Bài 1: Chậm do người dân chưa đồng thuận
Dự án đầu tư xây dựng công trình Cầu biên giới qua sông Hồng tại xã Bản Vược và hạ tầng kết nối được lập thành 2 dự án thành phần. Dự án thành phần 1: Xây dựng cầu biên giới qua sông Hồng; nâng cấp Tỉnh lộ 156 (Kim Thành - Ngòi Phát) đoạn từ nút giao với đường BV32 và BV28 đến giao với đường BV190; Dự án thành phần 2: Nâng cấp Tỉnh lộ 156 (Kim Thành - Ngòi Phát) đoạn từ cầu Quang Kim đến nút giao với đường BV32 và BV28 và san gạt mặt bằng hai bên đường với chiều rộng 50 m.
Theo đánh giá của chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án ODA tỉnh), hiện nay, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ thi công Dự án thành phần 2 đang gặp rất nhiều khó khăn do người dân không bàn giao mặt bằng.
Ngôi nhà của gia đình ông Hồ Văn Trái, thôn Bản Qua, xã Bản Qua và phần diện tích đất nông nghiệp phải thu hồi để phục vụ Dự án Cầu biên giới qua sông Hồng và hạ tầng kết nối. Mặc dù đã được cán bộ Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Bát Xát kiểm đếm tài sản, nhưng do chưa thống nhất được số lượng cây cũng như khối lượng ao đào, nên ông Trái chưa đồng ý ký biên bản.
Ông Trái cho biết: Tôi cũng rất ủng hộ việc triển khai dự án để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và của tỉnh. Tuy nhiên, tôi yêu cầu cơ quan chức năng thống kê, đền bù đúng, đủ, cân bằng lợi ích để gia đình tôi đỡ thiệt thòi.
Dự án thành phần 2 đi qua địa phận các xã Quang Kim, Bản Qua và thị trấn Bát Xát. Tổng diện tích đất cần giải phóng mặt bằng khoảng 98,6 ha, với 183 hộ và 6 tổ chức có đất phải thu hồi. Theo kế hoạch, đến hết quý II năm 2023, huyện Bát Xát sẽ hoàn tất việc giải phóng mặt bằng, bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến thời điểm này, công tác triển khai giải phóng mặt bằng đang rất chậm, gây ảnh hưởng đến thi công các hạng mục.
Xã Quang Kim là địa phương có tổng diện tích đất phải giải phóng mặt bằng phục vụ dự án nhiều nhất (37,77 ha) và số hộ bồi thường cũng lớn nhất (82 hộ) so với các địa phương còn lại. UBND huyện Bát Xát đã ban hành thông báo của 82/82 hộ và 2 tổ chức với diện tích 37,77 ha. Tổ chức thống kê kiểm đếm xong cho 82/82 hộ. Vận động 52/82 hộ tạm ứng chi phí giải phóng mặt bằng trước và bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công, diện tích 17,9 ha, số tiền là 21 tỷ đồng. Đã công khai phương án cho 58/82 hộ, trong đó có 22 hộ đã được UBND huyện ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, tổng số tiền kinh phí hơn 6 tỷ đồng; tổng diện tích thu hồi là 6,06 ha. Còn lại 24 hộ chưa công khai phương án, trong đó có 9 hộ chưa phối hợp hoàn thiện hồ sơ thống kê kiểm đếm do liên quan đến diện tích thu hồi năm 2011; 15 hộ đang hoàn thiện phương án công khai. Hiện, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã phối hợp tuyên truyền vận động nhiều lần nhưng các hộ dân vẫn không đồng ý.
Tại Thị trấn Bát Xát, tổng diện tích phải giải phóng mặt bằng là 20,86 ha, số hộ bồi thường 59 hộ. Đến nay, UBND huyện Bát Xát đã ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường cho 16 hộ. Trong số 43 hộ còn lại, với diện tích phải thực hiện giải phóng mặt bằng là 17,76 ha, 10 hộ đã thống kê, kiểm đếm nhưng không ký hồ sơ, lý do liên quan đến ranh giới thu hồi cũ và đề nghị thay đổi loại đất thu hồi; 7 hộ không phối hợp thống kê, kiểm đếm, lý do chưa đồng ý kết quả đo đạc liên quan diện tích thu hồi cũ, đã mua bán chuyển nhượng... 5/44 hộ đang hoàn thiện thủ tục nghiệm thu bản đồ.
Xã Bản Qua có tổng diện tích giải phóng mặt bằng là 13,2 ha, số hộ bồi thường là 41 hộ và 2 tổ chức. Đã tổ chức thống kê, kiểm đếm 41/41 hộ và 2 tổ chức. UBND huyện Bát Xát đã ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường cho 18 hộ và 1 tổ chức, tổng kinh phí trên 3,3 tỷ đồng; tổng diện tích thu hồi là 5,95 ha. Tuy nhiên, vẫn còn 13 hộ chưa đồng ý với phương án bồi thường. UBND huyện Bát Xát đã tổ chức đối thoại với các hộ gia đình, trình thẩm định phương án bồi thường theo quy định.
Ông Lê Ngọc Minh, Giám đốc Ban Quản lý dự án ODA tỉnh cho biết: Với các dự án trước đây liên quan Tỉnh lộ 156 đo đạc bằng thủ công và không có bản đồ, do vậy bây giờ khai thác lại hồ sơ là gặp khó khăn; quỹ đất 5% do các xã quản lý cũng chưa được xác định để bàn giao cho chủ đầu tư. Việc xác nhận các đối tượng được hỗ trợ tái định cư, nhất là các hộ phát sinh, con em của các hộ chính chủ cũng còn vướng mắc. Bên cạnh đó, theo phản ánh của người dân, giá giao đất tái định cư tương đối cao so với giá đền bù vị trí đất họ đang sinh sống; nhiều hộ có diện tích đất ở hiện nay đang từ 200 – 400 m2, tuy nhiên ra khu tái định cư họ chỉ được 100 m2 đến tối đa 120 m2 nên cũng chưa tạo được sự đồng thuận.
