Nét đẹp văn hóa Việt Nam qua múa rối nước dưới góc nhìn của truyền thông Trung Quốc

Với dòng tít “Những câu truyện cổ tích dưới nước” - chủ đề vĩnh cửu dẫn dắt con người hướng thiện”, bài viết trên trang Thời báo Hoàn Cầu - một ấn phẩm của Nhân dân nhật báo - Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã ca ngợi nét đẹp văn hóa của Việt Nam thông qua múa rối nước đã được lưu truyền hàng nghìn năm nay.

Một tiết mục của Nhà hát Múa rối Thăng Long phục vụ thiếu nhi hè 2024.
Một tiết mục của Nhà hát Múa rối Thăng Long phục vụ thiếu nhi hè 2024.

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Quốc, mở đầu bài báo, tác giả cho biết, vào mỗi buổi chiều tối, trước Nhà hát múa rối nước Thăng Long bên hồ Hoàn Kiếm trong khu phố cổ Hà Nội lại có rất đông du khách, trong đó có rất nhiều khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới tập trung đến đây. Họ đều có cùng một tâm trạng háo hức, chờ đợi được xem màn múa rối nước sắp diễn ra với sự trân trọng những nét tinh hoa dân tộc Việt Nam đã được lưu truyền gần một nghìn năm nay.

Bài viết miêu tả, khi khán giả đã yên vị, cùng với tiếng sáo trúc du dương và tiếng trống hòa nhịp, đập vào mắt khán giả là một sân khấu nhỏ được dựng lên ở giữa một cái ao hình vuông sâu chừng nửa mét, khi ánh đèn trong rạp hát đồng loạt sáng lên, trên mặt nước một tòa cung điện xanh vàng rực rỡ với những hình rồng cuộn mây được điêu khắc trên mái hiên sừng sững hiện ra.

Tấm màn che với màu sắc tươi sáng thêu hình mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao được nhẹ nhàng mở ra, sau đó các võ sĩ cổ xưa tay cầm ô và giương cao ngọn rìu xuất hiện trên sân khấu, xung quanh là các hoàng tử và tướng lĩnh. Ở một bên, một con rồng nước dài vài mét vừa “gầm thét” vừa phun lửa, màn biểu diễn đã nhận được những tràng pháo tay, cổ vũ không ngớt của khán giả.

Múa rối nước được người dân địa phương trìu mến gọi là “Những câu truyện cổ tích dưới nước”. Theo tìm hiểu của tác giả, loại hình nghệ thuật này đã có từ khoảng một nghìn năm nay. Múa rối nước lần đầu tiên xuất hiện ở miền Bắc Việt Nam, đến thời nhà Lý ở Việt Nam, múa rối nước đã có mô hình biểu diễn tương đối hoàn chỉnh và được giới quý tộc vô cùng yêu thích. Loại hình nghệ thuật này đã trở thành một phần quan trọng trong các lễ hội cung đình hàng năm. Sau khi được các nghệ nhân nghệ thuật lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, kỹ thuật trình diễn múa rối nước không ngừng được phong phú hóa và dần trở thành một kho tàng văn hóa nghệ thuật quan trọng của Việt Nam.

Đề tài của múa rối nước Việt Nam rất đa dạng, từ các tiết mục kinh điển có thể thấy trong những câu chuyện lịch sử, thần thoại như “Múa Tiên”, “Long Hổ Đấu”, cũng như “Đua thuyền rồng” và “Mừng bội thu”…, phản ánh đời sống sản xuất hàng ngày của người dân. Với sự phát triển của thời đại, các hoạt động biểu diễn múa rối nước cũng đã kết hợp các yếu tố văn hóa phương Tây và các vở kịch liên quan như “Vịt con xấu xí” và “Công chúa Bạch Tuyết”…, đã ra đời. Tuy nhiên, theo tác giả bài viết, dù là truyền thuyết lịch sử hay hiện đại, thì thông qua bàn tay biểu diễn của các nghệ nhân, nội dung cuối cùng luôn xoay quanh các chủ đề hướng con người luôn làm điều tốt, giúp đỡ người khác khi gặp hoạn nạn và làm việc chăm chỉ để có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Múa rối nước tái hiện một cách nghệ thuật những khung cảnh nông thôn tươi đẹp và thanh bình của Việt Nam, đồng thời chắt lọc những nỗi nhớ dân tộc yên bình, giản dị qua quá trình phát triển của truyền thống hàng nghìn năm. Cho đến ngày nay, dù ở các làng quê miền núi phía Bắc hay các thành phố cảng phía Nam, các vở múa rối nước vẫn toát lên sức hấp dẫn nghệ thuật bất diệt.

Trình diễn múa rối nước Đào Thục, xã Thục Lâm, huyện Đông Anh (Hà Nội).
Trình diễn múa rối nước Đào Thục, xã Thục Lâm, huyện Đông Anh (Hà Nội).

Nhà hát múa rối nước Việt Nam, Nhà hát múa rối nước Thăng Long Hà Nội và Nhà hát múa rối nước Thành phố Hồ Chí Minh được gọi là “Bộ ba của đội tuyển quốc gia” của nghệ thuật múa rối nước Việt Nam. Ba nhà hát này biểu diễn quanh năm phục vụ nhân dân trong nước và du khách nước ngoài.

Ngoài ra, nhiều người đam mê dân gian đã tự phát tổ chức biểu diễn, nhất là ở các vùng nông thôn, múa rối nước là phần không thể thiếu mỗi dịp Tết đến Xuân về và trong các lễ hội ở địa phương, xoa dịu tâm hồn biết bao người con xa quê khi về thăm quê hương. Với sự phát triển của thời đại, các địa điểm biểu diễn dần chuyển từ ao hồ sang những địa điểm có cơ sở vật chất hoàn thiện hơn. Ngày xưa, khi còn tương đối thô sơ, lạc hậu, người ta thường xây dựng Thủy đình ở giữa ao để biểu diễn rối nước. Chỉ cần một bức rèm để chia ao hồ thành hai, và các cảnh quan như núi non, sông nước, vườn cấm và cung điện… sẽ được thiết kế theo nhu cầu của cốt truyện.

Ngày nay, nhiều vùng nông thôn xa xôi ở Việt Nam vẫn còn lưu giữ và bảo tồn được những Thủy Đình đã trải qua bao thăng trầm của cuộc sống. Một học giả Việt Nam khi trao đổi với tác giả bài viết, cho biết dù thời đại phát triển nhanh chóng, các thế hệ người Việt rời bỏ quê hương đi nơi khác làm ăn, nhưng họ không bao giờ quên được quê hương, không thể quên từng gốc cây ngọn cỏ ở quê hương. Nhiều người đã nỗ lực bảo tồn và ghi lại những yếu tố của cuộc sống quê hương ngày xưa, cũng như những người dân làng bảo vệ Thủy Đình và những nghệ nhân dân gian tự nguyện truyền nghề múa rối nước. Họ đã để nỗi nhớ quê hương sâu đậm trong tình cảm dân tộc Việt Nam tiếp tục chảy trong những màn múa rối nước dân gian.

Theo baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Huy động nguồn lực xã hội đầu tư cho văn học, nghệ thuật

Huy động nguồn lực xã hội đầu tư cho văn học, nghệ thuật

Văn học, nghệ thuật (VHNT) là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi sự đầu tư lâu dài, không chỉ về trí tuệ và thời gian, mà còn cần nguồn lực vật chất để nuôi dưỡng cảm hứng sáng tạo. Trong bối cảnh nguồn kinh phí nhà nước còn hạn chế, việc huy động nguồn lực xã hội - từ cộng đồng, doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân yêu văn học, nghệ thuật đang trở thành hướng đi tất yếu, góp phần thúc đẩy VHNT Lào Cai phát triển bền vững.

Lấp đầy khoảng trống văn hóa đọc

Lấp đầy khoảng trống văn hóa đọc

Dù phong trào khuyến đọc, Ngày Sách và Văn hoá đọc Việt Nam được tổ chức thường niên, nhưng thói quen đọc sách trong cộng đồng vẫn chưa thực sự lan toả rộng rãi. Không ít người trẻ xem việc đọc là lựa chọn phụ, thay vì nhu cầu thiết yếu trong đời sống tinh thần.

"Giữ hồn" sắc phục dân tộc Mông

"Giữ hồn" sắc phục dân tộc Mông

Nhịp sống hiện đại len lỏi đến từng bản làng vùng cao, đồng nghĩa với nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống của các dân tộc đứng trước nguy cơ bị mai một, trong đó có trang phục truyền thống của đồng bào Mông. Tuy nhiên, vẫn có nhiều phụ nữ dân tộc Mông vẫn ngày ngày gìn giữ bản sắc của dân tộc mình qua từng đường kim, mũi chỉ. 

Gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Mông ở Tà Xi Láng

Gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Mông ở Tà Xi Láng

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự quyết tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, xã Tà Xi Láng đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo tồn văn hóa truyền thống, tạo đà cho phát triển du lịch, kinh tế địa phương. 

Bản quyền phần mềm là chìa khóa bảo vệ giá trị sáng tạo và bản sắc

Bản quyền phần mềm là chìa khóa bảo vệ giá trị sáng tạo và bản sắc

Trò chơi giải trí và phần mềm sáng tạo trong dòng chảy công nghiệp văn hóa đang vươn lên, thu hút lượng lớn người trẻ tham gia. Tuy nhiên, đằng sau sức hút của thị trường đạt hơn 700 triệu USD (năm 2024) là nỗi lo về đạo nhái, vi phạm bản quyền đang tác động thiếu tích cực tới giá trị sáng tạo và bản sắc.

Người Hà Nhì giữ nếp nhà truyền thống

Người Hà Nhì giữ nếp nhà truyền thống

Cách đây hơn 10 năm, lần đầu đến xã Nậm Pung cũ (nay là xã Mường Hum), tôi không khỏi bất ngờ trước quang cảnh bản làng Hà Nhì đẹp như miền cổ tích. Trở lại lần này, điều khiến tôi bất ngờ là trong khi nhiều nơi người dân tháo dỡ nhà đất để xây nhà gạch với kiến trúc như ở phố thì đồng bào Hà Nhì nơi đây vẫn giữ được những nếp nhà truyền thống, không bị cuốn theo trào lưu bê tông hóa.

Không chỉ là thể thao!

Không chỉ là thể thao!

Khi những thửa ruộng bậc thang ngả sắc vàng rực rỡ dưới nắng thu, cũng là lúc vùng đất Hợp Thành bước vào mùa lễ hội rộn ràng nhất trong năm. Xen giữa hương cốm thơm ngọt ngào và làn gió núi mát lành là Giải leo núi “Chinh phục thác Nậm Rịa - đường lên mùa vàng” năm 2025. Giải không chỉ mang tinh thần chinh phục đỉnh cao mà còn là khát vọng phát triển du lịch địa phương.

Tập huấn công tác quản lý, vận hành nhà văn hóa, thiết chế văn hóa, thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025

Tập huấn công tác quản lý, vận hành nhà văn hóa, thiết chế văn hóa, thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025

Sáng 22/10, tại phường Lào Cai, Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai tổ chức Lớp tập huấn về công tác quản lý, vận hành nhà văn hóa, thiết chế văn hóa, thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Xây dựng văn hóa, con người Lào Cai trong kỷ nguyên mới

Xây dựng văn hóa, con người Lào Cai trong kỷ nguyên mới

Năm 2025 đánh dấu sự kiện quan trọng khi hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới, cũng là khởi đầu hành trình mới với nhiều niềm tin và kỳ vọng. Trên hành trình mới ấy, tỉnh Lào Cai xác định 1 trong 5 nhiệm vụ trọng tâm là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững; nâng cao dân trí, chăm lo xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai “Đoàn kết - Yêu nước - Kỷ cương - Văn minh - Hiếu khách”.

 Linh Phương và hành trình đánh thức sắc màu thổ cẩm

Linh Phương và hành trình đánh thức sắc màu thổ cẩm

Từ một cơ duyên đặc biệt, nhà thiết kế trẻ Linh Phương đã chọn cho mình một hành trình khác biệt: đưa thổ cẩm bước vào đời sống hiện đại qua những thiết kế đầy sáng tạo. Những tác phẩm ấy không chỉ là trang phục, mà còn là cách chị kể câu chuyện về bản sắc văn hóa dân tộc theo một cách rất riêng.

Phim hòa nhạc "Tổ quốc trong tim" đạt doanh thu 1,2 tỷ đồng, lọt Top 3 doanh thu trong ngày

Phim hòa nhạc "Tổ quốc trong tim" đạt doanh thu 1,2 tỷ đồng, lọt Top 3 doanh thu trong ngày

Theo thống kê của Box Office Việt Nam, bộ phim ca nhạc “Tổ quốc trong tim” do Báo Nhân Dân chỉ đạo thực hiện, phối hợp sản xuất cùng Sun Bright và được CGV Việt Nam phát hành, đã đạt mức doanh thu 1,2 tỷ đồng, lọt Top 3 phim có doanh thu cao nhất trong ngày và Top 6 doanh thu cao nhất dịp cuối tuần của bảng xếp hạng.

UBND xã Bắc Hà tiếp nhận quản lý di tích nhà Hoàng A Tưởng từ năm 2026

UBND xã Bắc Hà tiếp nhận quản lý di tích nhà Hoàng A Tưởng từ năm 2026

UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định số 1475/QĐ-UBND, ngày 16/10/2025, về việc giao UBND xã Bắc Hà quản lý, sử dụng, bảo vệ và phát huy giá trị di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia nhà Hoàng A Tưởng. Đây là bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển du lịch bền vững gắn với bảo tồn di sản văn hóa tại địa phương.

Mùa cốm mới ở Hợp Thành

Mùa cốm mới ở Hợp Thành

Ngày cuối tuần, chuông điện thoại kêu reng reng. Đầu dây bên kia, tiếng cô bạn đồng nghiệp hào hứng: “Anh có đi Hợp Thành không, bà con đang làm cốm đông vui lắm!”. Mải với công việc, tôi mới sực nhớ ra, cữ này đã giữa tháng 10, tiết trời mùa thu dịu mát, cũng là mùa đồng bào Tày, Giáy ở Hợp Thành rộn ràng làm cốm để ăn Tết cơm mới - “Khẩu mảu”. Vậy là, chẳng cần suy nghĩ nhiều, tôi vội xách máy ảnh và tìm về Hợp Thành.

fb yt zl tw