Tại Việt Nam, Vườn Quốc gia Hoàng Liên là một trong những khu rừng đặc dụng quan trọng của Việt Nam, được ví như “lá phổi xanh” của Tây Bắc, có hệ sinh thái đa dạng.


đóng vai trò cân bằng sinh thái.


Hiện nay, Vườn Quốc gia Hoàng Liên có vùng lõi rộng 29.845 ha, nằm trên hệ núi cao Hoàng Liên và vùng đệm 38.724 ha, trải rộng trên địa bàn Lào Cai và Lai Châu. Vườn là nơi cư trú của hơn 2.000 loài thực vật, trong đó 147 loài ghi trong Sách Đỏ Việt Nam. Giữa bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, Vườn Quốc gia Hoàng Liên không chỉ giữ vai trò hấp thụ CO2, điều hòa khí hậu, mà còn góp phần trực tiếp vào việc bảo vệ tầng ozone - lá chắn tự nhiên của Trái đất.
Những cánh rừng nguyên sinh trong Vườn Quốc gia Hoàng Liên đóng vai trò như những “lá phổi khổng lồ” hấp thụ khí thải, điều hòa nhiệt độ, cân bằng sinh thái. Nhưng để giữ được màu xanh ấy, không chỉ cần sự nỗ lực của lực lượng chức năng mà còn có sự chung tay của cộng đồng.
“Người Mông từ đời cha ông đã dựa vào rừng mà sống, nhưng giờ chúng tôi hiểu rằng, nếu chỉ khai thác mà không gìn giữ, thì rừng sẽ không còn cho thế hệ mai sau. Giữ rừng góp phần giữ nguồn nước và môi trường trong lành”.
Suy nghĩ của ông Hạng A Dính cho thấy sự thay đổi trong nhận thức của người dân sinh sống gần rừng. Từ chỗ xem rừng như tài nguyên để khai thác, nay người dân gắn việc bảo vệ rừng với đảm bảo lợi ích thiết thực.
“Tuần nào, các thành viên trong đội cũng vào rừng tuần tra, bảo vệ rừng, có khi đi cả tuần, dựng lán để ngủ. Chúng tôi coi mỗi cánh rừng như chính ngôi nhà của mình”.
Lực lượng bảo vệ rừng ở thôn, bản như anh Bâu là “cánh tay nối dài” của kiểm lâm, góp phần giữ rừng từ cơ sở. Họ không chỉ tuần tra, phát hiện vi phạm mà còn trực tiếp vận động, tuyên truyền người dân, giải thích mối liên hệ giữa giữ rừng xanh và bảo vệ tầng ozone.


Trong vai trò nòng cốt trong công tác bảo vệ rừng là lực lượng kiểm lâm. Anh Lê Tiến Dũng - Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm số 4, Hạt Kiểm lâm Hoàng Liên, cho biết: Để bảo vệ rừng, đơn vị triển khai đồng bộ nhiều biện pháp như tuần tra thường xuyên, ứng dụng công nghệ GPS, bản đồ số để giám sát; kết hợp với dân quân và cộng đồng để truy vết nhanh các đối tượng vi phạm.
Đặc biệt, chúng tôi duy trì đường dây nóng, hộp thư tố giác, phát động phong trào “Mỗi hộ dân là một kiểm lâm viên” để nâng cao ý thức cộng đồng.
Bên cạnh đó, công nghệ hiện đại như drone giám sát cũng được đưa vào sử dụng nhằm tăng cường hiệu quả quản lý tại các khu vực khó tiếp cận. Các phương án phòng cháy, chữa cháy rừng được đổi mới thông qua việc xây dựng chòi canh, đường băng cản lửa, tập huấn kỹ năng cho lực lượng tại chỗ.

Ông Lã Văn Tới - Giám đốc Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật Hoàng Liên cho biết: Mỗi năm, Trung tâm tiếp nhận khoảng 50 - 60 trường hợp, có cá thể được người dân tự nguyện giao nộp, có cá thể là tang vật từ các vụ vi phạm. Mặc dù không phải cá thể nào cũng có cơ hội trở lại rừng, nhưng đơn vị luôn cố gắng chăm sóc, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học.

Ông Nguyễn Hữu Hạnh - Giám đốc Vườn Quốc gia Hoàng Liên nhấn mạnh: Thời gian tới, Vườn Quốc gia Hoàng Liên sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền trong cộng đồng, tổ chức tọa đàm, triển lãm về vai trò của rừng; khuyến khích cộng đồng tham gia mô hình du lịch sinh thái, nông - lâm kết hợp bền vững; tăng cường ứng dụng công nghệ số, giám sát rừng, phòng chống cháy rừng.
Phối hợp với trường học, tổ chức thanh niên để lan tỏa thông điệp “Giữ rừng là giữ tầng ozone” đến thế hệ trẻ...