LCĐT - Đặt chân đến Bắc Giang, điểm đầu tiên mà tôi muốn khám phá chính là chùa Vĩnh Nghiêm. Ngôi chùa này ngày càng nổi tiếng, bởi chùa còn lưu giữ mộc bản kinh Phật, được UNESCO công nhận là Di sản ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Qua trung tâm huyện Yên Dũng, đến thôn Quốc Khánh, xã Trí Yên là đến chùa Vĩnh Nghiêm.
Tương truyền, chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng từ thời Lý và mở rộng vào khoảng thế kỷ XIII, thời nhà Trần. Lịch sử phát triển của chùa Vĩnh Nghiêm gắn liền với sự hình thành và phát triển của thiền phái Trúc Lâm, do Vua Trần Nhân Tông sáng lập. Ba vị Trúc Lâm tam tổ từng trụ trì và mở trường thuyết pháp tại đây, đó là Vua Trần Nhân Tông, thiền sư Pháp Loa và thiền sư Huyền Quang. Do đó, chùa Vĩnh Nghiêm được coi là chốn tổ của thiền phái Trúc Lâm, là trường đại học Phật giáo đầu tiên của Việt
Chùa Vĩnh Nghiêm tọa lạc tại nơi có cảnh quan đẹp, trên tấm bia lục lăng khắc bằng chữ Hán vào năm Hoằng Định thứ 7 (1606) tại sân chùa còn ghi: Chùa Vĩnh Nghiêm là một danh lam thắng cảnh, được xây dựng giữa khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp của vùng Kinh Bắc. Nơi đây trang nghiêm, rực rỡ, non cao ngàn dặm, trùng trùng, điệp điệp vây quanh thành hình cái nong. Chùa ở chỗ sóng nước dạt dào, mênh mông, quanh co, uốn lượn chầu về như dải lụa bạc. Đây là một danh lam đứng đầu thiên hạ.
Theo như người dân ở đây cho biết, chùa Vĩnh Nghiêm hiện có 7 khối kiến trúc chính: Cổng tam quan; tòa tiền đường, thiêu hương, thượng điện; nhà tổ đệ nhất; gác chuông; nhà tổ đệ nhị; hai dãy hành lang Đông – Tây và khu vườn tháp. Trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, đến nay đa số nét kiến trúc còn lại của chùa là những tác phẩm nghệ thuật của thời Lê – Nguyễn. Hiện, chùa Vĩnh Nghiêm còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị, như hệ thống tượng phật với quy mô bài trí chuẩn mực, các bia đá, hoành phi, câu đối, đồ thờ… Đặc biệt, chùa Vĩnh Nghiêm còn lưu giữ được kho mộc bản kinh Phật cới 3.050 bản ván khắc chữ Hán rất có giá trị nghiên cứu về Phật học, khoa học và lịch sử. Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm đã được UNESCO công nhận là Di sản ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.