Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Hương của thời gian

Hương của thời gian

0:00 / 0:00
0:00

Tháng 10 âm lịch - mùa thu hoạch lúa nếp Mường Bo, tiếng địa phương gọi là “khẩu boong”, đến nhẹ nhàng giữa đất trời Nậm Cang. Hương thơm của gạo nếp Mường Bo khi đồ lên như tiếng gọi mời về ký ức, về tháng ngày gian khó đã qua. Đó là hương của đất, của bàn tay lao động, của những người giữ gìn giống lúa đặc sản qua bao thế hệ. Ấy cũng là hương của thời gian - khi quá khứ và hiện tại gặp nhau trong mỗi mùa vàng.

dau-an-van-hoa.gif

Ở Nậm Cang, mỗi mùa lúa chín, người dân không chỉ cảm nhận được hương thơm của nếp Mường Bo mà còn cảm nhận được sự chuyển mình của thời gian.

Hương thơm ấy là của đất, của bao mùa vụ đã qua, của những đêm khuya người dân rủ nhau nhắc lại chuyện xưa, khi họ trồng lúa, thu hoạch lúa trong tiếng cười rộn ràng của làng bản.

huong-cua-thoi-gian-2.png
Bà con xã Mường Bo thu hoạch lúa nếp.

Giống lúa nếp Mường Bo là món quà quý giá, cha ông để lại cho thế hệ sau. Lúa nếp Mường Bo vẫn gắn bó với người dân nơi đây.

Dù năng suất không cao, nhưng mỗi hạt lúa là linh hồn, là di sản văn hóa của người Mường Bo.

Lúa nếp Mường Bo có nguồn gốc từ rất lâu đời, gắn liền với truyền thống văn hóa của người dân bản địa. Trước đây, giống “khẩu boong” được người dân trồng tại một số khu vực nhỏ trong vùng, ngày nay đã mở rộng canh tác cả vùng Mường Bo.

Lúa nếp Mường Bo được người dân nơi đây để giống và canh tác qua nhiều thế hệ. Xôi nếp Mường Bo dẻo, hương thơm đặc trưng, là món ẩm thực quan trọng, không thể thiếu trên mâm cúng của người dân nơi đây; được dùng dâng lễ cúng tổ tiên trong các dịp lễ, tết, ngày rằm.

Ông Lù Văn Viên, một trong những người còn trồng giống nếp đặc sản này, cho biết: Xôi nếp là món ăn ngon, thơm và độ dẻo để được lâu, không thể thiếu trong các nghi lễ, thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên. Mỗi vụ gia đình tôi cũng thu hoạch được khoảng 30 bao thóc nếp Mường Bo.

Dù giống nếp Mường Bo vừa mang giá trị vật chất, vừa mang dấu ấn văn hóa trong đời sống tinh thần của người dân, nhưng việc duy trì giống lúa này không phải là điều dễ dàng.

dau-an-van-hoa-1.gif

Mỗi vụ canh tác lúa nếp ở Mường Bo kéo dài khoảng 8 tháng, bắt đầu từ tháng 2 âm lịch. Khi gieo mạ, người dân Mường Bo lấy thóc để giống từ vụ trước, ngâm nước chừng 3 ngày đến khi mầm lúa mọc. Sau khi mạ đủ tuổi, vào khoảng cuối tháng 4, đầu tháng 5, người dân bắt đầu hành trình cấy lúa và chăm sóc... chờ ngày thu hoạch.

Khoảng tháng 10 âm lịch, khi bông lúa uốn câu ngả vàng, người dân mới bắt đầu thu hoạch. Thời gian thu hoạch đúng mùa rất quan trọng, vì nếu thu hoạch sớm quá hay muộn quá cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, làm mất mùi thơm đặc trưng.

Dù có chất lượng vượt trội, nhưng năng suất của lúa nếp Mường Bo lại không cao so với các giống lúa hiện đại. Cùng một diện tích, lúa nếp Mường Bo chỉ thu được khoảng 30 bao thóc, trong khi các giống lúa tẻ có thể đạt tới 60 bao. Tuy nhiên, vì chất lượng đặc biệt của nếp Mường Bo mà giống lúa này vẫn được người dân ưa chuộng và duy trì canh tác mỗi năm.

Mặc dù canh tác lúa nếp Mường Bo đạt năng suất không cao, nhưng đây là giống lúa có giá trị văn hóa, là di sản của cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Mường Bo. Do vậy, chính quyền địa phương và người dân đang nỗ lực bảo tồn nguồn gen giống lúa này.

Chúng tôi đề xuất với các cơ quan chức năng nghiên cứu, có biện pháp nâng cao kỹ thuật canh tác, hướng dẫn bà con áp dụng phương pháp khoa học để tăng năng suất mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng của giống lúa.

Ông Đào A Khánh, Phó trưởng Phòng Văn hóa - Xã hội xã Mường Bo

6a987d612899a3c7fa886.jpg
Không chỉ là giống lúa nếp, hạt “khẩu boong” còn là một phần di sản của người dân Mường Bo.

Ông Khánh cũng nhấn mạnh rằng, để giống lúa nếp Mường Bo tồn tại và phát triển bền vững, không chỉ cần sự nỗ lực từ chính quyền mà còn phải có sự thay đổi trong nhận thức của cộng đồng.

“Cần phải giúp người dân hiểu rõ giá trị kinh tế và văn hóa của giống lúa này. Bên cạnh đó, chính quyền cũng đang tạo điều kiện thuận lợi để việc nhân rộng giống lúa này trở nên dễ dàng hơn, đặc biệt là hỗ trợ về kỹ thuật và kinh phí cho những gia đình trồng giống nếp Mường Bo” - ông Khánh cho biết thêm.

dau-an-van-hoa-2.gif

Sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân, giống lúa nếp Mường Bo vẫn tồn tại và phát triển, được cộng đồng giữ gìn như một giá trị văn hóa của một vùng đất.

Không chỉ là giống lúa nếp, hạt “khẩu boong” còn là một phần di sản của người dân Mường Bo. Mỗi mùa lúa chín, xôi nếp Mường Bo lại tỏa hương. Cũng là dịp để người dân bưng bát cơm mới thơm dẻo, nhắc nhau vụ sau tiếp tục cấy lúa... Đó là hình ảnh của một cộng đồng gắn bó, yêu mảnh đất quê hương và nối giữ giá trị truyền thống cho thế hệ mai sau.

Như lời Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Trung Kiên đã từng chia sẻ với chúng tôi: Lúa nếp Mường Bo là biểu tượng của cộng đồng, của lịch sử, văn hóa. Hương nếp đặc sản ở vùng đất này vẫn là một phần không thể thiếu trong trái tim của đồng bào các dân tộc Mường Bo - hương của thời gian, của ký ức, của những mùa vàng rực rỡ.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Nối dài giao dịch số

Nối dài giao dịch số

Chợ phiên Si Ma Cai - điểm đến trong hành trình khám phá không gian đặc trưng của văn hóa vùng cao. Nơi đây, những phiên chợ đầy sắc màu, tiếng khèn, điệu múa và những cuộc hò hẹn của các đôi trai gái. Tuy nhiên, theo thời gian, giữa những âm thanh ấy lại xuất hiện một “nhạc điệu” mới: tiếng “beep” ngân dài từ những giao dịch thanh toán qua mã QR, biểu tượng của cuộc cách mạng số.

Hưởng ứng Ngày Thế giới tiết kiệm năng lượng.

Hành động nhỏ cho tương lai xanh


Hưởng ứng Ngày Thế giới tiết kiệm năng lượng (21/10), nhiều doanh nghiệp và người dân trong tỉnh đã thực hiện các giải pháp thiết thực như sử dụng đèn LED, tận dụng năng lượng tái tạo, lắp đặt hệ thống giám sát điện. Những mô hình tiết kiệm năng lượng trong sản xuất và sinh hoạt đang góp phần bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển bền vững.

Không để tạo khoảng trống ở các chi bộ thôn bản

Không để tạo khoảng trống ở các chi bộ thôn bản

Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các chi bộ cơ quan xã cũng được thành lập. Nhiều đảng viên trước đây sinh hoạt ở thôn được rút về đã ảnh hưởng nhất định đến chất lượng sinh hoạt của các chi bộ thôn, bản.

Người đưa cốm Già Hạ vươn xa

Người đưa cốm Già Hạ vươn xa

Chị Bàn Thị Ngọn - thôn Già Hạ, xã Phúc Khánh đã mạnh dạn học hỏi, đầu tư sản xuất để đưa cốm truyền thống trở thành hàng hóa đặc trưng của địa phương. Chị còn liên kết cùng các hộ trồng lúa nếp, xây dựng thương hiệu Cốm Việt Đan, đạt chuẩn OCOP 3 sao, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Mở rộng diện tích, tăng giá trị cây trồng

Mở rộng diện tích, tăng giá trị cây trồng

Xác định vụ đông là vụ sản xuất hàng hóa chính, năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng hơn 14.960 ha cây trồng các loại, giá trị bình quân đạt 80 triệu đồng/ha. Giải pháp đưa ra là tập trung mở rộng diện tích, hình thành vùng chuyên canh, gắn sản xuất với chế biến và thị trường tiêu thụ, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho người dân.

Doanh nghiệp Lào Cai với dòng chảy số

Doanh nghiệp Lào Cai với dòng chảy số

Tại Lào Cai, công nghệ số - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) - đang trở thành đòn bẩy giúp nhiều doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, nâng cao năng suất và mở rộng thị trường. Những bước đi này phản ánh khát vọng số của cộng đồng doanh nghiệp địa phương trong nỗ lực bắt kịp dòng chảy phát triển chung của đất nước.

“Nhà khoa học” của nhà nông

“Nhà khoa học” của nhà nông

Dược sĩ Đỗ Tiến Sỹ - Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Traphaco Sapa, vừa được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh danh hiệu “Nhà khoa học của Nhà nông” năm 2025. Tận tâm với nghề, gắn bó với cây dược liệu bản địa và đồng bào vùng cao Lào Cai, ông đã đưa tri thức từ phòng thí nghiệm ra nương đồi, biến cây atiso, chè dây thành sinh kế bền vững cho người dân.

Đại đội Công binh số 2: Thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao

Đại đội Công binh số 2: Thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao

Đại đội Công binh số 2, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh có nhiệm vụ thực hiện nhiệm vụ huấn luyện; rà phá vật cản bom, mìn; tham gia phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai… Những năm qua, cấp ủy, chỉ huy đơn vị đã lãnh đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”.

AI - người bạn của học trò vùng cao

AI - người bạn của học trò vùng cao

Nếu trước đây, học sinh dân tộc thiểu số xã Mường Khương thường gặp khó khăn trong phát âm, thiếu tự tin trước lớp, thì nay, trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành “người bạn” đồng hành, giúp các em thêm tự tin và tiến bộ hơn trong học tập.

Kết nối quá khứ với hiện tại

Kết nối quá khứ với hiện tại

Vùng đất Sa Pa xưa hiện lên vừa hiện đại, sôi động, vừa lưu giữ nét văn hóa nguyên sơ, giàu bản sắc. Câu chuyện về chợ Sa Pa hơn 120 năm tuổi là minh chứng sinh động cho sự kết hợp hài hòa giữa đổi mới để đáp ứng nhu cầu du khách và bảo tồn giá trị truyền thống.

Truyền thông nâng cao nhận thức chăm sóc sức khoẻ trẻ em ở Mường Hum

Truyền thông nâng cao nhận thức chăm sóc sức khoẻ trẻ em ở Mường Hum

Xã Mường Hum được hợp nhất từ 3 xã vùng cao Nậm Pung, Trung Lèng Hồ và Mường Hum. Tỷ lệ hộ nghèo còn cao, trình độ dân trí không đồng đều, dân cư thưa thớt, đời sống kinh tế của người dân gặp nhiều khó khăn... ảnh hưởng không nhỏ đến tình trạng dinh dưỡng của trẻ em. thời gian qua, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể xã Mường Hum đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe trẻ em trên địa bàn.

Mùa hoa ở Tà Chì Nhù

Mùa hoa ở Tà Chì Nhù

Vượt những khúc cua tay áo lẩn khuất trong sương, băng qua đường dốc quanh co, chúng tôi tìm về xã Hạnh Phúc đến với hành trình chinh phục đỉnh Tà Chì Nhù cao 2.979 m. Cuối thu, khi núi rừng bắt đầu vương vấn hơi lạnh, nơi đây bừng nở mùa hoa “Chi pâu” - loài hoa của tự nhiên mang sắc tím phủ kín triền núi cao như tấm lụa mỏng, quyến rũ và hoang dại.

Đa dạng sinh kế cho người dân Làng Nủ

Đa dạng sinh kế cho người dân Làng Nủ

Sau thiên tai, nhiều diện tích đất sản xuất, hoa màu và ao cá của người dân thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh bị vùi lấp, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và thu nhập. Song, với sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương cùng nỗ lực vươn lên của người dân, Làng Nủ đang từng bước khôi phục sản xuất, gây dựng sinh kế bền vững dựa trên tiềm năng đất đai và truyền thống sản xuất của mình.

Thượng Hà gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống

Thượng Hà gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được xã Thượng Hà quan tâm thực hiện thông qua nhiều cách làm linh hoạt. Từ đó, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của địa phương, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho Nhân dân.

Khánh Yên phát huy hiệu quả công trình thủy lợi

Khánh Yên phát huy hiệu quả công trình thủy lợi

Những năm qua, hệ thống thủy lợi ở xã Khánh Yên được quan tâm đầu tư, từng bước kiên cố hóa, góp phần đảm bảo nguồn nước để ổn định sản xuất, nâng cao năng suất, giúp nông dân mở rộng diện tích cây trồng vụ đông.

Dấu thiêng trên đỉnh Pù Đình

Chứng tích lịch sử trên đỉnh Pù Đình

Tọa lạc trên đỉnh đồi Pù Đình, đền Ken, xã Chiềng Ken  là chứng tích sống động của lịch sử, của đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, của dòng họ từng góp máu xương giữ đất giữ làng.

Can thiệp sớm “chìa khóa” giúp trẻ tìm lại tiếng nói

Can thiệp sớm “chìa khóa” giúp trẻ tìm lại tiếng nói

Có những trẻ gặp khó khăn về ngôn ngữ do nhiều nguyên nhân khác nhau như rối loạn phát triển, chậm nói, tự kỷ hoặc những nguyên nhân bẩm sinh… Để các em có thể phát ra từng tiếng hay câu nói mạch lạc là thành quả từ hành trình bền bỉ của chính trẻ cũng như gia đình và các kỹ thuật viên phục hồi chức năng.

Người chăn nuôi thích ứng với dịch tả lợn châu Phi

Người chăn nuôi thích ứng với dịch tả lợn châu Phi

Dịch tả lợn châu Phi đang gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi ở Lào Cai. Trước những khó khăn này, nhiều hộ dân đã linh hoạt chuyển hướng sang nuôi gia cầm, gia súc và thủy sản, góp phần bù đắp và ổn định nguồn cung thực phẩm cho thị trường.

fb yt zl tw