Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Chủ động phòng, chống cháy rừng mùa khô hanh

Chủ động phòng, chống cháy rừng mùa khô hanh

Bước vào cao điểm mùa khô hanh 2025 - 2026, nguy cơ cháy rừng trên địa bàn tỉnh luôn tiềm ẩn với diễn biến khó lường. Trước tình hình đó, các cấp, ngành và lực lượng kiểm lâm đã chủ động quyết liệt triển khai nhiều giải pháp, đồng bộ, phát huy phương châm “4 tại chỗ” nhằm bảo vệ an toàn diện tích rừng trên địa bàn.

Lào Cai: Ủy quyền giải quyết 15 thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

Lào Cai: Ủy quyền giải quyết 15 thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định ủy quyền cho Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường và Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện 15 thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh. Việc ủy quyền nhằm đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, giảm tầng nấc trung gian và tạo thuận lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp.

Hướng đi mới từ mô hình nuôi gà bằng thảo dược

Hướng đi mới từ mô hình nuôi gà bằng thảo dược

Chuyển từ nuôi gà truyền thống sang gà thảo dược, anh Nguyễn Tiến Sỹ (phường Đồng Sơn, Quảng Trị) đã xây dựng trang trại Mộc Nhiên với đàn gà phát triển khỏe mạnh, ít dịch bệnh và chất lượng thịt ngon, sạch. Đáng nói, nhờ tận dụng nguồn thảo dược tự nhiên làm thức ăn, mô hình đã cho hiệu quả cao. 

Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản Lào Cai vươn xa

Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản Lào Cai vươn xa

Khi thương mại điện tử trở thành kênh phân phối quan trọng, chuyển đổi số đang mở ra cơ hội lớn cho nông sản Lào Cai tiếp cận thị trường rộng hơn. Từ chuẩn hóa quy trình sản xuất, minh bạch truy xuất nguồn gốc đến đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã (HTX) trong tỉnh đã chủ động bắt nhịp xu thế, góp phần gia tăng giá trị nông sản và thúc đẩy kinh tế số địa phương.

Nhịp sống mới ở Khe Nước

Nhịp sống mới ở Khe Nước

Tuyến đường bê tông uốn lượn bên Ngòi Lao đưa chúng tôi về Khe Nước, thôn người Dao, xã Cát Thịnh. Nơi đây, nhịp sống mới đang hiện hữu với những căn nhà xây hiện đại, đồi quế xanh mướt, vườn cam trĩu quả...

Phát huy nghề truyền thống, tạo sinh kế thoát nghèo ở Bảo Hà

Phát huy nghề truyền thống, tạo sinh kế thoát nghèo ở Bảo Hà

Trong nỗ lực tạo sinh kế bền vững và giảm nghèo, xã Bảo Hà đang phát huy nghề truyền thống, khuyến khích người dân liên kết sản xuất, tổ chức lại mô hình lao động theo hướng ổn định, hiệu quả. Từ nghề đan và làm mã quen thuộc, nhiều hộ dân có thêm nguồn thu nhập đáng kể, từng bước cải thiện đời sống.

Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án đường bộ kết nối vào ga và quảng trường ga Lào Cai

Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án đường bộ kết nối vào ga và quảng trường ga Lào Cai

Ngày 5/12, UBND phường Lào Cai đã tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 5 hộ gia đình, cá nhân thuộc dự án thành phần 1: Đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Xã Cát Thịnh đang chuyển mình mạnh mẽ trong tiến trình xây dựng nông thôn mới với dấu ấn nổi bật là cách làm coi người dân là chủ thể của mọi thay đổi. Hạ tầng được nâng cấp, đời sống cải thiện, mô hình kinh tế mới liên tục xuất hiện. Tất cả bắt đầu từ sự chủ động của người dân và việc chính quyền xã khơi dậy đúng lúc, đúng cách nguồn nội lực lớn nhất của cộng đồng.

Huy động tối đa nguồn lực thi công tỉnh lộ 153 giai đoạn 2

Huy động tối đa nguồn lực thi công tỉnh lộ 153 giai đoạn 2

Tuyến tỉnh lộ 153 đoạn từ xã Bắc Hà đến trung tâm xã Bản Liền (giai đoạn 2: Km34 - Km47) là dự án giao thông trọng điểm của địa phương trong năm 2025 - 2026. Công trình hoàn thành sẽ mở ra trục kết nối quan trọng giữa các xã Bắc Hà, Bản Liền, Tả Củ Tỷ, đặc biệt là kết nối vùng chè hữu cơ Bản Liền, tạo động lực phát triển du lịch, nông nghiệp và giao thương hàng hóa của người dân.

Nông dân chuẩn bị cho vụ tết

Nông dân chuẩn bị cho vụ tết

Những ngày này, nông dân trong tỉnh đang đẩy mạnh sản xuất, tích cực chăm sóc các loại cây trồng, vật nuôi, để kịp thời cung cấp cho thị trường vào dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 sắp tới.

fb yt zl tw