Ra quân đồng bộ, không để vùng trắng kiểm tra
Những ngày cuối tháng 5, Đoàn kiểm tra liên ngành do Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 3 chủ trì phối hợp với các lực lượng chức năng bất ngờ kiểm tra trụ sở Công ty cổ phần Nam dược Bảo Tâm An, thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình. Tại đây, hàng trăm thùng thực phẩm chức năng bị phát hiện vi phạm về ghi nhãn, công bố tiêu chuẩn chất lượng, thậm chí không có giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm. Tổng trị giá lô hàng vi phạm hơn 238 triệu đồng.
"Chúng tôi tạm giữ toàn bộ số hàng hóa và lập biên bản vi phạm hành chính. Đây là hành động dứt khoát để răn đe, xử lý triệt để các hành vi coi thường sức khỏe cộng đồng,” ông Trần Hùng Tuấn - Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh nhấn mạnh.
Lực lượng chức năng kiểm tra trụ sở Công ty cổ phần Nam dược Bảo Tâm An, thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình
Không chỉ ở huyện Yên Bình, lực lượng QLTT tỉnh Yên Bái trong tháng cao điểm (15/5 – 15/6) đã tỏa đi khắp các huyện, thị để rà soát thị trường, từ các chợ đầu mối đến vùng sâu, vùng xa.
Anh Phạm Thế Minh - Đội trưởng Đội QLTT số 1 cho biết: "Chúng tôi phụ trách địa bàn rộng, gồm Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn, nơi đi lại cực kỳ khó khăn. Nhưng không vì thế mà buông lỏng. Trong đợt cao điểm, chúng tôi đã kiểm tra và xử lý nhiều vụ, trong đó có một hộ kinh doanh bị phạt hơn 10 triệu đồng do buôn bán hàng không rõ nguồn gốc”.
Quyết tâm từ cấp tỉnh không có vùng cấm
Trước thực trạng nhức nhối của buôn lậu, hàng giả, tỉnh Yên Bái đã thành lập Tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp làm Tổ trưởng. Đồng thời, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo yêu cầu các sở ngành, lực lượng chức năng tăng cường phối hợp, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm.
Chỉ tính riêng trong đợt cao điểm từ 15/5 đến 15/6/2025, lực lượng QLTT tỉnh Yên Bái đã kiểm tra 50 vụ, xử lý 48 vụ vi phạm, với số tiền xử phạt hành chính lên tới hơn 397 triệu đồng, trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy gần 380 triệu đồng. Các mặt hàng vi phạm được phát hiện chủ yếu như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ, quần áo đã qua sử dụng, kính mắt, giầy dép giả mạo nhãn hiệu...
Một trong những vụ việc đặc biệt nghiêm trọng là vụ sản xuất mỹ phẩm không phép của Công ty TNHH Thương mại, sản xuất, xuất nhập khẩu Đông Dược Nữ Hoàng. Từ tháng 1/2024 đến 5/2025, giám đốc công ty là Vũ Quang Thuận đã sản xuất lậu hơn 22.640 sản phẩm mỹ phẩm với tổng giá trị hơn 8,2 tỷ đồng. Số mỹ phẩm này được bán ra khắp cả nước thông qua mạng lưới đại lý, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Công an tỉnh Yên Bái đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với Vũ Quang Thuận (SN 1990), Giám đốc Công ty TNHH Thương mại, Sản xuất, Xuất nhập khẩu Đông Dược Nữ Hoàng về tội Sản xuất hàng cấm.
Cũng trong đợt cao điểm, Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với hai đối tượng khác là Bùi Văn Khánh và Nguyễn Thị Thanh Hiên (trú tại Phú Thọ) vì đặt hàng một công ty ở Hà Nội sản xuất trái phép 2.000 hộp thực phẩm bảo vệ sức khỏe chưa được cấp phép. Trong đó, 831 hộp đã được bán ra thị trường với giá trị hơn 264 triệu đồng.
Công an tỉnh Yên Bái khám xét công ty Đông Dược Nữ Hoàng.
Không chỉ các cửa hàng truyền thống, các hoạt động gian lận thương mại hiện nay đang len lỏi mạnh mẽ trên các nền tảng số. Thực hiện Kế hoạch số 269 ngày 27/5/2025, Chi cục QLTT tỉnh Yên Bái đã yêu cầu các Đội QLTT tăng cường giám sát hoạt động buôn bán qua sàn thương mại điện tử và mạng xã hội.
Ông Trần Hùng Tuấn - Phó Chi cục trưởng cho biết: "Chúng tôi đặc biệt chú trọng các sản phẩm giả mạo, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được rao bán tràn lan trên mạng. Nhiều trường hợp tiểu thương dùng mạng xã hội để tiêu thụ hàng kém chất lượng, đánh vào tâm lý ham rẻ của người tiêu dùng.”
Đồng thời, các Đội QLTT còn phối hợp chặt chẽ với Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh và chính quyền địa phương để tổ chức tuyên truyền, yêu cầu người dân tự giác nộp lại hàng giả theo thông báo của Bộ Công an. Đáng chú ý, phần lớn các hộ kinh doanh chấp hành nghiêm, tuy nhiên vẫn có một số hộ lén lút đóng cửa, tẩu tán hàng hóa vi phạm. Những trường hợp này đều bị giám sát đặc biệt và lập danh sách kiểm tra đột xuất.
Gian nan nơi tuyến đầu chống gian lận
Dù kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm đạt nhiều chuyển biến tích cực, song lực lượng chức năng vẫn đối mặt không ít khó khăn trong quá trình triển khai cao điểm. Đầu tiên là việc xác định chất lượng và kiểm định hàng hóa. Hiện tỉnh Yên Bái chưa có trung tâm kiểm định hàng giả, hàng kém chất lượng, do đó toàn bộ mẫu hàng nghi vấn đều phải gửi về trung ương. Việc này không chỉ tốn thời gian mà còn gặp khó khăn về kinh phí, bởi kinh phí kiểm nghiệm hiện chưa được cấp trước.
Trong đợt cao điểm, nhiều cơ sở kinh doanh chủ động trốn tránh kiểm tra, thậm chí đóng cửa hàng loạt, cất giấu hàng hóa vi phạm. Không ít hộ lợi dụng hình thức thuế khoán, khiến việc đối chiếu hóa đơn đầu vào, đầu ra, kiểm kê hàng tồn kho để xác định vi phạm trở nên khó khăn.
Ông Trần Hùng Tuấn - Phó Chi cục trưởng cho biết: "Thực trạng buôn bán trên sàn thương mại điện tử, mạng xã hội cũng đặt ra nhiều thách thức. Các đối tượng thường không cố định địa điểm kinh doanh, bán hàng qua livestream tại nhà riêng, khiến cơ quan chức năng khó xác minh, theo dõi và xử lý”.
Lực lượng QLTT tiêu hủy sản phẩm không rõ nguồn gốc.
Thêm vào đó là quy định chuyển giao biên bản vi phạm vượt thẩm quyền trong vòng 24 giờ. Quy định này gây khó khăn nếu vi phạm xảy ra vào buổi tối, ngày nghỉ hoặc ở vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện liên lạc hạn chế.
Anh Phạm Thế Minh - Đội trưởng Đội QLTT số 1 chia sẻ: "Đối với đội tôi lực lượng còn mỏng và thiếu trang thiết bị, trong khi địa bàn quản lý rộng, địa hình chia cắt. Tình trạng chưa kịp kiện toàn bộ máy lãnh đạo trong thời gian cao điểm cũng ảnh hưởng đến tiến độ xử lý vụ việc vượt thẩm quyền”.
Cuối cùng, không thể không nhắc đến ý thức còn hạn chế của một bộ phận tiểu thương và người tiêu dùng. Vì lợi nhuận, nhiều người vẫn tiếp tay cho hàng giả, hàng nhập lậu. Trong khi đó, tâm lý sính hàng rẻ, chưa quan tâm đến nguồn gốc xuất xứ của người dân vô tình tạo môi trường tiêu thụ cho hàng hóa vi phạm.
Kiên quyết nhưng không gây khó dễ cho doanh nghiệp chân chính
Dù quyết liệt xử lý sai phạm, tỉnh Yên Bái vẫn khẳng định nguyên tắc không làm ảnh hưởng đến các hoạt động hợp pháp. UBND tỉnh yêu cầu các cuộc kiểm tra phải đúng quy định, đúng trọng tâm, không chồng chéo và không gây phiền hà cho doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh chân chính.
Theo chỉ đạo mới nhất, các đơn vị thực hiện kế hoạch phải xác định rõ tinh thần "6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm. Tất cả phải được báo cáo định kỳ và có đánh giá thực chất.
Lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường
Đồng thời, tỉnh cũng yêu cầu các ngành phải tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức cho tiểu thương và người dân. Việc phòng chống hàng giả sẽ hiệu quả hơn nếu người tiêu dùng biết từ chối sử dụng hàng kém chất lượng, đồng thời tố giác hành vi vi phạm.
Chống gian lận thương mại là cuộc chiến không khoan nhượng nhưng cũng đầy thách thức. Để cuộc chiến này không đơn độc, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, cần lắm sự đồng hành của cả cộng đồng, nhất là người tiêu dùng - những "người gác cửa” cuối cùng của chất lượng sản phẩm.
"Chúng tôi mong muốn có thêm nguồn lực để làm tốt hơn nữa. Nhưng quan trọng nhất vẫn là sự đồng thuận của người dân. Khi bà con tin tưởng, tố giác vi phạm, lực lượng chức năng sẽ có thêm sức mạnh,” anh Phạm Thế Minh - Đội trưởng Đội QLTT số 1 chia sẻ.
Thị trường Yên Bái đang từng bước trong sạch trở lại. Và phía sau những con số, là niềm tin được phục hồi, niềm tin vào một môi trường kinh doanh công bằng, vào chính quyền hành động, và vào sự an toàn của từng sản phẩm có mặt trong cuộc sống hàng ngày của mỗi gia đình.
Hồng Duyên
