Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tỉnh Lào Cai có gần 700 chiến sĩ là con, em các dân tộc trực tiếp tham gia chiến đấu, làm nhiệm vụ trên tuyến đường huyền thoại Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh. Sau thắng lợi mùa Xuân năm 1975, những người lính trở về với đời thường. Họ vẫn luôn giữ bản chất của người lính Trường Sơn năm xưa, cống hiến, đóng góp sức mình, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu, đẹp.
Cựu chiến binh Nguyễn Văn Sừng chăm sóc vườn lan.
Năm 1965, chàng thanh niên Nguyễn Văn Sừng (quê xã Định Trung, thị xã Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) vừa tròn 19 tuổi đã xung phong vào chiến trường miền Nam. Anh được biên chế vào Trung đoàn 593 thuộc Binh đoàn Trường Sơn (Đoàn 559) và giữ chức vụ Trung đội trưởng Trung đội pháo cao xạ. Nhiệm vụ chính của đơn vị là bảo vệ các cung đường, trạm trại, cầu phà tại địa phận tỉnh Lâm Đồng và Gia Lai. Theo bước hành quân của Trung đoàn 593, chiến sĩ Nguyễn Văn Sừng tham gia nhiều chiến dịch lớn ở các chiến trường: Quảng Ngãi, Tây Nguyên và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Đất nước giải phóng, Thượng tá Nguyễn Văn Sừng cùng gia đình lên Lào Cai lập nghiệp và gắn bó với mảnh đất này như quê hương thứ hai của mình. Phát huy truyền thống Bộ đội Trường Sơn, ông Sừng tích cực tham gia công tác Đảng, đoàn thể tại địa phương. Ông đã từng giữ các chức vụ: Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh thành phố Lào Cai, Bí thư Chi bộ xã Cam Đường, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Thống Nhất và hiện là Chi hội trưởng Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh xã Cam Đường, thành phố Lào Cai. Với những thành tích trong công tác Đảng, đoàn thể tại địa phương, ông Sừng đã vinh dự nhận được Bằng khen của Trung ương Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam về thành tích xây dựng hội. Ngoài ra, trong phát triển kinh tế gia đình, ông đã thành công với mô hình trồng hoa phong lan. Ông Sừng tâm sự: “Trở về sau chiến tranh, phẩm chất người lính thôi thúc tôi phải vươn lên là giàu cho gia đình và giúp đỡ các hội viên thoát nghèo. Ban đầu, tôi tìm đến hoa phong lan như một thú vui tuổi già, nhưng nhờ miệt mài học hỏi kỹ thuật và rút kinh nghiệm từ thực tế, vườn phong lan cứ thế được nhân giống và được nhiều người tìm mua”. Hiện, vườn phong lan của ông có hơn 200 chậu với đủ các loại giống khác nhau. Nhờ mô hình kinh tế này, mỗi năm cho gia đình ông thu nhập hàng chục triệu đồng. Từ thành công của mình, ông Sừng còn truyền kinh nghiệm trồng phong lan cho nhiều hội viên và người dân quanh xã. Ngoài ra, với uy tín và trách nhiệm của mình, sau 3 năm (2012 - 2014) làm Chi hội trưởng Chi hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh xã Cam Đường, ông đã tìm hiểu, giúp đỡ các hộ nghèo được tiếp cận nguồn vốn vay phát triển kinh tế gia đình, vươn lên trong cuộc sống. Nhờ vậy, 99% hội viên có kinh tế trung bình trở lên.
Những chiến sĩ Trường Sơn năm xưa, hiện mỗi người một cuộc sống riêng, nhưng dù ở đâu, họ vẫn phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, khắc phục khó khăn, hăng say lao động, sản xuất, đồng thời giúp đỡ các hội viên phát triển kinh tế, làm giàu cho quê hương. Nhiều cựu chiến binh đã làm chủ những mô hình kinh tế cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Tiêu biểu như ông Hoàng Văn Chài, thị trấn Phố Ràng (Bảo Yên) với mô hình trồng trám nổi tiếng khu vực Tây Bắc; ông Hoàng Nương, xã Sơn Hà (Bảo Thắng) lập doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng...
Ông Trần Trọng Dương, Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh Lào Cai cho biết: Năm 2007, xuất phát từ tình cảm đồng chí, đồng đội cùng đơn vị, cùng chiến trường, những người con Lào Cai từng phục vụ, chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh đã tìm đến nhau, tự nguyện thành lập Ban Liên lạc Truyền thống bộ đội Trường Sơn tỉnh Lào Cai với nhiều nội dung hoạt động phong phú và hiệu quả thiết thực. Tiêu biểu là Cuộc vận động “Hội viên thi đua sản xuất giỏi, xóa đói, giảm nghèo, giúp nhau khắc phục khó khăn nâng cao đời sống” nhằm động viên và nhân rộng các mô hình hội viên làm kinh tế giỏi cho thu nhập cao. Sau 6 năm triển khai, cuộc vận động đã đạt được hiệu quả tích cực, 77 gia đình hội viên đạt hộ giàu, 527 hộ khá. Phấn đấu đến năm 2017, không còn hội viên là hộ nghèo.
Dũng cảm trong chiến đấu, trở về với cuộc sống đời thường, những người lính Trường Sơn năm xưa trở thành điển hình trong các phong trào thi đua yêu nước, đóng góp công sức xây dựng quê hương, xóa đói, giảm nghèo địa phương, là tấm gương sáng cho con, cháu noi theo.
