Cơ hội từ thị trường nông sản ASEAN

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), dù năm 2023 là một năm khó khăn của nền kinh tế toàn cầu, nhưng ASEAN vẫn duy trì là khu vực kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới, GDP khu vực tăng trưởng ở mức 4,2%. Đây cũng là khu vực thị trường nhập khẩu đa dạng các mặt hàng nông, lâm, thủy sản từ nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy vậy, Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết hiệu quả lợi thế trong xuất khẩu nông sản sang các nước ASEAN.

Chế biến thủy sản xuất khẩu tại Công ty cổ phần Chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Kiên Cường, tỉnh Kiên Giang.

Chế biến thủy sản xuất khẩu tại Công ty cổ phần Chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Kiên Cường, tỉnh Kiên Giang.

Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang ASEAN hiện nay là gạo, cà-phê, thủy sản, rau quả, gỗ và sản phẩm gỗ… Năm 2023, ngoài gạo và cà-phê có kim ngạch xuất khẩu tăng thì các mặt hàng còn lại đều giảm so với năm 2022.

Tăng, giảm không đều

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, năm 2023, Việt Nam xuất khẩu gạo sang khu vực ASEAN đạt 4,82 triệu tấn với trị giá 2,67 tỷ USD, chiếm lần lượt 59% và 57% trong tổng lượng và kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam. Trong đó, dẫn đầu về nhập khẩu gạo Việt Nam là Philippines với hơn 3,1 triệu tấn, kim ngạch 1,75 tỷ USD, tăng 17,6% so với năm 2022. Mặc dù lượng gạo xuất khẩu giảm 2% so với năm 2022 nhưng gạo Việt Nam vẫn chiếm hơn 80% tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines.

Cùng với gạo, cà-phê ghi nhận sự tăng trưởng tại thị trường ASEAN khi kim ngạch năm 2023 đạt 508,8 triệu USD, tăng 36,5%; khối lượng đạt 148,5 nghìn tấn, tăng 16,8% so với năm 2022. Đặc biệt, giá xuất khẩu cà-phê sang ASEAN năm 2023 cũng đạt mức cao, trong đó loại cà-phê chưa rang, chưa khử cafein đạt đến 2.733 USD/tấn trong tháng cuối năm 2023, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2022.

Bên cạnh các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng thì nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu sang ASEAN của Việt Nam lại sụt giảm trong năm 2023. Cụ thể như rau quả, mặc dù năm 2023 kim ngạch xuất khẩu rau quả cả nước đạt mức cao kỷ lục 5,69 tỷ USD, tăng 69,2% so với năm 2022, nhưng tại thị trường ASEAN lại chứng kiến sự sụt giảm khi lũy kế cả năm 2023 chỉ đạt 310,3 triệu USD, giảm hơn 10% so với năm 2022; kim ngạch gỗ và sản phẩm gỗ cũng giảm nhẹ, đạt 293 triệu USD; trong khi xuất khẩu thủy sản giảm tới 13,6% so với năm 2022, chỉ đạt 673,6 triệu USD.

Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Philippines Phùng Văn Thành cho biết: Philippines có quy mô dân số lớn, người tiêu dùng có sự phân hóa dẫn tới nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ khá đa dạng. Thị trường Philippines cũng không đòi hỏi quá cao hay quá khắt khe trong tiêu thụ các loại sản phẩm hàng hóa, dịch vụ. Nhu cầu tiêu dùng trong nước đối với hàng hóa, dịch vụ lớn nhưng phụ thuộc nhiều vào các sản phẩm nhập khẩu.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng để xuất khẩu nông sản vào nước này, nhất là chưa có sản phẩm, mặt hàng nông sản tươi sống (hoa quả, thịt) nào vào được thị trường Philippines.

Mặt khác, thời gian qua, các doanh nghiệp Việt Nam cũng còn ít quan tâm tới thị trường Philippines nên kết nối chủ yếu chỉ là doanh nghiệp nhỏ, thiếu vắng các doanh nghiệp lớn. Vì vậy, cần đẩy mạnh hoạt động quảng bá, tăng cường sự quan tâm của doanh nghiệp Việt Nam về tiềm năng thị trường Philippines, qua đó thúc đẩy xuất khẩu vào thị trường này.

Tận dụng lợi thế vị trí địa lý và thuế quan

Nông sản Việt Nam hiện còn nhiều tiềm năng xuất khẩu vào thị trường ASEAN do có các lợi thế lớn như: thuận lợi về mặt địa lý giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận chuyển hàng hóa, chi phí lưu kho bãi, nhất là trong bối cảnh các chi phí logistics đi các khu vực thị trường Mỹ, châu Âu... ngày càng tăng cao, thì ưu tiên xuất khẩu sang các thị trường gần gũi nhằm tăng sức cạnh tranh cho nông sản là lựa chọn hợp lý của nhiều doanh nghiệp.

Đóng gói gạo xuất khẩu tại nhà máy Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam, xã Trường Xuân, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp.

Đóng gói gạo xuất khẩu tại nhà máy Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam, xã Trường Xuân, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp.

Ngoài ra, đối với khu vực thị trường này, doanh nghiệp cũng có nhiều lựa chọn phương thức vận chuyển hàng hóa như vận tải đường bộ, đường biển và đường hàng không, tạo sự linh hoạt trong giao thương, đưa hàng hóa đến với đối tác nhanh chóng và bảo đảm chất lượng.

Bên cạnh đó, hiện nay, hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang thị trường ASEAN đều được hưởng ưu đãi với mức thuế quan 0% theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Hiệp định này đã tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại và thủ tục hải quan, giúp dễ dàng vận chuyển hàng hóa trong khu vực.

Tuy nhiên, để tận dụng được các lợi thế thì hàng nông sản Việt Nam cần tìm ra điểm khác biệt trong sự tương đồng với các loại hàng hóa từ các quốc gia khác trong khu vực. Thí dụ với mặt hàng cà-phê, Việt Nam cần phát huy thế mạnh là quốc gia sản xuất và xuất khẩu cà-phê hàng đầu thế giới với chất lượng cao nhất, tốt nhất để thâm nhập thị trường ASEAN.

Thông tin từ Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn cho thấy, kim ngạch xuất khẩu cà-phê vào thị trường này hoàn toàn có thể tăng cao hơn nữa khi năm 2024, doanh thu cà-phê tại thị trường ASEAN dự báo sẽ đạt khoảng 8,9 tỷ USD; lượng tiêu thụ cà-phê dự kiến trung bình ở mức 0,35 kg/người. Tốc độ tăng trưởng trong giai đoạn 2024-2028 ước đạt 7,76%/năm. Ước tính đến năm 2028, tiêu thụ cà-phê tại thị trường này đạt 0,7 triệu tấn. Đây là cánh cửa mở cho sản phẩm cà-phê các loại của Việt Nam hiện diện nhiều hơn tại ASEAN.

Đối với mặt hàng thủy sản, ASEAN cũng là thị trường tiềm năng của Việt Nam trong thời gian tới khi nhu cầu tiêu thụ thủy sản của thị trường này được dự báo ở mức 51,5 kg/người/năm vào năm 2030 và sẽ tăng lên 61,5 kg/người/năm vào năm 2050. So với mức kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam hiện nay là 673,6 triệu USD, thì dư địa thị trường ASEAN cho thủy sản còn rất lớn.

Tuy nhiên, cũng như nhiều thị trường xuất khẩu nông sản trên thế giới, hiện các nước ASEAN đều tăng cường yêu cầu đối với chất lượng sản phẩm nhập khẩu, nhất là các mặt hàng nông, lâm, thủy sản. Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Singapore Cao Xuân Thắng cho biết: Singapore có các quy định rất chặt chẽ về quá trình sản xuất và tiêu thụ thực phẩm, quy định về dán nhãn thực phẩm, các chất phụ gia thực phẩm cho phép sử dụng, các thành phần ngẫu nhiên xuất hiện trong thực phẩm, quy định về hộp đựng thực phẩm, thực phẩm chiếu xạ…

Chính phủ Singapore cũng có quy định đối với từng loại mặt hàng nhập khẩu. Việc nhập khẩu các sản phẩm sữa và sản phẩm sữa, động vật tươi sống, thịt, cá được đánh giá là “rủi ro cao” và được kiểm soát chặt chẽ thông qua các quy trình kiểm tra, kiểm định, cấp giấy phép của Cơ quan quản lý thực phẩm Singapore (SFA). Hiện tại, Singapore chưa cho phép nhập khẩu trứng tươi, các loại thịt và động vật sống, hàu sống; và đưa ra những yêu cầu kỹ thuật cao cho sản phẩm sữa của Việt Nam.

Trong khi đó, trái cây tươi và rau quả nhập khẩu vào Singapore quy định không được chứa bất kỳ loại thuốc trừ sâu nào bị cấm, và mức độ dư lượng thuốc trừ sâu hoặc dư lượng hóa chất độc hại không vượt quá mức quy định tại Luật Kinh doanh thực phẩm hoặc khuyến nghị của FAO/WHO. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần nắm chắc thông tin và tuân thủ quy định để thuận lợi hơn trong xuất khẩu nông sản vào thị trường này.

Báo Nhân Dân

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Kênh tín dụng thiết thực của hội viên nông dân xã Xuân Ái

Kênh tín dụng thiết thực của hội viên nông dân xã Xuân Ái

Những năm qua, Quỹ Hỗ trợ nông dân đã trở thành kênh tín dụng thiết thực, tiếp sức cho hội viên nông dân xã Xuân Ái đầu tư sản xuất, phát triển kinh doanh, tạo việc làm và từng bước nâng cao thu nhập. Nhờ nguồn vốn này, nhiều hộ nông dân mạnh dạn mở rộng các mô hình chăn nuôi, trồng trọt, phát triển rừng kinh tế và liên kết theo chuỗi giá trị, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội tại địa phương.

Xã Bảo Yên đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mũi nhọn

Xã Bảo Yên đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mũi nhọn

Sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, xã Bảo Yên đã mở rộng không gian phát triển với nhiều tiềm năng và lợi thế. Đặc biệt, các lĩnh vực nông - lâm nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và du lịch được xác định là mũi nhọn, xã tập trung thu hút đầu tư nhằm tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tới.

Sín Chéng tăng cường quản lý tài nguyên nước

Sín Chéng tăng cường quản lý tài nguyên nước

Trong bối cảnh tài nguyên nước ngày càng trở nên quý giá, chính quyền và người dân xã Sín Chéng đã và đang nỗ lực tăng cường các biện pháp quản lý, bảo vệ nguồn nước tự nhiên nhằm đảm bảo đời sống, sản xuất của Nhân dân trên địa bàn.

Nông dân Lào Cai phát huy vai trò chủ thể trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới

Nông dân Lào Cai phát huy vai trò chủ thể trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới

Nông nghiệp, nông dân, nông thôn luôn giữ vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lào Cai. Trước thềm Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, nhìn lại 5 năm qua cho thấy các cấp Hội Nông dân đã không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

Kết quả tích cực từ các chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp

Kết quả tích cực từ các chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp

Giai đoạn 2021 - 2025, việc thực hiện các chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp tại Lào Cai đã tạo ra chuyển biến rõ nét trong tái cơ cấu ngành, nâng cao năng suất, chất lượng và thu nhập của người dân. Các chính sách được xây dựng phù hợp thực tiễn, bám sát nhu cầu của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất, qua đó mở ra hướng phát triển bền vững hơn cho nông nghiệp địa phương.

Thay đổi để vươn lên ở Púng Luông

Thay đổi để vươn lên ở Púng Luông

Púng Luông đang đổi thay từng ngày, không chỉ nhờ hệ thống đường giao thông, điện lưới và sóng điện thoại tới tận thôn bản, mà quan trọng hơn là sự chuyển biến trong tư duy sản xuất của người dân. Họ mạnh dạn tiếp cận khoa học kỹ thuật, thay thế dần tập quán lạc hậu trong chăn nuôi, trồng trọt để vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Bản Lầu tập trung đẩy mạnh phát triển các cây trồng chủ lực

Bản Lầu tập trung đẩy mạnh phát triển các cây trồng chủ lực

Những năm gần đây, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa đang mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho nhiều hộ dân xã Bản Lầu. Không còn phụ thuộc vào cây ngô, cây sắn như trước, việc mạnh dạn đưa các cây trồng chủ lực như chè, dứa, chuối vào sản xuất, hình thành những mô hình kinh tế hiệu quả.

Làm giàu từ mô hình “vườn - ao - chuồng”

Làm giàu từ mô hình “vườn - ao - chuồng”

Trong phong trào phát triển kinh tế nông nghiệp tại phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai, mô hình “vườn - ao - chuồng” của cựu chiến binh Trần Đức Mạc ở tổ dân phố Hồng Thái được xem là một trong những điển hình tiêu biểu, thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm và nghị lực vượt khó của người lính. Hơn bốn thập niên gắn bó với mảnh đất này, ông đã từng bước gây dựng cơ nghiệp từ bàn tay trắng, vươn lên làm giàu chính đáng, đồng thời tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Nông dân Trấn Yên phát huy vai trò chủ thể trong phát kinh tế nông thôn

Nông dân Trấn Yên phát huy vai trò chủ thể trong phát kinh tế nông thôn

Thời gian qua, Hội Nông dân xã Trấn Yên đã đổi mới nội dung và phương thức hoạt động Hội, đặc biệt, đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi; triển khai đồng bộ các giải pháp, ứng dụng công nghệ hiện đại, tăng cường hoạt động quảng bá sản phẩm và hỗ trợ hội viên vay vốn... Qua đó, giúp hội viên từng bước phát huy vai trò chủ thể trong phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nông dân Lào Cai tích cực thi đua lao động, sản xuất

Nông dân Lào Cai tích cực thi đua lao động, sản xuất

Hướng đến Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, phong trào thi đua lao động, sản xuất đang diễn ra sôi nổi khắp các địa phương. Những vườn cây trĩu quả, những con đường sạch - đẹp, những mô hình kinh tế hiệu quả là minh chứng sinh động cho tinh thần thi đua của nông dân.

Púng Luông giữ vững thương hiệu chè Shan tuyết

Púng Luông giữ vững thương hiệu chè Shan tuyết

Tại xã Púng Luông, chè Shan tuyết từ lâu đã là sản phẩm nổi tiếng của địa phương. Khi được chứng nhận OCOP, cây chè trở thành nông sản chủ lực, tạo thương hiệu và sinh kế bền vững giúp người dân vùng cao vươn lên thoát nghèo. Để giữ vững và nâng tầm thương hiệu trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, Púng Luông đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ duy trì vùng nguyên liệu, cải tiến quy trình sản xuất đến mở rộng thị trường tiêu thụ.

GCAP – Giải pháp hiện thực hóa tầm nhìn đô thị xanh tại Việt Nam

GCAP – Giải pháp hiện thực hóa tầm nhìn đô thị xanh tại Việt Nam

Trong bối cảnh các đô thị nước ta đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu, việc xây dựng và triển khai các kế hoạch hành động đô thị xanh được coi là kim chỉ nam, định hướng quan trọng, đảm bảo sự hài hoà giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững.

Dấu ấn giảm nghèo ở Pha Long

Dấu ấn giảm nghèo ở Pha Long

Trong những năm gần đây, xã Pha Long đã chủ động và quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống của người dân.

fb yt zl tw