Độc đáo trò chơi đu quay của người Bố Y

LCĐT - Từ xa xưa, mỗi dịp lễ, tết, các bản làng người Bố Y lại vang lời ca, tiếng hát và rộn ràng các trò chơi dân gian độc đáo của cộng đồng mình, trong đó thu hút nhất là trò chơi đu quay. Chiếc đu quay của người Bố Y cũng đặc biệt, không chỉ đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí, mà còn là cách thức thực hành tín ngưỡng dân gian.

Chiếc đu của người Bố Y quay tròn, có thể đủ chỗ cho 4 người chơi. Vật liệu làm chiếc đu quay được chọn lựa kỹ với loại gỗ chắc chắn, không bị mối mọt. Người Bố Y thường chọn gỗ chò chỉ làm đu quay, bởi loại này bền chắc theo thời gian. Theo các cao niên trong cộng đồng người Bố Y, trung bình phải mất hơn 1 tuần mới hoàn thành được chiếc đu quay. Riêng công đoạn lên rừng tìm gỗ là mất thời gian nhất. Gỗ được đem về bản, công đoạn cưa, bào bắt đầu. Người làm đu quay cũng phải giỏi tính toán, sao cho độ dài của 4 thanh gỗ bằng nhau, điểm giao nhau giữa 4 thanh gỗ phải đảm bảo khi 4 người ngồi lên có thể quay tròn.

Cấu tạo của chiếc đu quay cũng rất đặc biệt, nhiều người ví nó như tiền thân của những chiếc vòng quay mặt trời tại các khu du lịch lớn sau này. Chiếc đu gồm 2 cột trụ lớn, 4 thanh gỗ đan chéo nhau tạo thành hình chữ X, ở đầu 2 thanh gỗ là ghế ngồi. Người chơi ngồi vào vị trí này, tay bám chắc vào 2 thanh gỗ, chiếc đu sẽ quay tròn.

Thường thì đu quay của người Bố Y được sơn màu đỏ, biểu trưng của sự may mắn, vui tươi. Cũng theo các cao niên, nguồn gốc của chiếc đu quay bắt đầu từ một số gia đình hiếm muộn, sau đó phổ biến thành trò chơi dân gian của người Bố Y. Nghĩa là những gia đình người Bố Y mãi không sinh được con, họ đã làm chiếc đu quay để trước nhà nhằm thu hút thật nhiều trẻ con trong bản đến chơi. Tiếng cười đùa của những đứa trẻ sẽ đem lại vượng khí cho ngôi nhà, giúp họ sớm hoàn thành tâm nguyện sinh được nhiều con.

Sau này, trò đu quay được người Bố Y chơi phổ biến vào các dịp lễ, tết, không chỉ thu hút trẻ con mà cả nam thanh, nữ tú tham gia. Trò chơi đu quay của người Bố Y còn thể hiện rõ quan niệm cổ xưa có âm - dương, trời - đất giao hòa, không phân biệt đẳng cấp, giới tính, tuổi tác, chỉ cần người chơi có sức khỏe và sự dẻo dai.
Đu quay còn là trò chơi mang tính nghi lễ. Khi dựng cột đu, cộng đồng người Bố Y thường chọn người có uy tín trong làng làm lễ với quan niệm báo cáo với các bậc bề trên để trò chơi đu quay được diễn ra an toàn. Cột đu thường cao 3 m, chôn sâu dưới lòng đất.

Một số nhà nghiên cứu văn hóa Bố Y còn cho rằng, động tác lên cao, hạ xuống nhịp nhàng và xoay tròn của cầu đu còn mang tính giao hòa với đất trời, biểu hiện tín ngưỡng phồn thực, cầu mong mùa màng bội thu, con người mạnh khỏe.

Mỗi trò chơi dân gian, đặc biệt là các trò chơi thể hiện tín ngưỡng đều có môi trường diễn xướng của nó. Với ý nghĩa nhân sinh biểu trưng và với lòng tự hào, quyết tâm bảo vệ bản sắc dân tộc, trò chơi đu quay đến nay vẫn được đồng bào Bố Y đón nhận và gìn giữ.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Thanh niên bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Thanh niên bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam Nguyễn Tường Lâm nhấn mạnh, thanh niên chính là cầu nối đưa văn hóa truyền thống vào đời sống hiện đại, đồng thời là lực lượng góp phần lan tỏa bản sắc Việt Nam ra thế giới.

Hạnh phúc của gia đình nhiều thế hệ

Ngày Gia đình Việt Nam (28/6): Hạnh phúc của gia đình nhiều thế hệ

Giữa nhịp sống hiện đại, việc nhiều thế hệ cùng chung sống dưới một mái nhà không còn phổ biến như trước. Tuy nhiên, vẫn có những gia đình lựa chọn giữ gìn nếp sống truyền thống ấy, không chỉ vì thuận tiện trong sinh hoạt mà còn bởi giá trị tinh thần to lớn và vì sự yêu thương, sẻ chia, gắn bó giữa các thế hệ.

Hà Trúc Linh trở thành tân Hoa hậu Việt Nam 2024

Hà Trúc Linh trở thành tân Hoa hậu Việt Nam 2024

Trong đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2024 diễn ra tại thành phố Huế, cô gái Phú Yên Hà Trúc Linh đã chính thức đăng quang ngôi vị Hoa hậu Việt Nam 2024, kế nhiệm ngôi vị đầy vinh quang và thành công của Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy.

Trao giải Cuộc vận động sáng tác ca khúc về Quốc hội và Hội đồng nhân dân cho 33 tác phẩm âm nhạc xuất sắc

Trao giải Cuộc vận động sáng tác ca khúc về Quốc hội và Hội đồng nhân dân cho 33 tác phẩm âm nhạc xuất sắc

Các tác phẩm với ca từ giàu hình ảnh, cảm xúc đã thể hiện sâu sắc vai trò của Quốc hội và Hội đồng nhân dân trong sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, phản ánh niềm tự hào và niềm tin của nhân dân về Quốc hội Việt Nam và người đại biểu dân cử.

Nghệ thuật đính cườm của người Xá Phó

Nghệ thuật đính cườm của người Xá Phó

Nghệ thuật đính cườm tạo thành hoa văn thổ cẩm trên váy áo của dân tộc Xá Phó mang vẻ đẹp riêng, tạo sức hấp dẫn trên trang phục, cũng như một số đồ dùng hằng ngày được thiết kế ứng dụng từ thổ cẩm của người Xá Phó như: túi thổ cẩm, khăn trải bàn, tranh treo tường…

Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh Lào Cai đạt thành tích xuất sắc tại Liên hoan “Tiếng kèn Đội ta” khu vực phía Bắc năm 2025

Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh Lào Cai đạt thành tích xuất sắc tại Liên hoan “Tiếng kèn Đội ta” khu vực phía Bắc năm 2025

Trong 2 ngày (23 - 24/6), tại tỉnh Quảng Bình, Liên hoan “Tiếng kèn Đội ta” các cung, nhà thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi khu vực phía Bắc năm 2025 đã diễn ra sôi nổi. Tham gia Liên hoan, đoàn thiếu nhi Trung tâm Hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh Lào Cai đã đạt thành tích xuất sắc.

[Ảnh] Phụ nữ vùng cao giữ nghề truyền thống

[Ảnh] Phụ nữ vùng cao giữ nghề truyền thống

Những tri thức dân gian làm nghề truyền thống của các dân tộc vùng cao Lào Cai đã có từ ngàn đời nay. Trong nhịp sống hiện đại, những tri thức ấy vẫn được đồng bào gìn giữ và lưu truyền, tạo nên nét đẹp độc đáo của mỗi dân tộc. 

fb yt zl tw