Việt Nam cần chiến lược gì để từng bước làm chủ công nghệ AI?

Nếu không nắm trong tay các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Công nghệ AI là lĩnh vực trọng điểm, được Việt Nam xác định phải từng bước làm chủ.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị vừa ban hành đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo (AI) như một công nghệ chiến lược mà Việt Nam cần làm chủ.

Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Với sự phát triển bùng nổ của AI trong thời gian qua, liệu Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo mà Việt Nam đã ban hành năm 2021 có còn phù hợp? Việt Nam liệu có cần một cách tiếp cận mới về AI để không bị tụt lại phía sau?

Chiến lược "thích nghi"

Khi Việt Nam công bố chiến lược AI vào năm 2021, trên thế giới mới có khoảng 45 quốc gia có chiến lược tương tự. Tuy nhiên, với bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng cùng sự xuất hiện của các mô hình AI tạo sinh (Generative AI) như ChatGPT, Claude, Grok…, một số nước đã điều chỉnh chiến lược AI của mình để thích ứng với tình hình mới.

Nhìn ra thế giới, Singapore đã ban hành chiến lược trí tuệ nhân tạo quốc gia lần đầu tiên vào năm 2019. Đến tháng 12/2023, quốc gia này đã cập nhật và mở rộng chiến lược với việc công bố chiến lược AI quốc gia mới, phiên bản 2.0, đặt mục tiêu tăng gấp ba số lượng nhân lực AI trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Đầu năm 2024, Tổng thống Nga cũng đã ký sắc lệnh cập nhật chiến lược quốc gia về phát triển trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, nhằm định hình tương lai của nước này trong lĩnh vực AI, sau phiên bản chiến lược đầu tiên ra mắt năm 2019.

Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.
Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.

Theo PGS.TS Nguyễn Ái Việt, nguyên Viện trưởng Viện CNTT (Trường ĐHQG Hà Nội), chiến lược AI của các quốc gia trên thế giới có thể chia làm hai nhóm: chiến lược kiểu "leading" (tiên phong), được các siêu cường như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản theo đuổi, và chiến lược kiểu "adapt" (thích nghi), đặt vấn đề AI ở một bình diện rộng hơn, để giải quyết những vấn đề nội tại.

Từ góc nhìn cá nhân, PGS.TS Việt nhận định, một chiến lược AI hiệu quả phải đặt vấn đề AI trong một bối cảnh rộng hơn, nhằm giải quyết các bài toán kinh tế - xã hội thực tiễn của Việt Nam.

Theo ông, cách tiếp cận hợp lý với Việt Nam là theo hướng thích nghi, nương theo các xu hướng công nghệ toàn cầu nhưng tập trung vào ứng dụng, để giải quyết các vấn đề cụ thể của Việt Nam. Thay vì chạy theo những công nghệ tốn kém và chưa chắc đem lại lợi ích trực tiếp như mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), Việt Nam có thể tập trung vào các ứng dụng AI chuyên ngành.

GS Trần Thanh Long (Đại học Warwick, Anh) cho rằng, Việt Nam có thể tạo lợi thế cạnh tranh bằng cách phát triển AI trong các lĩnh vực mà thế giới chưa chú trọng nhưng nước ta có nhu cầu lớn, như nông nghiệp, sản xuất, y tế.

Một ví dụ điển hình là công nghệ thị giác máy tính. Hiện nay, các hệ thống nhận diện khuôn mặt của phương Tây thường không hoạt động hiệu quả với người châu Á do khác biệt về hình dáng khuôn mặt, trang phục và phong cách trang điểm. Nếu Việt Nam đầu tư vào AI thị giác dành riêng cho thị trường châu Á, đây có thể là một hướng đi tiềm năng, giúp đất nước giành được vị thế trong một phân khúc cụ thể.

Xây dựng hạ tầng dữ liệu

Một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển AI là việc đảm bảo chủ quyền về công nghệ. Theo GS Trần Thanh Long, thế kỷ 21 không còn là cuộc chiến tranh giành đất đai hay kinh tế mà là cuộc cạnh tranh về công nghệ.

Nếu Việt Nam không làm chủ được các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Điều này không có nghĩa Việt Nam phải tự phát triển mọi thứ, mà cần xác định rõ những công nghệ nào cần làm chủ, những công nghệ nào có thể hợp tác và nhập khẩu.

Một trong những điểm yếu lớn của Việt Nam hiện nay là dữ liệu. AI không thể phát triển mạnh nếu thiếu dữ liệu chất lượng cao, có tính hệ thống và tuân thủ các quy định bảo mật. Vì vậy, một phần quan trọng trong chiến lược AI mới cần tập trung vào việc xây dựng hạ tầng dữ liệu, đảm bảo khả năng chia sẻ và bảo vệ dữ liệu trong nước.

Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.
Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.

Theo nhận định của các chuyên gia, Việt Nam cũng có thể thay đổi cách xây dựng chiến lược AI. Thay vì chỉ là một tài liệu do Nhà nước ban hành, có thể khuyến khích cộng đồng nghiên cứu, doanh nghiệp và chuyên gia cùng tham gia xây dựng chiến lược theo hướng "mở" để từ đó Nhà nước có thể chọn lọc và điều chỉnh sao cho phù hợp.

Một chiến lược AI tốt cần gắn chặt với chiến lược khoa học công nghệ quốc gia. Theo PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng Viện Trí tuệ nhân tạo Việt Nam, AI không thể tách rời khỏi chiến lược tổng thể về khoa học công nghệ. Nếu coi AI là một phần của chiến lược đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Việt Nam sẽ có cơ hội tận dụng tốt hơn các nguồn lực, tránh lãng phí và đầu tư hiệu quả hơn.

Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng khi cần thể hiện khả năng thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ. Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cho rằng, chiến lược AI của Việt Nam nên tập trung vào việc thích nghi, chọn lọc các phân khúc có lợi thế và giải quyết bài toán kinh tế - xã hội thực tế. Một chiến lược AI mở, linh hoạt, kết hợp với chiến lược khoa học công nghệ tổng thể sẽ giúp Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của AI, đồng thời đảm bảo chủ quyền công nghệ.

Theo vietnamnet.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Lào Cai tập huấn triển khai ứng dụng “Sổ tay đảng viên điện tử” cho các tổ chức cơ sở Đảng

Lào Cai tập huấn triển khai ứng dụng “Sổ tay đảng viên điện tử” cho các tổ chức cơ sở Đảng

Thực hiện Kế hoạch số 12-KH/ĐU ngày 12/9/2025 của Ban Thường vụ Đảng ủy Các cơ quan Đảng tỉnh về triển khai ứng dụng “Sổ tay đảng viên điện tử”, sáng 31/10, Đảng ủy Các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai tổ chức tập huấn cho cán bộ phụ trách công nghệ thông tin tại các chi, Đảng bộ cơ sở và một số chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở, nhằm bảo đảm sẵn sàng đưa hệ thống vào vận hành đồng bộ từ ngày 01/11/2025.

Israel phát triển keo dán vết thương trong 5 giây

Israel phát triển keo dán vết thương trong 5 giây

Các nhà nghiên cứu thuộc Khoa Kỹ thuật Hóa học Wolfson của Viện Công nghệ Technion – Israel (Haifa) vừa phát triển một loại keo hydrogel mô phỏng sinh học mới có khả năng dán kín vết thương nhanh chóng và hiệu quả ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt.

Lào Cai: Dữ liệu dân cư, bảo hiểm và đất đai được làm sạch, kết nối đồng bộ

Lào Cai: Dữ liệu dân cư, bảo hiểm và đất đai được làm sạch, kết nối đồng bộ

Thực hiện Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, các sở, ngành tỉnh Lào Cai đã tích cực phối hợp triển khai, góp phần hoàn thiện hệ sinh thái dữ liệu dùng chung, phục vụ người dân và doanh nghiệp hiệu quả hơn.

Xã Mường Khương nâng cao chất lượng phục vụ hành chính

Xã Mường Khương nâng cao chất lượng phục vụ hành chính

Đổi mới phương thức phục vụ lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo, kết hợp giữa tinh thần trách nhiệm, thái độ tận tâm và ứng dụng công nghệ số, xã Mường Khương đã có bước chuyển trong cải cách hành chính, trở thành điểm sáng trong nâng cao chất lượng phục vụ hành chính công.

Bản Lầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số

Bản Lầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số

Những năm gần đây, cùng với mở rộng vùng nguyên liệu, xã Bản Lầu đã chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Công nghệ không chỉ giúp người dân thay đổi phương thức sản xuất mà còn tạo bước chuyển rõ nét trong phát triển kinh tế nông thôn.

Đảm bảo tốc độ, đột phá số hóa

Đảm bảo tốc độ, đột phá số hóa

Hơn 3 tháng kể từ sau khi hợp nhất, toàn tỉnh đã tiếp nhận 184.344 hồ sơ hành chính mới trên hệ thống điện tử, với tỷ lệ giải quyết đúng và trước hạn đạt 99,37%, trong số đó, 175.477 hồ sơ được xử lý trực tuyến, chiếm 95,2%. Con số ấn tượng này phản ánh sự vận hành trơn tru, hiệu quả của bộ máy hành chính của tỉnh trong bối cảnh tổ chức mới được sắp xếp lại.

Công ước Hà Nội: Chiến lược an ninh mạng trong thế giới siêu kết nối

Công ước Hà Nội: Chiến lược an ninh mạng trong thế giới siêu kết nối

Trong các phòng họp trên toàn thế giới, một nhận thức mới đang hình thành: an ninh mạng không còn là một vấn đề thuần túy kỹ thuật. Các sự kiện toàn cầu - từ xung đột, lệnh trừng phạt đến các cuộc bầu cử - giờ đây đang lan tỏa rộng khắp trên không gian mạng, đe dọa ảnh hưởng tới cả những quốc gia, tổ chức hay doanh nghiệp không liên quan trực tiếp. Thực tế này đang làm thay đổi cơ bản cách các bên tiếp cận vấn đề an ninh mạng.

Livestream bán hàng nâng cao giá trị thương hiệu nông sản

Livestream bán hàng nâng cao giá trị thương hiệu nông sản

Không cần chờ thương lái hay vất vả mang hàng ra chợ, nhiều nông dân và hợp tác xã ở Lào Cai giờ đây đã tự tin dùng điện thoại để livestream bán nông sản. Cách làm này giúp nâng cao giá trị nông sản đặc hữu của tỉnh và đưa sản phẩm dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng hơn.

EU tiên phong ứng dụng AI trong y tế

EU tiên phong ứng dụng AI trong y tế

Ủy ban châu Âu (EC) vừa chính thức ra mắt sáng kiến COMPASS-AI nhằm đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược Ứng dụng AI của Liên minh châu Âu (EU).

Tỉnh Lào Cai tham dự Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2025

Tỉnh Lào Cai tham dự Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2025

Sáng 21/10, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Chương trình chào mừng Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2025 với chủ đề: "Chuyển đổi số: Nhanh hơn - hiệu quả hơn - gần dân hơn". Chương trình được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tới tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Trịnh Tường đẩy mạnh chuyển đổi số

Trịnh Tường đẩy mạnh chuyển đổi số

Thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, xã Trịnh Tường đã chủ động cụ thể hóa bằng nhiều kế hoạch, mô hình và phong trào thiết thực, đưa chuyển đổi số trở thành hành động cụ thể, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư.

Tiên phong làm chủ công nghệ

Tiên phong làm chủ công nghệ

Việc xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm phục vụ đang trở thành yêu cầu cấp thiết. Đồng hành với tiến trình đó, tuổi trẻ Lào Cai không ngừng phát huy vai trò xung kích, tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số (CĐS), thể hiện tinh thần trách nhiệm, trí tuệ và khát vọng cống hiến vì sự phát triển của quê hương.

fb yt zl tw