Về Tây Bắc thưởng thức đặc sản xôi ngũ sắc

04/05/2023 11:28

Xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống của người dân ở vùng Tây Bắc. Sở dĩ có tên gọi là xôi ngũ sắc là bởi xôi có 5 màu chủ đạo gồm: trắng, tím, xanh, vàng và đỏ. Theo quan niệm của người dân Tây Bắc, hình ảnh xôi ngũ sắc mang nhiều ý nghĩa khác nhau, nhưng tất cả đều tượng trưng cho những điều may mắn, tốt lành.

Để thưởng thức món ăn đặc sản này, du khách có thể tìm mua tại các khu chợ phiên của đồng bào dân tộc vùng cao. Một trong những chợ phiên bán nhiều loại xôi này phải kể đến chợ phiên Bắc Hà (tỉnh Lào Cai). Đến chợ phiên, du khách dễ dàng tìm được món xôi ngũ sắc dẻo thơm được gói trong những lớp lá chuối hơ qua lửa hoặc lá dong xanh mướt tại khu ẩm thực của chợ. Xôi ngũ sắc không cần đồ ăn kèm, chỉ cần ăn với một chút muối vừng là đủ làm du khách xao lòng.

*Xôi ngũ sắc được bán tại chợ phiên Bắc Hà (tỉnh Lào Cai).*

Có thể nói, xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống của vùng Tây Bắc mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Chính vì vậy, đây là món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ, tết quan trọng. Đặc biệt, trong đám cưới, đám giỗ cũng không thể thiếu món xôi này.

Nguyên liệu làm xôi ngũ sắc gồm có gạo nếp thơm dẻo được trồng ở Bắc Hà, các hạt gạo phải nguyên chất, không được trộn lẫn với gạo tẻ. Gạo nếp sau khi vo xong tiến hành ngâm nước từ 6 - 8 giờ. Tiếp đó, gạo nếp đã ngâm sẽ được chia thành 5 phần đều nhau để nhuộm màu.

Thông thường, người dân ở đây sẽ dùng quả gấc hoặc lá cơm đỏ để tạo màu đỏ gạch cho gạo nếp. Màu xanh dùng lá gừng, lá cơm xôi xanh, hoặc vỏ bưởi, vỏ măng đắng, đốt lấy tro ngâm với nước có pha chút vôi. Màu vàng dùng củ nghệ già giã lấy nước còn màu tím sẽ dùng lá cơm đen, hoặc lá cây sau sau…

*Xôi ngũ sắc được người dân giữ nóng bằng cách cho vào chõ gỗ và bọc bằng nhiều lớp vải dày.*

Công đoạn đồ xôi được coi là khâu quan trọng hơn cả khi tạo ra món xôi ngũ sắc. Khâu này đòi hỏi người đồ xôi phải thật khéo léo mới có được món xôi như ý. Nói về cách đồ xôi sao cho vừa dẻo vừa đẹp mắt, cô Vàng Thị Hợi (xã An Hối, huyện Bắc Hà) chia sẻ: “Để xôi ngũ sắc có màu đẹp mắt thì phải cho gạo có màu dễ phai xuống cuối chõ đồ, kế đến là các màu còn lại, màu trắng trên cùng. Lượng nước cho vừa phải, cùng với đó là khi thấy chõ xôi bốc hết hơi phải bỏ ra khỏi bếp để tránh việc xôi bị nát”.

Đối với người dân ở vùng cao, xôi ngũ sắc tượng trưng cho ngũ hành: Trắng là màu của kim, xanh là màu của mộc, đen là màu của thủy, đỏ là màu của hỏa, màu vàng là màu của thổ. Người ta quan niệm rằng sự tồn tại của 5 chất này làm nên sự tươi tốt của Thiên - Địa - Nhân.

Ngoài việc thể hiện “ngũ hành”, xôi ngũ sắc còn thể hiện khát vọng yêu thương. Món xôi này thể hiện cho tình yêu son sắt, thủy chung và lòng yêu mẹ, kính cha. Xôi màu đỏ sẽ tượng trưng cho khát vọng sống và những ước mơ về tương lai tươi sáng. Xôi màu tím tượng trưng cho màu của đất đai trù phú. Xôi màu vàng thì tượng trưng cho sự no ấm và phồn thịnh. Xôi màu xanh sẽ tượng trưng cho màu của núi rừng Tây Bắc. Xôi màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong trắng, thủy chung. Ngoài ra đó còn là tình thương đối với cha mẹ, lòng kính trọng đấng sinh thành.

Tùy vào từng địa phương mà cách bày trí xôi ngũ sắc cũng có sự khác biệt. Có nơi sẽ bày xôi theo hình bông hoa 5 cánh, mỗi cánh tượng trưng cho một màu. Có nơi khác lại dùng khuôn gỗ đóng xôi thành nhiều tầng, mỗi tầng là một màu xôi hay có nơi sẽ trộn lẫn các màu xôi với nhau. Thế nhưng dù bày trí theo cách nào thì xôi ngũ sắc cũng mang ý nghĩa biểu trưng cho điều may mắn, tốt lành.

Nếu có dịp ghé thăm vùng cao Tây Bắc, du khách hãy dừng chân để thưởng thức món xôi ngũ sắc để cảm nhận vị dẻo thơm của hạt nếp nương và tấm lòng mến khách của đồng bào vùng cao nơi đây.

từ khóa :

#Chợ phiên Bắc Hà #Ngũ sắc #Xôi #Bắc Hà

Theo dõi Báo Lào Cai trên

Hội thảo xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Lào Cai - Lai Châu - Hà Giang

Du lịch 16/11/2024 13:42

Sáng 16/11, tại xã Y Tý, huyện Bát Xát đã diễn ra Hội thảo xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Lào Cai; sản phẩm "Kết nối con đường di sản" từ Sin Suối Hồ (Lai Châu) qua đường đá cổ Pavie - Bát Xát - Bắc Hà (Lào Cai), Xín Mần (Hà Giang) và “Nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe gắn với cây thảo dược và nông nghiệp" tại xã Y Tý.

[Ảnh] Khu rừng cổ tích trên cung đường đá cổ Pavie

Du lịch 16/11/2024 08:08

Ngày 15/11, Sở Du lịch tỉnh Lào Cai phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh: Hà Giang, Lai Châu; UBND các huyện: Phong Thổ (Lai Châu), Bát Xát, Bắc Hà (Lào Cai), Xín Mần (Hà Giang); Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lai Châu và các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch tổ chức khảo sát đường đá cổ Pavie xuất phát từ Sin Suối Hồ (Phong Thổ - Lai Châu) sang xã Sàng Ma Sáo (Bát Xát - Lào Cai).

Lào Cai đoạt 5 giải tại Hội thi Hướng dẫn viên du lịch giỏi

Du lịch 15/11/2024 20:57

Chiều 15/11, tại Điện Biên đã diễn ra Lễ công bố và trao giải Hội thi Hướng dẫn viên du lịch giỏi nhân sự kiện năm Du lịch Quốc gia – Điện Biên 2024. 3 thí sinh của Lào Cai tham gia vòng chung kết và giành 5 giải.

Sa Pa - Xứ sương mù tỉnh giấc

Du lịch 15/11/2024 06:35

Khi những dấu chân khai mở của Sun Group tìm đến thị trấn trong sương, đỉnh Fansipan đã trở thành “điểm đến đời người”, Sa Pa lặng lẽ ngày nào giờ như sống lại một thời từng là thị trấn nghỉ dưỡng của người Pháp.

Lào Cai giới thiệu sản phẩm du lịch tại Hội chợ Du lịch Tây Bắc – Điện Biên năm 2024

Du lịch 14/11/2024 21:46

Hội chợ Du lịch Tây Bắc - Điện Biên năm 2024 với chủ đề “Vinh quang Điện Biên Phủ - Trải nghiệm bất tận” được tổ chức từ ngày 14 - 17/11, tại Quảng trường 7/5 thành phố Điện Biên Phủ. Gian hàng giới thiệu sản phẩm du lịch của tỉnh Lào Cai đã thu hút người dân và du khách.

[Infographic] Có gì tại Festival mùa đông Bắc Hà năm 2024?

Du lịch 09/11/2024 16:15

Nhằm tạo sản phẩm du lịch đặc sắc, đồng thời bảo tồn, tôn vinh, phát huy giá trị văn hóa cộng đồng các dân tộc tại Bắc Hà nói riêng và trên địa bàn tỉnh Lào Cai nói chung, từ ngày 15/11 - 7/12, huyện Bắc Hà tổ chức Festival mùa đông năm 2024 với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao hấp dẫn.

Về Tây Bắc thưởng thức đặc sản xôi ngũ sắc

từ khóa :

Đọc nhiều