Việt Nam cần chiến lược gì để từng bước làm chủ công nghệ AI?

Nếu không nắm trong tay các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Công nghệ AI là lĩnh vực trọng điểm, được Việt Nam xác định phải từng bước làm chủ.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị vừa ban hành đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo (AI) như một công nghệ chiến lược mà Việt Nam cần làm chủ.

Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Với sự phát triển bùng nổ của AI trong thời gian qua, liệu Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo mà Việt Nam đã ban hành năm 2021 có còn phù hợp? Việt Nam liệu có cần một cách tiếp cận mới về AI để không bị tụt lại phía sau?

Chiến lược "thích nghi"

Khi Việt Nam công bố chiến lược AI vào năm 2021, trên thế giới mới có khoảng 45 quốc gia có chiến lược tương tự. Tuy nhiên, với bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng cùng sự xuất hiện của các mô hình AI tạo sinh (Generative AI) như ChatGPT, Claude, Grok…, một số nước đã điều chỉnh chiến lược AI của mình để thích ứng với tình hình mới.

Nhìn ra thế giới, Singapore đã ban hành chiến lược trí tuệ nhân tạo quốc gia lần đầu tiên vào năm 2019. Đến tháng 12/2023, quốc gia này đã cập nhật và mở rộng chiến lược với việc công bố chiến lược AI quốc gia mới, phiên bản 2.0, đặt mục tiêu tăng gấp ba số lượng nhân lực AI trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Đầu năm 2024, Tổng thống Nga cũng đã ký sắc lệnh cập nhật chiến lược quốc gia về phát triển trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, nhằm định hình tương lai của nước này trong lĩnh vực AI, sau phiên bản chiến lược đầu tiên ra mắt năm 2019.

Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.
Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.

Theo PGS.TS Nguyễn Ái Việt, nguyên Viện trưởng Viện CNTT (Trường ĐHQG Hà Nội), chiến lược AI của các quốc gia trên thế giới có thể chia làm hai nhóm: chiến lược kiểu "leading" (tiên phong), được các siêu cường như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản theo đuổi, và chiến lược kiểu "adapt" (thích nghi), đặt vấn đề AI ở một bình diện rộng hơn, để giải quyết những vấn đề nội tại.

Từ góc nhìn cá nhân, PGS.TS Việt nhận định, một chiến lược AI hiệu quả phải đặt vấn đề AI trong một bối cảnh rộng hơn, nhằm giải quyết các bài toán kinh tế - xã hội thực tiễn của Việt Nam.

Theo ông, cách tiếp cận hợp lý với Việt Nam là theo hướng thích nghi, nương theo các xu hướng công nghệ toàn cầu nhưng tập trung vào ứng dụng, để giải quyết các vấn đề cụ thể của Việt Nam. Thay vì chạy theo những công nghệ tốn kém và chưa chắc đem lại lợi ích trực tiếp như mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), Việt Nam có thể tập trung vào các ứng dụng AI chuyên ngành.

GS Trần Thanh Long (Đại học Warwick, Anh) cho rằng, Việt Nam có thể tạo lợi thế cạnh tranh bằng cách phát triển AI trong các lĩnh vực mà thế giới chưa chú trọng nhưng nước ta có nhu cầu lớn, như nông nghiệp, sản xuất, y tế.

Một ví dụ điển hình là công nghệ thị giác máy tính. Hiện nay, các hệ thống nhận diện khuôn mặt của phương Tây thường không hoạt động hiệu quả với người châu Á do khác biệt về hình dáng khuôn mặt, trang phục và phong cách trang điểm. Nếu Việt Nam đầu tư vào AI thị giác dành riêng cho thị trường châu Á, đây có thể là một hướng đi tiềm năng, giúp đất nước giành được vị thế trong một phân khúc cụ thể.

Xây dựng hạ tầng dữ liệu

Một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển AI là việc đảm bảo chủ quyền về công nghệ. Theo GS Trần Thanh Long, thế kỷ 21 không còn là cuộc chiến tranh giành đất đai hay kinh tế mà là cuộc cạnh tranh về công nghệ.

Nếu Việt Nam không làm chủ được các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Điều này không có nghĩa Việt Nam phải tự phát triển mọi thứ, mà cần xác định rõ những công nghệ nào cần làm chủ, những công nghệ nào có thể hợp tác và nhập khẩu.

Một trong những điểm yếu lớn của Việt Nam hiện nay là dữ liệu. AI không thể phát triển mạnh nếu thiếu dữ liệu chất lượng cao, có tính hệ thống và tuân thủ các quy định bảo mật. Vì vậy, một phần quan trọng trong chiến lược AI mới cần tập trung vào việc xây dựng hạ tầng dữ liệu, đảm bảo khả năng chia sẻ và bảo vệ dữ liệu trong nước.

Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.
Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.

Theo nhận định của các chuyên gia, Việt Nam cũng có thể thay đổi cách xây dựng chiến lược AI. Thay vì chỉ là một tài liệu do Nhà nước ban hành, có thể khuyến khích cộng đồng nghiên cứu, doanh nghiệp và chuyên gia cùng tham gia xây dựng chiến lược theo hướng "mở" để từ đó Nhà nước có thể chọn lọc và điều chỉnh sao cho phù hợp.

Một chiến lược AI tốt cần gắn chặt với chiến lược khoa học công nghệ quốc gia. Theo PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng Viện Trí tuệ nhân tạo Việt Nam, AI không thể tách rời khỏi chiến lược tổng thể về khoa học công nghệ. Nếu coi AI là một phần của chiến lược đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Việt Nam sẽ có cơ hội tận dụng tốt hơn các nguồn lực, tránh lãng phí và đầu tư hiệu quả hơn.

Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng khi cần thể hiện khả năng thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ. Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cho rằng, chiến lược AI của Việt Nam nên tập trung vào việc thích nghi, chọn lọc các phân khúc có lợi thế và giải quyết bài toán kinh tế - xã hội thực tế. Một chiến lược AI mở, linh hoạt, kết hợp với chiến lược khoa học công nghệ tổng thể sẽ giúp Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của AI, đồng thời đảm bảo chủ quyền công nghệ.

Theo vietnamnet.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Số hóa tại xã biên giới Trịnh Tường

Số hóa tại xã biên giới Trịnh Tường

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ, Trịnh Tường - xã biên giới của tỉnh, đã đẩy mạnh triển khai mô hình chuyển đổi số tại các thôn. Đây là nỗ lực đáng chú ý nhằm tạo ra sự thay đổi về công nghệ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ hành chính công thuận tiện và hiệu quả.

Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng “Sổ tay đảng viên điện tử”

Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng “Sổ tay đảng viên điện tử”

Thực hiện Quy định số 339-QĐ/TW ngày 10/7/2025 của Ban Bí thư về sử dụng ứng dụng “Sổ tay đảng viên điện tử” và Hướng dẫn số 26-HD/BTGDVTW của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Hướng dẫn số 13-HD/BTGDVTU ngày 11/9/2025 về công tác tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng ứng dụng này.

Mậu A lan tỏa phong trào "Bình dân học vụ số"

Mậu A lan tỏa phong trào "Bình dân học vụ số"

Phong trào “Bình dân học vụ số” tại xã Mậu A đang mang đến những thay đổi tích cực trong cách tiếp cận công nghệ, đặc biệt là với người cao tuổi, lao động phổ thông và các hộ ở vùng sâu, vùng xa. Phong trào góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở cơ sở, từng bước hình thành xã hội số từ cộng đồng.

Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý thuế

Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý thuế

Với phương châm “lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ”, Thuế cơ sở 6 tỉnh Lào Cai đang nỗ lực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào quản lý, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Qua đó đã góp phần thay đổi thói quen của người nộp thuế, nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Lào Cai hưởng ứng "Ngày hội toàn dân học tập số" và trao giải các cuộc thi sáng tạo

Lào Cai hưởng ứng "Ngày hội toàn dân học tập số" và trao giải các cuộc thi sáng tạo

Chiều 15/10, tỉnh Lào Cai tổ chức Chương trình hưởng ứng “Ngày hội toàn dân học tập số” gắn với “Ngày hội đổi mới sáng tạo quốc gia 1/10”, “Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10” và tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tạo kỹ thuật, Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lào Cai năm 2025. Chương trình được kết nối trực tuyến đến 99 điểm cầu xã, phường trên địa bàn toàn tỉnh.

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Phong trào “Bình dân học vụ số” ở xã Tân Hợp, tỉnh Lào Cai đã và đang lan tỏa rộng khắp, thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở. Đây là bước đi ý nghĩa, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức số cho người dân khu vực nông thôn, để không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình phát triển.

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Thời gian qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cộng đồng. Cùng với đó, từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút, đãi ngộ nhân lực chất lượng cao, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số hiện đại.

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Tại Lào Cai, việc đầu tư đồng bộ, hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin đang được đẩy mạnh, không chỉ bảo đảm vận hành chính quyền số hiệu quả mà còn tạo bước đệm vững chắc để phát triển kinh tế số, xã hội số. Đặc biệt, sau sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh đã và đang khẩn trương chuẩn hóa, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển số toàn diện.

Định hình tương lai thanh toán số

Định hình tương lai thanh toán số

Chuyển đổi số và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số. Mục tiêu quốc gia 80% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng vào năm 2025, mỗi giao dịch được thực hiện bằng 1 “chạm” làm thay đổi thói quen tiêu dùng, bước chuyển để nền kinh tế hướng tới minh bạch, hiện đại, bền vững.

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Trong hành trình xây dựng đô thị du lịch thông minh, văn minh và hiện đại, phường Sa Pa đang đặt trọng tâm vào phát triển các dịch vụ số, trong đó có thanh toán không dùng tiền mặt. Đây không chỉ là xu thế tất yếu của xã hội hiện đại mà còn là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Các “ông lớn” công nghệ như Google, OpenAI và Microsoft đang tăng tốc triển khai công cụ trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, tập trung vào nhóm sinh viên và người trẻ. Cùng lúc, các nền tảng AI nội địa cũng nổi lên, tạo nên cuộc cạnh tranh sôi động trong nỗ lực phổ cập AI đến mọi tầng lớp người dùng.

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Chiều 10/10, tại Trường Chính trị tỉnh, Đảng ủy Các cơ quan Đảng tỉnh, Trường Chính trị tỉnh, Học viện Công nghệ và Bưu chính Viễn thông phối hợp tổ chức Tọa đàm khoa học cấp tỉnh với chủ đề: "Chuyển đổi số và ứng dụng AI - Đột phá chiến lược nâng cao hiệu quả hoạt động trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai".

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

Với tư duy lãnh đạo đổi mới, tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai hàng loạt quyết sách, lấy Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị làm kim chỉ nam. Từ thể chế, hạ tầng đến con người, mọi yếu tố đang được Lào Cai chủ động thực hiện, tạo nền tảng vững chắc để bứt phá phát triển năng động, thành cực tăng trưởng mới nơi biên cương Tổ quốc.

fb yt zl tw