Nỗ lực đưa sách Việt Nam ra thế giới

Cách đây hơn chục năm, Nhà xuất bản Trẻ bắt đầu quy trình chuyển ngữ sách của các tác giả nổi tiếng trong nước sang tiếng Anh với mục tiêu từng bước tiếp cận thị trường châu Á, vươn ra thế giới. Tiêu chí mà đơn vị này đưa ra trong việc quảng bá sách Việt Nam với độc giả quốc tế là chọn những đầu sách chất lượng của các cây bút uy tín thuộc hai mảng đề tài văn học và lịch sử-văn hóa.

Bên cạnh việc tập trung chuyển ngữ những tựa sách bán chạy của tác giả nổi tiếng và chủ động giới thiệu đến các đơn vị nước ngoài, Nhà xuất bản Trẻ còn chủ động trưng bày, quảng bá, chia sẻ về dòng sản phẩm đầu tư công phu này tại các hội chợ sách quốc tế. Trước năm 2010, khi chưa có nhiều bản chuyển ngữ của tác giả trong nước, Nhà xuất bản Trẻ chỉ làm bìa áo sách bằng tiếng Anh để tiến hành giới thiệu đến đối tác quốc tế thì giờ đây, mọi chuyện đã khác. Gần 30 đầu sách chuyển ngữ chất lượng giúp không gian trưng bày của đơn vị này thêm sức hút với khách tham quan và đối tác xuất bản tại nhiều hội chợ sách quốc tế. “Thực tế, con đường thuyết phục thị trường quốc tế chưa bao giờ là điều dễ dàng.

Ðầu tư dòng sách này tốn nhiều chi phí và thời gian, việc kết nối với các đối tác cũng cần sự kiên nhẫn, nhưng rất đáng đầu tư. Nếu làm tốt thì ít nhất đây là bước chân đầu tiên để nhiều người nước ngoài biết xuất bản ở Việt Nam có những tác phẩm hay, những tác phẩm đáng đọc và để thấy ngành xuất bản Việt Nam đang tiếp cận với ngành xuất bản thế giới. Tín hiệu vui là các tựa sách chuyển ngữ đến nay vẫn được tái bản liên tục”, ông Nguyễn Thành Nam, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Trẻ cho hay.

Nguyễn Nhật Ánh hiện là tác giả có nhiều sách chuyển ngữ nhất tại Nhà xuất bản Trẻ với “Mắt biếc”, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Tôi là Bêtô”… Trong đó, nổi bật nhất là tựa sách “Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ” đã được dịch sang nhiều thứ tiếng và xuất bản tại Thái Lan, Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản. Các tác giả khác như Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Ngọc Thuần, Dương Thụy… cũng góp mặt trong hành trình đưa sách Việt Nam ra thế giới với nhiều tựa sách chất lượng.

Mới đây, tại Hội sách thiếu nhi châu Á tổ chức ở Singapore, phiên bản tiếng Anh của Bộ lịch sử Việt Nam bằng tranh do Nhà xuất bản Trẻ giới thiệu khiến nhiều đối tác, độc giả quốc tế tò mò, thích thú. Phiên bản màu tiếng Anh này do cặp vợ chồng Anh-Việt Patrick Barry và Mai Barry dịch. Bản chuyển ngữ theo phong cách kể chuyện, cố gắng vừa chuyển tải chính xác thông tin, vừa phù hợp với cách nghĩ, cách nói của người Anh bản xứ. Vào tháng 10 tới, Nhà xuất bản Trẻ sẽ tiếp tục tham gia Hội sách quốc tế Frankfurt (Ðức) và đặt mục tiêu hoàn thành việc bán tác quyền bộ sách tranh lịch sử này và quảng bá thêm nhiều tựa sách khác đến đối tác nước ngoài.

Hơn 10 năm nay, Công ty cổ phần Văn hóa Chi (Chibooks) cũng rất nỗ lực đưa sách Việt Nam xích lại gần độc giả quốc tế bằng nhiều hình thức như: tổ chức gian hàng sách Việt tại các hội sách quốc tế như Hội sách quốc tế Frankfurt (Ðức), Hội sách quốc tế Kuala Lumpur (Malaysia), Hội sách quốc tế Bắc Kinh (Trung Quốc), Hội sách Quảng Tây (Trung Quốc)... Dịch giả Nguyễn Lệ Chi, Giám đốc Chibooks là người đầu tiên tổ chức gian hàng sách Việt Nam tại Trung Quốc và làm liên tục tới nay.

Tại các gian hàng sách quốc tế này, Chibooks đã đưa nhiều tựa sách về văn học, văn hóa Việt Nam, sách thiếu nhi... trưng bày, giới thiệu với bạn bè xuất bản quốc tế. Trong số các tác phẩm mang đi trưng bày triển lãm, có tác phẩm đã được dịch hoàn tất ra tiếng Trung, cũng có một số mới dịch tóm tắt mục lục, chương 1, chương 2... Tất cả nhằm góp phần cung cấp cho các đơn vị xuất bản nước ngoài một cái nhìn toàn diện hơn về sách Việt Nam.

Tại nhiều hội chợ như thế, Chibooks đã đạt được một số thỏa thuận về hợp tác xuất bản với một số đơn vị xuất bản quốc tế, từng bước trao đổi về việc cùng xuất bản sách và xuất bản sách Việt Nam. Ðơn vị này cũng đồng thời tham gia nhiều hoạt động chuyên ngành xuất bản như, trình bày các tham luận nhằm đóng góp các xu hướng hợp tác khả thi cho xuất bản trong khu vực…

Ở lần triển lãm gần đây nhất tại Hội sách quốc tế Bắc Kinh lần thứ 29 (diễn ra từ ngày 16 đến 24/6/2023), Chibooks đã trưng bày loạt tác phẩm thuộc Tủ sách Văn hóa Việt và Tủ sách Văn học Fantasy Việt. Hiện nay, công ty đã hoàn tất ấn bản dịch tiếng Hoa cho cuốn sách “Vắt qua những ngàn mây” (tác giả Ðỗ Quang Tuấn Hoàng) và đang tiến hành dịch tiếp ấn bản tiếng Hoa cho các đầu sách khác thuộc tủ sách Văn hóa Việt.

Trải qua quá trình nỗ lực quảng bá sách Việt Nam ra thế giới, tủ sách Văn hóa Việt ấn bản tiếng Việt của Chibooks đã được đưa lên sàn thương mại điện tử của Công ty Xuất nhập khẩu sách Trung Quốc, mở bán rộng rãi với độc giả Trung Quốc và các nước. Những đơn hàng đầu tiên đã được đặt ngay trong tháng 6 sau khi kết thúc hội chợ, mở ra nhiều tín hiệu khả quan.

Theo dịch giả Nguyễn Lệ Chi, thông qua các tác phẩm thuộc Tủ sách Văn hóa Việt, Chibooks mong muốn độc giả quốc tế có cơ hội được tiếp cận những nét đặc sắc về văn hóa bản địa, cảnh đẹp, phong tục tập quán, đất nước, con người Việt Nam ở nhiều vùng miền. Bà Chi cho rằng: Mặc dù, hành trình đưa sách Việt Nam ra thế giới đã và đang còn nhiều thử thách nhưng nếu quyết tâm sẽ từng bước đạt được kết quả.

Trong đó, việc thường xuyên tham gia triển lãm sách Việt tại các hội sách quốc tế sẽ giúp bạn bè xuất bản quốc tế, độc giả quốc tế thêm hiểu về sách Việt Nam; từ đó, nảy sinh ấn tượng và khái niệm về sách Việt Nam nói chung. Mặt khác, các hoạt động giao lưu với tác giả Việt, trao đổi trò chuyện cùng các độc giả, biểu diễn văn hóa văn nghệ đậm màu sắc Việt Nam cũng là một cách làm hiệu quả nhằm giúp sách Việt Nam xích lại gần độc giả quốc tế.