So với những xã khác trên địa bàn huyện Bát Xát, Pa Cheo là xã vùng cao có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hơn nhiều. Toàn xã có 628 hộ với 3.041 nhân khẩu, dân tộc Mông chiếm 99,6%, hiện tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo toàn xã chiếm gần 78%. Cùng với nghèo khó, tình trạng tảo hôn và phụ nữ sinh con trước 18 tuổi đang là "bài toán" cần tìm lời giải.
Chị Hầu Thị May, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Pa Cheo cho biết: Trong 9 tháng năm 2023, trên địa bàn xã Pa Cheo có 11 trường hợp tảo hôn, 9 trường hợp phụ nữ sinh con trước 18 tuổi. So với những năm trước, số lượng tảo hôn tuy có giảm nhưng chưa nhiều. Thời gian qua, Đảng ủy xã Pa Cheo đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể phối hợp với UBND xã, công chức chuyên môn tổ chức tuyên truyền, vận động và yêu cầu chấm dứt tình trạng sống chung khi chưa đủ tuổi nhưng đây vẫn là bài toán khó tại địa phương.
Để nắm tình hình về tảo hôn và tìm giải pháp cho vấn đề này, trong tháng 9 vừa qua, thông qua Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Pa Cheo đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức hội nghị đối thoại chính sách với hội viên, phụ nữ, tập trung vào chủ đề phòng, chống tảo hôn.
Các hội viên, phụ nữ đã nêu nhiều ý kiến về thực trạng, nguyên nhân tảo hôn tại các thôn, bản; những khó khăn, bất cập và giải pháp trong công tác tuyên truyền phòng, chống tảo hôn trong đồng bào Mông; tình trạng phụ nữ sinh con dưới 18 tuổi và những hệ lụy; vấn đề giảm nghèo trong hội viên, phụ nữ... Qua đó, Hội Phụ nữ cũng như chính quyền xã nắm được tình hình và trao đổi, tháo gỡ những khó khăn về phòng, chống tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi tại xã Pa Cheo, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho phụ nữ và trẻ em.
Tại xã Nậm Chạc, vấn đề phòng, chống tảo hôn cũng được Hội Phụ nữ và cấp ủy, chính quyền xã chú trọng. Theo chị Vùi Thị Xuyến, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Nậm Chạc, khi Hội Phụ nữ xã tổ chức hội nghị đối thoại với hội viên, phụ nữ về chủ đề phòng, chống tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi, phụ nữ nghèo sinh con tại các cơ sở y tế công lập, các hội viên đã rất quan tâm.
Tại hội nghị, trên tinh thần trao đổi khách quan, thẳng thắn, các hội viên, phụ nữ xã đã nêu 16 ý kiến xung quanh những khó khăn và giải pháp phòng, chống tảo hôn, phụ nữ sinh con dưới 18 tuổi trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã.
Cùng với đó, các hội viên còn tích cực thảo luận về vấn đề chế độ, chính sách đối với phụ nữ nghèo đến các cơ sở y tế sinh con; thực trạng và giải pháp phòng, chống bạo lực gia đình ở các thôn, bản…
Không chỉ ở xã Pa Cheo, Nậm Chạc, mà trong thời gian gần đây, nhiều xã vùng cao trên địa bàn huyện Bát Xát cũng đẩy mạnh tuyên truyền, tìm giải pháp phòng, chống tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi thông qua các hội nghị đối thoại chính sách với phụ nữ.
Bà Bùi Thị Tuyết, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bát Xát cho biết: Triển khai Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 1 (2021 - 2025), trong 9 tháng năm 2023, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện đã chỉ đạo các xã Pa Cheo, Nậm Chạc, Tòng Sành, A Lù… tổ chức hội nghị đối thoại chính sách với hội viên, phụ nữ. Nội dung đối thoại tập trung vào nhiều vấn đề phụ nữ quan tâm, đặc biệt là phòng, chống tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi.
Cùng với đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện chỉ đạo hội phụ nữ các xã Bản Qua, Bản Vược, Mường Vi, Pa Cheo, Nậm Pung, Dền Thàng, Phìn Ngan, Cốc Mỳ, Trịnh Tường rà soát nhân sự và thành lập 32 tổ truyền thông cộng đồng, nâng tổng số tổ đến nay là 68 tổ truyền thông; chỉ đạo các xã, Nậm Chạc, Trịnh Tường, Cốc Mỳ, Trung Lèng Hồ, Nậm Pung thành lập 5 mô hình địa chỉ tin cậy. Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện phối hợp với Phòng LĐ&TBXH huyện tổ chức 1 hội nghị tuyên truyền về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và các chế độ, chính sách dân tộc trên địa bàn huyện Bát Xát tại thôn Suối Thầu 3, xã Nậm Chạc cho trên 100 người tham gia.
Thực tế cho thấy, mặc dù hội liên hiệp phụ nữ các cấp cùng cấp ủy, chính quyền các xã vùng cao trên địa bàn huyện Bát Xát đã tích cực tuyên truyền, tìm giải pháp giảm tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi nhưng vẫn gặp không ít khó khăn. Trong thời gian tới, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bát Xát và các xã tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Dự án 8, góp phần giảm tình trạng tảo hôn, phụ nữ sinh con trước 18 tuổi trên địa bàn huyện.