Loay hoay xử lý khu nhà tập thể công nhân Công ty Apatit

LCĐT - Những dãy nhà tập thể công nhân do Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam xây dựng tại phường Pom Hán (thành phố Lào Cai) cách đây hơn 50 năm, nay xuống cấp, người dân sinh sống tại đây rất lo lắng. Tuy nhiên, vì thiếu nguồn lực cũng như các cơ chế hỗ trợ nên thành phố vẫn chưa có phương án giải quyết phù hợp.

Dãy nhà 11A xuống cấp nghiêm trọng.

Hầu hết các căn hộ thuộc dãy nhà tập thể 5A (tổ 14, phường Pom Hán) nay “cửa đóng, then cài”. Các hộ sống tại đây đã đi thuê nhà ở nơi khác vì lo dãy nhà tập thể có thể sập bất cứ lúc nào. Trong khi đó, tại dãy nhà 11A (tổ 8, phường Pom Hán), hơn chục hộ sinh sống thỉnh thoảng lại giật mình thon thót vì có một mảng vữa từ trần nhà rơi xuống. Dù chưa thuộc diện “nguy hiểm” như dãy nhà 5A nhưng dãy nhà này cũng được cơ quan chức năng kết luận là “không thể đáp ứng yêu cầu sử dụng bình thường”. Đây cũng là tình trạng chung của hầu hết các dãy nhà tập thể công nhân của Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam tại khu vực phường Pom Hán.

Ông Vũ Hải Đăng, Phó Chủ tịch UBND phường Pom Hán cho biết, tình trạng xuống cấp đã xuất hiện nhiều năm qua. Các hộ sống tại đây đã khắc phục bằng nhiều cách, tuy nhiên công trình được xây dựng từ quá lâu, đến nay không thể cải tạo được. Các hộ đều mong muốn được di chuyển nhưng hiện chưa có phương án cụ thể. Khó khăn nhất là khi Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam thanh lý, chuyển nhượng cho các hộ thì chỉ thanh lý phần hạ tầng xây dựng, còn đất vẫn thuộc quyền quản lý của Nhà nước, vì vậy các hộ đều không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở. Từ đó dẫn đến khi thực hiện các thủ tục liên quan đến tái định cư, người dân không được hưởng hỗ trợ theo các quy định hiện hành.

Theo thông báo kết luận của Sở Xây dựng trước đây (nay là Sở Giao thông vận tải - Xây dựng), khu nhà tập thể công nhân của Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam được xây dựng từ những năm 60 của thế kỷ trước, gồm 12 dãy nhà cao 2 tầng độc lập với quy mô giống nhau đã xuống cấp do ảnh hưởng của thời gian và quá trình sử dụng không được bảo trì, duy tu thường xuyên. Hiện tại, các dãy nhà đã hết niên hạn sử dụng và trong quá trình sử dụng một số hộ đã tự ý xây dựng, cơi nới thêm, hệ thống thoát nước mưa và nước sinh hoạt không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật nên ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn công trình.

Trong 12 dãy nhà 2 tầng có 2 dãy nhà (3A và 5A) thuộc tình trạng nguy hiểm, hết niên hạn sử dụng, có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào, cần phải di dời và tháo dỡ ngay. 10 dãy nhà còn lại thuộc diện nhà hư hỏng nặng, hết niên hạn sử dụng, chất lượng đã xuống cấp nghiêm trọng, khả năng chịu lực của một số bộ phận, kết cấu không thể đáp ứng yêu cầu sử dụng bình thường, xuất hiện tình trạng nguy hiểm cục bộ, cần duy tu, bảo trì và sửa chữa các bộ phận, kết cấu hư hỏng.

Trước tình trạng 2 khu nhà 3A và 5A xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo tiêu chuẩn để tiếp tục sử dụng, thành phố đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn lập phương án tái định cư, di chuyển các hộ. Đến nay, một số hộ đã được tổ chức bốc thăm vị trí tái định cư, tuy nhiên vẫn còn nhiều hộ chưa nhất trí với phương án tái định cư đưa ra. Theo đại diện Ban Quản lý dự án thành phố, đối với các dãy nhà còn lại, thành phố đang lập quy hoạch nhằm tạo lập quỹ đất để bố trí tái định cư cho các hộ, tiến tới di chuyển tất cả các hộ ra khỏi các khu nhà đã xuống cấp này. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất vẫn là chưa có cơ chế phù hợp để di chuyển các hộ đang sinh sống trong các dãy nhà này.

Ông Vũ Hải Đăng, Phó Chủ tịch UBND phường Pom Hán cho biết: Hầu hết các hộ sống trong các dãy nhà tập thể này là cán bộ, công nhân Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam đã nghỉ hưu hoặc người lao động thu nhập thấp, vì vậy phương án di chuyển cấp đất như hiện nay thì nhiều hộ khó tiếp cận được đất tái định cư.

Ông Nguyễn Văn Lan, công nhân Công ty Apatit đã nghỉ chế độ, được cấp 1 căn hộ tại dãy nhà tập thế 5A từ những năm 1990. Cách đây hơn 1 năm, khi thành phố chỉ đạo phải di chuyển khỏi dãy nhà này, ông Lan đã đi thuê nhà, tuy nhiên gần đây ông lại trở về dãy nhà này sinh sống. Ông Lan giãi bày: Do chờ đợi được sắp xếp tái định cư quá lâu, trong khi thuê nhà phát sinh quá nhiều thứ tốn kém nên tôi đành đánh liều ở tạm!

Tại cuộc làm việc với Thường trực Tỉnh ủy mới đây, lãnh đạo thành phố đã đề nghị để xử lý các khu nhà tập thể này thì ngoài sự đồng thuận của các hộ, thành phố cũng cần có cơ chế hỗ trợ riêng của tỉnh, bởi nếu cứ áp theo các quy định hiện hành và yêu cầu các hộ di chuyển thì rất khó thực hiện.