Thi công dàn trải – tiến độ ì ạch
Dù là ngày nắng ráo nhưng phải rất vất vả và mất hơn 1 giờ đồng hồ, nhóm phóng viên mới có thể đi qua đoạn đường gần 20 km của Gói thầu XL-01, Dự án nâng cấp Quốc lộ 279 từ trung tâm xã Văn Bàn ra đến nút giao IC16 (thuộc địa phận xã Bảo Hà), cao tốc Nội Bài – Lào Cai.
Theo những gì phóng viên ghi nhận, tình trạng nhà thầu thi công "xôi đỗ" ở nhiều điểm trên dọc tuyến đã gây không ít khó khăn cho các phương tiện lưu thông; có điểm, hành lang đường, taluy bị đào bới, bùn đất tràn ra lòng đường khiến người dân điều khiển phương tiện giao thông qua đây rất vất vả, trong khi đó ở những vị trí đào cống, hạ taluy, công tác đảm bảo an toàn giao thông gần như bị bỏ ngỏ.
Đang loay hoay sửa xe dưới trời nắng gần 40 độ C, anh Nguyễn Văn Quỳnh, lái xe chuyên vận chuyển cá hồi, cá tầm từ xã Nậm Xé, Khánh Yên về xuôi bán buôn cho các nhà hàng, chia sẻ: “Mỗi tháng, tôi lái xe đi lại qua tuyến đường này hàng chục lần. Gần 3 năm nay, do đơn vị thi công đào đường thi công rải rác dọc tuyến nhưng không có phương án đảm bảo giao thông, nên nền đường nhiều đoạn gần như trở thành bãi lầy, với nhiều ổ trâu, ổ voi xuất hiện tạo thành những cái bẫy đối với các phương tiện khi đi qua đây. Bây giờ muốn đi qua tuyến này chỉ có xe bán tải 2 cầu hoặc xe tải, chứ xe du lịch gầm thấp thì không thể.
“Tôi đã quen với việc đi lại trên đoạn đường khó khăn này nhưng mấy hôm nay, trời mưa liên tục, bùn đất tràn ra đường dày hơn, khiến xe chạy chậm, bị sập gầm, hỏng hệ thống làm mát phải gọi xe cứu hộ” - anh Quỳnh nói.
Còn anh Trần Văn Hải, lái xe chở hoa quả từ Phú Thọ lên Lào Cai và Lai Châu, cho biết: Tôi thường xuyên chở hàng đi các tỉnh Tây bắc nhưng chưa thấy tuyến đường nào nguy hiểm như tuyến này. Đường từ xã Văn Bàn ra nút giao IC16 (cao tốc Nội Bài – Lào Cai) vốn đã dốc, lại bị đào bới nham nhở khắp nơi, khiến nền đường trơn trượt, cực kỳ nguy hiểm. Có hôm, tôi mắc kẹt 3 tiếng đồng hồ giữa đường ở gần cầu Khe Lếch chỉ vì gặp trời mưa, bùn đất tràn ra lòng đường gây ách tắc giao thông. Thời điểm này đang là mùa mưa lũ, nếu đơn vị thi công không có phương án đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện mặt đường thì tình trạng ách tắc giao thông sẽ tiếp tục xảy ra”.
Không chỉ những lái xe hằng ngày điều khiển phương tiện qua lại đoạn Quốc lộ 279 (từ xã Văn Bàn đi nút giao IC16) chịu cảnh "đánh vật" với tuyến đường đầy rẫy khó khăn, mà người dân sống ven hai bên đường cũng chịu rất nhiều ảnh hưởng vì tuyến đường thi công dang dở. Trời nắng thì bụi mù mịt bay vào mọi ngóc ngách trong nhà, trời mưa thì bùn đất tràn ra lòng đường khiến việc đi lại vô cùng khó khăn.
Theo phản ánh của người dân xã Văn Bàn, đoạn từ Km11 đến Km18+500 thi công chậm nhất, đặc biệt, nhà thầu không làm gọn từng đoạn mà thi công dàn trải, đào bới, san gạt khắp nơi rồi bỏ đó, khiến tuyến đường như một bãi chiến trường.
Anh Đỗ Đức Mạnh, người dân thôn 9, xã Văn Bàn, tỉnh Lào Cai chia sẻ: Không hiểu vì nguyên nhân gì mà nhà thầu thi công chậm đến vậy, đoạn đường gần 20 km mà kéo dài hơn 2 năm, gây biết bao phiền toái cho người dân. Rất mong các cơ quan chức năng sớm vào cuộc làm rõ nguyên nhân để sớm có giải pháp khắc phục, nhanh chóng hoàn thành dự án, đảm bảo việc đi lại và ổn định đời sống người dân.
Cần sớm có giải pháp khắc phục
Gói thầu XL-01, nâng cấp Quốc lộ 279 đoạn qua xã Văn Bàn thuộc Dự án Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc, với tổng mức đầu tư hơn 5.339 tỷ đồng.
Mục tiêu của dự án là tạo đột phá về hạ tầng, kết nối giao thông giữa tỉnh Lai Châu với cao tốc Nội Bài – Lào Cai (qua nút giao IC16) thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội vùng Tây bắc.
Theo kế hoạch ban đầu, toàn bộ dự án sẽ hoàn thành trong giai đoạn 2021–2024. Tuy nhiên, đến nay đã là quý III/2025, 3 gói thầu qua tỉnh Lào Cai vẫn đang thi công dang dở. Nổi bật trong số đó là gói thầu XL-01, đoạn từ nút giao IC16 (cao tốc Nội Bài – Lào Cai) đến trung tâm xã Văn Bàn, dài 18,5 km.
Gói thầu XL-01 có tổng mức đầu tư hơn 474 tỷ đồng, được khởi công từ tháng 9/2022, với thời hạn thi công 30 tháng. Tuy nhiên, đến nay, nhiều đoạn vẫn chỉ là nền đất, mặt đường lồi lõm, rãnh thoát nước chưa hoàn thiện, bụi bẩn và sạt lở thường xuyên xảy ra.
Làm việc với phóng viên, ông Vũ Tuấn Khanh, đại diện Ban Quản lý Dự án 2 (Bộ Xây dựng) xác nhận: Gói thầu XL-01 do liên danh ba nhà thầu thi công, gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Đông Dương (trước là Công ty 168 Việt Nam), Công ty Cổ phần Tập đoàn Đạt Phương và Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành. Gói thầu chậm tiến độ vì nhiều nguyên nhân, như: công tác giải phóng mặt bằng, xin cấp phép nổ mìn, thời tiết khắc nghiệt, địa hình thi công hiểm trở và cả năng lực nhà thầu yếu… Hiện nay, gói thầu đã phải làm thủ tục gia hạn tiến độ đến cuối năm 2025.
“Đặc biệt, đoạn đường từ trung tâm xã Văn Bàn đến cầu Khe Lếch do Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Đông Dương thi công đã chậm tiến độ nhiều tháng. Chủ đầu tư đã có nhiều văn bản nhắc nhở nhưng không có chuyển biến, nên cuối tháng 7/2025, Ban Quản lý dự án 2 đã quyết định điều chuyển phần việc còn lại của Công ty này sang cho hai nhà thầu khác thi công, nhằm đảm bảo tiến độ đề ra. Chúng tôi cũng đã yêu cầu các nhà thầu tăng ca, bổ sung thiết bị và nhân lực, tranh thủ thời tiết thuận lợi để tăng tốc thi công đảm bảo tiến độ đề ra”- ông Khanh nói.
Trái với những nguyên nhân mà đại diện chủ đầu tư nêu ra khiến việc thi công gói thầu XL-01 chậm tiến độ, đại diện chính quyền xã Văn Bàn khẳng định, công tác giải phóng mặt bằng không có nhiều tồn tại.
Cụ thể, ông Phạm Văn Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Bàn cho biết: Tiến độ thi công gói thầu XL-01 diễn ra rất chậm, đặc biệt là đoạn từ Km11+000 đến Km18+500, có thời điểm nhà thầu thi công dừng cả tháng trời. Ngoài thi công chậm tiến độ thì công tác đảm bảo an toàn giao thông của các nhà thầu cũng còn nhiều bất cập. Chính quyền xã Văn Bàn đã tiếp nhận nhiều phản ánh của người dân địa phương và các lái xe về những bất cập trong triển khai thi công, những hệ lụy về an toàn giao thông, môi trường… UBND xã đã có nhiều văn bản gửi Ban Quản lý Dự án 2 (Bộ Xây dựng) đề nghị xem xét trách nhiệm và năng lực của các nhà thầu.
Không chỉ chính quyền xã, mà gần đây nhất, tại Văn Bản số 39/BC–CAX ngày 28/7/2025 của Công an xã Văn Bàn gửi Công an tỉnh Lào Cai và Ban Quản lý dự án 2 (Bộ Xây dựng) cũng nêu rõ: Việc chậm thi công tại gói XL-01 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống Nhân dân, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn, gây mất mỹ quan đô thị và an ninh trật tự địa bàn (đặc biệt, tại các thôn như Nà Bay, Trung Đoàn – nơi có mật độ dân cư cao và phương tiện qua lại nhiều).
Công an xã Văn Bàn đề nghị lãnh đạo Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị chức năng vào cuộc phối hợp với UBND xã Văn Bàn, Ban Quản lý dự án 2 (Bộ Xây dựng) kiểm tra, giám sát quá trình thi công, làm rõ trách nhiệm dẫn đến việc chậm tiến độ gói thầu và xử lý các nhà thầu vi phạm công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông.
Được biết, ngay trong ngày 1/8, Phòng Cảnh sát Giao thông, Công an tỉnh đã tổ chức tuần tra, làm việc với chủ đầu tư và các nhà thầu thi công gói thầu XL01 để tăng cường các giải pháp đảm bảo an toàn giao thông.
Thượng tá Vũ Thị Hải Yến, Phó Trưởng phòng Cảnh sát Giao thông, Công an tỉnh cho biết: Chúng tôi đã chỉ rõ những hạn chế, bất cập trong công tác đảm bảo an toàn giao thông; đồng thời yêu cầu các nhà thầu thực hiện nghiêm các quy định về thực hiện dự án giao thông vừa khai thác vừa thi công nâng cấp. Thời gian tới, lực lượng cảnh sát giao thông sẽ tăng cường tuần tra và kiên quyết xử lý đơn vị vi phạm.
Được biết, để đẩy nhanh tiến độ gói thầu XL-01, chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án 2, Bộ Xây dựng) đã có giải pháp thay nhà thầu năng lực yếu; tổ chức điều chuyển một số đoạn chậm tiến độ quá lâu cho các nhà thầu có đủ năng lực thi công; đặc biệt là đoạn cửa ngõ ra vào trung tâm xã Văn Bàn (Km11+000 đến Km12+550), phấn đấu hoàn thành toàn tuyến XL-01 trước 31/12/2025.
Việc đổi nhà thầu hoặc điều chuyển đoạn tuyến chậm tiến độ cho nhà thầu khác thi công được xem là giải pháp cứng rắn của chủ đầu tư để đẩy nhanh tiến độ dự án. Tuy nhiên, người dân và chính quyền xã Văn Bàn vẫn mong muốn các nhà thầu chấp hành nghiêm các quy định về đảm bảo an toàn giao thông, môi trường để giảm bớt ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Sau gần 3 năm chờ đợi, lời hứa “xong đường” vẫn còn ở phía trước, người dân xã Văn Bàn nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung đang kỳ vọng gói thầu XL01 sớm được hoàn thiện để phục vụ việc đi lại thuận lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh.
