Gian nan xóa bỏ lều, lán canh tác thảo quả trong rừng tự nhiên

Bài 1: Thảo quả - cây làm giàu của nhiều gia đình

LCĐT - Cây thảo quả gắn bó với đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai đã hàng thập niên, giúp người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu, thậm chí trở thành những triệu phú, tỷ phú.

Dân giàu lên từ trồng cây thảo quả

Trước đây, đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai trồng thảo quả để làm gia vị, vài nơi dùng làm thuốc dân gian. Cuối năm 2000, khi thương lái Trung Quốc sang thu mua thảo quả khô với giá cao thì người dân ồ ạt trồng và diện tích cây thảo quả phát triển nhanh.

Bài 1: Thảo quả - cây làm giàu của nhiều gia đình ảnh 1

Thảo quả mang lại thu nhập cao cho nhiều hộ.

Trung Lèng Hồ (huyện Bát Xát) là một trong những xã có diện tích thảo quả lớn nhất tỉnh (hơn 850 ha). Cây thảo quả đã gắn bó với đồng bào các dân tộc Trung Lèng Hồ hàng chục năm qua, giúp nhiều gia đình thoát nghèo, thậm chí vươn lên làm giàu. Gia đình ông Sùng A Su (thôn Pờ Hồ, xã Trung Lèng Hồ) trồng hơn 1 ha thảo quả, năm được mùa và được giá mang lại thu nhập khoảng 70 - 80 triệu đồng. Đây là số tiền không nhỏ với người dân vùng cao, cao gấp hàng chục lần so với những cây truyền thống như ngô, lúa trên cùng một diện tích canh tác. Anh Su tâm sự: Cuối năm 2000, khi thảo quả trở thành hàng hóa, người dân trong thôn đã mở rộng diện tích trồng. Cây thảo quả liên tiếp được mùa, được giá nên người dân chúng tôi vui lắm vì có nguồn thu nhập cao mà không vất vả như cấy lúa, trồng ngô. Cây thảo quả giúp nhiều hộ trong thôn thoát nghèo, có của ăn của để và mua sắm được ti vi, xe máy, xây nhà…

Gia đình anh Thào Sinh ở thôn Pờ Hồ (xã Trung Lèng Hồ) trồng khoảng 6 ha thảo quả, năm nay thu được 64 bao, tương đương 3 tấn thảo quả khô. Với giá bán 135 - 140 nghìn đồng/kg thảo quả khô, gia đình anh thu về gần 400 triệu đồng. “Nếu không có cây thảo quả thì không biết khi nào gia đình tôi mới thoát nghèo và có cuộc sống như ngày hôm nay. Gần 400 triệu đồng tiền bán thảo quả năm nay giúp gia đình tôi xây dựng được ngôi nhà khang trang”, anh Sinh nói.

Xã Hoàng Liên (thị xã Sa Pa) hiện có hơn 836 ha thảo quả, chiếm gần 50% diện tích thảo quả trồng trong rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Hoàng Liên. Theo thống kê, 90% hộ trên địa bàn trồng thảo quả, đây là cây trồng chính trong phát triển kinh tế của người dân. Nhờ trồng thảo quả mà nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu, như Má A Lờ (thôn Cát Cát) thu khoảng 90 triệu đồng/năm; Hạng A Sủng (thôn Sín Chải) thu hơn 100 triệu đồng/năm…

Cây thảo quả mang lại giá trị kinh tế cao nên từ chỗ mỗi nhà trồng vài chục khóm, đến nay có những nhà trồng hàng chục ha. Dưới những tán rừng già, rừng phòng hộ ở các địa phương, không khó để thấy cây thảo quả. Tổng diện tích thảo quả trên địa bàn tỉnh hiện khoảng 12.477 ha (80% diện tích đã cho thu hoạch) với 12.438 hộ trồng, trong đó 4.588 ha trồng dưới tán rừng đặc dụng, 7.889 ha trồng dưới tán rừng phòng hộ. Các địa phương có diện tích lớn là Bát Xát (4.259 ha), Sa Pa (3.872 ha), Văn Bàn (2.776 ha)…Bài 1: Thảo quả - cây làm giàu của nhiều gia đình ảnh 2

Quá trình sấy thảo quả phải chặt hạ nhiều cây rừng làm củi.

Tác động xấu từ canh tác thảo quả

Thảo quả là cây lâm sản ngoài gỗ, dược liệu có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, do đặc tính của cây thảo quả là sống dưới tán rừng, thích hợp ở nơi có ánh sáng tán xạ nên nếu để độ tán che quá cao, cây sẽ thiếu ánh nắng mặt trời và không phát triển được, nếu nắng quá cũng khiến cây bị chết úa. Trong quá trình trồng và chăm sóc thảo quả, người dân phát dọn những cây nhỏ, cây tái sinh và lớp thực bì, chỉ để lại những cây to, tán rộng làm tàn che cho cây. Hành động này làm các cây tái sinh, lớp thực bì tự nhiên không có thế hệ tiếp nối; khi những cây to già cỗi, gãy đổ thì diện tích rừng biến mất. Về mặt lâm học, trong rừng tự nhiên có 4 thế hệ cây, gồm: Cây thành thục, kế cận, dự trữ, tái sinh.

Hành động của người dân khi canh tác thảo quả làm mất đi 3 lớp cây kế cận, chỉ còn cây thành thục, dẫn đến mất các thế hệ cây rừng tái sinh tự nhiên và ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.

Toàn bộ diện tích trồng cây thảo quả đều ở trong rừng nên để tiện cho việc chăm sóc, thu hoạch, người dân phải dựng lều, lán nghỉ lại trong rừng. Các hộ thường ở lại trong rừng khoảng 7 - 10 ngày để chăm sóc thảo quả. Cùng với đó, do thảo quả tươi khá nặng nên để tiết kiệm sức, người dân thường sấy khô, sau đó mới vận chuyển về nhà. Được biết, cứ 10 kg thảo quả tươi sau khi sấy được 2 kg thảo quả khô. Quá trình sấy mất khoảng 3 ngày, 3 đêm liên tục. Để sấy được thảo quả không thể tránh khỏi việc người dân chặt hạ cây rừng để làm củi. Đặc biệt, khi người dân ở lại trong rừng để canh tác thảo quả sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến rừng như săn bắt động vật làm thức ăn, sử dụng lửa gây cháy rừng…

Đối với Vườn Quốc gia Hoàng Liên (Sa Pa), việc trồng thảo quả và tồn tại các lều, lán sinh hoạt, sấy thảo quả còn làm mất đi tính hoang sơ, vẻ đẹp tự nhiên của các khu rừng thuộc tuyến du lịch sinh thái Fansipan, khu du lịch suối Vàng - thác Tình Yêu… gây ảnh hưởng đến các hoạt động thu hút khách du lịch của Vườn Quốc gia Hoàng Liên cũng như thị xã Sa Pa.

Diện tích cây thảo quả ở Lào Cai lớn, mỗi năm mang lại thu nhập hàng trăm tỷ đồng cho người dân. Tuy nhiên, đây chỉ là những lợi ích trước mắt, để lại hậu quả trong sự phát triển bền vững của những khu rừng tự nhiên và rừng phòng hộ. Giải pháp vừa đảm bảo thu nhập cho người dân, vừa bảo vệ những khu rừng là đòi hỏi cấp bách với các cấp, các ngành, các địa phương của tỉnh.

Bài 2: Các địa phương tích cực vào cuộc

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Kết nối du lịch các tỉnh dọc sông Hồng

Kết nối du lịch các tỉnh dọc sông Hồng

Với vị trí điểm đầu - nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt, Lào Cai đã có nhiều sáng kiến, giải pháp để kết nối, thúc đẩy phát triển du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước trải nghiệm du lịch lưu vực sông Hồng.

Ngày 7: Một ngày chữa lành ở Yên Bái

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận: Ngày 7: Một ngày chữa lành ở Yên Bái

Hết địa phận tỉnh Phú Thọ là tròn 1 tuần ngược sông Hồng, đi qua biết bao thắng cảnh, điểm du lịch hấp dẫn, làng nghề cổ xưa, chúng tôi có mặt ở Yên Bái để tiếp tục khám phá những di tích lịch sử, các điểm du lịch tâm linh và trải nghiệm du lịch chăm sóc sức khỏe.

Chuyện ghi ở “vùng lõm sóng” Pờ Hồ

Chuyện ghi ở “vùng lõm sóng” Pờ Hồ

Nhịp sống ở Pờ Hồ - thôn xa và khó khăn nhất xã Trung Lèng Hồ (Bát Xát) cứ chầm chậm như kéo chúng tôi trở lại với khung cảnh ở nhiều thôn vùng cao Bát Xát cách đây 15, 20 năm. Sóng viễn thông yếu, chập chờn nên nơi đây nằm trong danh sách “vùng lõm sóng”, câu chuyện chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0 với bà con xem ra còn xa vời.

Ngày 5: Hoàng hôn bên bờ sông Hồng

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận Ngày 5: Hoàng hôn bên bờ sông Hồng

Trên hành trình ngược dòng sông mẹ, chúng tôi dành trọn 2 ngày ở Hà Nội vì mảnh đất này có quá nhiều địa điểm có thể trải nghiệm, khám phá. Sau ngày đầu tiên tìm hiểu về làng gốm Bát Tràng và lang thang phố cổ, chúng tôi quyết định trải nghiệm một đêm cắm trại bên bờ sông Hồng.

Ngày 4: Bảo tàng sống về văn hóa sông Hồng

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận Ngày 4: Bảo tàng sống về văn hóa sông Hồng

Với dòng chảy uốn lượn ôm trọn Thủ đô Hà Nội, sông Hồng không chỉ tạo nên bề dày văn hóa - lịch sử mà còn góp phần hình thành cảnh quan, bồi đắp phù sa màu mỡ cho đất nông nghiệp, kết nối giao thông đường thủy với các địa phương. Dòng chảy sông Hồng còn có vai trò kết nối quá khứ với hiện tại, giữa các không gian cũ - mới của đô thị và kết nối các hoạt động của người dân địa phương với trải nghiệm của khách du lịch trong và ngoài nước.

Ngày 3: Hoài niệm “nét xưa” Phố Hiến

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận Ngày 3: Hoài niệm “nét xưa” Phố Hiến

Nằm ở trung tâm của đồng bằng châu thổ sông Hồng, nhắc tới Hưng Yên chắc hẳn nhiều người đều nghĩ đến câu “nhất Kinh Kỳ, nhì Phố Hiến”. Nơi đây từng là thương cảng tấp nập người mua, kẻ bán, “tiểu Tràng An”, ngày nay là vùng đất mang đặc sản đậm tình quê, là nét xưa hoài cổ bình yên và mộc mạc.

Ngày 2: Về làng Vũ Đại thăm nhà Bá Kiến

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận Ngày 2: Về làng Vũ Đại thăm nhà Bá Kiến

Làng Vũ Đại nổi tiếng trong truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao thực tế được lấy nguyên mẫu từ làng Đại Hoàng, thôn Nhân Hậu, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Đây cũng là địa điểm tiếp theo trong hành trình du lịch ngược sông Hồng mà chúng tôi tìm đến.

Ngày 1: Từ nơi sông Hồng hòa nhịp cùng biển cả

Hành trình ngược sông Hồng - khám phá vẻ đẹp bất tận Ngày 1: Từ nơi sông Hồng hòa nhịp cùng biển cả

Chìm đắm trong vẻ đẹp bất tận của dòng sông mang sắc đỏ, hành trình dài đưa chúng tôi đến cuối nguồn - nơi sông Hồng hòa nhịp cùng biển cả, rồi lại ngược dòng trở về Lào Cai - nơi đầu nguồn sông mẹ. Sông Hồng còn nhiều tên gọi khác như: Nhị Hà, Hồng Hà, sông Cái, sông Thao, mỗi vùng đất dòng sông chảy qua mang một vẻ đẹp riêng. Hành trình cả ngàn kilômét đi qua 9 tỉnh, thành phố, dòng sông mẹ như nhạc trưởng dẫn dắt bản giao hưởng của thiên nhiên, đưa chúng tôi từ bất ngờ này đến thú vị khác.

Khẩn trương tái định cư cho các hộ dân khu vực sạt lở ở phường Nam Cường

Khẩn trương tái định cư cho các hộ dân khu vực sạt lở ở phường Nam Cường

Đến thời điểm hiện tại, các cơ quan chức năng của thành phố Lào Cai đã chuẩn bị mặt bằng, xác định vị trí các lô đất tái định cư để làm thủ tục bàn giao cho các hộ dân theo quy định. Tuy nhiên, để sớm thực hiện việc bàn giao đất thì cần sự phối hợp, đồng thuận của các hộ dân.

Bài 4: Lớp học bên bờ sóng

Bài 4: Lớp học bên bờ sóng

Em yêu lắm Trường Sa ơi/Yêu cát trắng và yêu biển xanh/Yêu những con tàu cùng nhau ra khơi, yêu những con đường trải dài cây xanh/Và em yêu lắm những cây ba cua hoa xinh tươi khoe sắc giữa trời/Yêu cây phong ba vươn mình trong gió luôn luôn hiên ngang giữ lấy kiên trung…

Xây dựng vùng biên ấm no, hạnh phúc

Xây dựng vùng biên ấm no, hạnh phúc

Từ một vùng đất xa xôi, nghèo khó, mang trên mình bao "vết thương" do chiến tranh để lại, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, mạnh mẽ đi lên qua mỗi thời kỳ, hôm nay, vùng biên cương của Tổ quốc đang căng tràn nhịp sống mới phồn thịnh, ấm no.

Theo bước chân thợ điện cao thế

Theo bước chân thợ điện cao thế

Vất vả, nhọc nhằn, thậm chí rủi ro có thể xảy đến với bản thân bất cứ lúc nào nhưng những người thợ điện quản lý vận hành đường dây cao thế vẫn luôn gắn bó, tận tâm với nghề. Dù sáng sớm tinh mơ hay khi mặt trời đã xuống núi, dù nắng như đổ lửa hay bão tố bịt bùng, những bóng áo cam với khuôn mặt sạm đen vẫn sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ để dòng điện luôn thông suốt.

Những ngôi làng bước ra từ tranh vẽ

Những ngôi làng bước ra từ tranh vẽ

Bản làng tươi đẹp với những căn nhà mới mang đậm truyền thống văn hóa bản địa ở Làng Nủ, Nậm Tông - nơi an cư cho đồng bào vùng lũ không chỉ minh chứng cho sự yêu thương đùm bọc của đồng bào cả nước với người dân nơi đây mà còn ghi dấu ấn của đội ngũ kiến trúc sư, kỹ sư, những người thổi hồn cho những ngôi làng bước ra từ tranh vẽ.

Trở lại Bản Lầu xanh tươi

Trở lại Bản Lầu xanh tươi

Tôi trở lại vùng đất biên giới Bản Lầu, quen mà lạ. Đến nhiều lần, gặp nhiều người nên đã quen. Nhưng lạ, bởi mỗi lần đến rẻo đất ven biên này lại thấy thêm nhà xây mới hồng tươi mái lợp, nương đồi kín rợp màu xanh cây trái, gương mặt người sáng thêm, vững tin như cột mốc biên giới bình yên nơi đây.

Người “thắp đuốc” ở Ú Sì Sung

Người “thắp đuốc” ở Ú Sì Sung

Chiếc xe máy rú ga chạy vèo vèo vượt dốc bê tông uốn lượn vào xóm Thoong Vé. Tôi níu chặt vào thắt lưng Lý Láo Lủ như sợ mình rơi xuống vực hun hút phía sau. Lên đến đỉnh dốc, mây mù sương giăng mờ mịt, Lý Láo Lủ dừng lại khoảng trống bên gốc đào xù xì lốm đốm hoa bảo: “Đứng đây nghỉ một tí cho sương loãng rồi đi tiếp bác nhá! Đợi tí nắng bừng lên, có khi bác lại chả muốn đi!”.

...Còn chồi nảy cây

...Còn chồi nảy cây

Ai đã trực tiếp chứng kiến vụ cháy rừng tại thôn Séo Mý Tỷ, xã Tả Van (thị xã Sa Pa) hồi tháng 2/2024 sẽ không thể quên hình ảnh những cánh rừng bị bao phủ bởi màu xám xịt của tro tàn. Mùa xuân này, trở lại Séo Mý Tỷ, chúng tôi ngỡ ngàng về sự hồi sinh diệu kỳ với màu xanh mênh mang trên những sườn núi đá, mang theo hy vọng cho đồng bào Mông nơi đây.

fb yt zl tw