Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Tiếp cận thông tin, xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả bền vững

Tiếp cận thông tin, xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả bền vững

Trong Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, "Giảm nghèo thông tin" được xác định là giải pháp then chốt, giúp người dân tiếp cận chính sách, học tập mô hình sản xuất hiệu quả và đổi mới tư duy phát triển kinh tế. Nhờ thông tin kịp thời, phù hợp, nhiều hộ đã mạnh dạn áp dụng cách làm mới, xây dựng sinh kế ổn định, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ Lào Cai và Phú Thọ

Hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ Lào Cai và Phú Thọ

Ngày 17/12, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Lào Cai phối hợp với tổ chức Aide et Action (AEA) và Trung tâm Nghiên cứu về Giới, Gia đình và Môi trường trong phát triển tổ chức hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ tại Lào Cai và Phú Thọ.

Xanh mướt cao nguyên

Xanh mướt cao nguyên

Không có những cánh đồng rau bạt ngàn như miền xuôi, Bắc Hà khiến du khách ngạc nhiên giữa núi đá trập trùng vẫn xanh ngắt rau màu. Rau theo chân những người phụ nữ gùi, chở xe máy tỏa khắp ngả đường, phủ xanh chợ phố. Ở đây, rau không mọc thành cánh đồng lớn mà len lỏi giữa ruộng lúa, nương ngô, vườn cây, thậm chí vươn lên từ những hốc đá nhỏ hẹp.

Tăng tốc trên các dự án giao thông kết nối

Tăng tốc trên các dự án giao thông kết nối

Những ngày cuối năm, trên công trình, dự án giao thông trọng điểm, nhà thầu đang đẩy nhanh tiến độ thi công với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “3 ca, 4 kíp” để về đích đúng hạn. Trong đó có dự án đường nối Quốc lộ 70 - 32C - 37 với cao tốc Nội Bài - Lào Cai và dự án nâng cấp Quốc lộ 32C đoạn Hiền Lương - thành phố Yên Bái (trước hợp nhất).

Phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ làm dược liệu gắn với doanh nghiệp và cộng đồng

Phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ làm dược liệu gắn với doanh nghiệp và cộng đồng

Chiều 16/12, tại xã Phong Hải, Trung tâm Nghiên cứu lâm sản ngoài gỗ (Viện Khoa học và Lâm nghiệp Việt Nam) phối hợp với xã Phong Hải, Chi cục Kiểm lâm tỉnh và một số doanh nghiệp, người dân trên địa bàn tổ chức Hội thảo định hướng phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ làm dược liệu gắn với doanh nghiệp kinh doanh dựa vào cộng đồng.

Nông dân Gia Phú và nhịp sống trên những ruộng rau

Nông dân Gia Phú và nhịp sống trên những ruộng rau

Xã Gia Phú là vùng sản xuất rau lớn của tỉnh, tập trung tại các thôn: Soi Cờ, Chính Tiến, Đồng Lục, Bến Phà, Giao Ngay, Giao Tiến, Thái Bo, Hòa Lạc, với tổng diện tích hơn 120 ha và hàng trăm hộ canh tác. Trên những cánh đồng rau xanh mướt, nông dân Gia Phú  đang cần mẫn gieo hạt, vun gốc, tưới nước đến thu hoạch.

Trồng rau an toàn hướng mới giảm nghèo bền ở xã Lùng Phình

Trồng rau an toàn hướng mới giảm nghèo bền ở xã Lùng Phình

Cùng với việc triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia, xã Lùng Phình đã từng bước chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, khí hậu để nâng cao thu nhập cho người dân. Điển hình là mô hình trồng rau an toàn do các hợp tác xã liên kết đầu tư hiệu quả trên địa bàn, mở hướng giảm nghèo mới cho địa phương.

Thống nhất chính sách, nâng tầm 605 sản phẩm OCOP tỉnh Lào Cai sau sáp nhập

Thống nhất chính sách, nâng tầm 605 sản phẩm OCOP tỉnh Lào Cai sau sáp nhập

Trong bối cảnh chương trình OCOP ngày càng đi vào chiều sâu, Lào Cai và Yên Bái sau khi hợp nhất thành tỉnh Lào Cai, hiện có 605 sản phẩm OCOP. Mặc dù có lợi thế diện tích rộng và nhiều đặc sản, tỉnh vẫn đang đối mặt với không ít thách thức trong quá trình nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm này...

Hướng tới tăng trưởng "2 con số" thông qua chuyển đổi kép Xanh và Số

Hướng tới tăng trưởng "2 con số" thông qua chuyển đổi kép Xanh và Số

Chiều 16/12, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 đã diễn ra với chủ đề "Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số". Đây là sự kiện kinh tế thường niên quy mô lớn, gồm 1 phiên toàn thể cấp cao và 2 phiên chuyên đề, thu hút sự tham gia của hơn 500 đại biểu trực tiếp và hơn 1.000 đại biểu trực tuyến tại 34 điểm cầu trên cả nước.

fb yt zl tw