LCĐT - Theo tuyến đường bê tông dẫn vào xã Xuân Thượng (Bảo Yên), trước mắt chúng tôi là những tràn ruộng lúa xanh tốt, những nếp nhà ẩn hiện bên đồi cây trùng điệp. Ghé vào nhà anh Lù Văn Dòng, ở thôn 1 Vành, anh khoe: Mình vừa bán một ít cây sả làm giống, lãi 12 triệu đồng đấy!
Chúng tôi ngạc nhiên, bởi cách đây chừng 3 - 4 năm thôi, có đi khắp xã cũng không tìm ra một vườn rau xanh “ra hồn”, do bà con chỉ tãi hạt giống xung quanh nhà rồi… kệ, rau mọc được thế nào thu hái thế đấy, chứ chưa nói đến thâm canh lúa nước hoặc trồng rừng, càng không dám nghĩ đến một loại cây “lạ hoắc” như sả. Qua câu chuyện chúng tôi được biết, tháng 12/2018, gia đình anh Dòng là 1 trong 2 hộ đầu tiên ở Xuân Thượng trồng sả lấy tinh dầu, với khoảng 800 m2 trước đây vốn chỉ trồng sắn. “Trồng sả 1 lần được thu trong vòng 5 năm, lại được doanh nghiệp cam kết mua toàn bộ sản phẩm với giá 12.000 đồng/kg cây giống và 1.800 đồng/kg lá, tính ra lãi cao gấp 3 - 4 lần so với trồng sắn” - anh Dòng nói.
 |
| Vườn sả của gia đình anh Lù Văn Dòng. |
Đường lên đồi sả của gia đình anh Dòng phải qua đồi quế chừng 2 năm tuổi. Trận mưa đêm trước khiến đường đồi trở nên trơn trượt. Khoát rộng hai tay, anh bảo: Quế lớn nhanh lắm, do hợp đất, hợp thời tiết, chả mấy mà được bán!
Lúc này, Trưởng thôn 1 Vành, ông Đặng Văn Sáng từ trên đỉnh đồi xuống, bùn đất vương từ đầu đến chân. Ông cho hay cả thôn có hơn 70 hộ, trong đó dân tộc Dao chiếm 65%, còn lại là dân tộc Mông và hộ nào cũng trồng quế. Năm 2018, thôn giảm được 3 hộ nghèo, hiện còn 18 hộ nghèo và năm 2019 phấn đấu giảm ít nhất 7 hộ nghèo. Cũng theo Trưởng thôn, việc giảm nghèo trước đây rất khó nhưng nay “độ khó bớt nhiều” do nhiều loại cây có hiệu quả kinh tế cao được đưa vào trồng như quế, sả, lúa giống mới, thậm chí cả rau xanh nữa.
“Do lãnh đạo xã cả đấy, họ nói và làm trước, còn cho bà con đi tham quan mấy chỗ, thấy được thì bà con làm theo. Không như trước kia, cứ tuyên truyền, vận động nhưng không có thực tế thì bà con biết đằng nào mà lần! Nay thì thôn này có muốn trồng rừng cũng khó, vì chẳng còn đất mà trồng” - Trưởng thôn 1 Vành tâm sự.
Giáp Xuân Thượng là Xuân Hòa, là xã rộng, với 26 thôn, bản, địa hình chia cắt. Bí thư Đảng ủy xã Hoàng Đình Kiểu hỉ hả: Trong những thành công của Xuân Hòa năm 2018, thì phát triển giao thông nông thôn là điểm nhấn, với việc thêm 6 thôn có đường bê tông đến trung tâm. Cùng với sự hỗ trợ của nhà nước, người dân trong xã đã tự nguyện góp công, góp của, hiến hàng chục nghìn mét vuông đất làm đường. Đến nay, cả 26 thôn đã có đường bê tông đến trung tâm. Từ đầu năm đến nay, xã đã làm mới được 1 nhà văn hóa thôn, cộng với 6 thôn làm được nhà văn hóa trong năm 2018, đã có 20 thôn có nhà văn hóa. “Tất cả 20 nhà văn hóa đều được xây dựng từ nguồn xã hội hóa. Nói vậy để anh thấy người dân Xuân Hòa, chủ động, tích cực như thế nào” - Bí thư Đảng ủy xã Hoàng Đình Kiểu cho hay.
Càng nghe càng thấy lạ, bởi theo lộ trình, Xuân Thượng “về đích” nông thôn mới sau năm 2019 và Xuân Hòa là sau năm 2020. Những xã thuộc top “từ cuối lên” còn vậy, đủ để thấy những xã khác ra sao. Nhớ câu chuyện Chủ tịch UBND xã Xuân Thượng Nguyễn Văn Dũng kể, cách đây 3 năm, ông được luân chuyển về Xuân Thượng. Thật ngạc nhiên là nơi đây có thế mạnh để phát triển nông - lâm nghiệp, bao gồm cả chăn nuôi gia súc, gia cầm, thâm canh lúa nước, trồng rừng kinh tế… và mặc dù chương trình xây dựng nông thôn mới đã triển khai được vài năm, nhưng Xuân Thượng vẫn là xã đặc biệt khó khăn. “Quan trọng là cách làm, sự quyết tâm của hệ thống chính trị và đặc biệt là ý thức của người dân” - ông Dũng quả quyết.
Hàng loạt cuộc họp được tổ chức và nhiều giải pháp được đưa ra với việc xác định: Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp - tiểu thủ công nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nhân dân là ưu tiên hàng đầu; thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, phát triển chăn nuôi, đặc biệt phải ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất…
Vậy là cùng với việc duy trì các loại cây lương thực, thực phẩm truyền thống, thực hiện gối vụ, tăng mật độ canh tác, khai thác, sử dụng đất, Xuân Thượng tập trung phát triển một số cây, con phù hợp với địa phương và đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Đó là phát triển đàn trâu sinh sản (giống trâu ngố đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận thương hiệu) ở bản 3 Vành, bản 4 Là, các bản Thâu với hơn 1.000 con.
Đó là phát triển cây sả dược liệu với diện tích hiện có hơn 34 ha, năm 2019 sẽ trồng thêm 26 ha. Rồi mở rộng quy mô, chất lượng mô hình nuôi ếch thương phẩm. Trên địa bàn xã đã có 30 hộ nuôi ếch, năm 2018 cung cấp cho thị trường 30 vạn con (khoảng 6 tấn ếch thương phẩm), năm 2019 có thêm 20 hộ đăng ký dự án nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP, ngoài ra còn sấy khô để mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị…
 |
| Người dân Bảo Yên tích cực tham gia phong trào làm đường giao thông nông thôn. |
Sẽ là thiếu sót nếu quên nhắc rằng Xuân Thượng, đặc biệt là Xuân Hòa, có nhiều thôn vùng cao, lại có hệ thống sông, suối chằng chịt nên người dân trồng cây gì, nuôi con gì mà không có đường đi thì chắc chắn việc tiêu thụ sẽ rất khó khăn. Được sự quan tâm của các ngành, các cấp, đường bê tông lên khu vực Tổng Mo (gồm 3 thôn cao, xa nhất xã Xuân Hòa) đã hoàn thành. Rồi từ các nhịp cầu Cốc Lếu cũ, huyện Bảo Yên đã xin về để tái tạo thành 48 cầu nông thôn cho các xã có nhiều sông, suối, riêng Xuân Thượng được “ưu tiên” có tới 11 cầu. Ngay khi “chân ướt chân ráo” về Xuân Thượng, ông Dũng đã phải đi lại như con thoi đôn đốc vận chuyển vật liệu từ cầu Cốc Lếu về xã làm cầu. Có cầu nhưng không có lan can, ông lại đề xuất với Đảng ủy, UBND xã huy động xã hội hóa làm lan can toàn bộ 11 cây cầu, để bà con đi lại an toàn…
Đến thời điểm này, huyện Bảo Yên có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới là Yên Sơn, Lương Sơn, Nghĩa Đô, Việt Tiến và Tân Dương. Các xã còn lại bình quân đạt 12,88 tiêu chí/xã; có 6 thôn kiểu mẫu và 22 thôn nông thôn mới. Năm 2019, huyện phấn đấu thêm xã Minh Tân đạt chuẩn nông thôn mới và nâng bình quân số tiêu chí đạt chuẩn/xã lên 14,7.
Để đạt mục tiêu đề ra, ông Hà Văn Quang, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bảo Yên cho biết, huyện triển khai nhiều giải pháp, đặc biệt là công tác tuyên truyền, vận động nhằm huy động sức mạnh của cả cộng đồng và hệ thống chính trị. Huyện đã xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện 6 phong trào thi đua năm 2019, trong đó 5 phong trào do tỉnh phát động và 1 phong trào do huyện phát động “Toàn dân góp công, hiến kế xây dựng nông thôn mới’’.
Những gì chúng tôi được đi, được thấy ở Bảo Yên, trong đó có 2 xã Xuân Thượng và Xuân Hòa, cho thấy khát vọng vươn lên của người dân nơi đây lớn đến nhường nào! Nhân dân các dân tộc trong huyện đã và đang phát huy vai trò chủ thể, để “bức tranh” nông thôn mới Bảo Yên sáng lên từng ngày.
