Quỹ bình ổn giá xăng dầu: Có còn cần thiết để điều tiết thị trường?

Là công cụ của Chính phủ trong hàng chục năm qua để đảm bảo bình ổn giá xăng dầu không tăng sốc khi thị trường dầu thế giới biến động mạnh, đến thời điểm này, sự tồn tại của Quỹ bình ổn xăng dầu liệu có còn cần thiết khi biên độ giao động giá dầu đã khác rõ rệt cả về giá và cơ cấu sản phẩm?

Nên bỏ hay giữ?

Người dân mua xăng tại một điểm kinh doanh xăng, dầu ở Hà Nội. (Ảnh minh họa)
Người dân mua xăng tại một điểm kinh doanh xăng, dầu ở Hà Nội. (Ảnh minh họa)

Chủ tịch Hiệp hội Xăng Dầu Việt Nam (VINPA) Bùi Ngọc Bảo cho biết, theo quy định pháp luật, mỗi thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu sẽ phải mở một tài khoản riêng để theo dõi số tiền chi, trích Quỹ bình ổn giá xăng dầu theo thông báo của Bộ Công Thương trong từng kỳ điều hành giá xăng dầu. Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc quản lý quỹ và báo cáo với liên bộ Công Thương - Tài chính. Nếu không có quyết định chi Quỹ bình ổn giá theo chỉ đạo của liên bộ Công Thương - Tài chính, Quỹ này trên thực tế chỉ gửi tại ngân hàng, còn không tác động đến thị trường.

Theo đó, có doanh nghiệp kết chuyển (hạch toán, chuyển đổi từ kỳ hạn này sang kỳ hạn khác) đúng hạn, có doanh nghiệp chưa đúng hạn, nhưng nhìn chung tổng số tiền kết chuyển này “không thể nhập nhằng” vì còn có khâu hậu kiểm, giám sát của cơ quan quản lý. Do vậy, doanh nghiệp không kết chuyển hoặc nợ Quỹ là vi phạm quy định. Thực tế là trong những năm dịch COVID-19 xảy ra, nhiều thương nhân đầu mối xăng dầu bị thua lỗ do giá bán ở một số thời điểm thấp hơn giá thành, vì vậy không kết chuyển Quỹ bình ổn giá và lâm vào tình trạng nợ Quỹ.

Một thương nhân đầu mối cũng cho biết, trong năm 2022, doanh nghiệp đã phải vay ngân hàng để kết chuyển đủ khi có quyết định chi từ liên bộ Công Thương -Tài chính. Vì vậy, việc kinh doanh xăng dầu của doanh nghiệp trong năm 2022 càng thêm khó khăn trong bối cảnh doanh nghiệp phải nhập dự trữ theo chỉ đạo ở thời điểm giá cao đầu năm, nhưng khi bán ra sau đó lại theo giá biến động trên thị trường ở thời điểm giá thấp.

Theo ông Bảo, Quỹ bình ổn giá xăng dầu trong những năm trước đây là công cụ của Chính phủ đảm bảo giá xăng dầu không tăng sốc trong bối cảnh thị trường thế giới biến động tăng mạnh. Tuy nhiên, tại thời điểm này, biên độ dao động của giá dầu so với thời điểm thành lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu trước khi Luật giá năm 2012 ra đời đã khác rõ rệt cả về giá và cơ cấu sản phẩm, do đó không còn theo tỷ lệ thuận thuần túy nữa và độ chênh cũng quá lớn. Vì vậy, Quỹ này trên thực tế chỉ bù được một phần và đang tồn tại sai lệch so với thời điểm hình thành. Vì vậy, cơ quan quản lý nên xem xét bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu này, Chủ tịch VINPA cho biết.

Tương tự như vậy, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú (nguyên Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội) trong nhiều lần trao đổi với báo giới đều nhấn mạnh, Quyết định thành lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã quy định Quỹ này "có tác dụng trong thời điểm 2012-2016". Nhưng, từ đó đến nay, Quỹ bình ổn giá xăng dầu vẫn tồn tại.

Trong khi đó, có những thời điểm trong kỳ điều hành (ngày 13/6, 20/6 và 27/6), giá xăng dầu đã tăng mạnh, cụ thể E5 RON92 tăng khoảng 880 đồng/lít trong 3 tuần; giá xăng RON95 tăng khoảng 1.040 đồng/lít trong 3 tuần và dầu diesel tăng khoảng 1.270 đồng/lít trong 3 tuần nhưng liên bộ không trích Quỹ bình ổn.

Thực tế cho thấy, từ tháng 10/2023 đến kỳ điều hành ngày 8/8/2024 vừa qua, liên bộ Tài chính - Công Thương không trích lập cũng như không trích chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu trong khi kết thúc năm 2023, Quỹ này còn tồn gần 7.000 tỷ đồng. Quỹ bình ổn là để bình ổn giá xăng dầu nhưng trên thực tế Quỹ lại “bất động”, vì vậy cần xem xét sự tồn tại của Quỹ này, ông Vũ Vinh Phú đưa ra quan điểm.

Trong dự thảo mới nhất Nghị định về kinh doanh xăng dầu mà Bộ Công Thương vừa hoàn thiện và gửi Bộ Tư pháp thẩm định có nêu, thời gian qua, quá trình thanh tra, kiểm tra, các cơ quan chuyên môn của Đảng, Chính phủ có ý kiến rằng việc trích lập, chi sử dụng quỹ bình ổn theo quy định lâu nay là chưa phù hợp với Luật Giá.

Cũng theo Bộ Công Thương, với việc thực hiện chu kỳ điều hành giá 7 ngày/lần như hiện nay, mức biến động giá giữa 2 lần điều chỉnh cơ bản không lớn, do đó, tác động của điều chỉnh giá bán xăng dầu lên tình hình kinh tế - xã hội không lớn, rất ít khi phải dùng đến Quỹ bình ổn giá xăng dầu để bình ổn giá xăng dầu.

Thiết lập công cụ bình ổn mới

Chủ tịch VINPA Bùi Ngọc Bảo cho biết, nếu vẫn muốn duy trì Quy bình ổn giá xăng dầu thì nên chuyển quỹ này về Nhà nước quản lý, không nên để doanh nghiệp tự quản lý như hiện nay. Theo đó, cần thiết lập cơ chế hình thành quỹ nộp vào Nhà nước như một khoản thuế và thay đổi cách thức sử dụng; trong đó Quỹ này nên tập trung vào dự trữ xăng dầu quốc gia để khi cần bình ổn giá thì bán hàng dự trữ quốc gia ra thị trường.

Thực tế là tại các nước phát triển, dự trữ xăng dầu quốc gia thường từ 3 đến 6 tháng, thậm chí 9 tháng. Khi giá xăng dầu thế giới cao thì bán ra hoặc dùng để bình ổn thị trường, khi giá thế giới thấp thì mua vào dự trữ để hoạt động hiệu quả.

Bên cạnh đó, việc bình ổn giá cũng có thể thực hiện thông qua chính sách thuế, phí hay nghiệp vụ bảo hiểm giá xăng dầu, còn lại để thị trường vận hành. Có như vậy, nguồn cung xăng dầu luôn được đảm bảo, giá cả lại cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, từ đó người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi, Chủ tịch VINPA Bùi Ngọc Bảo cho biết.

Chính phủ cũng đang chỉ đạo nghiên cứu phản ánh kiến nghị về việc thành lập Sàn giao dịch xăng dầu nhằm tăng tính công khai, minh bạch, khắc phục những bất ổn của thị trường xăng dầu thời gian qua, trên cơ sở đó có giải pháp triển khai phù hợp theo thẩm quyền và quy định của pháp luật. Sàn kinh doanh xăng dầu được vận hành sẽ công khai thông tin về giá cả, khối lượng giao dịch, từ đó giảm thiểu khả năng thao túng giá, tạo cơ chế định giá linh hoạt, nhanh chóng và cải thiện quá trình phân phối, lưu thông xăng, dầu.

Ngày 30/7/2024, Bộ Công Thương (Vụ Thị trường Trong nước) đã tổ chức Hội thảo thảo luận về việc thành lập Sàn giao dịch xăng dầu. Bộ Công Thương cũng khẳng định tiếp tục lắng nghe ý kiến của các hiệp hội, doanh nghiệp, chuyên gia về việc thành lập Sàn giao dịch xăng dầu ở Việt Nam để xây dựng được mô hình phù hợp với Việt Nam.

Theo baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định dịp lễ, tết

Đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định dịp lễ, tết

Trong những ngày lễ, Tết, khi nhu cầu sử dụng điện tăng mạnh trên toàn tỉnh, bảo đảm nguồn điện an toàn, ổn định được ngành Điện lực Lào Cai xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Với các giải pháp triển khai đồng bộ và chủ động ứng trực, toàn ngành đang nỗ lực giữ dòng điện thông suốt, góp phần để Nhân dân đón lễ, Tết an toàn và ấm áp.

Chi trả hơn 15,2 tỷ đồng dịch vụ môi trường rừng tại Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Mù Cang Chải

Chi trả hơn 15,2 tỷ đồng dịch vụ môi trường rừng tại Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Mù Cang Chải

Năm 2025, Ban Quản lý Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Mù Cang Chải triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, chuyển hơn 15,27 tỷ đồng trực tiếp đến các cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng, góp phần cải thiện sinh kế cho người dân và nâng cao trách nhiệm bảo vệ rừng đặc dụng.

Trung tâm SUDECOM: Hỗ trợ mô hình sinh kế cho 92 hộ thông qua dự án hỗ trợ mô hình sinh kế

Trung tâm SUDECOM: Hỗ trợ mô hình sinh kế cho 92 hộ thông qua dự án hỗ trợ mô hình sinh kế

Sáng 29/12, Trung tâm Hỗ trợ phát triển bền vững cộng đồng các dân tộc miền núi (SUDECOM) tổng kết Dự án “Hỗ trợ mô hình sinh kế và nâng cao năng lực tiếp cận chuỗi giá trị nông nghiệp cho cộng đồng nhằm góp phần tăng thu nhập và bình đẳng giới tại 3 xã của tỉnh Lào Cai”.

Điểm sáng giảm nghèo của xã Bảo Hà

Điểm sáng giảm nghèo của xã Bảo Hà

Với sự quan tâm sâu sát của Đảng, Nhà nước, cùng sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, thôn 1 Nhai Tẻn, xã Bảo Hà đã từng bước vượt qua khó khăn, đạt nhiều kết quả tích cực trong giảm nghèo bền vững, trở thành điểm sáng trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Bảo vệ rừng để phát triển du lịch

Bảo vệ rừng để phát triển du lịch

Ở thôn Cang Dông xã Púng Luông, người dân vẫn đang lặng lẽ gìn giữ một “báu vật” của thiên nhiên. Đó là khu rừng Pơ mu với khoảng 70 gốc, trong đó có nhiều cây có tuổi đời 50 đến 70 năm tuổi. Không chỉ là tài sản quý giá về sinh thái, cánh rừng Pơ mu ấy còn đang trở thành điểm tựa để người dân nơi đây phát triển du lịch bền vững, gắn sinh kế với trách nhiệm bảo vệ rừng.

Nhà khoa học của nhà nông và hành trình đưa dược liệu bền vững đến với nông dân Lào Cai

Nhà khoa học của nhà nông và hành trình đưa dược liệu bền vững đến với nông dân Lào Cai

Từ những cánh đồng Atiso xanh mướt đến rừng chè dây bạt ngàn, mô hình phát triển dược liệu của Công ty TNHH Một thành viên Traphaco Sa Pa đang góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, phát triển nông nghiệp xanh, bền vững và bảo tồn tri thức bản địa. Đặc biệt, nhà khoa học Đỗ Tiến Sỹ – Giám đốc công ty đã mang đến những giải pháp khoa học tiên tiến, mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp vùng cao, góp phần xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

 Tỉ lệ che phủ rừng của xã Quy Mông đạt 73,3%

Quy Mông trồng rừng đạt 102% kế hoạch

Xã Quy Mông được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba xã Y Can, Quy Mông và Kiên Thành, có tổng diện tích 149,17 km2, diện tích rừng tự nhiên hơn 2.900 ha, tỷ lệ độ che phủ rừng của xã 73,3%. Năm 2025, công tác Quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng của xã Quy Mông đạt được nhiều kết quả tích cực.

Đưa Bảo Hà thành xã phát triển của tỉnh

Đưa Bảo Hà thành xã phát triển của tỉnh

Trước đây, trong định hướng phát triển đô thị của tỉnh, đô thị Bảo Hà - Tân An nằm trong chuỗi đô thị dọc sông Hồng, đô thị đầu chuỗi là thành phố Lào Cai, tiếp theo là các đô thị Phố Lu, Tằng Loỏng (huyện Bảo Thắng), Bảo Hà (huyện Bảo Yên), Tân An (huyện Văn Bàn). Đây là chuỗi đô thị trung tâm của tỉnh, nơi bố trí phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ logistics, được định hình là khu vực động lực quan trọng nhất thúc đẩy kinh tế.

Đồng hành cùng hộ kinh doanh trong bước chuyển mới

Đồng hành cùng hộ kinh doanh trong bước chuyển mới

Từ ngày 1/1/2026, cơ chế thuế khoán sẽ chính thức chấm dứt, đánh dấu bước ngoặt đối với hàng triệu hộ kinh doanh trong cả nước; trong đó có hơn 38.800 hộ kinh doanh của tỉnh Lào Cai phải chuyển đổi. Trong “cuộc chuyển mình” này, ngành ngân hàng đóng vai trò như một “bệ đỡ” công nghệ, giúp hộ kinh doanh vượt qua rào cản công cụ số và quy trình vận hành số.

Mở hướng thoát nghèo bền vững ở xã Bát Xát

Mở hướng thoát nghèo bền vững ở xã Bát Xát

Với phương châm “trao cần câu thay vì cho con cá”, xã Bát Xát chú trọng phát huy vai trò của cán bộ, đảng viên trong việc trực tiếp hỗ trợ, hướng dẫn người dân chuyển đổi tư duy sản xuất, từng bước vươn lên ổn định cuộc sống. Từ thực tiễn đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Những mô hình dân vận khéo ở Châu Quế

Những mô hình dân vận khéo ở Châu Quế

Thời gian qua, xã Châu Quế đã triển khai và nhân rộng nhiều mô hình “dân vận khéo” gắn với phát triển kinh tế, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Xu hướng phát triển xe điện tại Lào Cai

Xu hướng phát triển xe điện tại Lào Cai

Những năm gần đây, cùng với xu thế chuyển đổi xanh, các loại phương tiện sử dụng điện xuất hiện ngày càng nhiều tại Lào Cai. Từ xe máy điện, ô tô điện đến taxi điện, sự hiện diện ngày một rõ nét của dòng phương tiện này phản ánh sự thay đổi trong lựa chọn đi lại của người dân, cho thấy bước chuyển của giao thông đô thị theo hướng thân thiện với môi trường.

Khe Bàn: Đất khó "nở hoa" từ kinh tế rừng

Khe Bàn: Đất khó "nở hoa" từ kinh tế rừng

Từng là thôn vùng cao đặc biệt khó khăn, giao thông cách trở, Khe Bàn, xã Bảo Hà nay đã vươn lên nhờ phát triển kinh tế rừng với cây quế làm chủ lực. Dưới sự định hướng đúng đắn của cấp ủy, chính quyền cùng tinh thần cần cù, đoàn kết của đồng bào Dao, vùng đất khó năm nào đang “nở hoa”, mang lại cuộc sống ngày càng no ấm cho người dân.

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội xã Bảo Hà năm 2025

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội xã Bảo Hà năm 2025

Sau sáp nhập, Bảo Hà nổi lên với nhiều lợi thế: nông nghiệp hàng hóa phát triển, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp năng động, hạ tầng giao thông thuận lợi và tài nguyên văn hóa - tâm linh phong phú. Năm 2025, UBND xã triển khai đồng bộ các giải pháp, vượt các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, phát triển du lịch, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân và đóng góp tích cực vào ngân sách địa phương.

fb yt zl tw