pa nên mua hàng chục kilôgam, nhưng bây giờ tìm hiểu kỹ mới biết nơi này không có nhiều hạt dẻ để bán thành hàng hóa như hiện nay. Anh Ngọc cũng không phủ nhận hạt dẻ rang mật ong và bánh hạt dẻ được bày bán rất ngon, hợp khẩu vị nhiều người, nhưng việc người bán giới thiệu đây là “hạt dẻ nếp Sa Pa” khiến bản thân cảm thấy bị lừa. Từ câu chuyện hạt dẻ, anh Ngọc bắt đầu có sự nghi ngờ đối với các loại nông sản khác. “Nhiều người như chúng tôi sẽ đặt câu hỏi: Liệu các loại nông sản đang được giới thiệu là đặc sản Sa Pa và bày bán khắp nơi có thực sự có nguồn gốc tại Sa Pa không? Tôi bắt đầu mất niềm tin vào người bán và đặc sản khi đến vùng đất này”, anh Ngọc nói.
Chị Mai và anh Ngọc là 2 du khách mà chúng tôi gặp và phỏng vấn ngẫu nhiên tại thị xã Sa Pa khi thực hiện bài viết về các loại nông sản mập mờ xuất xứ, đội lốt thương hiệu nông sản Sa Pa. Cả 2 đã từng tin hạt dẻ, bánh hạt dẻ và một số loại nông sản khác mà bản thân mua là “đặc sản Sa Pa” và họ tỏ ra rất thất vọng khi biết câu chuyện đằng sau đó.
Bên cạnh sự thất vọng khi biết các loại nông sản không rõ nguồn gốc, xuất xứ lại gắn mác Sa Pa, không ít du khách, người tiêu dùng còn bày tỏ lo ngại về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm của các loại sản phẩm này. Liệu nguồn gốc, xuất xứ chưa rõ ràng, thậm chí có việc “mạo danh” nông sản Sa Pa thì cơ quan chức năng có kiểm soát được chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm của các loại sản phẩm này hay không?
Ông Trần Mạnh Hùng, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Sa Pa cũng bày tỏ lo ngại khi các loại nông sản gắn mác Sa Pa được bày bán tràn lan sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến thương hiệu nông sản Sa Pa mà chính quyền và ngành nông nghiệp địa phương đã mất nhiều công sức gây dựng.
Nông sản Sa Pa luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng và du khách nên việc gắn mác “Sa Pa” cho nông sản không được sản xuất tại địa phương để kinh doanh buôn bán rõ ràng là hành vi lừa dối người tiêu dùng, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến thương hiệu nông sản, thương hiệu du lịch Sa Pa. Ông Trần Mạnh Hùng, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Sa Pa cho rằng, khi sự thật những loại nông sản “đội lốt” bị phơi bày, người tiêu dùng và du khách sẽ mất niềm tin, có ác cảm đối với nông sản đặc hữu của Sa Pa, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh, uy tín thương hiệu nông sản của vùng đất này.
Cần quyết liệt bảo vệ thương hiệu nông sản Sa Pa.
Tại cuộc họp Ban Tổ chức Lễ kỷ niệm 120 năm du lịch Sa Pa được UBND tỉnh tổ chức mới đây, đồng chí Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh bức xúc với tình trạng nhiều loại hàng đội lốt nông sản Sa Pa được bày bán tràn lan, trong đó có hạt dẻ. Chủ tịch UBND tỉnh chỉ rõ, hạt dẻ không phải là sản phẩm của Sa Pa và việc bày bán, giới thiệu “hạt dẻ Sa Pa” là đánh lừa du khách. Các cơ quan chức năng cần xử lý dứt điểm vấn đề này. Chúng ta cần giới thiệu tới khách du lịch nông sản đặc hữu của địa phương, không được đánh lừa du khách.
Để giải quyết triệt để vấn đề nông sản “đội lốt”, gắn mác “Sa Pa”, trước hết, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng thị xã Sa Pa phải vào cuộc, tuyên truyền, nâng cao ý thức của chủ các cơ sở kinh doanh. Phải giữ chữ tín bằng cách công bố rõ ràng nguồn gốc, xuất xứ của các sản phẩm đang bày bán, kinh doanh. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho du khách, người tiêu dùng trong việc lựa chọn các mặt hàng có chất lượng và hãy trở thành người tiêu dùng thông thái.
Chính quyền và cơ quan chức năng thị xã Sa Pa cũng cần quyết liệt, xử lý mạnh tay đối với những cơ sở kinh doanh có dấu hiệu vi phạm pháp luật kinh doanh thương mại, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa dối người tiêu dùng, cung cấp thông tin sai sự thật về các mặt hàng bày bán, kinh doanh; tăng cường kiểm tra việc chấp hành, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm...
Cần tiếp tục xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu cho các sản phẩm đặc hữu, sản phẩm OCOP của thị xã Sa Pa.
Ngoài ra, cần tiếp tục xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu cho các sản phẩm đặc hữu, sản phẩm OCOP của thị xã Sa Pa; xây dựng các chuỗi nông sản mới để giới thiệu, quảng bá đến người tiêu dùng, du khách...
Sa Pa đang trên tiến trình phát triển và nhận được sự quan tâm, yêu mến của du khách trong và ngoài nước. Để xây dựng hình ảnh Sa Pa ngày càng đẹp hơn, thu hút đông du khách hơn, hướng tới phát triển bền vững còn nhiều việc phải làm. Ngay từ lúc này, chính quyền và các cơ quan chức năng thị xã cần sớm xử lý triệt để tình trạng nông sản “đội lốt”, gắn mác “Sa Pa”, đồng thời xây dựng thương hiệu các sản phẩm đặc hữu để khẳng định vị thế và đánh bật các loại nông sản mạo danh ra khỏi địa bàn.
Sau hơn 30 năm tái lập tỉnh, từ một thị xã hoang tàn do chiến tranh biên giới, thành phố Lào Cai hôm nay đã có một vóc dáng mới rộng dài và hiện đại nằm ven sông Hồng đỏ nặng phù sa. Trên thành phố, nhiều công trình kiến trúc được xây dựng là biểu tượng cho giá trị tinh thần và văn hóa của vùng đất biên cương trù phú và thơ mộng.
Cuối mùa khô, gió nóng từ trên đèo cao Ô Quý Hồ ù ù thổi xuống, khiến cả thị xã Sa Pa vốn thường xuyên ẩm ướt, mù sương bỗng bị hong khô, cây cỏ, rau màu bị héo úa. Những cơn gió mang hơi nóng thổi về “rát da, rát thịt”, được người dân quen gọi theo tên con đèo nơi gió được thổi về - gió nóng Ô Quý Hồ.
Những tiếng sấm ùng oàng, những hạt mưa lách tách về đêm báo hiệu mùa mưa đã đến và nông dân lại tất bật chuẩn bị vào mùa làm đất cấy lúa, cả thiên nhiên lẫn con người như hòa cùng một nhịp, chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho mùa vụ mới.
Sau nhiều năm khảo nghiệm, nghiên cứu, Vườn Quốc gia Hoàng Liên đã gieo ươm thành công giống vân sam Fansipan - loài cây có tên trong Sách đỏ thế giới đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Kết quả nghiên cứu mở ra tín hiệu vui để nhân rộng loài cây này, gìn giữ cho muôn đời sau.
Báo Lào Cai - Từ trong xanh thẳm, cầu Bến Chuân như sợi chỉ trắng nối liền hai bờ sông Chảy. Bến đò Chuân giờ nhộn nhịp xe cộ, hàng hóa tấp nập ngược xuôi, sự trù phú, sinh sôi hiển hiện trên mảnh đất mom sông.
Hạnh Phúc là tên gọi thân thuộc và nằm lòng đối với nhiều người dân ở xã Bản Sen (huyện Mường Khương). Tháng năm đi qua và dù có tiếc nuối với “mỹ danh” mà trước năm 1959 còn sử dụng nhưng người dân nơi đây vẫn miệt mài lao động, sản xuất, cống hiến xây dựng quê hương, để đi đến đích, đó là mọi người, mọi nhà hạnh phúc.
LCĐT - Lỗ hổng và tồn tại trong việc đào tạo, sát hạch giấy phép lái xe mô tô hạng A1 đã rõ. Tuy nhiên, ngoài việc rút kinh nghiệm và có những hình thức xử lý sai phạm của tổ chức, cá nhân, thì cơ quan chức năng cũng cần có giải pháp hữu hiệu để quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc đào tạo, sát hạch lái xe trong thời gian tới.
LCĐT - Thời gian qua, lợi dụng những chính sách ưu tiên đối với người dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn trong đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe mô tô, một số người dân đã tự nhận mình là mù chữ để đi xin xác nhận không biết chữ nhằm hưởng ưu tiên trong phần thi lý thuyết, gây mất an ninh, trật tự và bức xúc trong dư luận.
LCĐT - Ở khu vực “tam giác” này, trước kia vốn là mảnh ruộng, vạt nương, nhưng từ khi thủy điện Cốc Ly (Bắc Hà) làm đập ngăn dòng, nước dâng tạo thành vùng lòng hồ mênh mông, đầy ắp cá tôm.
LCĐT - Những người trẻ vùng cao ngày càng năng động, sáng tạo, họ không ngại thất bại, sẵn sàng thử sức với loại cây, con mới. Cũng từ sự sáng tạo ấy mà ở những vùng đất khó khăn, thậm chí ở vùng thời tiết, khí hậu khắc nghiệt vẫn xuất hiện nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp đem lại hiệu quả kinh tế cao. Không còn là thoát nghèo, họ hoàn toàn có thể làm giàu cho bản thân, gia đình, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương ngày càng phát triển.
LCĐT - Kin Chu Phìn, vùng đất xa xôi nhất xã Nậm Pung (huyện Bát Xát), trước đây được ví như “ốc đảo” giữa núi rừng. Mỗi lần đến nơi này, chúng tôi lại thêm một lần bất ngờ về sự đổi thay của đời sống đồng bào Hà Nhì, Dao nơi đây.
LCĐT - Chủ tịch UBND xã biên giới Nậm Chảy (huyện Mường Khương) - Cư Thọ phấn khởi: Thật chẳng sai chút nào khi nói đường làm đến đâu, người dân khấm khá đến đó.
LCĐT - Ở vùng đất du lịch Sa Pa, “tấc đất, tấc vàng”. Trong khi nhiều công trình, dự án bị đình trệ bởi khó khăn trong giải phóng mặt bằng thì ở phường Hàm Rồng, người dân 3 tổ dân phố sẵn sàng hiến hàng nghìn mét vuông đất làm đường giao thông.
LCĐT - Năm 2022, tổng chiều dài các tuyến đường giao thông nông thôn xã Kim Sơn (Bảo Yên) thực hiện chiếm 1/4 của toàn huyện Bảo Yên và bằng tổng chiều dài xã đã làm nhiều năm trước đây cộng lại.
LCĐT - Giữa núi rừng vắng vẻ ấy, gần 3 năm qua, hơn trăm cán bộ, công nhân ngày - đêm hối hả chỉnh trị sông Chảy, biến con nước hung dữ thành dòng điện năng.
LCĐT - Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên với núi non hùng vĩ, bản sắc văn hóa dân tộc đặc sắc, Hoàng Hạ còn khiến người phương xa ấn tượng và yêu ngay từ tên gọi đầy thơ mộng.
LCĐT - 35 năm đi qua, sóng biển có thể xóa nhòa mọi dấu vết nhưng không thể xóa được ký ức hùng tráng của các chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong trận hải chiến ở vùng biển Gạc Ma ngày 14/3/1988. Sự hy sinh của họ được dựng thành tượng đài bất tử về tình yêu biển, đảo của Tổ quốc.
LCĐT - Người dân và chính quyền địa phương đều mong muốn cơ quan chức năng sớm vào cuộc để có phương án khắc phục những bất cập tại Khu xử lý rác thải Bảo Yên.
LCĐT - Mới đi vào vận hành từ giữa năm 2021 với tổng mức đầu tư hơn 40 tỷ đồng nhưng Khu xử lý rác sinh hoạt huyện Bảo Yên (tại xã Yên Sơn) đã bộc lộ nhiều bất cập.