Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Xã Phong Hải: Phát động phong trào toàn dân làm đường giao thông nông thôn

Xã Phong Hải: Phát động phong trào toàn dân làm đường giao thông nông thôn

Ngày 20/12, Hội Nông dân tỉnh phối hợp với UBND xã Phong Hải và Công ty Cổ phần xi măng Tân Quang tổ chức lễ phát động phong trào “Toàn dân tham gia làm đường giao thông nông thôn” tại thôn Sín Chải (xã Phong Hải). Đây là hoạt động thiết thực chào mừng thành công Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Hoàn tất giải phóng mặt bằng Tỉnh lộ 160 đoạn qua xã Xuân Hòa trong tháng 12/2025

Hoàn tất giải phóng mặt bằng Tỉnh lộ 160 đoạn qua xã Xuân Hòa trong tháng 12/2025

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Bảo Yên cho biết, đơn vị đang phối hợp với UBND xã Xuân Hòa khẩn trương hoàn thiện các thủ tục liên quan để hoàn tất công tác chi trả kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng dự án nâng cấp Tỉnh lộ 160 đoạn qua xã Xuân Hòa trong tháng 12/2025.

Minh bạch xuất xứ: Nền móng của niềm tin số

Minh bạch xuất xứ: Nền móng của niềm tin số

Việc Quốc hội vừa chính thức thông qua Luật Thương mại điện tử với tỷ lệ tán thành rất cao không chỉ đánh dấu một bước ngoặt về thể chế cho kinh tế số mà còn đặt vấn đề minh bạch xuất xứ hàng hóa vào vị trí trung tâm của môi trường giao dịch trực tuyến.

Xã Hạnh Phúc nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm 2025

Xã Hạnh Phúc nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm 2025

Trên cơ sở kế thừa các nhiệm vụ từ 4 xã cũ, Đảng bộ xã Hạnh Phúc đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai 26 chỉ tiêu chủ yếu trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội năm 2025. Kết quả, dự ước đến hết năm, xã có 8/26 chỉ tiêu vượt trên 100% kế hoạch giao, 18/26 chỉ tiêu đạt 100% kế hoạch.

Lễ cất nóc dự án Sofitel Sapa Hotel & Residences

Lễ cất nóc dự án Sofitel Sapa Hotel & Residences

Sáng 19/12, tại Quần thể Nghỉ dưỡng Quốc tế Mường Hoa, lễ cất nóc dự án Sofitel Sapa Hotel & Residences đã chính thức diễn ra, đánh dấu cột mốc quan trọng trong hành trình hiện thực hóa tổ hợp nghỉ dưỡng hạng sang tại thung lũng Mường Hoa.

Xã Phong Hải hướng tới giảm nghèo từ phát triển kinh tế rừng và dưới tán rừng

Xã Phong Hải hướng tới giảm nghèo từ phát triển kinh tế rừng và dưới tán rừng

Những năm qua, cùng với việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững, cấp ủy, chính quyền xã Phong Hải xác định phát triển kinh tế rừng và kinh tế dưới tán rừng là một trong những hướng đi quan trọng nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có, tạo sinh kế ổn định, góp phần giảm nghèo cho Nhân dân.

Bắc Hà đẩy mạnh tuyên truyền người dân chuyển đổi sang mô hình chuyên canh rau an toàn

Bắc Hà đẩy mạnh tuyên truyền người dân chuyển đổi sang mô hình chuyên canh rau an toàn

Nhờ khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao và thổ nhưỡng phù hợp, xã Bắc Hà có lợi thế rõ rệt trong phát triển rau ôn đới. Thời gian qua, nhằm nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững, địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, tự phát sang chuyên canh rau an toàn, tập trung phát triển sản xuất trái vụ để gia tăng giá trị trên mỗi đơn vị diện tích.

fb yt zl tw