Không chỉ nổi tiếng với các danh lam thắng cảnh nên thơ, Ninh Bình còn được biết đến với những món ăn nổi tiếng chỉ vùng đất này mới có. Dưới đây là những món ăn “phải thử” khi đến với vùng đất cố đô này.
Thịt dê
Vùng núi Trường Yên (huyện Hoa Lư) có nhiều núi đá vôi được hình thành từ lâu đời. Tận dụng lợi thế này, người dân đã hình thành thói quen chăn thả dê trên núi, cho chúng ăn các loài cây cỏ tự nhiên. Nhờ vậy, thịt dê Ninh Bình khi chế biến thường có hương vị thơm ngon đặc biệt với mùi thảo dược, vị ngọt, thịt chắc. Thịt dê được người Ninh Bình chế biến thành nhiều món hấp dẫn như tái chanh, áp chảo, xào xả ớt, hầm thuốc bắc hay nem dê... Năm 2012, dê núi Ninh Bình đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là một trong “Top 50 món ăn đặc sản của người Việt Nam”. Năm 2021, dê núi Trường Yên cũng lọt vào “Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam” của tổ chức này.
Cơm cháy
Cơm cháy Ninh Bình đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á công nhận là một trong 12 món ăn đặc sản Việt Nam theo bộ tiêu chí “Giá trị ẩm thực châu Á” vào tháng 8-2012. Cơm cháy tuy là món ăn giản dị nhưng để chế biến ngon, đáp ứng tiêu chuẩn phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp, được làm thủ công hoàn toàn theo bí quyết của người Ninh Bình. Gạo được chọn để làm cơm cháy phải là loại gạo tám thơm dẻo hoặc nếp cái hoa vàng. Sau khi vo sạch gạo, nấu chín, người ta lấy từng tảng cơm dính dưới đáy nồi (cháy), phơi khô dưới nắng, sau đó chiên ngập trong dầu để hạt gạo giòn tan. Cơm cháy Ninh Bình được chấm với nước xốt làm từ thịt dê, có độ sánh, vị cay, thơm tạo nên hương vị hòa quyện khó quên.
Mắm tép Gia Viễn
Huyện Gia Viễn là vùng chiêm trũng, nhiều sông ngòi. Người dân nơi đây có nghề “riu” (đánh bắt) tép và làm mắm từ bao đời nay. Để làm được những hũ mắm tép ngon, người ta chỉ chọn tép già, thân tròn, màu xanh lam và phải còn tươi nguyên. Sau khi rửa sạch, để ráo nước, người ta trộn đều tép với thính và muối rồi cho vào hũ sành, đậy kín nắp, để nơi thoáng mát chừng hơn một tháng là dùng được. Mắm tép Gia Viễn đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là một trong “100 đặc sản quà tặng Việt Nam 2020 - 2021”.
