Vực lại nghề trồng dâu nuôi tằm

Nghề trồng dâu nuôi tằm theo hướng hàng hóa tại xã Việt Tiến và xã Kim Sơn, huyện Bảo Yên bắt đầu manh nha, phát triển từ cuối năm 2017. Với khả năng thu hồi vốn nhanh, hiệu quả kinh tế cao, nghề trồng dâu nuôi tằm sau đó phát triển mạnh mẽ và lan rộng ra nhiều địa phương trên địa bàn huyện Bảo Yên. Thời kỳ “hoàng kim”, diện tích trồng dâu nuôi tằm đã đạt hơn 200 ha. Dâu tằm khi đó được xác định là cây trồng chủ lực trong phát triển nông nghiệp hàng hóa của huyện Bảo Yên với quy mô đạt 400 ha vào năm 2025.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, ngành dâu tằm tơ bị suy thoái, giá kén tằm chạm đáy nên nhiều hộ đã chặt bỏ diện tích trồng dâu, “bỏ nghề” nuôi tằm. Bước qua thời kỳ suy thoái, khoảng giữa năm 2023, ngành dâu tằm tơ đã phục hồi, giá kén tằm tăng trở lại, huyện Bảo Yên đã đưa ra nhiều giải pháp khuyến khích nông dân và doanh nghiệp khôi phục lại nghề trồng dâu nuôi tằm nhưng không ít nông dân vẫn tỏ ra thận trọng với nghề này. Đến thời điểm hiện tại, toàn huyện Bảo Yên mới phục hồi được hơn 30 ha dâu tằm.

Kiên trì giữ diện tích trồng dâu ngay cả trong thời kỳ dịch bệnh ảnh hưởng, gia đình ông Nguyễn Ngọc Khoa (thôn Bảo Ân, xã Kim Sơn) là một trong những hộ đầu tiên trở lại với nghề trồng dâu nuôi tằm. Đến nay, gia đình ông Khoa có 3 ha trồng dâu, nuôi 2 lứa tằm/tháng. Mỗi lứa, gia đình ông Khoa nuôi 5 vòng tằm, thu được khoảng 100 kg kén. Với giá kén trung bình 160 nghìn đồng/kg, mỗi lứa tằm ông Khoa thu được khoảng 16 triệu đồng, lãi 13 triệu đồng sau khi trừ hết chi phí.

Ông Khoa chia sẻ: Nuôi tằm không khó nhưng thường xuyên phải lên mạng để học hỏi, cải tiến kỹ thuật nuôi nhằm giảm chi phí, đạt năng suất, chất lượng kén tốt nhất. Đối với nghề nuôi tằm, vất vả nhất là trong 3 ngày tằm ăn rỗi nhưng bù lại nuôi tằm cho giá trị kinh tế cao hơn làm nông nghiệp truyền thống (trồng lúa, trồng ngô) gấp nhiều lần. Với quy mô hiện tại, mỗi tháng gia đình tôi có thể thu về khoảng 25 - 26 triệu đồng sau khi trừ các loại chi phí.

Trở lại với nghề bắt đầu từ 2 nong tằm rồi mở rộng lên 4 nong, 8 nong, anh Nguyễn Văn Việt ở thôn Tân Văn, xã Kim Sơn cũng khẳng định: Nếu giá kén ổn định như hiện tại thì trồng dâu nuôi tằm chắc chắn mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn các loại cây trồng, vật nuôi khác tại địa phương. Chúng tôi vừa làm vừa nghe ngóng thị trường, từng bước mở rộng quy mô sản xuất.

Khi ngành dâu tằm tơ phục hồi, thị trường có dấu hiệu khởi sắc, giá kén tăng cao và ổn định, không chỉ gia đình ông Khoa, anh Việt mà nhiều hộ dân khác trên địa bàn xã Kim Sơn, Việt Tiến và một số xã khác trên địa bàn huyện Bảo Yên đã từng bước khôi phục lại diện tích trồng dâu nuôi tằm. Các hộ trồng dâu nuôi tằm còn không ngừng mở rộng quy mô, xây mới nhà nuôi, áp dụng kỹ thuật để có những lứa tằm khỏe, ít bị bệnh, nâng cao chất lượng kén. Đến thời điểm hiện tại, toàn huyện Bảo Yên có khoảng 20 hộ trở lại với nghề trồng dâu nuôi tằm với diện tích trồng dâu được khôi phục hơn 30 ha.

Nói về việc khôi phục nghề trồng dâu nuôi tằm ở địa phương, bà Nhữ Thị Tâm, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bảo Yên cho biết: Sau khi ngành dâu tằm tơ phục hồi, huyện Bảo Yên tiếp tục xác định dâu tằm là cây có giá trị kinh tế cao, nếu có thể liên kết phát triển theo chuỗi sẽ giúp nông dân nâng cao thu nhập. Huyện Bảo Yên vẫn kiên định đưa cây dâu tằm trở thành cây chủ lực, ưu tiên phát triển, mở rộng trong thời gian tới. Đến năm 2025, huyện phấn đấu phát triển và giữ ổn định khoảng 300 ha và mở rộng lên 500 ha cây dâu tằm vào năm 2030. Bên cạnh việc khuyến khích người dân khôi phục lại diện tích trồng dâu nuôi tằm, chúng tôi đã đẩy mạnh việc kết nối với các doanh nghiệp, đặc biệt là Công ty Cổ phần Dâu tằm tơ Yên Bái để phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm theo chuỗi liên kết bền vững. Khi có vùng trồng đủ lớn, địa phương sẽ kêu gọi, thu hút đầu tư nhà máy chế biến tơ tằm để nâng cao giá trị của ngành hàng này.

Ngành dâu tằm tơ phục hồi và phát triển ổn định là cơ sở quan trọng để huyện Bảo Yên vực dậy nghề trồng dâu nuôi tằm, kiên định với mục tiêu đưa cây trồng này trở thành cây trồng chủ lực. Bên cạnh đó, việc liên kết với Công ty Cổ phần Dâu tằm tơ Yên Bái giúp nông dân huyện Bảo Yên có thêm niềm tin để trở lại với nghề trồng dâu nuôi tằm.

Ông Vũ Xuân Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần Dâu tằm tơ Yên Bái cho biết: Nhà máy của công ty hiện có 4 giàn máy, công suất ươm tơ đạt 2,5 tấn kén/ngày. Sản phẩm chính của công ty là tơ sợi xuất khẩu sang các thị trường Ấn Độ, Nhật Bản, EU. Bên cạnh vùng nguyên liệu tại tỉnh Yên Bái, chúng tôi cũng đang phát triển vùng nguyên liệu trồng dâu nuôi tằm tại tỉnh Lào Cai và tỉnh Hà Giang. Trong đó, chúng tôi đánh giá rất cao tiềm năng vùng nguyên liệu tỉnh Lào Cai, có thể phát triển với quy mô lớn. Công ty sẵn sàng liên kết, hỗ trợ kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm kén cho nông dân thông qua các hợp tác xã. Ngoài phát triển vùng nguyên liệu, chúng tôi cũng đã tiến hành khảo sát, làm việc với các ngành chức năng của tỉnh Lào Cai để nghiên cứu, xây dựng nhà máy ươm tơ tại tỉnh khi đủ các điều kiện cần thiết. Ngành dâu tằm tơ đã phục hồi mạnh mẽ nên bà con có thể yên tâm phát triển sản xuất.