Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

GCAP – Giải pháp hiện thực hóa tầm nhìn đô thị xanh tại Việt Nam

GCAP – Giải pháp hiện thực hóa tầm nhìn đô thị xanh tại Việt Nam

Trong bối cảnh các đô thị nước ta đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu, việc xây dựng và triển khai các kế hoạch hành động đô thị xanh được coi là kim chỉ nam, định hướng quan trọng, đảm bảo sự hài hoà giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững.

“Điểm nghẽn” kéo chậm tiến độ các dự án trọng điểm

“Điểm nghẽn” kéo chậm tiến độ các dự án trọng điểm

Năm 2025, Lào Cai đặt mục tiêu “tăng tốc, bứt phá”, hướng tới mục tiêu tăng trưởng GRDP 8,5% và hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025. Hàng loạt dự án hạ tầng chiến lược, nhất là các công trình giao thông liên vùng được coi là động lực mở ra dư địa phát triển mới sau hợp nhất. Tuy vậy, nhiều dự án trọng điểm vẫn chậm so với yêu cầu, mà “điểm nghẽn” lớn nhất là công tác giải phóng mặt bằng.

Đa dạng sinh kế, giảm nghèo bền vững cho người dân

Đa dạng sinh kế, giảm nghèo bền vững cho người dân

Những năm gần đây, nhiều địa phương trong tỉnh đã chủ động tìm hướng đi mới trong phát triển nông nghiệp, đa dạng sinh kế, tận dụng lợi thế đất đai và khí hậu để nâng cao thu nhập, hướng tới phát triển kinh tế bền vững cho người dân.

Dấu ấn giảm nghèo ở Pha Long

Dấu ấn giảm nghèo ở Pha Long

Trong những năm gần đây, xã Pha Long đã chủ động và quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống của người dân.

Bảo Yên tháo nút thắt hạ tầng giao thông

Bảo Yên tháo nút thắt hạ tầng giao thông

Xã Bảo Yên được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Yên Sơn, Lương Sơn, Xuân Thượng và thị trấn Phố Ràng, là khu vực trung tâm, có vị trí chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của huyện Bảo Yên cũ. Tuy nhiên những nút thắt về hạ tầng giao thông kết nối đang khiến địa phương này chưa phát huy tiềm năng, lợi thế, chưa phát huy hết vai trò là hạt nhân phát triển của vùng.

Gia nhập thị trường tín chỉ các-bon: Tìm lời giải cho bài toán khó

Sở hữu độ che phủ rừng lên tới 61,5% cùng hệ sinh thái đa dạng bậc nhất Tây Bắc, Lào Cai đang đứng trước cơ hội thu “tỷ đô” từ thị trường tín chỉ các-bon. Tuy nhiên, để biến những cánh rừng thành nguồn tài chính “xanh” bền vững, tỉnh Lào Cai phải giải quyết bài toán về hoàn thiện khung pháp lý, hạ tầng kỹ thuật và thay đổi tư duy của những người đang ngày đêm bám đất, giữ rừng.

Gấp rút thi công kè sông Hồng đoạn qua xã Bảo Thắng

Gấp rút thi công kè sông Hồng đoạn qua xã Bảo Thắng

Những ngày cuối năm, trên công trường dự án kè chống sạt lở bờ sông Hồng đoạn qua xã Bảo Thắng, không khí thi công diễn ra khẩn trương, liên tục. Các mũi thi công của liên danh nhà thầu đang tận dụng thời tiết thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành các hạng mục quan trọng.

Bảo Hà nâng cao thu nhập cho người dân từ sản xuất ván bóc

Bảo Hà nâng cao thu nhập cho người dân từ sản xuất ván bóc

Xã Bảo Hà (Lào Cai) đang phát triển mạnh kinh tế từ sản xuất ván bóc nhờ có hơn 10.186 ha rừng sản xuất, tạo nguồn nguyên liệu dồi dào, thu hút gần 20 cơ sở chế biến, mang lại việc làm ổn định cho hàng trăm lao động và gia tăng giá trị cho rừng trồng địa phương, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn, hướng tới giảm nghèo bền vững.

Khẩn trương san tạo mặt bằng xây dựng trường học vùng biên Y Tý

Khẩn trương san tạo mặt bằng xây dựng trường học vùng biên Y Tý

Công tác phá đá, san gạt đang được triển khai khẩn trương tại xã Y Tý để hình thành mặt bằng phục vụ Dự án xây dựng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú (PTDTNT) Tiểu học và THCS - công trình giáo dục trọng điểm tại vùng biên giới của tỉnh. Quyết tâm của chủ đầu tư, sự sát sao của chính quyền địa phương và đồng thuận tích cực từ người dân đang góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi để dự án sớm bước vào giai đoạn thi công đồng bộ.

fb yt zl tw