Khi bản sắc trở thành động lực phát triển

Bằng việc thực thi sáng tạo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, trụ cột “bản sắc” trong chiến lược phát triển “Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc” đã được hiện thực hóa, biến những giá trị văn hóa độc đáo thành tài sản quý giá, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số.

Từ Nghị quyết đến hành động

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, đã xác lập một tầm nhìn chiến lược đột phá, trong đó "bản sắc” được khẳng định là một trong bốn trụ cột phát triển cốt lõi. Đây không phải là một khẩu hiệu mang tính hình thức mà là sự nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa như một nguồn lực nội sinh quan trọng. Nghị quyết xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm là phải bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đa dạng của 30 dân tộc anh em để phát triển du lịch, đồng thời xây dựng con người Yên Bái "thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”.

Để đưa chủ trương này vào cuộc sống, tỉnh đã triển khai một cách bài bản Đề án "Bảo tồn các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể gắn với phát triển du lịch”. Những nỗ lực không mệt mỏi đã mang lại "quả ngọt” trên trường quốc tế khi "Nghệ thuật Xòe Thái” được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng với đó, 8 di sản khác cũng đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tạo nên một kho tàng văn hóa đồ sộ và được công nhận.

Không chỉ dừng lại ở việc công nhận, Yên Bái đã và đang nỗ lực làm "sống lại” các di sản trong đời sống cộng đồng. Nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc như Lễ hội Gầu Tào của người Mông, Tết Xíp xí của người Thái hay Lễ Cấp sắc của người Dao đã được phục dựng và tổ chức thường niên, trở thành những sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Các làng nghề thủ công truyền thống như: dệt thổ cẩm, làm khèn Mông cũng được quan tâm bảo tồn và phát triển theo hướng tạo ra các sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, phục vụ thị trường du lịch.

Biến di sản thành tài sản

Thành công của Yên Bái nằm ở việc đã tìm ra lời giải cho bài toán khó: làm thế nào để bảo tồn văn hóa mà không "bảo tàng hóa”, làm thế nào để người dân có thể sống được bằng chính di sản của cha ông? Câu trả lời nằm ở mô hình phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái gắn liền với văn hóa bản địa. Tại các địa phương có tiềm năng lớn như Mù Cang Chải, Nghĩa Lộ, Trạm Tấu, mô hình homestay đã phát triển mạnh mẽ.

Những nông dân chân lấm tay bùn đã trở thành những "đại sứ văn hóa”, trực tiếp tham gia làm du lịch, giới thiệu về nếp sống, phong tục, ẩm thực của dân tộc mình và có nguồn thu nhập ổn định. Câu chuyện của Hợp tác xã Thêu, dệt thổ cẩm Mông Style ở Mù Cang Chải là một minh chứng sống động. Bằng việc kết hợp kỹ thuật thêu tay truyền thống với mẫu mã hiện đại, các sản phẩm của Hợp tác xã không chỉ được thị trường đón nhận mà còn tạo ra việc làm và thu nhập ổn định từ 3 - 5 triệu đồng/tháng cho các xã viên.

Với doanh thu gần một tỷ đồng, Mông Style cho thấy mô hình phát triển nơi kinh tế và văn hóa cộng hưởng, tương hỗ lẫn nhau là hoàn toàn khả thi và hiệu quả. Hiệu quả của cách làm này được thể hiện rõ nét qua những con số ấn tượng. Chỉ riêng trong năm 2024, Yên Bái đã đón hơn 2,2 triệu lượt du khách, mang về doanh thu hơn 1.900 tỷ đồng. Những con số này không chỉ phản ánh sự tăng trưởng kinh tế, mà còn khẳng định sức hấp dẫn của con đường phát triển dựa trên bản sắc văn hóa mà tỉnh đã lựa chọn.

Hướng tới tương lai

Tuy đã đạt được những thành tựu quan trọng nhưng Yên Bái nhận thức rõ rằng đây mới chỉ là bước khởi đầu. Để trụ cột "bản sắc” thực sự trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh xác định định hướng chiến lược cho giai đoạn tới là đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa một cách bài bản và chuyên nghiệp. Mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn mà còn phải biến các di sản và bản sắc văn hóa thành những sản phẩm du lịch đặc sắc, có thương hiệu và sức cạnh tranh cao trên thị trường. Điều này đòi hỏi sự đầu tư đồng bộ vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực, đẩy mạnh quảng bá và xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm văn hóa, từ hàng thủ công mỹ nghệ, biểu diễn nghệ thuật đến ẩm thực và du lịch trải nghiệm.

Con đường phát triển "Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc” đã chứng tỏ là một tầm nhìn chiến lược đúng đắn, giúp Yên Bái khơi dậy tiềm năng, tạo ra sự khác biệt và gặt hái được những thành tựu ấn tượng. Bằng cách đặt văn hóa vào vị trí trung tâm của sự phát triển, Yên Bái không chỉ làm giàu cho kho tàng di sản của dân tộc mà còn đang kiến tạo một tương lai bền vững, nơi hạnh phúc của người dân được vun đắp từ chính những giá trị văn hóa cội nguồn.