Vui buồn hương nếp Mường Bo

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 1

LCĐT - Mường Bo là miền đất tươi đẹp, thanh bình, nằm ở phía Đông Nam của thị xã Sa Pa. Từ lâu, nơi đây được biết đến với khung cảnh nên thơ, với những bản làng ấm êm, những cánh ruộng bậc thang đượm màu no ấm. Đây cũng là quê hương của giống lúa quý, lúa nếp Mường Bo thơm ngon nức tiếng suốt bao năm qua.

Kỳ thực, chẳng ai nhớ rõ về gốc tích của giống lúa nếp Mường Bo, chỉ biết rằng những hạt thóc giống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ để nuôi hương nếp mỗi độ mùa về. Theo thông lệ, tháng hai âm lịch hằng năm, các gia đình bắt tay gieo mạ cho một vụ mùa mới. Tùy vào tình hình thời tiết, đến giữa hoặc cuối tháng tư, bà con bắt đầu cấy lúa trên những chân ruộng bậc thang.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 2

                                    Lúa nếp Mường Bo được canh tác trên những chân ruộng bậc thang.

Tháng chín, tháng mười tới cũng là lúc mùa vàng về gọi những nhịp bước hối hả của nông dân, với khuôn mặt tươi vui, đôi tay tất bật, gánh những “hạt vàng” của đất trời, tạo hoá về nhà. Mùa no ấm được gửi trong những hạt thóc căng đầy và làm nên món ăn dẻo thơm đặc trưng chỉ Mường Bo mới có. Dường như bao tinh túy, ưu ái của nguồn nước, của đất trời dành cho giống lúa quý đều được gói trọn trong hương vị ẩm thực được làm từ gạo nếp Mường Bo như bánh dày, xôi mỗi dịp lễ, tết. Như một nét đặc trưng còn giữ lại, đồng bào ở các thôn Mường Bo 1, Mường Bo 2 vẫn giữ gìn, bảo quản hạt thóc giống bản địa trong mỗi nếp nhà để nối dài những mùa thơm.

Câu chuyện về giống lúa nếp ở xã Mường Bo cũng có những nét thăng, trầm, từ những mùa vui rộn ràng đến những mùa thưa vắng hương thơm. Cách đây vài năm, chính quyền địa phương từng bước nỗ lực khôi phục giống lúa nếp quý. Những tưởng ngày vui kéo dài thì hôm nay, quãng trầm của hạt lúa nếp bắt đầu lặp lại trong sự tiếc nuối của bà con và trăn trở của chính quyền.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 3

                                   Những mùa vui nhộn nhịp thu hoạch lúa nếp từng có ở Mường Bo.

Gia đình anh Sèn A Bình là một trong số ít hộ trồng lúa nếp ở thôn Mường Bo 1. Vụ mùa năm ngoái, gia đình anh gieo 10 kg thóc giống, bao công sức nhọc nhằn của vợ chồng anh được đền đáp khi vụ mùa thắng lợi, gia đình anh thu về 20 bao thóc, mỗi bao chừng 45 kg. Anh Bình bảo, giá bán nếp Mường Bo mấy năm nay luôn ở mức cao 50.000 đồng/kg gạo, một phần bán cho những người dân trong thôn, xã, phần còn lại giữ để dùng trong sinh hoạt. Vậy nhưng năm nay, những cánh ruộng trồng lúa nếp Mường Bo của gia đình anh Bình đành nhường cho giống lúa thường. Nguyên do là thời gian sinh trưởng của lúa nếp Mường Bo kéo dài, lâu hơn so với những giống lúa khác, thêm vào đó, hiện giờ nhịp sống đã ổn định trở lại sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, vợ chồng anh Bình tranh thủ làm các công việc khác để kiếm thêm thu nhập. “Dù có phần tiếc nuối, nhưng gia đình không có nhân lực và thời gian để chăm sóc vụ lúa nếp năm nay. Khi nào điều kiện cho phép, gia đình tôi sẽ trồng lại giống lúa bản địa”, anh Bình tâm sự.

Ông Phan Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Bo nói trong tiếc nuối: Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp, cách đây 2 - 3 năm xã có khoảng 35 ha lúa nếp, đến năm ngoái chỉ còn 12 ha, năm nay chỉ còn 7 ha. “Số hộ trồng lúa nếp giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay”, ông Đại khẳng định.

Vui buồn hương nếp Mường Bo ảnh 4

                                       Diện tích trồng lúa nếp Mường Bo ngày càng thu hẹp.

Dù giống lúa nếp Mường Bo được ưa chuộng trên thị trường, có giá thành tương đối cao nhưng điều ấy cũng không giúp người dân mặn mà gắn bó với giống lúa quý bởi thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài, gần gấp đôi so với giống lúa thường nên mỗi năm chỉ canh tác một vụ, hạch toán kinh tế là khó khả thi so với giống lúa mới. Đây là lý do chính khiến giống lúa nếp Mường Bo ngày càng vắng bóng.

Câu chuyện về lúa nếp Mường Bo hôm nay mang theo tiếng thở dài, đó là sự tiếc nuối của nông dân từng nâng niu, nặng lòng với dòng lúa quý. Đó cũng là sự trăn trở của địa phương khi việc khôi phục giống lúa này đang còn nhiều bấp bênh, bởi sự tác động đến từ nhiều yếu tố như lợi ích cây trồng này đem lại khi được tính trên hệ số khai thác đất, hạch toán ngày công lao động, suất đầu tư. Để gọi về những mùa vui, bên cạnh vai trò của chính quyền địa phương trong việc khuyến khích, khôi phục, xây dựng thương hiệu sản phẩm thì người dân với ý thức giữ gìn, bảo tồn giống lúa bản địa lâu đời vẫn là chủ thể quyết định để hương nếp Mường Bo vương mãi ngày mai.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025

Quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025

Ngày 18/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến thúc đẩy đầu tư công năm 2025 (lần thứ 4) theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với các địa phương. Dự hội nghị có các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo các tập đoàn kinh tế.

Nỗ lực ổn định cuộc sống sau thiên tai ở Ít Nộc

Nỗ lực ổn định cuộc sống sau thiên tai ở Ít Nộc

Ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 và 11 đã khiến thôn Ít Nộc, xã Văn Bàn chịu thiệt hại nặng nề. Nhiều hộ dân mất nhà ở, tài sản, phải sống trong lán tạm. Với sự quan tâm của chính quyền và tinh thần đoàn kết, bà con đang nỗ lực khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống sau thiên tai.

Một góc thôn Lừu 1 xã Hạnh Phúc.

Nâng cao ý thức phòng chống thiên tai ở xã Hạnh Phúc

Là xã vùng cao của tỉnh, Hạnh Phúc được thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Bản Công, Xà Hồ, Hát Lừu và thị trấn Trạm Tấu với địa bàn rộng gần 19.400 ha chủ yếu là đồi núi dốc, dân cư sinh sống phân tán. Trước kia, mưa lũ luôn là nỗi lo của người dân do thiệt hại mà thiên tai gây ra. Nhưng giờ đây, khi ý thức người dân thay đổi, thay vì chỉ biết “chống chọi”, người dân đã chủ động trong phòng chống. Nhờ đó, thiệt hại giảm rõ rệt, cuộc sống ngày càng ổn định.

Trấn Yên: Người trồng dâu nuôi tằm "vượt bão"

Trấn Yên: Người trồng dâu nuôi tằm "vượt bão"

Nhiều năm qua, xã Trấn Yên đã quy hoạch, phát triển vùng trồng dâu, nuôi tằm với quy mô hàng trăm ha trở thành vùng trồng dâu tằm lớn nhất miền Bắc. Thế nhưng, hoàn lưu bão số 3 năm 2024 và hoàn lưu bão số 10 năm 2025 đã khiến nhiều diện tích dâu tằm bị thiệt hại nặng. Giữa hoang tàn, bùn đất, người dân Trấn Yên vẫn kiên cường gắn bó với những luống dâu ... Chính sự nỗ lực bền bỉ ấy đã và đang giúp họ phục hồi sản xuất, giữ vững sinh kế. 

Hiệu quả kép từ trồng ngô sinh khối

Hiệu quả kép từ trồng ngô sinh khối

Những năm gần đây, Trạm Dịch vụ, hỗ trợ nông nghiệp Trạm Tấu đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ người dân phát triển mô hình trồng ngô sinh khối phục vụ chăn nuôi. Qua đó, giúp người dân chủ động nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa đông, nâng cao năng suất chăn nuôi, tăng thu nhập và cải thiện đời sống, tạo hiệu quả kép trong phát triển nông nghiệp bền vững ở vùng cao.

Người nuôi thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu

Người nuôi thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu

Hầu hết hoạt động nuôi thủy sản phải đối mặt với rủi ro từ biến đổi khí hậu, môi trường, thiên tai. Với tổng diện tích nuôi thủy sản toàn tỉnh 9 tháng năm 2025 đạt trên 4.900 ha, người nuôi thủy sản tại Lào Cai đang có nhiều giải pháp hiệu quả ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai.

Xã Bảo Nhai: Người dân thu nhập ổn định nhờ nuôi dê

Xã Bảo Nhai: Người dân thu nhập ổn định nhờ nuôi dê

Nép mình bên bờ sông Chảy, chợ phiên Cốc Ly, xã Bảo Nhai từ lâu đã trở thành một điểm hẹn quen thuộc của bà con các dân tộc vùng cao. Phiên chợ ở đây có nhiều nét độc đáo, hấp dẫn, trong đó điểm nhấn, tạo nên nét riêng chính là khu buôn bán dê.

Đột phá hạ tầng giao thông, kiến tạo vị thế trung tâm kết nối

Đột phá hạ tầng giao thông, kiến tạo vị thế trung tâm kết nối

Nhiệm kỳ 2020 - 2025 để lại những dấu ấn đậm nét trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lào Cai. Trong đó, lĩnh vực hạ tầng giao thông nổi lên như điểm sáng đột phá, định hình một tầm vóc mới, đưa Lào Cai từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành “cực tăng trưởng” của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

fb yt zl tw