Nhớ người thầy thuốc giàu lòng nhân ái Nguyễn Tài Thu

Tôi đã nhiều lần được gặp gỡ, làm việc với Giáo sư Nguyễn Tài Thu, trong đó lần gặp đầu năm 1996 đã để lại trong tôi nhiều ấn tượng sâu sắc.

Buổi gặp gỡ, làm việc với Giáo sư tại Viện Châm cứu Việt Nam ở Vĩnh Hồ, Thái Thịnh – Hà Nội còn có họa sĩ Đỗ Ngọc Dũng, Ủy viên Thường trực Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phú (sau này nhiều năm là Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Phú Thọ).

Đến nơi, chúng tôi phải chờ khoảng 15 phút vì sau khi bế mạc Hội nghị khoa học, giáo sư lại bận tiếp một đoàn khách quốc tế đến tham quan, học tập kinh nghiệm.

Trong căn phòng làm việc giản dị của Giáo sư có một tủ sách với hàng trăm cuốn sách, tạp chí bằng các thứ tiếng: Việt, Anh, Pháp, Trung Quốc... Đó là các công trình khoa học, y học của các tác giả trong và ngoài nước nói chung, của giáo sư Nguyễn Tài Thu nói riêng.

Lướt nhìn trên giá sách, chúng tôi thấy nhiều cuốn đề tên Giáo sư Nguyễn Tài Thu như: Nghiên cứu châm tê trong phẫu thuật, Tân châm, Châm cứu chữa bệnh, Thủy châm – nhĩ châm – mai hoa châm, Châm tê trong phẫu thuật (tiếng Pháp)...

Giáo sư Nguyễn Tài Thu.
Giáo sư Nguyễn Tài Thu.

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi trong buổi gặp gỡ này là tình cảm chân thành, thái độ niềm nở, tác phong làm việc nhanh nhẹn, khoa học của Giáo sư bác sĩ Nguyễn Tài Thu.

Với gương mặt phúc hậu, nước da trắng hồng, giọng nói nhỏ nhẹ tình cảm, trông giáo sư có vẻ trẻ hơn tuổi 65 của mình.

- Xin giáo sư cho biết một vài kỷ niệm về thời kỳ học tập tại trường THPT Hùng Vương (Phú Thọ)? – Biết giáo sư là học sinh cũ trường Hùng Vương, họa sĩ Đỗ Ngọc Dũng đã mở đầu cuộc trò chuyện bằng câu hỏi đó. Giáo sư vui vẻ trả lời:

- Tôi là học sinh trường Hùng Vương khóa học 1947-1949, thời kỳ nhà trường sơ tán ở Yên Luật, Văn Bán. Vừa qua, chúng tôi về dự lễ kỷ niệm 50 năm ngày thành lập trường. Buổi lễ thật đông vui và cảm động. Các thế hệ thầy trò, ông cháu, cha con, bạn bè đã gặp nhau trong cuộc gặp mặt lớn của trường trong thế kỷ XX – Dừng lại một chút, Viện trưởng Nguyễn Tài Thu nói tiếp:

- Tôi vô cùng xúc động và vinh dự mỗi khi nghe nhắc tới tên trường Hùng Vương yêu quý! Những tháng ngày của tuổi niên thiếu sống dưới mái trường đơn sơ của trường, bên tình thân yêu của các thầy, các cô chẳng ai quên được như: thầy Toại, thầy Tuấn, cô Nhu, thầy Bỉnh... luôn luôn ghi sâu trong lòng tôi những hình ảnh vô cùng tươi sáng của thầy và trò trường Hùng Vương lịch sử.

Chính những hình ảnh đó là nguồn cổ vũ động viên chúng tôi trong những ngày gian khổ chống Pháp, chống Mỹ và cả trong quá trình học tập, nghiên cứu, sáng tạo và lao động để có những thành tựu khoa học ngày nay. Bản thân tôi cũng như những bạn bè thuở xưa ấy ở Hùng Vương đã được rèn luyện và trưởng thành là nhờ có sự dạy bảo, thương yêu, chăm sóc của các thầy, các cô. Công ơn ấy không bao giờ có thể quên được.

Giáo sư Nguyễn Tài Thu không kể về quá trình công tác và thành tích của mình, nhưng qua đồng nghiệp và các thế hệ học trò của  giáo sư, chúng tôi được biết:

Giáo sư Nguyễn Tài Thu sinh năm 1931, quê ở Vân Canh, Hoài Đức, Hà Tây (nay là Thành phố Hà Nội). Cuối năm 1949 ông cùng hàng trăm học sinh trường trung học Hùng Vương – Phú Thọ xung phong lên đường nhập ngũ, tham gia Vệ Quốc đoàn, trở thành “Anh bộ đội Cụ Hồ”. Năm 1952 khi đang học Đại học Y khoa thì ông được cử sang Trung Quốc học tiếp. Năm 1958 tốt nghiệp bác sĩ y khoa và từ năm 1960 đến nay, bác sĩ Nguyễn Tài Thu trực tiếp làm chuyên môn, chuyên ngành châm cứu.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Lương y như từ mẫu”, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Tài Thu luôn yêu thương, chăm sóc, tận tụy với người bệnh. Ngoài các bệnh nhân người lớn, mỗi tháng chữa và nuôi trên 100 bệnh nhi tàn tật, hết lòng cứu chữa người bệnh không quản ngày đêm, xa xôi, không phân biệt giàu nghèo, cấp bậc, thầy thuốc Nguyễn Tài Thu đã cứu chữa được hàng nghìn bệnh nhân khỏi bệnh tật hiểm nghèo... Do đó, ở trong nước và ở nước ngoài, bác sĩ Thu đều được bệnh nhân xa gần tin tưởng, yêu mến, ngưỡng mộ...

Chỉ trong 3 năm (1990-1993), Giáo sư Nguyễn Tài Thu đã tổ chức, giảng dạy và kết hợp giảng dạy với các giáo sư khác, mở được 70 lớp, nâng cao kỹ thuật và đào tạo cho 3.833 thầy thuốc châm cứu trong toàn quốc (trong đó có 415 thầy thuốc nước ngoài). Ngoài việc mở lớp ở Viện Châm cứu Trung ương, giáo sư còn trực tiếp đến giảng dạy ở các lớp xa xôi như: Lào Cai, Sơn La, Phú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang, Lạng Sơn, Nghệ An, Đà Nẵng, Gia Lai, Đắk Nông, Đắk Lắc...

Đặc biệt đã chủ trì cùng các giáo sư đồng nghiệp, đào tạo được nhiều lớp chuyên khoa cấp I, II châm cứu để chuẩn bị cho đội ngũ nòng cốt tương lai, trong đó giáo sư đã bồi dưỡng giúp đỡ nhiều bác sĩ thi đỗ nghiên cứu sinh làm thạc sĩ, tiến sĩ châm cứu. Hàng ngàn thầy thuốc châm cứu cộng đồng và hơn 5.000 bác sĩ nước ngoài đã được ông tham gia đào tạo, huấn luyện tại Việt Nam cũng như ở nước ngoài. Ông đã được nhận 28 Bằng danh dự của các nước.

Không những hoàn thành xuất sắc công tác quản lý (Viện trưởng Viện châm cứu Việt Nam, Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam, Phó chủ tịch Hội Châm cứu Thế giới, Chủ tịch Hội Cứu trợ  trẻ em tàn tật Việt Nam...), GS, bác sĩ Nguyễn Tài Thu còn có nhiều công trình khoa học được đánh giá cao vì có giá trị, được áp dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ sức khỏe cho nhân dân như các công trình: Châm tê trong phẫu thuật, Châm tê chữa di chứng liệt do tai biến mạch máu não, Công trình nghiên cứu thủy châm, Châm cứu chữa liệt trẻ em, Chữa câm điếc, Chữa giảm thị lực, Chữa các chứng đau... Các công trình này đã và đang được áp dụng rộng rãi, có hiệu quả trong nước và nhiều nước khác trên thế giới.

Với 20 công trình khoa học về châm cứu và trên 20 cuốn sách, ông cùng đồng nghiệp đã nâng ngành châm cứu Việt Nam lên một tầm cao mới khiến bạn bè quốc tế ngưỡng mộ.

Giáo sư Nguyễn Tài Thu đã kể cho chúng tôi nghe một vài kỷ niệm trong các chuyến đi công tác, giảng dạy và châm cứu tại: Pháp, Bỉ, Hà Lan, Liên Xô (cũ), Ba Lan, Cuba... Ở đâu giáo sư cũng được đón tiếp long trọng, được yêu mến và ngưỡng mộ.

Đồng hồ chỉ 18 giờ. Một giờ trò chuyện bổ ích và lý thú đã trôi qua. Chúng tôi xin phép ra về. Trước khi chia tay, giáo sư tặng chúng tôi bức ảnh chụp ở Italia và tập sách châm cứu, trong đó có lời đề từ “Y đức là cái gốc sâu vững của tài năng”.

Sau năm 1996, tôi còn được gặp Giáo sư trong Lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động, Nhà nước phong tặng Giáo sư Nguyễn Tài Thu ngày 30-3-2000 tại Hà Nội, gặp giáo sư trong Lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động của trường THPT Hùng Vương, Phú Thọ ngày 1-1-2004, song buổi gặp mặt lần đầu năm 1996 đã để lại trong tôi kỷ niệm đẹp và những ấn tượng sâu sắc về người thầy thuốc của nhân dân.

Ngày 14-2-2021, GS Nguyễn Tài Thu – Anh hùng Lao động, Thầy thuốc Nhân dân – đã qua đời, thượng thọ tuổi 90. Giáo sư ra đi là một mất mát lớn đối với ngành y học Việt Nam và thế giới, để lại bao tiếc thương đối với các y, bác sĩ, các thế hệ học trò và nhân dân cả nước.       

GS, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Tài Thu đã đi xa, chúng tôi còn nhớ mãi buổi nói chuyện và hình ảnh đẹp về một Thầy thuốc Nhân dân tiêu biểu, trên nửa thế kỷ trực tiếp làm chuyên môn y tế, gắn liền cuộc đời mình với sự phát triển của ngành châm cứu Việt Nam; một thầy thuốc tài năng, giàu lòng nhân ái, có phẩm chất trong sáng và y đức cao đẹp nhưng cũng rất đỗi khiêm tốn, bình dị, chan hòa với mọi người...

Quân đội nhân dân

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

“Ngọc bích” lưng chừng trời

“Ngọc bích” lưng chừng trời

Chúng tôi ngược “cổng trời” trên vòng cung lớn Tả Van lên Séo Mý Tỷ, vùng đất “gần nhà xa ngõ”, chỉ cách thị xã Sa Pa tráng lệ chưa đầy 20 km mà như một thế giới khác, với bao câu chuyện về đất và người nơi đây đậm màu cổ tích, như chàng hoàng tử miền sơn cước đang bước ra hội nhập cùng bè bạn muôn phương.

Bí ẩn kho vàng Nặm Pạu

Bí ẩn kho vàng Nặm Pạu

Trên đỉnh núi Nặm Pạu nơi thâm sơn cùng cốc nằm ở khu vực giáp ranh huyện Bảo Yên (Lào Cai) và Quang Bình (Hà Giang) ẩn giấu câu chuyện kỳ bí về kho vàng chôn giấu trong lòng núi chưa có lời giải đáp.

Dọc dải sông Hồng: Từ cột cờ Lũng Pô đến đền thiêng Bảo Hà

Dọc dải sông Hồng: Từ cột cờ Lũng Pô đến đền thiêng Bảo Hà

Sông Hồng chảy qua nhiều tỉnh, thành phố nước ta trước khi hòa mình vào biển Đông mênh mông, khi chảy vào Việt Nam tại Lào Cai sông chảy thành một đường thẳng thông suốt, mạnh mẽ, phách khí giữa những dáng núi, dáng đồi điệp trùng. Sông Hồng không chỉ là nét chấm phá, tạo nên sự hài hòa của thắng cảnh mà đang là mạch nguồn của những ý tưởng, đồ án, quy hoạch lớn.

Giàng Thị Xinh và hành trình đặc biệt

Giàng Thị Xinh và hành trình đặc biệt

Khuôn mặt khả ái, xinh xắn như nụ đào chớm xuân cùng câu chuyện đầy nghị lực, khao khát vươn lên như mầm xanh nảy trên đất khó, cô học trò nhỏ Giàng Thị Xinh ở xã vùng cao Lùng Phình (huyện Bắc Hà) đã có những trải nghiệm ấn tượng.

Giữ lửa nghề rèn

Giữ lửa nghề rèn

Cuộc sống đổi thay, nghề rèn đúc ở Bắc Hà cũng dần mai một, nhưng với nhiều người thì khát vọng, quyết tâm giữ lửa nghề vẫn thôi thúc từng ngày.

Quà tặng từ "mẹ thiên nhiên"

Quà tặng từ "mẹ thiên nhiên"

Cách trung tâm xã Sín Chéng (huyện Si Ma Cai) khoảng 3 km, thôn Ngải Phóng Chồ ẩn mình trong sương mù dày đặc. Đất đai cằn cỗi, những tảng đá xám xịt vương vãi trên khắp nương đồi như thử thách ý chí của con người nơi đây. Cảm phục trước sự chăm chỉ lao động của người dân Ngải Phóng Chồ, “mẹ thiên nhiên” đã dành tặng vùng đất này món quà ý nghĩa, đó là “khó chua Khe Ma” - một hang động kỳ vĩ và bí ẩn.

“Làng nghề” hối hả đón tết

“Làng nghề” hối hả đón tết

Chỉ còn 1 tuần nữa là đến tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, nhưng trước đó, "làng nghề” ở các địa phương trong tỉnh đã hối hả sản xuất, kịp thời cung cấp cho thị trường sản phẩm đặc hữu, mang đậm hương vị tết.

Ga Phố Lu thưa vắng những chuyến tàu

Ga Phố Lu thưa vắng những chuyến tàu

Thời “hoàng kim” của tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai, trong số các nhà ga nằm trên đất Lào Cai thì ga Phố Lu chỉ xếp sau ga Phố Mới về lượng hàng hóa và hành khách, khu vực xung quanh nhà ga lúc nào cũng nườm nượp, người tứ xứ đổ về đây tìm việc làm.

Cần khẩn trương giải quyết vướng mắc

Thi công nâng cấp Quốc lộ 279, đoạn qua xã Dương Quỳ: Cần khẩn trương giải quyết vướng mắc

Dù công tác giải phóng mặt bằng chưa xong, nhiều nhà dân chưa di chuyển khỏi khu vực công trường nhưng chủ đầu tư Dự án nâng cấp Quốc lộ 279 (đoạn qua xã Dương Quỳ, huyện Văn Bàn) vẫn để nhà thầu thi công đào đắp, san gạt, đổ đất thải vây quanh khu dân cư, khiến người dân sống trong nguy hiểm, nhà cửa bị hỏng, ảnh hưởng đến tài sản và an toàn tính mạng.

Để chè xuân ngát hương

Để chè xuân ngát hương

Từ trung tuần tháng 12 trở đi, sáng sớm đến chiều muộn, “vựa” chè ở Mường Khương rộn vang tiếng máy cắt, tỉa cành chè. Các thôn vắng bóng người lớn, muốn gặp được phải leo đồi.

Sân Quảng trường Ga Lào Cai: Ô nhiễm môi trường, cảnh quan nhếch nhác

Sân Quảng trường Ga Lào Cai: Ô nhiễm môi trường, cảnh quan nhếch nhác

Sân Quảng trường trước cửa Ga Đường sắt liên vận quốc tế Lào Cai (gọi tắt là Sân Quảng trường Ga Lào Cai) tại phường Lào Cai (thành phố Lào Cai) được Nhà nước đầu tư xây dựng với mặt bằng rộng hàng nghìn mét vuông nhằm phục vụ các phương tiện dừng, đỗ, đón trả khách đi tàu tuyến Hà Nội - Lào Cai và ngược lại. Tuy nhiên, do công tác quản lý có nhiều bất cập, tại đây đang xảy ra cảnh nhếch nhác, mất mỹ quan, ô nhiễm môi trường… làm xấu hình ảnh một nhà ga đường sắt liên vận quốc tế.

Bảo Yên: Đang xác định nguyên nhân khiến cá chết bất thường trên sông Chảy

Bảo Yên: Đang xác định nguyên nhân khiến cá chết bất thường trên sông Chảy

Sáng 27/12, trên sông Chảy, đoạn qua địa phận xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên xảy ra hiện tượng cá ngoài tự nhiên và cá trong các lồng nuôi trên sông lờ đờ, nổi đầu lên mặt nước sau đó bị chết. Hiện tượng này hiện chưa xác định được nguyên nhân, nên có nhiều luồng dư luận trái chiều.

Nậm Mả - xã có 2 thôn

Nậm Mả - xã có 2 thôn

Với 2 thôn, Nậm Mả là xã có ít thôn nhất không chỉ của huyện Văn Bàn mà cả của tỉnh. Địa bàn rộng, dân cư thưa, lợi thế phát triển kinh tế hầu như không có gì nổi bật là những thách thức mà cấp ủy đảng, chính quyền và người dân nơi đây phải đối mặt trên chặng đường thu hẹp khoảng cách phát triển với các xã trên địa bàn huyện.

Bài cuối: Khơi mở tiềm năng, nâng tầm giá trị

Bài cuối: Khơi mở tiềm năng, nâng tầm giá trị

Ngành nông nghiệp và nhiều doanh nghiệp, cá nhân đã vào cuộc cùng địa phương triển khai các hoạt động để bảo tồn, cũng như xây dựng phương án dự án để thực hiện, gợi mở những giải pháp cho vùng chè cổ thụ, làm các dòng trà cao cấp (giá trị cao) trồng mới, làm du lịch… Đặc biệt, gần đây, có những cá nhân, tổ chức đã dành nhiều tâm huyết để nâng tầm sản phẩm trà Việt, trong đó có nguyên liệu từ các vùng chè cổ thụ ở Lào Cai.

Bài 2:"Đánh thức" vùng chè cổ thụ

Bài 2:"Đánh thức" vùng chè cổ thụ

Vài ba năm gần đây, những rừng chè cổ thụ đã dần được “đánh thức”. Các địa phương trong tỉnh đã nhận ra giá trị của cây chè cổ thụ và bắt đầu có những động thái tích cực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của chè cổ thụ. Dẫu rằng, vẫn là bài toán chưa tìm được đáp án chính xác, nhưng phần nào các “phép tính” đã mang lại tín hiệu tốt cho những rừng chè cổ thụ và cả những người đang sở hữu “báu vật” trong tay.

Bài 1: Giai thoại kể dưới gốc chè cổ thụ

Bài 1: Giai thoại kể dưới gốc chè cổ thụ

Những cây chè cổ thụ cứ lặng lẽ ra búp mỗi vụ, rồi tỏa hương thơm trong từng mẻ sao sấy của đồng bào thiểu số ở tít trên núi cao. Đơn giản chỉ là thức uống dân dã truyền lại qua bao thế hệ của đời người, để rồi giờ đây, kho “vàng xanh” được mở cửa, những gốc chè “trơ gan cùng tuế nguyệt” hàng trăm năm ấy đang được đánh thức và khơi mở tiềm năng bằng sự quan tâm bảo tồn, phát huy chất lượng, nâng tầm giá trị sản phẩm.

fb yt zl tw