Nơi núi non trùng điệp ôm ấp những bản làng yên bình, có một nghề thủ công đã tồn tại suốt hơn ba thập niên, đó là nghề đan rọ tôm. Tại vùng đất trước kia gọi là Phan Thanh - một xã của huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái cũ, nay thuộc xã Tân Lĩnh, tỉnh Lào Cai, nghề truyền thống này giúp hơn trăm hộ dân có nguồn thu nhập ổn định.
Ghé thăm thôn Rầu Chang - nơi được xem là cái nôi của nghề đan rọ tôm - có thể cảm nhận rõ không khí lao động rộn ràng trong từng nếp nhà. Gia đình chị Tăng Thị Tình là một trong những hộ giữ nghề lâu năm. Tiếng chẻ tre, tiếng vót nan và tiếng trò chuyện rôm rả vang lên. Âm thanh lao động tạo nên nhịp điệu mộc mạc giữa không gian núi rừng yên bình. Một nhóm phụ nữ và trẻ nhỏ đang miệt mài với từng công đoạn, người tước nan, người đan rọ.
Chị Tăng Thị Tình, xã Tân Lĩnh.
Chị Tình cho biết: “Gia đình tôi đã gắn bó với nghề đan rọ tôm qua nhiều thế hệ. Từ nhỏ, tôi được bà và mẹ truyền dạy từng động tác, từ cầm nan đến uốn lưới. Những kỹ thuật cơ bản, tôi quan sát rất kỹ và làm thử từng ngày. Hiện nay, con cháu trong nhà cũng đang tiếp nối nghề xưa. Trung bình mỗi ngày, tôi hoàn thiện từ 10 đến 15 chiếc rọ tôm. Nguồn thu nhập từ nghề đan rọ tôm giúp gia đình có cuộc sống ổn định. Vào mùa cao điểm, số lượng rọ tôm bán ra tăng gấp đôi, kinh tế nhờ đó cũng khấm khá hơn”.
Cụ Hoàng Thị Máy năm nay đã 71 tuổi nhưng vẫn miệt mài với từng nan tre. Đôi bàn tay của cụ đã chai sần theo năm tháng. Tuy vậy, động tác vẫn nhanh nhẹn và đều đặn. Cụ chia sẻ, bản thân không còn đủ sức khỏe để lên nương như trước. Nhờ có nghề đan rọ, cụ vẫn tự chủ được cuộc sống hằng ngày. Mỗi tháng, cụ làm được hơn 400 chiếc rọ. Số tiền khoảng 2 triệu đồng đủ để cụ trang trải sinh hoạt cá nhân. Cụ coi nghề này như một chỗ dựa vững chắc khi về già.
Không khí làm rọ tôm rộn ràng tại xã Tân Lĩnh.
Nghề đan rọ tôm có nhiều đặc trưng thú vị, người làm có thể chủ động sắp xếp thời gian trong ngày. Người cao tuổi, phụ nữ và thanh niên chưa có việc làm đều có thể theo nghề. Trước kia, mỗi hộ làm riêng lẻ tại nhà. Những năm gần đây, người dân đã thành lập các tổ hợp tác. Các tổ phối hợp với nhau trong việc chuẩn bị nguyên liệu, chia sẻ kỹ thuật và tìm đầu ra cho sản phẩm. Việc liên kết sản xuất giúp tăng năng suất và hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Theo thống kê tại địa phương, hiện nay, có hơn 100 hộ tham gia nghề đan rọ. Mỗi năm, người dân trong xã xuất hàng triệu sản phẩm, tổng doanh thu ước đạt trên 3 tỷ đồng. Bình quân mỗi hộ thu nhập khoảng 6 triệu đồng/tháng, cá biệt có những hộ đạt gấp đôi con số này. Sản phẩm rọ tôm không chỉ tiêu thụ mạnh trong tỉnh mà còn vươn tới các tỉnh như Hòa Bình (cũ), Sơn La, thậm chí cả đồng bằng sông Hồng.
Mỗi chiếc rọ tôm là kết quả của đôi bàn tay khéo léo. Người làm nghề phải chọn loại tre già, chắc và ít mối mọt. Nguyên liệu sau khi thu hoạch cần được phơi khô đúng kỹ thuật. Tre phải được chẻ mỏng, chuốt đều và xử lý cẩn thận. Quá trình làm rọ đòi hỏi độ chính xác cao trong từng chi tiết. Người thợ phải tính toán đúng kích thước và độ khít giữa các nan. Chiếc rọ thành phẩm cần đảm bảo độ bền, dễ sử dụng và đẹp mắt. Với nhiều hộ dân, mỗi chiếc rọ là một sản phẩm lao động đầy tâm huyết. Người dân nơi đây xem đó là niềm tự hào không dễ phai mờ theo thời gian.
Ba mươi năm trước, người dân Tân Lĩnh chủ yếu sống bằng nghề nông. Vùng đất Phan Thanh khi đó còn nghèo, giao thông cách trở. Ít ai nghĩ rằng, một nghề gắn với sông nước lại bén rễ giữa miền núi. Tuy nhiên, thực tế sản xuất đã đặt ra yêu cầu mới. Người dân cần công cụ đánh bắt tôm cá ở ao hồ và khe suối. Từ đó, nghề đan rọ ra đời. Nghề không có trong truyền thống nhưng lại phù hợp với điều kiện sinh hoạt tại chỗ. Nhờ sự linh hoạt và học hỏi không ngừng, người dân đã làm chủ kỹ thuật. Nhiều người gọi vui đây là nghề của “người miền núi làm việc miền xuôi”. Câu nói mộc mạc ấy phản ánh đúng tinh thần sáng tạo và thích ứng của bà con vùng cao.
Bước ngoặt lớn đến vào ngày 1/7/2025, khi xã Phan Thanh chính thức sáp nhập vào xã Tân Lĩnh theo Đề án tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã; đồng thời mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh, xã) được triển khai. Việc thay đổi địa giới hành chính không làm ảnh hưởng đến nghề truyền thống tại địa phương. Làng nghề đan rọ tôm vẫn duy trì được sự ổn định và tiếp tục phát triển; thậm chí còn mở ra nhiều cơ hội mới cho người dân.
Phát triển kinh tế từ làng nghề là một hướng đi trọng tâm trong thời kỳ sáp nhập. Một số hộ dân đã bắt đầu bán hàng qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso… giúp nâng cao giá trị sản phẩm.
Từ câu chuyện của chị Tình, cụ Máy, có thể thấy nghề đan rọ không đơn thuần là để mưu sinh. Nghề còn là nơi lưu giữ giá trị truyền thống, tinh thần gắn kết cộng đồng. Trong từng nan tre là công sức của nhiều thế hệ nối tiếp nhau. Mỗi mối đan phản ánh hình ảnh bàn tay tảo tần, khéo léo của người dân vùng cao.
Dù tên gọi địa phương đã đổi, dù cơ cấu hành chính có nhiều thay đổi nhưng tinh thần gìn giữ nghề truyền thống của người dân nơi đây vẫn nguyên vẹn. Chiếc rọ tôm giờ không chỉ là sản phẩm lao động mà còn là biểu tượng của sự bền bỉ, sáng tạo và hy vọng. Với những định hướng rõ ràng và quyết tâm từ chính quyền cùng người dân, nghề đan rọ tôm Tân Lĩnh sẽ tiếp tục được duy trì, trở thành điểm nhấn trong bức tranh phát triển kinh tế - văn hóa nông thôn mới ở vùng đất này.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa tổ chức chuỗi hoạt động truyền thông trực tiếp về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại 20 phiên chợ vùng cao trên địa bàn tỉnh. Hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và xây dựng môi trường không khói thuốc sau sáp nhập hành chính.
Giữa đại ngàn, nơi mây quấn quýt bên đỉnh và gió trò chuyện với rừng, dãy Hoàng Liên Sơn hiện lên hùng vĩ và đầy bí ẩn. Nơi đây tọa lạc đỉnh Fansipan - “nóc nhà Đông Dương” và ẩn chứa một trong những báu vật thiên nhiên quý giá: Vườn Quốc gia Hoàng Liên.
Tại xã Sín Chéng, có một người đang ngày ngày gìn giữ nghề làm đàn môi - nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Mông. Đó là ông Giàng A Thống, người đã gắn bó với loại nhạc cụ mộc mạc mà sâu lắng, từng được ví như “tiếng lòng” của trai gái Mông trong những đêm hội tình xuân.
Ít ai biết giữa những bậc ruộng vàng, vùng đất Mù Cang Chải, tỉnh Lào Cai còn có một nơi ngát xanh. Đó là rừng trúc Mồ Dề - nơi giao thoa lặng lẽ giữa thiên nhiên và con người.
Vùng đất Mù Cang Chải sở hữu bức tranh thiên nhiên cuốn hút với cảnh ruộng bậc thang hùng vỹ, núi đồi trập trùng và nét văn hóa bản địa độc đáo của đồng bào dân tộc Mông. Giữa bức tranh hùng vỹ ấy, có chàng trai người Mông đã ấp ủ và hiện thực hóa giấc mơ lớn lao. Đó là Thào A Su, sinh năm 1994, ở bản Tà Chí Lừ, xã La Pán Tẩn, tỉnh Yên Bái (cũ), nay thuộc xã Púng Luông, tỉnh Lào Cai.
Sau hơn một thập niên đưa vào vận hành, tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai vẫn còn những “khoảng trống” về hạ tầng, đặc biệt là hệ thống đường gom dân sinh. Vì thiếu đường gom dân sinh nên nhiều hộ dân sống ven tuyến đường đoạn qua tỉnh Lào Cai hằng ngày đang phải bất đắc dĩ vượt qua các lối mở tạm, đi chung với xe tải, xe container chạy tốc độ cao. Những kiến nghị kéo dài nhiều năm của người dân và chính quyền địa phương vẫn chưa nhận được hồi đáp thỏa đáng từ phía chủ đầu tư.
Ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 (tháng 9/2024), 9 hộ dân thôn Phú Hùng, xã Thống Nhất (thành phố Lào Cai) trong khu vực sạt lở sau gần 1 năm sơ tán khẩn cấp, giờ phải trở lại trong những căn nhà cũ do chưa có đất tái định cư. Hiện nay, mùa mưa lũ đang cận kề, nguy cơ sạt lở có thể ập xuống, gây nguy hiểm đến tính mạng. Do vậy, người dân thôn Phú Hùng rất mong chính quyền địa phương và cơ quan chức năng sớm bố trí đất tái định cư để di chuyển đến nơi an toàn.
Sau mùa mưa lũ năm 2024, hệ thống thủy lợi trên địa bàn tỉnh bị ảnh hưởng rất lớn. Với sự vào cuộc tích cực của chính quyền các địa phương cùng ngành nông nghiệp và môi trường trong công tác sửa chữa, đến nay, hầu hết hồ thủy lợi đã vận hành trở lại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hồ thủy lợi bị hỏng nặng hoặc bồi lắng phải dừng hoạt động để sửa chữa lớn. Cùng với đó, việc kiểm định để xác định mức độ an toàn hồ, đập đang gặp khó khăn do thiếu kinh phí, đặt ra những lo ngại khi mùa mưa lũ cận kề.
Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh có một số mỏ khai thác khoáng sản đã dừng hoạt động hoặc hết hạn khai thác. Các thủ tục đóng cửa mỏ, hoàn nguyên đã được cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp thực hiện theo quy định. Tuy nhiên, việc xử lý tài sản của doanh nghiệp tại các điểm mỏ đã thu hồi đất đang gặp những khó khăn, vướng mắc. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, an ninh, trật tự mà còn gây lãng phí nguồn lực xã hội.
Quy hoạch chung thành phố Việt Trì (tỉnh Phú Thọ) đến năm 2040 đặt mục tiêu xây dựng Việt Trì xứng tầm là đô thị loại I, thành phố trung tâm của tỉnh Phú Thọ, trung tâm vùng, cực phát triển phía Tây Bắc Thủ đô Hà Nội.
Theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Yên Bái và vùng phụ cận đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050, thành phố Yên Bái được định hướng trở thành đô thị hai bên sông Hồng.
Theo Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Lào Cai sẽ tập trung phát triển trục kinh tế động lực dọc sông Hồng. Đây là trục kinh tế đóng vai trò “hạt nhân” đối với liên kết không gian phát triển kinh tế của tỉnh; kết nối vùng, liên vùng và cả nước với khu vực Tây Nam Trung Quốc.
Những năm gần đây, đến các hội chợ quảng bá sản phẩm OCOP hoặc xúc tiến thương mại của tỉnh, giữa rất nhiều hàng hóa nông sản các địa phương, người tiêu dùng rất ưa chuộng và tìm mua “Bưởi đường Nhà Triệu” của Hợp tác xã Nông - lâm nghiệp, dịch vụ Bưởi đường Chiềng Ken, huyện Văn Bàn.
Là 1 trong 10 xã nghèo nhất tỉnh, năm 2024, La Pan Tẩn (Mường Khương) có 16 lao động tham gia làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng. Cùng với tuyên truyền, vận động người dân đi làm việc tại các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài nước để có thu nhập ổn định, cấp ủy đảng, chính quyền xã chủ động tìm kiếm thông tin thị trường lao động, kết nối những kênh tuyển dụng lao động uy tín để hỗ trợ người dân.
Năm 2025 là năm đầu học sinh lớp 9 thi vào lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Đến thời điểm hiện tại, ngành giáo dục Lào Cai chưa quyết định môn thi tự chọn vào lớp 10 THPT. Tuy nhiên, từ cuối học kỳ I, các trường THCS đã chủ động phương án dạy học và ôn tập nhằm giảm bớt áp lực cho học sinh trước kỳ thi đổi mới.
Bằng nhiều hình thức, trẻ em trên địa bàn tỉnh đã nhận được sự quan tâm, chăm sóc, yêu thương từ chính quyền các cấp và cộng đồng, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ học tập và phát triển toàn diện.
Những ngày này, các ngôi chùa, ngôi đền trên địa bàn tỉnh đều có rất đông người dân và du khách đến du xuân tham quan, chiêm bái. Đây không chỉ là hoạt động tín ngưỡng tôn giáo, mà còn là cơ hội để mọi người tận hưởng không khí mùa xuân, gặp gỡ gia đình, bạn bè và chia sẻ niềm vui trong mùa xuân mới.
Theo dòng chảy thời gian, những nhạc cụ dân tộc đã và đang có nguy cơ bị mai một. Thế nhưng, chàng thanh niên trẻ Giàng A Hải lại ngược về cội nguồn, đắm say với những bản hòa tấu sáo Mông sâu lắng được tạo nên từ chất liệu thô sơ của núi rừng quê hương. Mạnh dạn sáng tạo các hình thức biểu đạt mới trên nền nhạc truyền thống là cách Hải đang làm để đem văn hóa bản địa tiếp cận khán giả quốc tế.
Không đơn thuần là nơi học tập, Trung tâm EcoRobo STEMLab Lào Cai còn là không gian truyền cảm hứng, nơi các bạn nhỏ được tự do khám phá, sáng tạo và trưởng thành thông qua các hoạt động trải nghiệm cùng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM).
Ngày 1/10/2021 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lào Cai ban hành Nghị quyết 18‑NQ/TU về phát triển thị xã Sa Pa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sau thời gian triển khai thực hiện, thị xã Sa Pa đã có những dấu ấn nổi bật về sự phát triển.
