Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Bài 2: Nỗ lực vượt khó giúp người dân có nhà mới đón tết

Thắp hy vọng cho người dân vùng lũ: Bài 2: Nỗ lực vượt khó giúp người dân có nhà mới đón tết

Vượt qua những khó khăn do thời tiết bất lợi, hệ thống giao thông bị hư hỏng nặng, vật liệu xây dựng khan hiếm… các đơn vị liên quan đang khẩn trương triển khai thi công để 28 hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai của xã A Lù, huyện Bát Xát có nhà ở trước tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Văn Bàn nỗ lực giảm nghèo

Văn Bàn nỗ lực giảm nghèo

Huyện Văn Bàn có 10 xã thuộc khu vực III với 80/194 thôn, tổ dân phố đặc biệt khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo còn cao là do quy mô nhân khẩu trung bình của hộ nghèo, cận nghèo cao; phần lớn lao động làm nông nghiệp nhưng lại thiếu đất, thiếu vốn; một số hộ còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước...

Bài 1: Lo chỗ ở an toàn cho người dân vùng lũ

Thắp hy vọng cho người dân vùng lũ: Bài 1: Lo chỗ ở an toàn cho người dân vùng lũ

Sau đợt mưa lũ vừa qua, trên địa bàn xã Sàng Ma Sáo (Bát Xát) có hơn 200 hộ dân sống trong vùng nguy cơ sạt lở (chiếm 25% số hộ dân trên địa bàn). Cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã nỗ lực tìm giải pháp khẩn trương tìm đất, bố trí nơi ở mới đảm bảo an toàn cho người dân.

Bảo Thắng phát triển bền vững ngành chè

Bảo Thắng phát triển bền vững ngành chè

Bảo Thắng là một trong những địa phương có diện tích trồng chè lớn của tỉnh Lào Cai. Địa phương xác định đây là một trong những cây trồng chủ lực giúp người dân phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, tiến tới làm giàu.

Pháp sẵn sàng hỗ trợ ngành đường sắt Việt Nam chuyển mình

Pháp sẵn sàng hỗ trợ ngành đường sắt Việt Nam chuyển mình

Pháp sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong các dự án liên quan tới đường sắt tốc độ cao. Đây là khẳng định của ông Hervé Conan - Giám đốc cơ quan phát triển Pháp tại Việt Nam, trong buổi họp báo Hợp tác trong lĩnh vực đường sắt cao tốc do Đại sứ quán Pháp tổ chức vào chiều 17/1, tại Hà Nội.

Sản xuất nông nghiệp hàng hóa là giải pháp khả thi để nông dân làm giàu

Sản xuất nông nghiệp hàng hóa là giải pháp khả thi để nông dân làm giàu

Đó là phát biểu của đồng chí Vũ Xuân Cường, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, diễn ra chiều 17/1.

Bảo Thắng hoàn thành chi trả tiền đền bù cho 82/82 hộ dân trong Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Bảo Thắng hoàn thành chi trả tiền đền bù cho 82/82 hộ dân trong Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Sau khi rà soát 2 hộ dân tại xã Xuân Quang có thắc mắc, chiều 16/1, huyện Bảo Thắng đã hoàn thành việc chi trả tiền đền bù, hỗ trợ 82/82 hộ dân có liên quan, với số tiền 2,9 tỷ đồng. Như vậy, huyện Bảo Thắng đã hoàn thành việc trả tiền đền bù cho hộ dân trước tết Nguyên đán 2025 đúng thời hạn UBND tỉnh giao.

Đoàn đại biểu châu Hồng Hà (Trung Quốc) tham quan một số địa điểm tại Lào Cai

Đoàn đại biểu châu Hồng Hà (Trung Quốc) tham quan một số địa điểm tại Lào Cai

Chiều 16/1, sau khi nhập cảnh vào Việt Nam qua Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, Đoàn đại biểu của châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) do bà La Bình, Châu trưởng châu Hồng Hà làm Trưởng đoàn đã tham quan, khảo sát địa điểm quy hoạch Cụm công nghiệp Thống Nhất 1 (khu ngành nghề Lào Cai - Hồng Hà, Việt Nam); địa điểm dự kiến xây dựng cầu đường bộ sông Hồng khu vực Bản Vược (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc).

Hành trình thuần hóa cây rừng

Hành trình thuần hóa cây rừng

Thứ quả đỏ thắm sai trĩu cành, tên gọi “đào đông” được những người yêu hoa cảnh săn lùng vào dịp tết, tưởng rằng chỉ được nhập khẩu từ Trung Quốc về với giá khá đắt đỏ hoặc nếu muốn tiết kiệm thì chỉ được chơi loại quả giả nay đã được người dân Sa Pa trồng thành công. Hóa ra trồng đào đông không khó như tưởng tượng.

fb yt zl tw