Ngày 4: Bảo tàng sống về văn hóa sông Hồng

Rời Phố Hiến - Làng Nôm với những trải nghiệm về văn hóa, kiến trúc cổ, chúng tôi quyết định bắt đầu “tour du lịch” khám phá thủ đô bằng cách tham quan làng gốm Bát Tràng - nơi lưu giữ tinh hoa gốm sứ Việt nổi tiếng đất Kinh Kỳ từ xưa tới nay. Bát Tràng không chỉ nổi tiếng với sản phẩm gốm sứ, điểm du lịch được nhiều du khách trong và ngoài nước tìm đến trải nghiệm mà còn là ngôi làng cổ có tuổi đời hơn 500 năm có nhiều nét văn hóa được lưu giữ khá vẹn nguyên.

Bước chân vào tới đầu làng, ấn tượng đầu tiên của Bát Tràng là sự mộc mạc, chân chất với những con đường nhỏ, mái ngói cổ và những bức tường trần phủ gốm, sứ. Càng đi sâu vào từng con ngõ nhỏ hút hút rêu phong, chúng tôi càng cảm nhận được sự bình yên đến lạ thường. Những con đường nhỏ hẹp, lát gạch cổ ấy dẫn dắt chúng tôi vào một thế giới đầy màu sắc của các sản phẩm gốm sứ. Cứ vài bước chân, chúng tôi lại gặp một xưởng gốm sứ nhỏ với những “nghệ nhân” tay lướt trên thành đất, tỉ mẩn thổi hồn vào đất sét… để cho ra các sản phẩm tinh tế đến tay khách hàng. Những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng đủ loại, nổi tiếng dòng men lam, men nâu, men trắng, men ngọc và men rạn… cũng từ các lò nhỏ này mà đi muôn nơi.

Cũng giống như những du khách khác khi đặt chân đến Bát Tràng, chúng tôi đến Bảo tàng gốm để trải nghiệm không gian độc đáo và nghe gốm “kể chuyện”. Bảo tàng gốm là công trình được xây dựng khá mới lạ với 7 xoáy ốc khổng lồ đấu lại với nhau, đại diện cho 7 bàn tay mềm mại đang xoay vuốt gốm, khu bảo tàng trở thành điểm nhấn ấn tượng chinh phục cảm tình của khách du lịch. Ấn tượng ngay từ tầng 1 của bảo tàng là các gian hàng gốm tinh xảo. Nơi đây được thiết kế với không gian mở, nơi trưng bày các tác phẩm gốm nghệ thuật tâm đắc của các nghệ nhân làng nghề. Nơi đây cũng thường được dùng để tổ chức các hoạt động văn hóa như biểu diễn văn nghệ, festival, hội chợ, chương trình văn hóa cổ truyền…

Tầng 2 là câu chuyện làng gốm Bát Tràng xưa và nay với không gian trưng bày những tác phẩm gắn liền với quá trình phát triển của làng gốm qua các thời kỳ, đồng thời tái hiện hình ảnh quen thuộc của nghề gốm. Để tìm hiểu nhiều kiến thức thú vị về làng gốm Bát Tràng cũng như chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật từ xưa đến nay, du khách có thể khám phá không gian tầng 2 theo hướng từ trái qua phải.

Tiếp đến là tầng 3 - khu vực triển lãm đầy tính nghệ thuật được nhiều du khách yêu thích ghé thăm với các tác phẩm gốm từ đương đại đến hiện đại và cảm nhận rõ nét sự đổi mới không ngừng của làng gốm Bát Tràng qua nhiều mốc thời gian. Tầng 4 là khu vực nhà hàng Tinh Hoa chuyên phục vụ các món ăn truyền thống từ chính làng Bát Tràng với sức chứa lên đến hơn 200 người.

Đối với tôi, điều thú vị nhất khi tham quan bảo tàng nằm ở tầng 5 - nơi có thể được ngắm những tác phẩm nghệ thuật vô cùng mới và sáng tạo, đó là nghệ thuật điêu khắc ánh sáng. Thuyết minh viên dẫn chúng tôi lần lượt tham quan từng tác phẩm. Từ những đồ vật tưởng như bỏ đi như mảnh gốm vỡ, gỗ lũa, dây điện, ống bơ, tảng đá, cỏ cây… dưới bàn tay của nghệ nhân và ánh sáng chiếu vào tạo nên hình ảnh độc đáo từ phần bóng của vật thể gắn với câu chuyện nghệ nhân muốn thể hiện. Những khối vật thể xù xì có ánh sáng chiếu lên bỗng hiện lên chân dung các vị anh hùng dân tộc, đưa chúng tôi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.

Trước khi rời làng gốm Bát Tràng, chúng tôi ghé qua gian phòng trải nghiệm làm gốm. Tại đây, chúng tôi bắt gặp nhiều em nhỏ và cả những vị khách quốc tế tỉ mẩn tự nặn cho mình một sản phẩm gốm. Các “nghệ nhân” làm gốm chuyên nghiệp tại đây nhiệt tình hướng dẫn chi tiết du khách từng thao tác.

Kết thúc hành trình trải nghiệm làng gốm cổ Bát Tràng, chúng tôi lựa chọn thưởng thức một chén trà Ô Long nhân sâm, ngồi trong không gian bình lặng, để cảm nhận thời gian lững thững trôi.

Ra khỏi làng Bát Tràng, chúng tôi tiếp tục đi dọc sông rồi thư thả đặt chân trên cầu Long Biên - chứng tích hào hùng của cả dân tộc Việt Nam để phóng tầm mắt nhìn về trung tâm Thủ đô Hà Nội. Dưới chân cầu, nước sông chảy mênh mang, êm đềm trôi, bất chợt gợi lên trong tôi một áng văn mà tôi từng đọc qua: “Chưa cần phải ngước lên cao hơn, chỉ cần từ Long Biên, Thăng Long hay Chương Dương, nếu bạn nhìn kỹ sẽ thấy Hồng Hà dịu dàng và thanh nhã như chiếc áo dài Hà Nội, kiêu sa, duyên dáng nhưng vẫn rất mạnh mẽ”. Và chúng tôi thật may mắn khi được khám phá “chiếc áo dài” ấy cả một hành trình đầy thú vị.

Ngắm nhìn thủ đô từ cầu Long Biên có lẽ là một trong những góc nhìn đẹp nhất, hoài niệm nhất của Hà Nội khi thu về. Cầu Long Biên bắc qua sông Hồng, trải qua bao tháng năm vẫn trầm ngâm lặng lẽ với một bên là bãi phù sa xanh mướt các vườn cây ăn trái của khu ngoại thành, một bên là phố phường tấp nập.

Có mặt ở Hà Nội, đa phần thời gian chúng tôi dành để đi dạo quanh các địa chỉ nổi tiếng mà bất cứ ai đến Thủ đô cũng không thể bỏ lỡ. Đó là Hồ Gươm lộng gió, tuyến đường có những cô gái xinh đẹp chụp ảnh với gánh hàng hoa; các cụ già lững thững bước bộ khi vừa kết thúc một bài tập dưỡng sinh. Buổi sáng ở Hà Nội vẫn nhẹ trôi, không vội vã.

Giống như bao vị khách từ phương xa tới, chúng tôi tản bộ giữa những lối quanh co trong lòng phố cổ. Hàng Bông, Hàng Thùng, Hàng Gai rồi đến Hàng Bạc, Hàng Thiếc, Hàng Mã… những con phố tấp nập du khách. Thật thú vị khi trong số đó có rất nhiều khách quốc tế đang tìm hiểu, khám phá cảnh vật và văn hóa Việt.

Qua Hàng Vải, con phố chỉ hơn 200 m, với những ngôi nhà có những chiếc sào tre, thang tre cao vút được bày kín vỉa hè, che khuất cả tường nhà, tạo nên khung cảnh độc đáo. Một rừng tre giữa phố thật lạ mắt, phổ biến nhất là sào tre đủ kích cỡ rồi đến các vật dụng tre sử dụng hằng ngày như ống điếu, ghế, nội thất được gia công tại chỗ.

Tập nập nhất là phố Hàng Mã - nơi xưa kia chuyên sản xuất và buôn bán các mặt hàng tâm linh và những món đồ chơi, các loại đồ trang trí bằng giấy. Ngày nay, phố Hàng Mã chủ yếu bán những mặt hàng đặc trưng dịp tết Trung Thu như đèn lồng, các loại đồ chơi phát sáng, bóng bay, đèn ông sao, mặt nạ, trống… Thời điểm chúng tôi có mặt chuẩn bị tết Trung thu, cả dãy phố bừng sáng bởi các sắc màu, trong đó đặc biệt là sắc đỏ; tiếng trống, tiếng nhạc rộn ràng khiến bất cứ ai đi qua cũng phải dừng chân khám phá.

Ngày 5: Hoàng hôn bên bờ sông Hồng