Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đưa sản phẩm truyền thống ra thị trường

Đưa sản phẩm truyền thống ra thị trường

Từ những món ăn dân dã gắn bó với đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc Tày, nhiều hộ dân đã chủ động đưa ẩm thực truyền thống ra thị trường theo hướng sản xuất hàng hóa. Mô hình phát triển xôi ngũ sắc, bánh dày, bánh chưng gù của cơ sở sản xuất Vũ Thị Thủy Tiên, xã Gia Phú cho thấy cách làm hiệu quả trong việc vừa bảo tồn giá trị văn hóa, vừa tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.

Xã Mường Khương chỉ đạo xử lý tình trạng túi nilon bủa vây Quốc lộ 4D sau phản ánh của Báo và Phát thanh, Truyền hình Lào Cai

Xã Mường Khương chỉ đạo xử lý tình trạng túi nilon bủa vây Quốc lộ 4D sau phản ánh của Báo và Phát thanh, Truyền hình Lào Cai

Ngay sau khi Báo và Phát thanh, Truyền hình Lào Cai đăng tải phóng sự ảnh “Rác thải nhựa bủa vây cung đường từ xã Bản Lầu lên xã Mường Khương”  phản ánh về tình trạng túi nilon vứt dọc Quốc lộ 4D, UBND xã Mường Khương đã ban hành văn bản chỉ đạo khẩn trương xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm, trả lại cảnh quan cho tuyến đường.

Lực lượng Kiểm lâm tỉnh Lào Cai trồng rừng năm 2025

Lào Cai trồng mới rừng sản xuất tăng 39% kế hoạch

Thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lào Cai đã chủ động xây dựng các phương án quản lý bảo vệ rừng phù hợp với tình hình thực tế tại cơ sở, trong đó phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng kiểm lâm địa bàn đồng hành với Nhân dân trong giữ rừng và phát triển lâm nghiệp.

Ký cam kết bảo vệ rừng với gần 3.000 hộ dân

Ký cam kết bảo vệ rừng với gần 3.000 hộ dân

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng, Khu Bảo tồn thiên nhiên Bát Xát đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân sinh sống gần rừng nâng cao ý thức, trách nhiệm trong bảo vệ tài nguyên rừng.

Khẩn trương hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn, đẩy nhanh tiến độ các dự án tuyến đường sắt

Khẩn trương hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn, đẩy nhanh tiến độ các dự án tuyến đường sắt

Chiều 23/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ cho ý kiến về các vấn đề liên quan hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn, công nghệ, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ Dự án tuyến đường sắt tốc độ cao trục bắc - nam và các dự án tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn kết nối Trung Quốc.

Bàn giao gần 6 ha mặt bằng để san nền Trường phổ thông nội trú Tiểu học và THCS Mường Khương

Bàn giao gần 6 ha mặt bằng để san nền Trường phổ thông nội trú Tiểu học và THCS Mường Khương

UBND xã Mường Khương cho biết, đến ngày 23/12, địa phương đã giải phóng mặt bằng và bàn giao 59.657 m2 trên tổng 8,2 ha cho chủ đầu tư để giao cho đơn vị thi công thực hiện san gạt mặt bằng xây dựng Trường phổ thông nội trú Tiểu học và THCS Mường Khương.

Lào Cai gỡ "nút thắt" tâm lý cho hộ kinh doanh

Lào Cai gỡ "nút thắt" tâm lý cho hộ kinh doanh

Tâm lý ngại thay đổi, sợ phức tạp trong sổ sách kế toán là rào cản lớn nhất khiến nhiều hộ kinh doanh tại Lào Cai ngần ngại từ bỏ thuế khoán. Nhận diện rõ điểm nghẽn này, Thuế tỉnh Lào Cai đã thay đổi cách tiếp cận từ mệnh lệnh hành chính sang mô hình hỗ trợ dịch vụ công chuyên sâu. 

Dự án SPRINT trao các gói hỗ trợ tăng trưởng sạch cho 7 hợp tác xã

Dự án SPRINT trao các gói hỗ trợ tăng trưởng sạch cho 7 hợp tác xã

Sáng 23/12, Liên minh Hợp tác xã tỉnh phối hợp với Dự án “Thúc đẩy khả năng chống chịu, bao trùm và chuyển đổi sáng tạo của các doanh nghiệp vừa và nhỏ” (SPRINT), do Bộ Các vấn đề toàn cầu Canada tài trợ, tổ chức Lễ công bố và ký thỏa thuận trao các gói hỗ trợ tăng trưởng sạch cho 7 hợp tác xã trên địa bàn tỉnh.

fb yt zl tw