LCĐT - Đảm bảo an sinh xã hội, hướng tới BHXH toàn dân, đó là mục tiêu xuyên suốt trong Nghị quyết số 28 ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về cải cách chính sách BHXH.
Tại tỉnh Lào Cai, với sự đồng thuận, chung sức hành động, cùng sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ của toàn hệ thống chính trị, trong đó có ngành BHXH, đã góp phần nhanh chóng đưa nghị quyết đi vào cuộc sống và gặt hái được những kết quả nổi bật.
 |
| Vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện. |
Ngay sau khi nghị quyết được ban hành, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động số 218 ngày 10/8/2018 về thực hiện Nghị quyết số 28. Hằng năm, chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH và chỉ tiêu bao phủ BHYT đều được UBND tỉnh giao trong chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch về phát triển người tham gia BHXH, BHTN hàng năm và theo từng giai đoạn, trong đó giao chỉ tiêu về phát triển người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BHTN đến cấp huyện làm cơ sở để giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT đến cấp xã nhằm khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước trong quá trình lãnh đạo, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu được đề ra. Sau 5 năm triển khai, đến nay, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành 31 văn bản triển khai chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHTN.
Nhận thức được vai trò là cơ quan tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn, BHXH tỉnh đã chủ động đổi mới, linh hoạt nhiều giải pháp góp phần từng bước cụ thể hóa Nghị quyết số 28 thành hành động thiết thực. BHXH tỉnh đã chủ trì, tham mưu với UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Lào Cai; chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố, UBND cấp xã thành lập ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT cấp huyện, xã và xây dựng kế hoạch thực hiện các chỉ tiêu về BHXH, BHYT, BHTN từ cấp xã trở lên.
Đến nay, 100% huyện, thị xã, thành phố đã thành lập ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH cấp huyện và cấp xã. BHXH tỉnh đã ban hành Quyết định số 285a ngày 14/9/2018 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 28 ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH; Kế hoạch số 1245 ngày 27/12/2018 hưởng ứng và phát động phong trào thi đua thực hiện Nghị quyết số 28 ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH; xây dựng kế hoạch phát triển BHXH, BHTN, giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHTN đến BHXH các huyện, thị xã và hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT, BHTN...
Cùng với đó, để từng bước mở rộng diện bao phủ, BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, các cơ quan báo, đài địa phương tăng cường thông tin, truyền thông, phổ biến sâu rộng chính sách BHXH tự nguyện để nhiều người dân hiểu và tích cực tham gia; tiếp tục củng cố, mở rộng hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHXH tự nguyện; đa dạng các dịch vụ đóng - hưởng thông qua hệ thống các ngân hàng; đa dạng các kênh truyền thông về chính sách BHXH, BHYT qua trang thông tin điện tử, Fanpage, Zalo của BHXH tỉnh... Phối hợp với chính quyền cấp cơ sở để tranh thủ sự ủng hộ, phát huy vai trò của cá nhân những người có uy tín, trưởng thôn, trưởng bản, tổ trưởng dân phố, khu dân cư… là cầu nối để tiếp cận, truyền thông về chính sách BHXH tự nguyện với người dân; lồng ghép tuyên truyền thông qua vai trò của các tổ chức, đoàn thể như đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội nông dân. Điểm ấn tượng trong đổi mới phương pháp truyền thông phải kể đến đó là BHXH tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức cuộc thi trắc nghiệm tìm hiểu chính sách BHXH, BHYT trên internet, cuộc thi được tổ chức 3 đợt thi, đến nay trải qua 2 đợt thi đã thu hút được 995.318 lượt người tham gia thi.
Với nỗ lực không ngừng, sau 5 năm triển khai nghị quyết, BHXH tỉnh đã phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức 267 hội nghị tư vấn trực tiếp tại phường, xã, thôn, bản; với Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức 15 hội nghị tuyên truyền, đối thoại với đơn vị, người lao động... BHXH tỉnh cũng đã tổ chức 365 hội nghị tuyên truyền, đối thoại, tập huấn nghiệp vụ về chính sách BHXH, BHTN, trong đó chủ yếu là tổ chức hội nghị tư vấn người dân tham gia BHXH tự nguyện. Phối hợp với cơ quan báo, đài địa phương thực hiện 1.277 tin, bài phóng sự, 3.481 lượt phát thanh cơ sở tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT. Tổ chức 8 cuộc livestream về chính sách BHXH, BHYT. Đến nay, toàn tỉnh có 4 tổ chức dịch vụ thu với 226 điểm thu và 434 nhân viên thu BHXH, BHYT, các điểm thu được phủ khắp đến từng xã, phường, thị trấn với cộng tác viên được trải đều đến từng thôn, bản, tổ dân phố… tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách và tham gia BHXH.
Đặc biệt, diện bao phủ BHXH không ngừng tăng cả về số người tham gia và số người thụ hưởng. Tỷ lệ người tham gia BHXH giai đoạn 2018 - 2021 tăng bình quân 0,14%/năm, cụ thể: Tổng số người tham gia BHXH là 67.518 người, tăng 3.951 người (2,1%) so với năm 2018, đạt 15,07% lực lượng lao động tham gia các thành phần kinh tế; số người tham gia BHTN là 50.288 người, đạt 11,01% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí hằng tháng là 24.068 người; tỷ lệ giao dịch điện tử đạt 96%; chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia BHXH đạt 80%. Ước thực hiện năm 2022: Tỷ lệ người tham gia BHXH giai đoạn 2018 - 2022 tăng bình quân 0,31%/năm; tổng số người tham gia BHXH là 75.604 người; số người tham gia BHTN là 52.779 người...
Nghị quyết số 28 có ý nghĩa rất quan trọng, ngày càng khẳng định BHXH trở thành một trụ cột của hệ thống an sinh xã hội. Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu, tuy nhiên việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH vẫn tồn tại một số hạn chế như: Tỷ lệ bao phủ BHXH còn thấp, số người tham gia BHXH tự nguyện không ổn định; tình trạng trốn đóng, nợ đóng, chậm đóng BHXH vẫn còn tiếp diễn và có xu hướng tăng; công tác thanh tra, kiểm tra về thực hiện chính sách BHXH đã được triển khai nhưng do mức xử phạt thấp nên chưa có hiệu quả giảm nợ... Nguyên nhân chủ yếu là do tác động của đại dịch Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp bị phá sản, thu nhập của người dân, người lao động giảm, người lao động mất việc làm, giảm thu nhập, từ đó giảm đồng loạt số người tham gia BHXH, BHTN; nhiều đơn vị kinh doanh nhỏ, lao động theo mùa vụ, có lao động theo đăng ký kinh doanh nhưng không có lao động thực tế; người tham gia BHXH tự nguyện đa số là lao động tự do, việc làm, thu nhập không ổn định, chưa có điều kiện tham gia BHXH tự nguyện hoặc tham gia không liên tục. Bên cạnh đó mức hỗ trợ của nhà nước còn thấp, chế độ chưa hấp dẫn nên chưa khuyến khích được người tham gia. Số người tham gia BHXH tự nguyện tập trung chủ yếu là những người đã có thời gian tham gia BHXH bắt buộc và đóng tiếp BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu...
Xuất phát từ thực tế trên đòi hỏi cần có sự đổi mới nhằm cụ thể hóa lộ trình BHXH toàn dân theo tinh thần Nghị quyết số 28, trong đó trọng tâm nhóm giải pháp chủ yếu:
Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai thực hiện Nghị quyết số 28, Chương trình hành động số 218 của Tỉnh ủy. Nâng cao vai trò của các cấp ủy đảng, chính quyền trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHTN tại địa phương; tăng cường công tác phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, các hội, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị để tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về BHXH, BHTN; tổ chức đa dạng hình thức tuyên truyền, trong đó tập trung tổ chức tuyên truyền, tư vấn trực tiếp, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện.
Phát huy vai trò của ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cấp huyện, cấp xã, chủ động xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu, giám sát kết quả phát triển người tham gia từ cấp cơ sở để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời hoàn thành chỉ tiêu số người tham gia của từng địa phương, góp phần hoàn thành chỉ tiêu chung toàn tỉnh.
Tiếp tục mở rộng mạng lưới tổ chức dịch vụ thu, tăng số lượng nhân viên thu và điểm thu trên địa bàn tạo thuận lợi cho người dân khi tham gia BHXH tự nguyện; đào tạo, cập nhật kiến thức và bồi dưỡng kỹ năng tuyên truyền, đồng thời kiểm tra kết quả hoạt động của các tổ chức dịch vụ thu BHXH.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH trong các loại hình doanh nghiệp; chú trọng thanh tra, kiểm tra, rà soát đơn vị, doanh nghiệp có quyết toán thuế hàng năm nhưng chưa tham gia hoặc tham gia BHXH chưa đầy đủ cho người lao động để khai thác, phát triển người tham gia BHXH bắt buộc; kiên quyết xử lý các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH.
Tăng cường triển khai thực hiện Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số Quốc gia, giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, tích cực phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện; cử lãnh đạo, viên chức tham gia Tổ Công tác triển khai Đề án 06 của tỉnh và chủ động xây dựng kế hoạch năm 2022. Rà soát, cập nhật đầy đủ chính xác số định danh cá nhân/căn cước công dân vào cơ sở dữ liệu BHXH đối với người tham gia chưa có hoặc có số định danh cá nhân/căn cước công dân chưa chính xác. Cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ đảm bảo minh bạch, công khai, nâng cao năng lực, đạo đức của đội ngũ cán bộ thực thi chính sách BHXH, BHTN để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý nhà nước về BHXH theo hướng chuyện nghiệp, hiện đại, hiệu quả.
