Đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chủ trì hội nghị.
Dự hội nghị có lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh và các huyện, thị xã thành phố, cùng hơn 40 doanh nghiệp hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản, thủy điện trên địa bàn.
Đồng chí Hoàng Chí Hiền, Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Trên địa bàn tỉnh có 18 đơn vị được cấp có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác khoáng sản tại 24 mỏ khoáng sản (trừ khoáng sản vật liệu xây dựng). Qua theo dõi, quản lý cho thấy các đơn vị thực hiện khai thác, chế biến theo đúng quy hoạch đã được phê duyệt và trước khi tổ chức khai thác, các dự án được thẩm định thiết kế cơ sở/thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở.
Trong quá trình thực hiện dự án, phần lớn doanh nghiệp gặp khó khăn trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, thủ tục pháp lý về đất đai ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Cá biệt có những đơn vị phải tạm dừng sản xuất hoặc chưa đảm bảo tiến độ triển khai dự án và việc chấp hành quy trình quy phạm trong khai thác mỏ lộ thiên theo thiết kế được phê duyệt. Các nhà máy của Công ty TNHH Một thành viên Apatit Việt Nam, Chi nhánh tuyển đồng Sin Quyền, Công ty Cổ phần Đồng Tả Phời, Công ty Cổ phần DAP số 2 gặp khó khăn trong việc đổ thải. Một số dự án do doanh nghiệp mất cân đối về tài chính, khó khăn trong việc định chỉnh công nghệ (Nhà máy Gang thép Lào Cai, graphit Nậm Thi); có đơn vị đang trong thời gian khắc phục sự cố và khắc phục các tồn tại về hồ sơ pháp lý có liên quan.
Theo Quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trên địa bàn tỉnh có 130 dự án thủy điện với tổng công suất 1.613,55 MW. Hiện có 73 dự án thủy điện đã hoàn thành phát điện với tổng công suất 1.148,85 MW; 7 dự án đang triển khai thi công xây dựng với tổng công suất lắp máy 87,1 MW; 12 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng công suất lắp máy 107 MW và 1 dự án thủy điện đã được chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư mở rộng công suất, 38 dự án đang được nghiên cứu, lập hồ sơ đề xuất chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng công suất lắp máy 234,6 MW.
Qua rà soát một số dự án thủy điện ở giai đoạn 2012 trở về trước, việc thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật thuộc thẩm quyền của chủ đầu tư dự án dẫn đến có một số thông số kỹ thuật trong các tài liệu liên quan chưa thống nhất. Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII chưa được phê duyệt (phân bổ công suất thủy điện nhỏ cho tỉnh Lào Cai, có danh mục cụ thể từng dự án) dẫn đến các nhà đầu tư dự án thủy điện mở rộng, nâng công suất chưa có đầy đủ căn cứ để triển khai thực hiện các bước tiếp theo. Một số dự án thủy điện đang vướng mắc trong công tác thuê đất (chưa được thuê đất vùng lòng hồ chứa nước) dẫn đến chưa được cơ quan có thẩm quyền xem xét kiểm tra công tác nghiệm thu.
Đối với 7 dự án thủy điện đang triển khai thi công, trong đó có 4 dự án chậm tiến độ so với chủ trương đầu tư (hoặc chủ trương đầu tư điều chỉnh). Khó khăn, vướng mắc về công tác đền bù và giải phóng mặt bằng có 2 dự án, tổ chức thi công xây dựng 1 dự án, đấu nối 3 dự án.
Đối với 12 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và 1 dự án đã được điều chỉnh chủ trương đầu tư mở rộng công suất, khó khăn, vướng mắc trong công tác đền bù và giải phóng mặt bằng có 5 dự án, hồ sơ và thủ tục pháp lý 9 dự án, đấu nối 1 dự án.
Tại hội nghị, các doanh nghiệp thông tin những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải trong quá trình triển khai thực hiện dự án và hoạt động sản xuất, kinh doanh như: Hiện một số khai trường hoạt động không đảm bảo theo công suất hoặc chưa đưa mỏ vào hoạt động theo tiến độ được cấp phép do gặp khó khăn trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thuê đất, bố trí khu tái định cư, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tìm vị trí đổ thải; nguồn nguyên liệu apatit phục vụ sản xuất không liên tục, chất lượng quặng không ổn định, giá thành cao..., phần lớn đơn vị sản xuất hóa chất, phân bón chỉ hoạt động với công suất 60 - 85% so với công suất thiết kế; lượng mưa thấp, sản lượng điện thấp khiến nguồn thu của các doanh nghiệp giảm…
Các doanh nghiệp đề xuất tiếp tục tăng cường cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án thủy điện, khai thác khoáng sản. Có cơ chế rút ngắn thời gian điều chỉnh về quy hoạch đất cho các doanh nghiệp hoạt động đầu tư.
Tại hội nghị, lãnh đạo các sở, ngành, địa phương đã báo cáo, giải trình thông tin cụ thể những nội dung liên quan tới doanh nghiệp; những khó khăn, vướng mắc thực hiện thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật và tồn tại trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, đồng thời tiếp thu, giải đáp các ý kiến thuộc thẩm quyền và đề xuất với lãnh đạo tỉnh phương án tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thuộc thẩm quyền tỉnh, góp phần khơi thông nguồn lực, thúc đẩy hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh; tạo mối liên kết và sự đồng thuận cao giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp.
Kết luận hội nghị, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh khẳng định: Lĩnh vực công nghiệp luôn khẳng định vai trò trụ cột nền kinh tế của tỉnh và các doanh nghiệp hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn cơ bản nêu cao ý thức, vai trò trong thực hiện nhiệm vụ, trách nhiệm của mình thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, tăng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh: Vướng mắc các doanh nghiệp nêu liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng các dự án và thiếu nguồn nguyên liệu apatit, đồng cho hoạt động sản xuất của các nhà máy trên địa bàn. Do vậy, yêu cầu sở, ngành, chính quyền các địa phương tập trung quan tâm, phối hợp tổ chức triển khai thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng sát với yêu cầu về tiến độ và các quy định.
Liên quan đến vấn đề thuê đất, các chủ đầu tư dự án rà soát, trên cơ sở đó, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì hướng dẫn các doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ. Mục tiêu là để việc thuê đất được hoàn chỉnh, đúng quy định, đúng đối tượng, đúng mục đích sử dụng, có lộ trình đối với từng dự án.
Liên quan đến đầu tư, Sở Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan tiếp nhận, hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp trong việc cấp Giấy chứng nhận đầu tư đảm bảo thời gian. Sở Công Thương, các đơn vị khai thác khoáng sản rà soát từng dự án, chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc và chủ động tham mưu cho tỉnh kịp thời tháo gỡ.
Liên quan đến việc kết nối điện, đường giao thông, san gạt mặt bằng, rừng,… các ngành hữu quan nghiên cứu có hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp.
Đồng chí Hoàng Quốc Khánh đề nghị, bên cạnh duy trì tổ chức hiệu quả hoạt động sản xuất, các doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước.