Trước thềm chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Tổng Bí thư Ban chấp hành Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Hãng thông tấn Nga TASS đã phỏng vấn Tổng Bí thư về chuyến thăm cũng như quan hệ Việt Nam-Nga.
Xin giới thiệu toàn văn bài phỏng vấn
- Xin đồng chí Tổng Bí thư cho biết đồng chí mong đợi những gì từ chuyến thăm hữu nghị chính thức Liên bang Nga sắp tới và những vấn đề nào đồng chí muốn thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin và lãnh đạo Nga?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Liên bang Nga có bề dày lịch sử, được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng, được nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước dày công vun đắp.
Nhân dân Việt Nam mãi mãi biết ơn nhân dân Liên Xô, trong đó có nhân dân Nga về sự giúp đỡ chí tình, to lớn, hiệu quả dành cho chúng tôi trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây và về sự hợp tác đầy hiệu quả trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay. Những năm qua, quan hệ Việt Nam-Liên bang Nga đã có những bước phát triển mới.
Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của tôi sắp tới diễn ra trong bối cảnh quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga đã được thiết lập và đang phát triển tốt đẹp.
Tôi sẽ cùng Ngài Tổng thống Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo Liên bang Nga thảo luận, đánh giá về những hoạt động hợp tác song phương thời gian qua, trong đó có việc rà soát thực hiện các thỏa thuận cấp cao, tiến độ triển khai các dự án lớn giữa hai nước; trao đổi ý kiến về phương hướng lớn và biện pháp cụ thể nhằm đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa hai nước trên mọi phương diện, từ chính trị đến kinh tế-thương mại, đầu tư, năng lượng, dầu khí, điện hạt nhân, an ninh, quốc phòng và nhiều lĩnh vực khác; thúc đẩy sự hợp tác giữa các địa phương hai nước; trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai bên cùng quan tâm, phối hợp hành động giữa hai nước trên trường quốc tế; trao đổi về tình hình cộng đồng người Việt Nam tại Liên bang Nga và tăng cường các hoạt động giao lưu giữa nhân dân hai nước.
Tôi tin tưởng rằng các kết quả đạt được trong chuyến thăm lần này sẽ tạo động lực cho quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga tiếp tục phát triển, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hợp tác song phương, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp thiết thực vào hoà bình, thịnh vượng của khu vực và trên thế giới.
- Xin đồng chí Tổng Bí thư đánh giá vai trò và tác dụng của cơ chế liên hệ và đối thoại thường xuyên giữa lãnh đạo hai nước chúng ta đối với việc tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Trong tổng thể chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế của Việt Nam, chúng tôi luôn coi Liên bang Nga là một trong những đối tác quan trọng và tin cậy hàng đầu.
Từ sau khi thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào năm 2001 và đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga vào năm 2012, quan hệ song phương đã phát triển mạnh mẽ, toàn diện và đi vào chiều sâu, thực chất. Cả hai nước đều có nhận thức chung về sự cần thiết phải tăng cường tiếp xúc, trao đổi, đối thoại thường xuyên hơn ở tất cả các cấp trong khuôn khổ song phương và tại các diễn đàn đa phương để trao đổi thông tin, đánh giá về tình hình hợp tác giữa hai nước cũng như đề ra những biện pháp nhằm tăng cường quan hệ song phương, phối hợp lập trường trên trường quốc tế.
Việc tiếp xúc và đối thoại thường xuyên ở các cấp lãnh đạo, đặc biệt là lãnh đạo cấp cao nhất, của hai nước đã giúp củng cố và làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga, tăng cường sự tin cậy về chính trị, củng cố quan hệ giữa hai Nhà nước, hai Chính phủ cũng như giữa hai Quốc hội.
Cơ chế đối thoại giữa lãnh đạo cấp cao hai nước giúp mở rộng và thúc đẩy mạnh mẽ các lĩnh vực hợp tác quan trọng giữa hai nước như an ninh, quốc phòng, kinh tế-thương mại, năng lượng hạt nhân,... kịp thời đưa ra những quyết sách trong việc thực hiện hiệu quả các dự án trọng điểm, phối hợp hợp tác vì lợi ích của nhân dân hai nước cũng như vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và trên thế giới.
- Hai nước chúng ta đang chuẩn bị kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào đầu năm 2015. Theo đồng chí Tổng Bí thư, những lĩnh vực nào trong quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam-Liên bang Nga đạt được nhiều tiến bộ nhất và lĩnh vực nào tiềm năng chưa được khai thác?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Bên cạnh quan hệ chính trị không ngừng được tăng cường với độ tin cậy cao, hợp tác song phương trong các lĩnh vực kinh tế-thương mại, năng lượng, an ninh-quốc phòng, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, văn hóa và nhân văn giữa hai nước phát triển rất tích cực và đạt được những kết quả rất quan trọng.
Kim ngạch thương mại song phương từ chỗ chỉ đạt 300-400 triệu USD trong những năm 90 của thế kỷ 20, đã đạt gần 4 tỷ USD vào năm 2013.
Trong lĩnh vực dầu khí, bên cạnh "con chim đầu đàn" là Liên doanh Vietsovpetro đã xuất hiện thêm ba liên doanh mới đang hoạt động rất hiệu quả tại Việt Nam và Liên bang Nga là Rusvietpetro, Vietgazprom, Gazpromviet.
Năng lượng tiếp tục là lĩnh vực hợp tác truyền thống và của cả tương lai. Tại Việt Nam đang tích cực triển khai dự án xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận I với sự giúp đỡ và hỗ trợ của Liên bang Nga cả về vốn, công nghệ và nguồn nhân lực.
Hai nước cũng đạt nhiều kết quả tích cực trong việc mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực khai khoáng, luyện kim, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, vũ trụ,... Hai bên đã thành lập Tổ công tác cấp cao về các dự án đầu tư ưu tiên nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác đầu tư song phương.
Hai nước thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hoá, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực du lịch. Hiện Nga nằm trong danh sách 10 nước có lượng khách du lịch đến Việt Nam nhiều nhất.
Quan hệ Việt-Nga đang phát triển hết sức tốt đẹp, nhưng vẫn còn chưa tương xứng với tiềm năng và mong muốn của cả hai bên. Trong thời gian tới, hai bên cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ và đồng bộ hợp tác trong tất cả các lĩnh vực, từ quan hệ chính trị-đối ngoại cho tới hợp tác kinh tế với ba trụ cột là thương mại, đầu tư và năng lượng.
Hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, văn hóa, du lịch, giao lưu nhân dân cũng cần tiếp tục được nâng lên tầm cao mới, phù hợp với nhu cầu phát triển của mỗi nước, tạo cơ sở và nền tảng nhân văn để củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác và truyền thống giữa hai nước chúng ta.
- Là một quốc gia thành viên của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) và là người bạn thân thiết của Nga, Việt Nam có thể làm những gì để hỗ trợ mở rộng mối quan hệ giữa Liên bang Nga và ASEAN?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Việt Nam đã tích cực phối hợp để Liên bang Nga trở thành một nước đối tác đối thoại của ASEAN. Cũng từ mối quan hệ hữu nghị truyền thống với Liên bang Nga, Việt Nam đã được cử làm Điều phối viên đầu tiên của ASEAN điều phối quan hệ ASEAN với Nga (1996-1997).
Trong vai trò điều phối viên, Việt Nam đã nỗ lực để thúc đẩy quan hệ đối thoại và hợp tác giữa ASEAN với Nga phát triển trong những năm cuối của thế kỷ 20.
Việt Nam luôn tích cực thúc đẩy quan hệ đối thoại và hợp tác giữa ASEAN và Nga trong các khuôn khổ và cơ chế hợp tác do ASEAN chủ trì. Cụ thể, trong Năm Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam đã đăng cai và đồng chủ trì Hội nghị cấp cao ASEAN-Nga lần thứ hai.
Tại Hội nghị, hai bên khẳng định cam kết tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện và tiến bộ ASEAN-Nga, củng cố các cơ chế đối thoại hiện có, hướng tới việc nâng quan hệ lên một tầm cao mới.
Các nước ASEAN đã đạt được sự thống nhất ủng hộ Nga tham gia vào các diễn đàn khu vực liên quan do ASEAN đóng vai trò chủ đạo, trong đó có Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+).
Trên cơ sở đó, Nga đã tham gia Hội nghị cấp cao Đông Á lần thứ 5 năm 2010 tại Việt Nam với vai trò là khách mời và đã tham gia chính thức kể từ năm 2011 tới nay.
Tại Hội nghị cấp cao Đông Á lần thứ 9 diễn ra ngày 13/11 vừa qua tại Myanmar, các nhà lãnh đạo ASEAN đã nồng nhiệt chào đón Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev tham dự lần đầu tiên.
Việt Nam hiện cũng đang phối hợp cùng Nga và các nước ASEAN hướng tới việc tổ chức Cấp cao kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Nga.
Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN đưa quan hệ ASEAN-Nga phát triển toàn diện nhằm phát huy lợi thế của nhau và góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và trên thế giới.
Việt Nam sẽ tiếp tục làm cầu nối giữa ASEAN và Nga, nỗ lực xây dựng tiếng nói chung trong các vấn đề quan trọng của quốc tế và khu vực châu Á-Thái Bình Dương, đặc biệt trong những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích chung của cả hai bên đối với việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông.
Việt Nam cũng sẽ chủ động và tích cực cùng các nước ASEAN và Nga xác định những điểm còn hạn chế trong hợp tác giữa hai bên, qua đó tìm ra các giải pháp để thúc đẩy quan hệ ASEAN-Nga phát triển thực chất và hiệu quả hơn nữa.
