Xe điện: "Cuộc chơi" đầy rủi ro trên đất Mỹ

Khi bắt đầu khởi công xây dựng nhà máy sản xuất xe điện (EV) trị giá 4 tỷ USD của hãng sản xuất ô tô Việt Nam VinFast ở bang North Carolina vào tháng 7, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ-ASEAN Ted Osius đã bày tỏ hy vọng giống như hy vọng của nhiều công ty và chính phủ các nước Đông Nam Á tham gia sản xuất EV rằng họ sẽ đủ điều kiện nhận tín dụng thuế theo Đạo luật Giảm phát (IRA) của Mỹ.

Không chỉ VinFast, nhiều hãng sản xuất ô tô khác trên thế giới đang đổ xô đầu tư tại Mỹ để không "đứng ngoài cuộc chơi", là được hưởng tín dụng thuế theo IRA.

Quy mô khu đất xây nhà máy xe điện 4 tỷ USD của VinFast tại bang Bắc Carolina (Mỹ).

IRA đã được Quốc hội Mỹ thông qua ngày 16/8, với gói trợ cấp lên tới 370 tỷ USD dành riêng cho quá trình chuyển đổi năng lượng, bao gồm việc giảm thuế EV và pin năng lượng cho các công ty sản xuất ở Mỹ. Những ưu đãi này “thúc giục” doanh nghiệp Mỹ quay trở lại quê hương và thu hút các công ty nước ngoài đến Mỹ, làm đậm thêm xu hướng tái cơ cấu địa điểm sản xuất của các công ty toàn cầu, vốn đã manh nha xuất hiện từ giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19. IRA cung cấp khoản tín dụng thuế lên tới 7.500 USD cho những người tiêu dùng mua một số loại xe mới, bao gồm cả EV. Ưu đãi thuế theo IRA chỉ giới hạn cho những chiếc xe được lắp ráp ở Bắc Mỹ, và đó là lý do các hãng sản xuất ô tô trên khắp thế giới, đang đổ xô đầu tư tại đây. Các quốc gia Đông Nam Á có tham vọng sản xuất EV hoặc pin EV như Việt Nam, Philippines rất quan tâm đến các khoản tín dụng thuế này. Tuy nhiên, một số trở ngại cũng khiến cho cuộc chơi này giống như một vụ cá cược đầy rủi ro.

Theo IRA, để nhận được các khoản tín dụng thuế, các hãng sản xuất xe hơi cần đáp ứng được các điều kiện như việc lắp ráp EV khâu cuối cùng phải diễn ra ở Bắc Mỹ; ít nhất 40% khoáng chất trong pin EV cũng phải được khai thác hoặc xử lý tại Mỹ hoặc các nước đối tác ký Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Mỹ. Tuy nhiên, các quốc gia có tham vọng sản xuất EV như Việt Nam hoặc có những nước có tham vọng về pin EV như Indonesia và Philippines đều bày tỏ sự quan tâm đến các khoản tín dụng thuế này. Theo một ước tính, từ các ưu đãi tài chính rất hấp dẫn này, các nhà sản xuất pin EV của Hàn Quốc có thể kiếm được khoản trợ cấp tập thể trị giá 8 tỷ USD/năm từ những người nộp thuế ở Mỹ dựa trên công suất dự kiến.

Tuy nhiên, thực tế triển khai chính sách tín dụng thuế này rất phức tạp. Không những căng thẳng địa chính trị có thể thúc đẩy các yêu cầu nghiêm ngặt hạn chế khả năng đủ điều kiện nhận tín dụng thuế, mà còn tình hình không chắc chắn rộng lớn hơn trong nền chính trị Mỹ có thể đặt ra câu hỏi về "tuổi thọ" của IRA.

Một trong những trở ngại lớn nhất đối với các quốc gia Đông Nam Á muốn đủ điều kiện nhận tín dụng thuế là việc IRA quy định loại trừ EV có các bộ phận pin được sản xuất hoặc lắp ráp bởi một “tổ chức nước ngoài có liên quan” - ám chỉ Trung Quốc. Trong khi đó, các quốc gia Đông Nam Á phụ thuộc rất nhiều vào chuyên môn và đầu tư của Trung Quốc để hỗ trợ các hoạt động xe điện của mình. Indonesia là nguồn cung cấp niken lớn nhất thế giới, nhưng thị trường niken của nước này nằm trong tầm chi phối của các công ty Trung Quốc vốn cung cấp những bước đột phá về công nghệ tinh chế niken hàng loạt.

Sự hiện diện của các công ty Trung Quốc trên thị trường khoáng sản Đông Nam Á không phải là vấn đề địa chính trị. Đơn giản chỉ là các công ty Trung Quốc có bí quyết và nguồn lực để giúp xây dựng các ngành công nghiệp của các nước Đông Nam Á. Tuy nhiên, Mỹ có thể sẽ nỗ lực ngăn cản các công ty Trung Quốc hưởng lợi từ IRA trong khi vẫn chưa đưa ra hướng dẫn chi tiết về những gì cấu thành “các thực thể nước ngoài đáng lo ngại".

Ngoài vấn đề địa chính trị, có nhiều thách thức thực tế đối với việc thực hiện các khoản tín dụng thuế trong khuôn khổ IRA. Như Hàn Quốc đã phát hiện rằng Washington đã tương đối thiếu linh hoạt đối với nhu cầu lắp ráp xe điện công đoạn cuối ở Bắc Mỹ. Mặc dù Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đích thân cảm ơn Chủ tịch Tập đoàn Hyundai Chung Eui-sun vì đã quyết định xây dựng một nhà máy sản xuất pin và 1 nhà máy sản xuất EV trị giá 5,5 tỷ USD ở bang Georgia, nhưng Hyundai sẽ không đủ điều kiện nhận tín dụng thuế cho đến khi nhà máy sẵn sàng hoạt động vào năm 2025.

Ngoài ra, "tuổi thọ" của chương trình tín dụng thuế cũng là vấn đề đáng quan ngại nếu đảng Cộng hòa giành lại Nhà Trắng vào năm 2024 trong bối cảnh nhiều nhà lập pháp thuộc đảng này phản đối việc thông qua IRA. Các nhà lập pháp đảng Dân chủ cũng chỉ trích IRA vì đã phớt lờ vai trò của Quốc hội trong các vấn đề thương mại. Ngay cả khi đảng Dân chủ tiếp tục ở lại Nhà Trắng vào năm 2024, một số đảng viên đã ám chỉ sẽ có hành động pháp lý để thách thức cách giải thích của chính quyền Biden về “các hiệp định thương mại tự do”, đặt ra câu hỏi về định hướng chính sách của Washington.

Cuối cùng, khi Washington bắt tay vào thực thi đạo luật này trong bối cảnh chính trị ngày càng căng thẳng, các nước Đông Nam Á nên nhận thức được những rủi ro kèm theo trong các khoản đầu tư tiềm năng của họ. Ký kết thêm các thỏa thuận khoáng sản chủ chốt, tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng hoặc thậm chí thâm nhập thị trường EV của Mỹ là những mục tiêu xứng đáng. Tuy nhiên, đầu tư vào một nhà máy trị giá hàng tỷ USD chỉ để nhận được các khoản tín dụng thuế IRA có thể trở thành một vụ cá cược đầy rủi ro với lợi ích đáng ngờ.

Báo An ninh thế giới

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026

Giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026

Chính phủ ban hành Nghị định số 174/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025 quy định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 204/2025/QH15 ngày 17/6/2025 của Quốc hội. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.

Rừng kháo cổ thụ trên núi Sải Duần

Rừng kháo cổ thụ trên núi Sải Duần

Thời gian gần đây, xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát (nay là xã Bát Xát, tỉnh Lào Cai) trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước yêu thích khám phá thiên nhiên, trải nghiệm núi rừng. Một trong những địa chỉ để lại nhiều ấn tượng đẹp đối với du khách là rừng kháo cổ thụ ở thôn Sải Duần do cộng đồng quản lý với hàng vạn cây kháo cổ thụ xanh mướt.

Kết nối sản xuất và thương mại đặc sản vùng cao Tây Bắc

Kết nối sản xuất và thương mại đặc sản vùng cao Tây Bắc

Tây Bắc là vùng có tiềm năng lớn trong phát triển nông, lâm sản hàng hóa nhờ lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và đa dạng sinh học. Trong 10 năm qua, diện tích trồng cafe tại khu vực tăng 54%, sản lượng tăng 265%, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các loại cây ăn quả, cây dược liệu.

Miễn, giảm 50% cho 46 khoản phí, lệ phí hỗ trợ người dân, doanh nghiệp từ 1/7

Miễn, giảm 50% cho 46 khoản phí, lệ phí hỗ trợ người dân, doanh nghiệp từ 1/7

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn vừa ký ban hành Thông tư số 64/2025/TT-BTC quy định mức thu, miễn một số khoản phí, lệ phí nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Theo đó, hàng chục khoản phí, lệ phí sẽ được miễn, giảm 50% để hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân từ hôm nay 1/7 đến hết 31/12/2026.

Tiếp tục áp dụng thuế VAT 8% với phí dịch vụ sử dụng đường cao tốc

Tiếp tục áp dụng thuế VAT 8% với phí dịch vụ sử dụng đường cao tốc

Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) tiếp tục áp dụng mức thuế suất giá trị gia tăng 8% theo quy định tại Nghị quyết số 204/2025/QH15 của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng đối với giá dịch vụ sử dụng các tuyến đường cao tốc kể từ ngày 1/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.

Mô hình liên kết trồng hoa hồng ở xã Nậm Khắt - xã NTM đầu tiên của huyện Mù Cang Chải mang lại nhiều việc làm, thu nhập ổn định cho người dân địa phương.

Khơi dòng phát triển

Tròn 80 năm hình thành và phát triển, Đảng bộ tỉnh Yên Bái đã dẫn dắt nhân dân các dân tộc vượt qua bao thăng trầm lịch sử, từ một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn vươn lên mạnh mẽ, tự tin hội nhập.
Đồng bộ trong quản lý nguồn gốc sản phẩm

Đồng bộ trong quản lý nguồn gốc sản phẩm

Mã số, mã vạch được coi là “chứng minh thư” của sản phẩm, giúp xác định nguồn gốc xuất xứ, hỗ trợ quản lý nhà nước, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, mã số, mã vạch đang bị một số tổ chức, cá nhân lợi dụng để hợp thức hóa hàng hóa không rõ nguồn gốc.

fb yt zl tw