Trong hàng loạt danh hiệu cao quý được công bố, Việt Nam một lần nữa được xướng danh khi Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Tuyên Quang, lần đầu tiên giành thắng lợi ở hạng mục “Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025”.
Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng đối với địa phương mà còn là niềm tự hào chung của ngành du lịch Việt Nam, khi một điểm đến thuộc tỉnh miền núi vẫn còn nhiều khó khăn đã bước lên bục vinh quang quốc tế, khẳng định giá trị di sản và vị thế mới trong dòng chảy hội nhập toàn cầu.
Vinh danh mang ý nghĩa vượt ra ngoài giải thưởng
World Travel Awards – ra đời năm 1993 – được giới chuyên môn ví như “Oscar của ngành du lịch”, bởi tiêu chí đánh giá khắt khe, quy trình bầu chọn minh bạch và sức ảnh hưởng sâu rộng. Việc Đồng Văn giành giải thưởng ở nhóm hạng mục văn hóa cho thấy sức hấp dẫn của điểm đến không chỉ đến từ cảnh quan mà còn từ chiều sâu bản sắc và giá trị nhân văn - yếu tố ngày càng quan trọng trong định vị thương hiệu du lịch thế giới.
Đối với Tuyên Quang - tỉnh miền núi phía Bắc vốn được biết đến nhiều qua truyền thống cách mạng, sự kiện này có ý nghĩa như một lời khẳng định mạnh mẽ: địa phương đã sẵn sàng bứt phá trong sân chơi lớn của du lịch thế giới. Đây cũng là lần đầu tiên Tuyên Quang có điểm đến được xướng danh ở giải thưởng tầm cỡ toàn cầu, mở ra cơ hội hấp dẫn để nâng cao nhận diện, thu hút đầu tư, mở rộng hợp tác quốc tế và tiếp tục khẳng định vai trò của du lịch trong cơ cấu kinh tế tỉnh.
Dẫn đầu đoàn đại biểu tham dự lễ trao giải, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Huy Ngọc trực tiếp bước lên sân khấu nhận cúp chiến thắng. Sự hiện diện của lãnh đạo cấp cao thể hiện quyết tâm chính trị, tinh thần chủ động hội nhập và cam kết đồng hành cùng sự phát triển của du lịch địa phương. Cùng đoàn công tác còn có lãnh đạo Tỉnh ủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đại diện Ban Quản lý Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn cùng chính quyền địa phương - những người đã góp phần tạo nên thành quả hôm nay.
Phát biểu tại buổi lễ, đại diện lãnh đạo tỉnh khẳng định: “Danh hiệu này không chỉ là niềm tự hào của Tuyên Quang mà còn là sự ghi nhận của thế giới đối với nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị di sản mà tỉnh kiên trì thực hiện nhiều năm qua. Đây là động lực để Tuyên Quang tiếp tục theo đuổi mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong giai đoạn tới.”
Đồng Văn - nơi địa chất tạo nền, văn hóa tạo hồn
Được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu từ năm 2010, Cao nguyên đá Đồng Văn không chỉ là thắng cảnh tự nhiên độc đáo mà còn là kho lưu trữ khổng lồ về tiến hóa địa chất của Trái đất suốt hơn 550 triệu năm.
Tại đây, du khách có thể bắt gặp những dải núi karst hùng vĩ, những thung lũng đá tai mèo hoang sơ, những hang động và hóa thạch được chôn vùi qua hàng trăm triệu năm. Các lớp trầm tích chồng xếp tự nhiên như những trang sách cổ lộ thiên, kể lại lịch sử hình thành của các đại dương cổ, quá trình nâng nâng – hạ trầm, và những biến đổi địa chất từng diễn ra trong hàng triệu năm.
Nhưng giá trị của Đồng Văn không chỉ nằm dưới lớp đá. Trên cao nguyên ấy, 17 cộng đồng dân tộc thiểu số cùng chung sống, tạo nên một không gian văn hóa nguyên bản, đa sắc, giàu tính biểu tượng. Những mái nhà trình tường, chợ phiên vùng cao, các lễ hội gắn với nông lịch, nhạc cụ cổ truyền, nghề rèn của người Mông, nghề dệt lanh của người Dao, tri thức y học dân tộc … tất cả tạo nên một hệ sinh thái văn hóa sống động, nơi con người và thiên nhiên cùng tồn tại, tương hỗ hàng nghìn năm.
Điều đặc biệt là bản sắc ấy không bị đóng băng thành “bảo tàng sống” mà vẫn vận động, thích ứng, song hành với biến đổi của đời sống đương đại. Chính sự liên tục này đã làm nên linh hồn của Đồng Văn – một điểm đến để trải nghiệm, tìm hiểu, chiêm nghiệm và đối thoại giữa con người với tự nhiên.
Du lịch văn hóa đang trở thành xu hướng lớn của thế giới. Du khách hiện nay không chỉ tìm nơi đẹp, mà còn tìm nơi có câu chuyện, có ký ức, có chiều sâu và có trải nghiệm gắn kết. Đồng Văn đáp ứng đầy đủ những yếu tố ấy – một lý do quan trọng giúp địa phương bước lên bục vinh quang với danh hiệu “Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới 2025”.
Từ tiềm năng đến giá trị thừa nhận: Hành trình bền bỉ của Tuyên Quang
Trước khi được vinh danh hôm nay, hành trình để Đồng Văn trở thành một thương hiệu du lịch quốc tế là chuỗi nỗ lực dài hơi. Ngay sau khi được UNESCO công nhận Công viên địa chất toàn cầu, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai hàng loạt giải pháp: quy hoạch phát triển du lịch bền vững, bảo tồn kiến trúc truyền thống, phục dựng và quảng bá lễ hội dân gian, tăng cường hợp tác quốc tế, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng và phát triển cộng đồng gắn với du lịch.
Các chương trình tập huấn cộng đồng dân tộc về làm du lịch, bảo tồn nghề thủ công, nâng cao ý thức gìn giữ môi trường đã giúp chính người dân trở thành chủ thể của quá trình bảo tồn. Cao nguyên đá vì thế không đơn thuần là “di sản để ngắm”, mà trở thành “di sản được sống” – nơi người dân tiếp tục tạo dựng, diễn giải và lan tỏa giá trị văn hóa của mình.
Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến đối ngoại, tham gia các hội chợ, diễn đàn quốc tế, tổ chức famtrip cho các hãng lữ hành và báo chí quốc tế, đồng thời đầu tư hạ tầng du lịch, giao thông, công nghệ số và hệ thống thông tin di sản. Tất cả những giải pháp ấy đã tạo nên nền móng cho thành công hôm nay – khi thế giới chính thức công nhận vai trò và thương hiệu của Đồng Văn.
Theo các chuyên gia du lịch, danh hiệu WTA không chỉ tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mà còn thúc đẩy dòng khách quốc tế, mở ra cơ hội thu hút vốn đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến.
Đối với Tuyên Quang, đây là cơ hội vàng để gia tăng nhận diện thương hiệu trên quy mô toàn cầu, đặc biệt trong thị trường châu Âu, Trung Đông, Mỹ – nơi vốn coi trọng các danh hiệu của WTA. Thu hút đầu tư tư nhân và quốc tế vào hạ tầng du lịch, dịch vụ và sản phẩm đặc thù gắn với văn hóa – di sản. Tăng tốc chuyển đổi kinh tế vùng cao, đưa du lịch trở thành ngành mũi nhọn, tạo việc làm, giữ chân người trẻ và nâng cao thu nhập cho người dân bản địa. Thúc đẩy nghiên cứu bảo tồn di sản, phát triển du lịch bền vững, đảm bảo cân bằng giữa kinh tế – văn hóa – môi trường.
Thực tế cho thấy, những điểm đến từng giành giải thưởng của WTA thường chứng kiến tốc độ tăng trưởng khách vượt trội sau 1–3 năm. Đây là cơ sở để kỳ vọng Đồng Văn sẽ bước vào giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn rộng mở hơn và thị trường sâu rộng hơn.
Chiến thắng của Cao nguyên đá Đồng Văn góp phần làm phong phú thêm chuỗi thành tựu du lịch Việt Nam trên trường quốc tế. Qua đó, thế giới có thêm một biểu tượng mới khi nhắc đến Việt Nam: không chỉ là đất nước của vịnh biển đẹp hay di sản văn hóa lớn, mà còn là vùng đất nơi di sản địa chất kết tinh cùng bản sắc sống động của cộng đồng.
Từ góc nhìn rộng hơn, danh hiệu này gửi đi thông điệp: Việt Nam đang kiên định theo đuổi phát triển du lịch bền vững, lấy con người và văn hóa làm trung tâm, đồng thời nỗ lực chuyển đổi mô hình từ “du lịch tài nguyên” sang “du lịch trải nghiệm – du lịch giá trị”.
Để danh hiệu trở thành động lực phát triển
Sau khoảnh khắc vinh danh, thách thức mới được mở ra: làm sao để danh hiệu trở thành động lực thực sự cho tăng trưởng? Điều này đòi hỏi Tuyên Quang tiếp tục tập trung: Nâng cấp hạ tầng giao thông và dịch vụ, nhằm tăng khả năng tiếp cận điểm đến. Đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên, quản lý di sản và chuyên gia văn hóa bản địa. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch theo hướng trải nghiệm – khám phá – văn hóa – sinh thái. Tăng cường liên kết vùng, kết nối Đồng Văn với Hà Giang, Lào Cai, Bắc Kạn để hình thành tuyến du lịch di sản liên tỉnh. Đảm bảo cân bằng giữa phát triển và bảo tồn, tránh nguy cơ thương mại hóa, phá vỡ bản sắc hoặc gây áp lực quá tải lên tự nhiên.
Nếu làm tốt, danh hiệu WTA sẽ không chỉ là điểm sáng nhất thời, mà trở thành động lực thúc đẩy hình ảnh Đồng Văn – Tuyên Quang tỏa sáng trong nhiều năm tới.
Việc Đồng Văn giành danh hiệu “Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới 2025” thêm một lần chứng minh du lịch Việt Nam đang bước vào thời kỳ hội nhập sâu rộng, tự tin cạnh tranh với các điểm đến nổi tiếng toàn cầu.
Nhưng hơn hết, đây là câu chuyện của niềm tự hào – niềm tự hào về một vùng cao nguyên đá kỳ vĩ, nơi con người bám trụ qua hàng nghìn năm, gìn giữ dấu tích của Trái đất, bảo tồn văn hóa sống và biến chính cuộc sống của mình thành di sản. Đó cũng là lời khẳng định rằng, giá trị bản sắc – khi được bảo tồn đúng cách – không chỉ giúp cộng đồng tồn tại, mà còn giúp địa phương bước ra thế giới, trở thành niềm tự hào của quốc gia.
Danh hiệu hôm nay chỉ là bước khởi đầu. Hành trình phía trước sẽ rộng mở, nhiều thách thức nhưng cũng đầy cơ hội. Và với nền tảng di sản đặc biệt cùng quyết tâm của địa phương, Đồng Văn – Tuyên Quang có cơ sở để tin vào một tương lai nơi du lịch không chỉ là ngành kinh tế, mà còn là phương thức gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam ra toàn cầu.
