Sau 5 năm triển khai thực hiện (từ năm 2009 - 2013), Chương trình Nghị quyết 30a của Chính phủ đã góp phần quan trọng, tạo nguồn lực thúc đẩy quá trình giảm nghèo nhanh và bền vững tại 3 huyện nghèo của Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai.
Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 30a của Chính phủ, Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững đã thu được những kết quả tích cực. Các chính sách hỗ trợ cho người nghèo đã tạo cơ hội cho họ ngày càng tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ như y tế, giáo dục. Đời sống của người dân tại 3 huyện nghèo (Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai) ngày càng được cải thiện, giúp cho người nghèo có điều kiện phát triển và mở rộng sản xuất để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Qua đánh giá, sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết theo chương trình 30a (từ năm 2009 - 2013), trên địa bàn tỉnh đã có hàng nghìn hộ thoát nghèo. Đặc biệt, giai đoạn 2011 - 2013, tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn mới) bình quân giảm 8%/năm ở cả 3 huyện, so với mục tiêu của Chương trình 30a là giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 4%/năm.
Mở đường lên vùng cao. Ảnh Viết Vinh.
Ông Phạm Bá Uyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Khương cho biết: Sau 5 năm triển khai tổ chức lồng ghép các nguồn vốn, thực hiện các chính sách của Nghị quyết 30a, đời sống người dân được cải thiện đáng kể, kinh tế - xã hội có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số. Đến hết năm 2013, thu nhập bình quân ở huyện Mường Khương đạt 8 triệu đồng/người/năm, tăng 3,94 triệu đồng so với năm 2009. Đặc biệt, trong lĩnh vực sản xuất, cơ cấu cây trồng, vật nuôi, kỹ thuật canh tác đang chuyển dịch theo hướng hàng hóa. Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp bình quân tăng gần 14%/năm.
Thực tế cho thấy, đến nay, hạ tầng nông thôn của 3 huyện nghèo đã được cải thiện đáng kể. Kết cấu hạ tầng khu trung tâm của các huyện đều được xây dựng khang trang, hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng nhiều tuyến đường giao thông đạt tiêu chuẩn, 100% xã có điện lưới quốc gia và có đường ôtô đến trung tâm xã. Xây dựng mới các trạm y tế phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân ở thôn bản, đầu tư xây dựng nhà ở giáo viên, nhà ở bán trú học sinh, phục vụ nhu cầu dạy và học của học sinh, giáo viên ở 3 huyện. Các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt, cấp điện phục vụ sản xuất, đời sống văn hóa, xã hội đều được chú trọng đầu tư, tạo nên khởi sắc mới của diện mạo nông thôn tại 3 huyện nghèo trên địa bàn của tỉnh.
Để giúp người dân ở các huyện thuộc chương trình 30a nỗ lực vươn lên thoát nghèo, ông Nguyễn Hải Hà, Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh tỉnh Lào Cai cho biết: Đơn vị đã hoàn thiện hệ thống mạng lưới giao dịch từ tỉnh đến xã, phường, thị trấn. Thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện tối đa cho người dân được dễ dàng tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ cung cấp. Trong 5 năm, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh đã giải ngân trên 746 tỷ đồng cho trên 37 nghìn hộ được vay vốn ưu đãi, chiếm 34% tổng doanh số cho vay của toàn đơn vị.
Trong công tác hỗ trợ sản xuất, giáo dục, đào tạo, dạy nghề và nâng cao dân trí cho người dân tại 3 huyện nghèo, Chương trình 30a đã hỗ trợ thông qua khoán, chăm sóc bảo vệ rừng, giao rừng và đất để trồng rừng cho hơn 8.500 hộ với diện tích 17.849 ha. Thông qua chính sách hỗ trợ, người dân địa phương đã tích cực tham gia bảo vệ rừng, chất lượng các loại rừng được nâng lên, góp phần cải thiện thu nhập cho các hộ gia đình. Lĩnh vực giáo dục - đào tạo đã có chuyển biến tích cực, phát triển mạnh cả về quy mô và chất lượng ở các cấp học và ngành học, 100% xã thuộc các huyện 30a đều có trường, lớp mẫu giáo; giáo dục phổ thông bao gồm tiểu học đến trung học cơ sở đã có đủ từ lớp 1 đến lớp 9 ở tất cả các xã. Việc đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực và dạy nghề cho người dân được thực hiện thường xuyên với 10.600 lượt lao động được đào tạo, tập huấn. Thực hiện Dự án thí điểm tuyển chọn trí thức trẻ, có trình độ đại học tăng cường về làm phó chủ tịch UBND xã thuộc các huyện nghèo, tỉnh đã bố trí được 34 trí thức trẻ về làm phó chủ tịch UBND các xã thuộc 3 huyện nghèo…
Từ những kết quả đạt được và yêu cầu thực tế đặt ra trên địa bàn tỉnh cho thấy, trong những năm tiếp theo, để hoàn thành tốt các mục tiêu của Chương trình 30a, tỉnh cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành nhằm triển khai các nhiệm vụ, giải pháp đã được đề ra. Tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền tới người dân về mục đích, ý nghĩa của Chương trình 30a. Thực hiện công khai, dân chủ trong nhân dân nhằm tạo nên sự đồng thuận khi triển khai thực hiện các chính sách. Tiếp tục thực hiện việc lồng ghép các nguồn vốn, tập trung cho phát triển kinh tế - xã hội; ưu tiên cho phát triển nông - lâm nghiệp và qui hoạch dân cư. Đặc biệt, các cấp có thẩm quyền cần nghiên cứu, xây dựng chính sách đủ mạnh để thu hút các tổ chức, doanh nghiệp tham gia thực hiện chương trình giảm nghèo.
