Bảo tồn văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số

LCĐT - Để bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc sinh sống trên địa bàn trước nguy cơ mai một, huyện Mường Khương đã và đang triển khai nhiều giải pháp.

Trong nghi lễ ma chay của dân tộc Mông ở xã Tả Ngài Chồ có một tập tục độc đáo là cúng cây tiền. Khi gia đình nào có người mất, con cháu, họ hàng thân thiết sẽ đem một cây tiền đến nhà người mất để cúng tiễn. Tùy vào hoàn cảnh của mỗi gia đình sẽ cúng những cây tiền có độ to, nhỏ khác nhau. Vào ngày đưa người mất đi chôn, các cây tiền sẽ được di chuyển ra mộ và đốt tại đó.

Lễ hội Gầu tào được tổ chức hằng năm thu hút người dân và du khách. (Ảnh chụp Lễ hội Gầu tào tại xã Pha Long tháng 1/2020).
Lễ hội Gầu tào được tổ chức hằng năm thu hút người dân và du khách. (Ảnh chụp Lễ hội Gầu tào tại xã Pha Long tháng 1/2020).

Ông Sùng Seo Sà (xã Tả Ngài Chồ) cho biết: Cúng cây tiền cho người đã mất là tập tục lâu đời của người Mông. Nét văn hóa này được truyền từ đời này qua đời khác. Là người lớn tuổi trong làng, chúng tôi vẫn thường xuyên giáo dục để con cháu hiểu được ý nghĩa và duy trì tập tục này.

Những ngày đầu năm mới, người dân ở các xã Tả Gia Khâu, Tả Ngài Chồ, Dìn Chin sẽ cùng nhau về xã Pha Long và tưng bừng tổ chức vui hội Gầu tào. Tại lễ hội, các thiếu nữ người Mông trong trang phục rực rỡ sắc màu sẽ tái hiện phong tục, tập quán và các tiết mục văn nghệ đặc sắc của dân tộc mình, đồng thời các chàng trai so tài cao thấp, thể hiện sức khỏe, bản lĩnh và trí tuệ qua các môn thể thao truyền thống. Đây còn là cơ hội để du khách trải nghiệm, khám phá nét văn hóa độc đáo của người vùng cao.

Tuy nhiên, với sự phát triển của cuộc sống hiện đại, những nét văn hóa ấy đang có nguy cơ mai một. Nghệ nhân người Pa Dí - Tráng Vản Mìn (xã Tung Chung Phố) chia sẻ: Tôi rất yêu thanh âm của cây đàn tròn. Học chơi đàn tròn từ năm lên 10 tuổi nên đến nay, tiếng đàn của tôi đã trở nên quen thuộc với bà con địa phương. Là một trong số rất ít người có thể chơi thành thạo đàn tròn, tôi lo thế hệ trẻ không ai nối tiếp khi những người chơi đàn ngày càng già đi.

Lo lắng của nghệ nhân Tráng Vản Mìn cũng là trăn trở của chính quyền địa phương. Thời gian qua, xã Tung Chung Phố đã có những biện pháp để bảo tồn văn hóa dân tộc Pa Dí nói riêng, các dân tộc trên địa bàn nói chung. Xã đã mở lớp tập huấn cho người dân, thành lập đội văn nghệ của thôn, xã; hỗ trợ một số trang - thiết bị cho nhà văn hóa để người dân có thêm điều kiện tập luyện; quan tâm đến các nghệ nhân, động viên và hỗ trợ để các nghệ nhân truyền đạt cho thế hệ sau các lời hát, điệu múa. Không chỉ tham gia biểu diễn trong các buổi giao lưu văn hóa, đội văn nghệ người Pa Dí ở Tung Chung Phố còn thường xuyên quây quần đàn hát, cùng cảm nhận, chia sẻ và bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc.

Những năm qua, để bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, huyện Mường Khương đã có những việc làm thiết thực như tăng cường thông tin, hoàn thiện hệ thống thể chế và các thiết chế văn hóa; đầu tư, sưu tầm, khai thác các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể; duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống, quan tâm đến nghệ nhân và mở các lớp truyền dạy cho thế hệ trẻ. Huyện cũng gắn bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể với phát triển du lịch; hỗ trợ cơ sở vật chất, trang - thiết bị văn hóa thông qua những chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc ít người, hướng tới nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa cho đồng bào các dân tộc thiểu số.

Từ năm 2019, thực hiện Quyết định số 2086 của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016 - 2025”, huyện Mường Khương đã triển khai Dự án bảo tồn văn hóa truyền thống, khôi phục chữ viết, bảo tồn các làn điệu dân ca, khôi phục các làn điệu múa, triển khai đến từng thôn, bản và được người dân hưởng ứng. Phòng Dân tộc huyện Mường Khương cũng tham mưu cho các địa phương giám sát những đối tượng hưởng lợi để phát huy được hiệu quả.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Để di sản tỏa sáng trong đời sống đương đại

Để di sản tỏa sáng trong đời sống đương đại

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) năm 2024 đã chính thức đi vào đời sống với nhiều điểm mới, thể hiện rõ tính ưu việt, mở ra những kỳ vọng đối với công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa một cách hiệu quả trong kỷ nguyên mới.

Bản sắc và hội nhập

Bản sắc và hội nhập

Lào Cai và Yên Bái - hai vùng đất ở thượng nguồn sông Hồng, chung một mái nhà dưới dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, đã chính thức hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới theo Nghị quyết 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội khóa XV. Tỉnh Lào Cai mới không chỉ mở rộng về không gian địa lý, tăng quy mô dân số mà còn là điểm hội tụ tinh hoa văn hóa của vùng Tây Bắc, mở ra nhiều cơ hội hội nhập và phát triển từ việc phát huy giá trị các di sản văn hóa, vững bước vào kỷ nguyên mới.

Viết giữa gian bếp nhỏ

Viết giữa gian bếp nhỏ

Góc làm việc của bà không phải phòng riêng, chỉ là chiếc bàn bên căn bếp nhỏ. Trên giá sách kế bên là những cuốn sách, tài liệu cũ quý giá, những thứ mà bà đã dành nhiều năm để sưu tầm, nghiên cứu. Đó là ấn tượng đầu tiên khi tôi có mặt tại nhà bà Trần Thị Minh, hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật cũng là hội viên Hội Nhà báo tỉnh.

Rơm vàng kể chuyện tái sinh

Rơm vàng kể chuyện tái sinh

Ngày hè, nắng như rót mật xuống những thửa ruộng ở thung lũng Nghĩa Đô, cũng là lúc những sợi rơm vàng óng phơi mình trên bãi đất sau mùa gặt. Ở Nghĩa Đô, rơm không còn là phế phẩm nông nghiệp chỉ dùng để đun nấu hay lót chuồng trại chăn nuôi gia súc. Rơm đang “sống lại” trong những đôi tay tài hoa của phụ nữ bản người Tày, bản người Dao bên bếp lửa, dưới mái nhà sàn; hay góc sân nhỏ của những ngày nông nhàn sau mùa gặt, trong những câu chuyện đời thường đẹp như thơ…

Tìm ra 'Vua tiếng Việt' mới

Tìm ra 'Vua tiếng Việt' mới

Chương trình "Vua tiếng Việt" tìm ra chủ nhân mới nhất của ngai vàng và giải thưởng lớn nhất trị giá hơn 300 triệu đồng. Chủ nhân ngai vàng giành chiến thắng trong phần thi về chủ đề Xe.

Người Xá Phó giữ gìn bản sắc văn hóa

Người Xá Phó giữ gìn bản sắc văn hóa

Trong những ngày cuối tuần yên ả, Nhà văn hóa đa năng xã Sơn Thủy cũ (nay là xã Văn Bàn) rộn rã tiếng cười, lời ca, điệu múa. Ở đó, anh Lý Văn Tư cùng các thành viên Câu lạc bộ dân gian dân tộc Xá Phó say sưa tập luyện.

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Hành trình rạng rỡ Hoa hậu Việt Nam 2024

Từ sân khấu nổi lần đầu tiên trên sông Hương, chuỗi truyền hình thực tế đầu tiên, đến loạt danh hiệu đại sứ mới, Hoa hậu Việt Nam 2024 đã tạo nên một hành trình đậm tính thời đại. Bên cạnh mục tiêu tôn vinh nhan sắc, cuộc thi còn góp phần định nghĩa lại vai trò của hoa hậu trong xã hội hôm nay.

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng ở Tam Đường: Dấu mốc trưởng thành và bản sắc văn hóa

Trong đời sống cộng đồng người Dao đầu bằng tại Tam Đường, tỉnh Lai Châu, lễ Tủ Cải là nghi lễ đánh dấu bước trưởng thành của người con trai. Người Dao nơi đây quan niệm rằng, để được cộng đồng công nhận và sau này khi mất đi có thể trở về với tổ tiên, mỗi người con trai nhất định phải trải qua nghi lễ này.

fb yt zl tw