"Điểm tựa" của bản làng

Sông Hồng - dòng chảy đỏ nặng phù sa, nơi hun đúc một nền văn minh rực rỡ, nơi in dấu những bước chân đầu tiên của người Việt trên hành trình dựng nước và giữ nước. Hàng nghìn năm qua, con sông ấy không chỉ mang lại nguồn sống cho bao thế hệ mà còn kết nối những vùng đất, những nền văn hóa, tạo nên một dải Bắc Bộ trù phú và giàu bản sắc. Hôm nay, nhiều tỉnh, thành phố có sông Hồng chảy qua đang ấp ủ xây dựng những đô thị ven sông, nâng giá trị của sông lên một tầm vóc mới.

Chìm đắm trong vẻ đẹp bất tận của dòng sông mang sắc đỏ, hành trình dài đưa chúng tôi đến cuối nguồn - nơi sông Hồng hoà nhịp cùng biển cả, rồi lại ngược dòng trở về Lào Cai - nơi sông Hồng chảy vào đất Việt. Hành trình cả ngàn km, đi qua 9 tỉnh, thành phố, dòng sông mẹ như nhạc trưởng dẫn dắt bản giao hưởng của thiên nhiên, đưa chúng tôi từ bất ngờ này đến thú vị khác.

Trong suốt chiều dài lịch sử nhân loại, có nhiều “con đường tơ lụa” được nhắc đến hiện nay, như tuyến đường thương mại Đông - Tây giữa Hy Lạp và Trung Quốc bắt đầu mở trong thế kỷ I và II TCN; hay “con đường tơ lụa” chính đi từ thủ đô của Trung Quốc qua Trung Á đến châu Âu... Và có một “con đường tơ lụa” nổi tiếng trên sông Hồng vẫn chảy suốt từ thời cổ đại đến hôm nay, đang trở thành “con đường tơ lụa” trong thời đại mới.

Từ Lào Cai miền non cao núi nhọn - nơi biên giới trên đất liền, tôi đến Quần đảo Trường Sa - nơi biên giới mênh mông trên biển. Được một lần ngắm nhìn Tổ quốc từ phía biển chứa đựng nhiều cảm xúc khó quên; được một lần hòa mình vào cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ và những người dân ngày đêm canh giữ biển đảo thiêng liêng, để thêm trân quý giá trị của hòa bình - độc lập - tự do. Và hơn hết, thêm yêu Tổ quốc, yêu Trường Sa như một phần máu thịt của chính mình!

Trường Sa - hai tiếng thiêng liêng khắc sâu trong tâm khảm của mỗi người dân đất Việt. Đó không chỉ là một phần máu thịt của Tổ quốc, mà còn là nơi những người lính hải quân gửi gắm cả tuổi thanh xuân, tình yêu và lý tưởng cao đẹp của mình. Giữa trùng khơi sóng gió, những người lính như những cột mốc sống, hiên ngang giữa bão tố, giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Trên hành trình ngược dòng sông mẹ, chúng tôi dành trọn 2 ngày ở Hà Nội vì mảnh đất này có quá nhiều địa điểm có thể trải nghiệm, khám phá. Sau ngày đầu tiên tìm hiểu về làng gốm Bát Tràng và lang thang phố cổ, chúng tôi quyết định trải nghiệm một đêm cắm trại bên bờ sông Hồng.

Với dòng chảy uốn lượn ôm trọn Thủ đô Hà Nội, sông Hồng không chỉ tạo nên bề dày văn hóa - lịch sử mà còn góp phần hình thành cảnh quan, bồi đắp phù sa màu mỡ cho đất nông nghiệp, kết nối giao thông đường thủy với các địa phương. Dòng chảy sông Hồng còn có vai trò kết nối quá khứ với hiện tại, giữa các không gian cũ - mới của đô thị và kết nối các hoạt động của người dân địa phương với trải nghiệm của khách du lịch trong và ngoài nước.

Nằm ở trung tâm của đồng bằng châu thổ sông Hồng, nhắc tới Hưng Yên chắc hẳn nhiều người đều nghĩ đến câu “nhất Kinh Kỳ, nhì Phố Hiến”. Nơi đây từng là thương cảng tấp nập người mua, kẻ bán, “tiểu Tràng An”, ngày nay là vùng đất mang đặc sản đậm tình quê, là nét xưa hoài cổ bình yên và mộc mạc.

Dòng sông Hồng bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) rồi chảy qua 9 tỉnh của nước ta đã hình thành nên "dòng chảy" văn hóa quan trọng trong suốt quá trình lịch sử. Điều đáng nói là "dòng chảy" văn hóa đó được kết nối qua các vùng đất và đến nay càng phát huy giá trị, trở thành nền tảng cho sự phát triển của trục kinh tế - văn hóa dọc sông Hồng ngày hôm nay.

Cùng với những di tích khảo cổ, những lịch sử - văn hóa mang nhiều giá trị bên sông Hồng, đi đến những vùng đất nơi sông Hồng chảy qua, chúng tôi còn được tham quan, trải nghiệm không gian văn hóa của nhiều làng nghề nổi tiếng hàng trăm năm tuổi ven sông Hồng, tạo nên nét đặc trưng của nền văn minh lúa nước của cư dân người Việt.

Sông Hồng và hành trình qua những vùng đất trên lãnh thổ Việt Nam đã bồi đắp, hội tụ nhiều giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng của dân tộc. Ở những địa phương dọc theo sông Hồng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã lập nên bao chiến công oanh liệt trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Dòng sông Hồng vẫn chảy theo năm tháng, ghi dấu bản hùng ca cách mạng bên những “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cho thế hệ sau.

Em yêu lắm Trường Sa ơi/Yêu cát trắng và yêu biển xanh/Yêu những con tàu cùng nhau ra khơi, yêu những con đường trải dài cây xanh/Và em yêu lắm những cây ba cua hoa xinh tươi khoe sắc giữa trời/Yêu cây phong ba vươn mình trong gió luôn luôn hiên ngang giữ lấy kiên trung…

Sông Hồng có tổng chiều dài 1.149 km, bắt đầu từ dãy núi Ngọa Sơn thuộc tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), chạm vào lãnh thổ Việt Nam tại thôn Lũng Pô, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, chảy qua lãnh thổ Việt Nam hơn 500 km, sau đó hòa vào Biển Đông mênh mông tại điểm cuối cùng là cửa biển Ba Lạt, tỉnh Thái Bình. Trải qua quá trình lịch sử, sông Hồng đã hình thành dòng chảy văn hóa, tạo nên những giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá.

Giữa biển khơi, Trường Sa hiện lên sừng sững hiên ngang, tựa “viên ngọc xanh” lấp lánh tràn đầy sức sống.

Con tàu đưa đoàn phóng viên và cán bộ, chiến sĩ ra Quần đảo Trường Sa công tác lần này đúng dịp ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều, sóng to, gió lớn.

Những người vợ tiễn chồng, những đứa trẻ tiễn cha ra đảo công tác, người đi, người ở bịn rịn, phút chia tay ở cảng Cam Ranh khó có ngôn từ nào diễn tả hết.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 18 về "một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả". Tinh thần Nghị quyết số 18 đã và đang được lan tỏa, hiện thực hóa một cách mạnh mẽ, quyết liệt tại Lào Cai nhằm xây dựng hệ thống chính trị gọn nhẹ, minh bạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì sự phát triển nhanh, bền vững của địa phương, của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Nhấn mạnh về chủ trương tinh gọn bộ máy, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng: “Bây giờ mong muốn phát triển phải nhẹ đi mới bay được cao”. Thông điệp của Tổng Bí thư là kim chỉ nam, thêm động lực để Lào Cai tiếp tục “công việc rất khó khăn, không thể chậm trễ” đó là “làm nhẹ mình để bay cao”.

Sau 3 tháng thi công, các khu tái định cư xã Liên Minh (Sa Pa), A Lù và Sàng Ma Sáo (Bát Xát) đang chuẩn bị khánh thành, sẵn sàng đón bà con về nhà mới. Những ngôi nhà được bàn giao chính là biểu tượng của sự đoàn kết, sẻ chia và tinh thần nhân ái từ các cấp, ngành và đồng bào cả nước. 

Những người già trong thôn cũng không biết tuyến đường này có từ bao giờ, tôi chỉ nghe các cụ kể lại, trải qua nhiều đời, đường đá cổ là tuyến chính kết nối từ trung tâm xã Y Tý đến thôn Lao Chải rồi nối dài xuống thung lũng Thề Pả đến gần cầu Thiên Sinh. Từ đầu năm 2000, tuyến đường mới mở xuống thôn Lao Chải hoàn thành, xe máy đi được dễ dàng, nên đường đá cổ ít người đi, rêu phủ theo năm tháng”- già làng Ly Giờ Lúy, 70 tuổi, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Y Tý nhớ lại.