Để di sản thành "tài sản" và phát huy "quyền lực mềm"

Việt Nam có hệ thống di sản thiên nhiên, văn hóa rất phong phú. Bài toán đặt ra là cần khai thác mỏ vàng này như thế nào để có kết quả “kinh tế” tốt và gia tăng “quyền lực mềm”.

Di sản văn hóa, di sản thiên nhiên luôn hấp dẫn du khách

Cảnh quan phố phường Hội An bao quát một màu rêu phong cổ kính như một bức tranh sống động. Sự tồn tại một đô thị như Hội An là trường hợp duy nhất ở Việt Nam và cũng hiếm thấy trên thế giới.

Nền văn hóa Việt Nam giàu truyền thống, bản sắc và rất phong phú, đa dạng với rất nhiều di sản vật thể và phi vật thể. Về số lượng các di sản được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) vinh danh thì nước ta thuộc tốp 10 trên thế giới.

Tính đến nay Việt Nam được UNESCO công nhận 8 di sản thế giới, 15 di sản văn hóa phi vật thể, 9 di sản văn hóa tư liệu, 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới, 3 công viên địa chất toàn cầu, 9 khu Ramsar (khu đất ngập nước). Bên cạnh đó là 485 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nổi bật trong hệ thống di sản của nước ta là 8 di sản thế giới, trong đó có 5 di sản văn hóa là Quần thể di tích cố đô Huế, Phố cổ Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn, Khu Di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long, Thành nhà Hồ; 2 di sản thiên nhiên là Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà; 1 di sản hỗn hợp là Quần thể danh thắng Tràng An.

Các di sản văn hóa, di sản thiên nhiên là mỏ vàng để ngành du lịch khai thác, mang về cho đất nước ngoại tệ.

Vịnh Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh) được UNESCO vinh danh là Di sản thiên nhiên thế giới lần đầu tiên năm 1994 nhờ cảnh quan độc đáo. Năm 2011, Vịnh Hạ Long được bầu chọn là một trong 7 kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới. Năm 2000 và 2011, Vịnh Hạ Long lần thứ 2 và thứ 3 được ghi danh là Di sản thiên nhiên thế giới nhờ giá trị đặc biệt về địa chất - địa mạo. Đến tháng 9/2023, Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) trong tổng thể với Quần đảo Cát Bà (Hải Phòng) một lần nữa được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

Trong năm 2023 có 15,5 triệu lượt khách (khoảng 2 triệu khách quốc tế) đến Quảng Ninh, chủ yếu để tham quan Vịnh Hạ Long. Doanh thu du lịch của tỉnh đạt gần 33.500 tỷ đồng, trọng tâm là khai thác lợi thế du lịch biển đảo, du lịch sinh thái, trụ cột là bảo tồn và phát huy các giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long.

Bên cạnh Quần thể di tích cố đô, tỉnh Thừa Thiên - Huế còn sở hữu Di sản văn hóa phi vật thể Nhã nhạc cung đình. Địa phương này đã biết kết hợp giữa việc bảo tồn và phát triển, thu hút khách du lịch. Quần thể di tích cố đô Huế trước đây chỉ đón vài chục nghìn lượt khách du lịch nhưng hiện nay mỗi năm thu hút được hàng triệu khách tham quan. Năm 2023, lượng khách đến tỉnh đạt 3,2 triệu lượt, trong đó có 1,2 triệu khách quốc tế. Dịch vụ đóng góp 53% GDP của tỉnh, trong đó tỷ trọng dịch vụ, du lịch do khai thác di sản chiếm phần lớn.

Năm 2012, khi Quần thể danh thắng Tràng An được lập hồ sơ gửi đi UNESCO thì Ninh Bình chỉ đón 3,75 triệu lượt khách. Đến hết năm 2023, sau khi có “tiếng lành đồn xa” về Tràng An, tỉnh đón gần 6,6 triệu lượt khách, trong đó khoảng 400.000 khách quốc tế.

Tính chung trên cả nước, trong năm 2023 ngành du lịch Việt Nam đón 12,6 triệu lượt khách nước ngoài. Cục Du lịch Quốc Gia Việt Nam cho biết, hơn 70% du khách quốc tế đến nước ta trước hết là để khám phá các di sản đã được thế giới công nhận.

Lan tỏa sức mạnh mềm

“Sức mạnh mềm” - thương hiệu quốc gia là hình ảnh và dấu ấn của một quốc gia được thế giới ghi nhận. Các yếu tố tạo ra “sức mạnh mềm” là giá trị của nền văn hóa, lịch sử, du lịch, kinh tế... “Sức mạnh mềm” trên trường quốc tế càng lớn thì càng mang lại nhiều lợi ích kinh tế, chính trị và xã hội cho quốc gia.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Sỹ Phán, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, “sức mạnh mềm” văn hóa Việt Nam là khả năng đạt được những gì mà dân tộc, nhân dân Việt Nam mong muốn thông qua việc gây dựng ảnh hưởng, tạo sự hấp dẫn bởi giá trị văn hóa Việt Nam.

Còn Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), thì cho rằng nước ta có thể chuyển hóa được các nguồn tài nguyên di sản phi vật thể, vật thể dày đặc và hấp dẫn thông qua hoạt động du lịch.

Các chuyên gia nói gì?

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch:

"Khách du lịch hiểu gì về lịch sử Việt Nam? Muốn họ hiểu và quay lại, trước hết, các công ty lữ hành cần phải tạo ra chương trình, sản phẩm du lịch có yếu tố “nghe - nhìn” phù hợp với thị hiếu của từng đối tượng khách. Đây vừa là cách bảo tồn di sản văn hóa, vừa để phát huy hiệu quả giá trị của loại hình nghệ thuật biểu diễn gắn với di sản".

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch):

"Thời gian tới, các địa phương và Cục Di sản vẫn tiếp tục nghiên cứu, lập hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận, ghi danh các di sản văn hóa, di tích, danh lam thắng cảnh tiêu biểu của Việt Nam là di sản thế giới. Các đơn vị, địa phương cần lựa chọn, đầu tư xây dựng thương hiệu cho những di tích tiêu biểu".

Ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam:

“Chúng ta cần có chiến lược đào tạo thêm cho hướng dẫn viên du lịch, đại diện công ty du lịch về di sản. Hiện tại, nhiều hướng dẫn viên thậm chí không biết Việt Nam có bao nhiêu di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Đôi khi, hướng dẫn viên còn phải biết về Hán Nôm, về di sản vật thể, phi vật thể và cả về phong tục, tập quán của quê hương khách để có ứng xử phù hợp, tạo thiện cảm cho du khách, khiến họ muốn quay trở lại…".

Ông Phạm Hà, CEO LUX Group (doanh nghiệp về du lịch, lưu trú, lữ hành):

“Hãy định vị du lịch Việt Nam là “Điểm đến hàng đầu di sản Châu Á” hoặc “Chạm vào di sản Việt Nam” để chúng ta có hướng xúc tiến du lịch tổng thể và hiệu quả trên cả môi trường số, ứng dụng chuyển đổi số…".

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam:

“Việt Nam cần hình thành cơ chế liên kết, chuyển hóa nguồn lực thành sức hấp dẫn du lịch thông qua sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa. Đây là lựa chọn chuyển hóa phù hợp cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam vốn bị hạn chế về nguồn tài nguyên cứng, nhưng sẵn có một nguồn lực mềm văn hóa đầy tiềm năng là các di sản phi vật thể và vật thể vô cùng hấp dẫn”.

Thạc sỹ Bùi Trị Điền, Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội:

“Để gia tăng sức mạnh mềm văn hóa, phải gắn kết chặt chẽ văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội; gắn phát triển văn hóa với phát triển du lịch. Du lịch văn hóa mang lại những trải nghiệm sinh động cho du khách về những nét văn hóa đặc sắc của một cộng đồng, một địa phương, một quốc gia, từ đó xây dựng tình cảm, niềm tin đối với du khách, đặc biệt là du khách quốc tế”.

TTXVN/Báo Tin tức

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội Văn hóa trò chơi và quà tặng Việt Nam 2025 với chủ đề “Tinh hoa sáng tạo Việt” diễn ra trong hai ngày 13 - 14/9, tại Đường sách thành phố Hồ Chí Minh, đã mang đến một không gian sáng tạo sôi động, nơi cộng đồng nghệ nhân, doanh nghiệp và công chúng cùng lan tỏa giá trị văn hóa Việt.

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống là cách để nhiều cộng đồng dân tộc gìn giữ cội nguồn, nuôi dưỡng bản sắc trong đời sống hiện đại. Với đồng bào Tày ở xã Văn Chấn, điệu múa Then, tiếng đàn tính, nét đặc sắc văn hóa truyền thống vốn gắn bó với ký ức của cha ông được hồi sinh, gìn giữ trong sinh hoạt của Câu lạc bộ múa Then Tày thôn Thác Vác. Từ những điệu múa ấy, tình yêu văn hóa Tày ngày càng được lan tỏa, hun đúc niềm tự hào, gắn kết cộng đồng.

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Trong nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục, nhiều trường học đã tìm đến điện ảnh như một kênh trực quan giúp học sinh tiếp cận lịch sử. Qua hình ảnh, âm thanh và câu chuyện từ quá khứ, các em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Sáng 13/9, UBND xã Bản Liền phối hợp với Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chương trình “Du lịch trải nghiệm và hoạt động thiện nguyện trồng tre Lục Trúc, dẻ Trùng Khánh” trong khuôn khổ chương trình thiện nguyện xã hội “Gia đình Haha – Vì một Việt Nam hạnh phúc”.

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Phim đề tài chiến tranh là một phần đặc biệt quan trọng trong di sản điện ảnh cách mạng Việt Nam, đã chứng minh được giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật với thời gian, cũng như những đóng góp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, từ đó hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hợp tác hữu nghị.

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Giá trị truyền thống trong những món đồ chơi Trung thu cổ truyền tưởng chừng bị lãng quên trong thời gian dài, nay bỗng trở lại và được nhiều người đón nhận. Những ngày gần tới Rằm Trung thu, trên khắp phố phường Hà Nội, đặc biệt là tại khu phố cổ, nhiều cửa hàng bắt đầu trưng bày đồ chơi trung thu với sắc màu rực rỡ, đủ loại đồ chơi truyền thống, dệt nên mùa trăng rằm vừa hoài niệm, vừa tươi mới.

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Theo thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 11/9/2025 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 18, năm 2025) đối với 4 di tích.

fb yt zl tw