Thủ tướng: Có đối sách kịp thời khi các nước lớn điều chỉnh chính sách

Ngày 1/3, phát biểu kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2018, Thủ tướng nêu rõ, cần tập trung nghiên cứu, khẩn trương đề xuất các nhiệm vụ, đối sách kịp thời trước việc Mỹ và nhiều nước, các đối tác lớn đang điều chỉnh chính sách như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tăng thuế một số mặt hàng nhập khẩu, dựng hàng rào thương mại, tăng lãi suất...

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bức tranh kinh tế-xã hội tháng 2 và 2 tháng đầu năm “khá sáng, tích cực, toàn diện trên các lĩnh vực”, tuy nhiên không được chủ quan, lơ là khi độ mở của nền kinh tế khá lớn.

Mở đầu phát biểu, Thủ tướng đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, chủ động thực hiện có hiệu quả những nội dung chương trình công tác để phục vụ nhân dân đón Tết, nhất là đối tượng chính sách, vùng thiên tai. Ngay sau Tết, các cấp, các ngành, các địa phương đã ra quân kịp thời, đã bớt thói quen “Tháng Giêng là tháng ăn chơi”, người nông dân xuống đồng, người công nhân vào xưởng, công chức làm việc ngay từ đầu năm.

Theo Thủ tướng, bức tranh kinh tế-xã hội tháng 2 và 2 tháng đầu năm “khá sáng, tích cực, toàn diện trên các lĩnh vực”. Tuy nhiên, chúng ta không được chủ quan, lơ là khi mà độ mở của nền kinh tế khá lớn với kim ngạch xuất nhập khẩu hơn 190% GDP và khả năng chống chịu của nền kinh tế còn yếu kém.

Cần có đối sách, kịch bản cụ thể

Thủ tướng nêu rõ, năm 2018, có nhiều thách thức lớn. Trong nước, chúng ta đang thực hiện lộ trình giá thị trường đối với điện, các dịch vụ công như giáo dục, y tế. Còn ở bên ngoài, xu hướng giá dầu thô và các loại hàng hóa có xu hướng tăng. Mỹ và các nước đối tác lớn tăng lãi suất. Trong khi đó chúng ta phải trung hòa một lượng ngoại tệ lớn đang rót vào nền kinh tế. Vì thế, tâm lý kỳ vọng lạm phát rất lớn.

Do đó, phải chú trọng kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Các bộ, ngành chức năng, các địa phương chủ động theo dõi sát diễn biến tình hình, nghiên cứu, phân tích kỹ để đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải pháp phù hợp với những kịch bản, diễn biến mới, nhất là động thái của các nước lớn, trong khu vực và tình hình thị trường thế giới.

Các Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tập trung nghiên cứu, khẩn trương đề xuất các nhiệm vụ, đối sách kịp thời trước việc Mỹ và nhiều nước, các đối tác lớn đang điều chỉnh chính sách như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tăng thuế một số mặt hàng nhập khẩu, dựng hàng rào thương mại, tăng lãi suất. Sớm nghiên cứu đối sách để giải quyết các vấn đề này, xây dựng kịch bản cụ thể. Đặc biệt, Bộ Tài chính cần chú trọng chính sách thuế, hải quan. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải chú ý chính sách thu hút đầu tư. Bộ Công Thương chú ý chính sách xuất nhập khẩu. NHNN chú ý chính sách lãi suất, tỷ giá.

Việc phản ứng chính sách của Chính phủ, các bộ, ngành cần kịp thời hơn.

Phải tăng cường đôn đốc kiểm tra, chống tình trạng trì trệ trong hệ thống, chống tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”; chống bệnh hình thức, bệnh thành tích, bệnh khoa trương. Người lãnh đạo các cấp phải tạo nên cảm hứng, quan tâm hơn đến những khát vọng về một Việt Nam thịnh vượng để mọi cấp, mọi ngành có sức chiến đấu mới.

Trong bối cảnh sức ép lạm phát lớn, NHNN phải chủ động điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá, lãi suất phù hợp; kết hợp đồng bộ chính sách tài khóa với các chính sách vĩ mô khác để thực hiện bằng được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Đồng chí Thống đốc NHNN trực tiếp chỉ đạo, chịu trách nhiệm về việc này, Thủ tướng nêu rõ.

Các bộ, ngành chức năng cần lưu ý việc điều chỉnh giá điện, giá dịch vụ công như giáo dục, y tế chỉ được thực hiện khi điều kiện cho phép và thời điểm thích hợp và phải xin ý kiến lãnh đạo một cách chặt chẽ.

Các bộ, ngành cần tập trung chuẩn bị nội dung một số chủ đề quan trọng để triển khai đầu năm, trong đó có 10 hội nghị chuyên đề lớn, chưa kể sẽ có những đợt kiểm tra như kiểm tra thực hiện nghị quyết trung ương về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng hay nghị quyết về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long.

Thủ tướng gợi ý một số chủ đề như tích tụ tập trung ruộng đất, vấn đề nông nghiệp công nghệ cao, phát triển ngành logistics, công nghiệp hỗ trợ, kết nối khu vực kinh tế trong nước và FDI, thúc đẩy xuất khẩu, tăng năng suất lao động, tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0…

Đi liền với đó, Chính phủ xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật, cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh là ưu tiên hàng đầu trong năm 2018 và các năm tiếp theo. Vì vậy, các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh rà soát các cơ chế, chính sách, quy định pháp luật, thủ tục hành chính nào không còn phù hợp, cản trở đối với phát triển kinh tế - xã hội thì cần phải sửa ngay, đặc biệt là các quy định liên quan đến đầu tư, kinh doanh, quy hoạch, môi trường, đất đai…

Không để tình trạng “cha chung không ai khóc”

Khắc phục tình trạng giải ngân chậm vào thời điểm đầu năm, Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, các bộ, ngành thực hiện mọi giải pháp cần thiết và chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, tạo chuyển biến rõ ngay trong tháng 3 này.

Phải tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm trong quá trình triển khai kế hoạch đầu tư công. Nghiêm khắc kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu gây chậm trễ trong thực hiện.

Trong lĩnh vực tài chính, không để xói mòn cơ sở thuế, mở rộng cơ sở thuế, nhất là thuế dịch vụ chứ không chỉ là tăng thuế suất; tăng cường quản lý hoạt động khu vực kinh tế phi chính thức. Trong điều kiện Mỹ giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, tăng hàng rào thuế quan, Bộ Tài chính tập trung xây dựng, đề xuất phương án phản ứng chính sách phù hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Cần xây dựng kịch bản tăng trưởng từng ngành, từng lĩnh vực theo quý, từ đó, làm rõ trách nhiệm cá nhân trong điều hành, quản lý; không để tình trạng “cha chung không ai khóc”. Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổng hợp, xây dựng kịch bản tăng trưởng này và báo cáo Thủ tướng trước 15/3.

Nêu rõ cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phương pháp tiếp cận của Chính phủ, Thủ tướng nhấn mạnh, việc đầu tiên là Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải tổng hợp, trình Thủ tướng ký ban hành Nghị quyết 19 mới, nói rõ nhiệm vụ của từng bộ, từng địa phương, tập trung vào một số nội dung chính như cắt giảm các điều kiện kinh doanh, yêu cầu các bộ công khai và lên phương án tiếp tục cắt giảm. Đơn giản, rút ngắn các thủ tục đầu tư dự án, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, chấn chỉnh thái độ thực thi công vụ và đề cao trách nhiệm của cán bộ, công chức gắn với đổi mới việc đánh giá cán bộ.

Các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc phương án xử lý 12 dự án yếu kém, thua lỗ kéo dài và theo dõi sát tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước, các tập đoàn lớn.

Thủ tướng yêu cầu, chuẩn bị xây dựng cơ sở pháp lý, các điều kiện cần thiết để vận hành sớm 3 đặc khu kinh tế, trước hết ưu tiên Vân Đồn, Phú Quốc để các khu này nhanh chóng trở thành điểm đầu tư và tăng trưởng mới của quốc gia.

Trong tháng 3 này, nghiên cứu, đề xuất cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp như phí giao thông, phí dịch vụ logistics, lãi suất ngân hàng, các chi phí không chính thức.

Tiếp tục chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, đánh giá công việc đang triển khai, không để “mất bò mới lo làm chuồng”, nhất là về vấn đề môi trường, xử lý nước thải, rác thải, bảo đảm an toàn thực phẩm, chất lượng khám chữa bệnh cho người dân, xử lý nghiêm, triệt để hơn đối với các vấn đề đang gây bức xúc xã hội như là trật tự đô thị, bảo vệ nhân viên y tế trong bệnh viện…

Thúc đẩy khai thác hiệu quả các ưu đãi trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực.

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, tạo khí thế vui tươi, phấn khởi trong lao động, sản xuất ngay từ những ngày đầu của năm mới; đồng thời góp phần xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tại phiên họp, Thủ tướng cho biết, đã quyết định thành lập Tổ kiểm tra công vụ do Bộ trưởng Bộ Nội vụ làm tổ trưởng. Về vấn đề chế độ tiền lương, tiền công của vận động viên quá thấp, đã ban hành 10 năm nay, Thủ tướng đồng ý chủ trương tăng mức chế độ với đối tượng này.

Về vấn đề phong hàm Giáo sư, Phó giáo sư, Thủ tướng cho biết, tối 28/2, ông đã nhận được báo cáo của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, Chủ tịch Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước và sẽ tổ chức cuộc họp của Thường trực Chính phủ để xem xét vấn đề này với tinh thần chặt chẽ, hợp lý, có cơ sở khoa học.