Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Nơi lưu giữ hồn quê

Nơi lưu giữ hồn quê

0:00 / 0:00
0:00

Thôn Già Hạ, xã Việt Tiến cũ (nay là xã Phúc Khánh) - nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Tày với những nếp nhà sàn truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa. Đây không chỉ là điểm đến bình yên mà còn là cái nôi của nghề làm cốm - nghề thủ công truyền thống có từ lâu đời, thấm đẫm ý nghĩa văn hóa và tâm linh.

2-copy.jpg

Chúng tôi về thôn Già Hạ đúng dịp người dân nơi đây đang tất bật cày bừa, làm đất, cấy lúa để chuẩn bị cho mùa làm cốm vào Rằm tháng Tám. Đây là giống lúa nếp đặc biệt, hạt to tròn, dẻo thơm rất hợp với cánh đồng nơi đây. Nghề làm cốm tại thôn Già Hạ khởi nguồn từ những nghi lễ tỏ lòng biết ơn của con cháu đối với cha mẹ, ông bà và tổ tiên.

3.jpg

Mỗi độ thu về, người dân nơi đây lại vào vụ thu hoạch lúa nếp non - nguyên liệu chính để làm ra những hạt cốm xanh mướt, thơm mùi đồng quê. Đặc biệt, trước đây, các gia đình thường làm bánh cốm để dâng lễ tại đình Già Hạ, bày tỏ sự tri ân với các bậc tiền nhân, sau đó mang về nhà cùng nhau thưởng thức trong không khí ấm áp, sum vầy.

Ông Nguyễn Văn Nom (sinh năm 1941), thủ nhang đình Già Hạ kể lại rằng, trước đây dù cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng mỗi độ Rằm tháng Tám không khí trong thôn lại trở nên rộn ràng, náo nhiệt khi nhà nhà làm cốm, nhịp chày “cắc kéng” (vừa giã cốm vừa gõ vào thành loỏng - dụng cụ giã cốm) vang khắp bản làng. Ông Nom bảo: để có hạt cốm thơm ngon là cả quá trình kỳ công và tỉ mỉ. Trước Rằm tháng Tám vài ngày khi bông lúa đã uốn câu vào mẩy cũng là thời điểm tốt nhất để làm cốm.

4-7344.jpg

Phụ nữ ra đồng từ sáng sớm, chọn những bông lúa to, nhiều hạt, cắt nhẹ nhàng mang về. Khi bếp than đỏ rực, từng bó lúa nhỏ sẽ đặt trên bếp lò, đến khi vừa chín tới, những bông lúa được xếp đầy chiếc loỏng làm bằng gỗ nghiến chắc nịch nguyên khối. Rồi những đôi nam nữ đứng hai bên vung chày giã đều xuống loỏng. Người giã cốm phải cảm nhận được lực giã sao cho vừa đủ để bong lớp vỏ mà hạt cốm vẫn còn nguyên vẹn.

Cốm không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, cần cù và khéo léo của người dân thôn Già Hạ. Từng hạt cốm xanh ngọc được làm nên từ đôi bàn tay tỉ mỉ, là kết tinh của tình yêu và sự gắn bó với quê hương.

5.jpg

Có thời điểm, nghề làm cốm ở thôn Già Hạ từng đứng trước nguy cơ mai một. Tuy nhiên, với lòng yêu nghề và tự hào về di sản văn hóa, các thế hệ người dân nơi đây đã chung tay khôi phục nghề làm cốm, đưa nghề trở lại với đời sống hiện đại.

Anh Nguyễn Tiến Hẹn, cán bộ văn hóa xã Việt Tiến cũ - người đã dành nhiều tâm sức sưu tầm, khôi phục lễ hội cốm Già Hạ chia sẻ: Những năm gần đây, lễ hội cốm Việt Tiến được phục dựng, thực sự trở thành ngày hội văn hóa, tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi và là dịp để người dân thể hiện niềm tự hào về nghề truyền thống.

Lễ hội không chỉ là nơi hội tụ, giao lưu văn hóa, gắn kết cộng đồng và quảng bá sản phẩm đặc sắc của quê hương, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch cộng đồng.

2.jpg

Sản phẩm cốm Việt Đan của gia đình chị Bàn Thị Ngọn đã nức tiếng xa gần. Những ngày này, gia đình chị đang đầu tư thêm boong rang lúa, máy dập vỏ để chuẩn bị cho mùa làm cốm.
Chị Ngọn chia sẻ: Từ khi về làm dâu ở Già Hạ đã thấy trong thôn có nghề làm cốm truyền thống, hương vị chẳng thua kém ở đâu nhưng thật tiếc lại không được quảng bá nên ít người biết đến.

66.jpg

Thế là chị hỏi han người già trong thôn cách làm cốm ngày xưa, rồi tự mình làm từng công đoạn, thử đi thử lại nhiều lần cho ra đúng hương vị truyền thống. Qua nhiều thất bại, mất gần 3 năm vừa làm vừa đi học hỏi thêm tại nhiều làng cốm truyền thống, chị mới làm chủ được quy trình làm cốm. Đến nay, cơ sở làm cốm của gia đình đã hoạt động ổn định, tạo nhiều việc làm cho chị em phụ nữ trong thôn, sản phẩm làm ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó.

7.jpg

Nhờ sự nỗ lực không ngừng của người dân, cốm Già Hạ giờ đây không chỉ là món ăn quen thuộc trong làng mà còn trở thành sản phẩm nổi tiếng, được nhiều nơi biết đến.

Những hạt cốm thơm ngon, tinh túy từ bản Tày đã chinh phục được thực khách trong và ngoài tỉnh, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho bà con, đồng thời góp phần phát triển kinh tế địa phương. Hằng năm, cánh đồng thôn Già Hạ rộng hơn chục ha đều được bà con cấy lúa nếp chuẩn bị cho mùa làm cốm.

8.jpg

Không chỉ dừng lại ở việc khôi phục, người dân thôn Già Hạ còn chú trọng việc truyền nghề thế hệ trẻ gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa của nghề làm cốm. Những người trẻ được dạy cách chọn lúa, sao lúa, giã cốm, và quan trọng nhất là giữ vững tình yêu với nghề. Qua đó, nghề làm cốm là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân nơi đây.

Thôn Già Hạ với nghề làm cốm truyền thống là niềm tự hào của đồng bào dân tộc Tày và là minh chứng sống động cho sự bền bỉ, sáng tạo của những người dân thuần hậu, chất phác.

Những hạt cốm xanh mướt từ Già Hạ vừa mang hương vị của đất trời vừa chứa đựng cả một câu chuyện về tình yêu quê hương, lòng biết ơn và khát vọng gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Thôn kiểu mẫu của người Dao xã Quy Mông

Thôn kiểu mẫu của người Dao xã Quy Mông

Thôn An Phú, xã Quy Mông, nơi sinh sống của 162 hộ dân, trong đó 98,7% là đồng bào dân tộc Dao, từng là vùng đất nghèo khó, cách trở, thiếu thốn đủ bề. Nhờ sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và nội lực của mình, An Phú đã vươn lên, trở thành điểm sáng trong phong trào xây dựng nông thôn mới, là minh chứng sống động cho sức mạnh của ý Đảng, lòng dân.

Phường Yên Bái: Khẳng định vị trí động lực thúc đẩy phát triển chuỗi đô thị của tỉnh dọc sông Hồng

Phường Yên Bái: Khẳng định vị trí động lực thúc đẩy phát triển chuỗi đô thị của tỉnh dọc sông Hồng

Yên Bái là phường lõi đô thị của thành phố Yên Bái (cũ), được thành lập trên cơ sở sắp xếp, sáp nhập từ 5 phường: Nguyễn Thái Học, Hồng Hà, Minh Tân, Yên Ninh, Đồng Tâm; có diện tích tự nhiên gần 17 km2; dân số hơn 70.000 người. Đảng bộ phường có 131 chi, đảng bộ trực thuộc với 7.068 đảng viên.

Nông dân Nghĩa Tâm làm giàu từ kinh tế tổng hợp

Nông dân Nghĩa Tâm làm giàu từ kinh tế tổng hợp

Từ sự mạnh dạn, sáng tạo của những nông dân cần cù, nhiều mô hình sản xuất đa dạng, gắn kết chặt chẽ giữa trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ đã ra đời, mang lại thu nhập ổn định, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, làm thay đổi diện mạo vùng quê Nghĩa Tâm.

Dòng vốn ưu đãi tiếp sức vùng cao

Dòng vốn ưu đãi tiếp sức vùng cao

Sau khi sáp nhập hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái, vùng đất biên cương phía Bắc hôm nay mang diện mạo mới, rộng lớn hơn, tiềm năng hơn và cũng thách thức hơn. Trong hành trình phát triển, một trong những “mạch máu” quan trọng giúp địa phương vượt lên gian khó chính là nguồn vốn tín dụng chính sáchxã hội.

Lào Cai: Hút đầu tư "xanh" – Hướng đi cho sự phát triển bền vững

Lào Cai: Hút đầu tư "xanh" – Hướng đi cho sự phát triển bền vững

Làm thế nào để phát triển công nghiệp mạnh mẽ mà vẫn giữ được màu xanh của núi rừng, bản sắc văn hóa độc đáo và hạnh phúc cho người dân? Đó là câu hỏi lớn mà nhiều địa phương đang tìm lời giải. Tại Lào Cai, câu trả lời đang ngày càng thể hiện rõ nét qua chủ trương thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên những dự án công nghệ cao và thân thiện.

Hội chợ Mùa Thu 2025: Khẳng định vị thế sản phẩm Việt trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Hội chợ Mùa Thu 2025: Khẳng định vị thế sản phẩm Việt trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Trong bối cảnh Việt Nam đang vững bước hội nhập quốc tế sâu rộng, Hội chợ Mùa thu 2025 là một sự kiện kinh tế - văn hóa mang tầm vóc quốc gia. Với thông điệp cốt lõi “Kết nối con người với sản xuất, kinh doanh”, hội chợ không chỉ là nơi giao thương mà còn là diễn đàn chiến lược để tôn vinh 40 năm thành tựu đổi mới.

Khi người Việt "chạm" vào nền kinh tế không tiền mặt

Khi người Việt "chạm" vào nền kinh tế không tiền mặt

Từ chiếc điện thoại, người Việt giờ có thể “chạm” để thanh toán mọi thứ, từ cà phê buổi sáng, vé xe buýt hay hóa đơn điện nước. Công nghệ NFC, mã QR và ví điện tử đang tái định hình hành vi chi tiêu, đưa Việt Nam tiến nhanh vào kỷ nguyên thanh toán thông minh, nơi tiện lợi và an toàn trở thành tiêu chuẩn mới của cuộc sống số.

Livestream bán hàng nâng cao giá trị thương hiệu nông sản

Livestream bán hàng nâng cao giá trị thương hiệu nông sản

Không cần chờ thương lái hay vất vả mang hàng ra chợ, nhiều nông dân và hợp tác xã ở Lào Cai giờ đây đã tự tin dùng điện thoại để livestream bán nông sản. Cách làm này giúp nâng cao giá trị nông sản đặc hữu của tỉnh và đưa sản phẩm dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng hơn.

Đẩy mạnh sản xuất hàng hoá ở Khao Mang

Đẩy mạnh sản xuất hàng hoá ở Khao Mang

Từ nhiều năm nay, xã Khao Mang đã tận dụng hiệu quả nguồn lực hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách, đề án của tỉnh; tích cực tuyên truyền, hướng dẫn người dân ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu giống vật nuôi, nâng cao hiệu quả sản xuất theo hướng hàng hóa.

Tăng cường truy xuất nguồn gốc đảm bảo chất lượng và uy tín nông sản

Tăng cường truy xuất nguồn gốc đảm bảo chất lượng và uy tín nông sản

Thời gian qua, cùng với việc đẩy mạnh phát triển các sản phẩm OCOP, nông sản, các hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp sản xuất trong tỉnh đã chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như bảo hộ thương hiệu, truy xuất nguồn gốc, tạo uy tín cho sản phẩm đặc trưng của Lào Cai.

fb yt zl tw