Việt Nam cần chiến lược gì để từng bước làm chủ công nghệ AI?

Nếu không nắm trong tay các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Công nghệ AI là lĩnh vực trọng điểm, được Việt Nam xác định phải từng bước làm chủ.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị vừa ban hành đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo (AI) như một công nghệ chiến lược mà Việt Nam cần làm chủ.

Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Với sự phát triển bùng nổ của AI trong thời gian qua, liệu Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo mà Việt Nam đã ban hành năm 2021 có còn phù hợp? Việt Nam liệu có cần một cách tiếp cận mới về AI để không bị tụt lại phía sau?

Chiến lược "thích nghi"

Khi Việt Nam công bố chiến lược AI vào năm 2021, trên thế giới mới có khoảng 45 quốc gia có chiến lược tương tự. Tuy nhiên, với bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng cùng sự xuất hiện của các mô hình AI tạo sinh (Generative AI) như ChatGPT, Claude, Grok…, một số nước đã điều chỉnh chiến lược AI của mình để thích ứng với tình hình mới.

Nhìn ra thế giới, Singapore đã ban hành chiến lược trí tuệ nhân tạo quốc gia lần đầu tiên vào năm 2019. Đến tháng 12/2023, quốc gia này đã cập nhật và mở rộng chiến lược với việc công bố chiến lược AI quốc gia mới, phiên bản 2.0, đặt mục tiêu tăng gấp ba số lượng nhân lực AI trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Đầu năm 2024, Tổng thống Nga cũng đã ký sắc lệnh cập nhật chiến lược quốc gia về phát triển trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, nhằm định hình tương lai của nước này trong lĩnh vực AI, sau phiên bản chiến lược đầu tiên ra mắt năm 2019.

Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.
Ngày càng có nhiều người trẻ tại Singapore theo đuổi các chương trình đào tạo về công nghệ AI.

Theo PGS.TS Nguyễn Ái Việt, nguyên Viện trưởng Viện CNTT (Trường ĐHQG Hà Nội), chiến lược AI của các quốc gia trên thế giới có thể chia làm hai nhóm: chiến lược kiểu "leading" (tiên phong), được các siêu cường như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản theo đuổi, và chiến lược kiểu "adapt" (thích nghi), đặt vấn đề AI ở một bình diện rộng hơn, để giải quyết những vấn đề nội tại.

Từ góc nhìn cá nhân, PGS.TS Việt nhận định, một chiến lược AI hiệu quả phải đặt vấn đề AI trong một bối cảnh rộng hơn, nhằm giải quyết các bài toán kinh tế - xã hội thực tiễn của Việt Nam.

Theo ông, cách tiếp cận hợp lý với Việt Nam là theo hướng thích nghi, nương theo các xu hướng công nghệ toàn cầu nhưng tập trung vào ứng dụng, để giải quyết các vấn đề cụ thể của Việt Nam. Thay vì chạy theo những công nghệ tốn kém và chưa chắc đem lại lợi ích trực tiếp như mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), Việt Nam có thể tập trung vào các ứng dụng AI chuyên ngành.

GS Trần Thanh Long (Đại học Warwick, Anh) cho rằng, Việt Nam có thể tạo lợi thế cạnh tranh bằng cách phát triển AI trong các lĩnh vực mà thế giới chưa chú trọng nhưng nước ta có nhu cầu lớn, như nông nghiệp, sản xuất, y tế.

Một ví dụ điển hình là công nghệ thị giác máy tính. Hiện nay, các hệ thống nhận diện khuôn mặt của phương Tây thường không hoạt động hiệu quả với người châu Á do khác biệt về hình dáng khuôn mặt, trang phục và phong cách trang điểm. Nếu Việt Nam đầu tư vào AI thị giác dành riêng cho thị trường châu Á, đây có thể là một hướng đi tiềm năng, giúp đất nước giành được vị thế trong một phân khúc cụ thể.

Xây dựng hạ tầng dữ liệu

Một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển AI là việc đảm bảo chủ quyền về công nghệ. Theo GS Trần Thanh Long, thế kỷ 21 không còn là cuộc chiến tranh giành đất đai hay kinh tế mà là cuộc cạnh tranh về công nghệ.

Nếu Việt Nam không làm chủ được các công nghệ cốt lõi, nguy cơ bị "đô hộ công nghệ" là rất lớn. Điều này không có nghĩa Việt Nam phải tự phát triển mọi thứ, mà cần xác định rõ những công nghệ nào cần làm chủ, những công nghệ nào có thể hợp tác và nhập khẩu.

Một trong những điểm yếu lớn của Việt Nam hiện nay là dữ liệu. AI không thể phát triển mạnh nếu thiếu dữ liệu chất lượng cao, có tính hệ thống và tuân thủ các quy định bảo mật. Vì vậy, một phần quan trọng trong chiến lược AI mới cần tập trung vào việc xây dựng hạ tầng dữ liệu, đảm bảo khả năng chia sẻ và bảo vệ dữ liệu trong nước.

Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.
Người dùng trải nghiệm trợ lý ảo hỗ trợ tra cứu pháp luật do một doanh nghiệp Việt Nam phát triển.

Theo nhận định của các chuyên gia, Việt Nam cũng có thể thay đổi cách xây dựng chiến lược AI. Thay vì chỉ là một tài liệu do Nhà nước ban hành, có thể khuyến khích cộng đồng nghiên cứu, doanh nghiệp và chuyên gia cùng tham gia xây dựng chiến lược theo hướng "mở" để từ đó Nhà nước có thể chọn lọc và điều chỉnh sao cho phù hợp.

Một chiến lược AI tốt cần gắn chặt với chiến lược khoa học công nghệ quốc gia. Theo PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng Viện Trí tuệ nhân tạo Việt Nam, AI không thể tách rời khỏi chiến lược tổng thể về khoa học công nghệ. Nếu coi AI là một phần của chiến lược đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Việt Nam sẽ có cơ hội tận dụng tốt hơn các nguồn lực, tránh lãng phí và đầu tư hiệu quả hơn.

Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng khi cần thể hiện khả năng thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ. Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cho rằng, chiến lược AI của Việt Nam nên tập trung vào việc thích nghi, chọn lọc các phân khúc có lợi thế và giải quyết bài toán kinh tế - xã hội thực tế. Một chiến lược AI mở, linh hoạt, kết hợp với chiến lược khoa học công nghệ tổng thể sẽ giúp Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của AI, đồng thời đảm bảo chủ quyền công nghệ.

Theo vietnamnet.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Tiến bộ sinh học và đạo đức công nghệ

Tiến bộ sinh học và đạo đức công nghệ

Công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những bước tiến vượt bậc trong y học, mang lại hy vọng cho những căn bệnh hiểm nghèo tưởng chừng không thể chữa trị. Tuy nhiên, những tiến bộ này cũng tiềm ẩn những nguy cơ lớn, khi con người có thể vô tình hoặc cố ý tạo ra mối đe dọa an toàn sinh học chưa từng có.

“Đòn bẩy” cho chuyển đổi số toàn diện

“Đòn bẩy” cho chuyển đổi số toàn diện

Với quyết tâm chính trị cao và cách làm bài bản, Lào Cai đang biến chuyển đổi số từ chủ trương thành hành động cụ thể trong đời sống. Từ cơ quan Đảng, chính quyền đến từng thôn, tổ dân phố, phong trào chuyển đổi số đã lan tỏa sâu rộng, góp phần hiện đại hóa bộ máy, nâng cao năng suất, hiệu lực quản lý và chất lượng phục vụ Nhân dân.

Phường Trung Tâm quyết tâm “làm đến đâu, sạch đến đó”

Chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai: Phường Trung Tâm quyết tâm “làm đến đâu, sạch đến đó”

Chỉ sau hai tháng triển khai chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai, phường Trung Tâm đã hoàn thành gần 90% khối lượng công việc, với hơn 3.400 hồ sơ đất đai, nhà ở và thẻ căn cước công dân được thu thập. Kết quả này cho thấy sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị địa phương trong quá trình chuyển đổi số và hiện đại hóa quản lý đất đai.

Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả công tác Đảng

Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả công tác Đảng

Chuyển đổi số (CĐS) đang tạo ra những chuyển biến toàn diện trong công tác Đảng tại tỉnh Lào Cai, từ phương thức lãnh đạo, chỉ đạo đến sinh hoạt chi bộ và gắn kết đảng viên với nhân dân. Việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp hệ thống chính trị hoạt động minh bạch, linh hoạt, hiệu quả hơn. Đồng thời nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức cơ sở Đảng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Học tập không giới hạn

Học tập không giới hạn

Từ một lựa chọn mang tính bổ trợ, học trực tuyến đã trở thành phương thức giáo dục phổ biến, tiếp cận hàng triệu người học ở mọi độ tuổi và lĩnh vực. Người học có thể chủ động hoàn toàn trong việc sắp xếp không gian, thời gian; lựa chọn nội dung và điều chỉnh tiến độ phù hợp với bản thân. Học trực tuyến đang mở rộng cánh cửa tri thức theo nhiều cách linh hoạt, đa dạng và thực tiễn hơn bao giờ hết.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo nâng cao hiệu quả tham mưu

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo nâng cao hiệu quả tham mưu

Trong bối cảnh chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành công cụ giúp đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng. Chủ động bắt nhịp xu thế, Văn phòng Tỉnh ủy đã triển khai ứng dụng AI trong xử lý văn bản, lưu trữ hồ sơ, tổng hợp báo cáo và phục vụ hội nghị, đại hội Đảng. Qua đó, rút ngắn thời gian xử lý công việc, chuẩn hóa quy trình, tăng độ chính xác và nâng cao hiệu quả tham mưu phục vụ cấp ủy.

Lào Cai mời trường đại học về làm chuyển đổi số

Lào Cai mời trường đại học về làm chuyển đổi số

Nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành chính quyền hai cấp và xây dựng nền hành chính hiện đại, linh hoạt, dựa trên dữ liệu, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai phối hợp với Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức lớp tập huấn “Kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu và công nghệ số cho đội ngũ cán bộ phụ trách chuyển đổi số”.

Lào Cai khai mạc tập huấn, đào tạo kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu và công nghệ số cho cán bộ nòng cốt

Lào Cai khai mạc tập huấn, đào tạo kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu và công nghệ số cho cán bộ nòng cốt

Sáng 04/11, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lào Cai phối hợp với Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức khai mạc chương trình tập huấn, đào tạo kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu và công nghệ số dành cho cán bộ phụ trách chuyển đổi số các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh.

Vật liệu phủ đặc biệt có thể làm mát các tòa nhà

Vật liệu phủ đặc biệt có thể làm mát các tòa nhà

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Sydney (Australia) và công ty khởi nghiệp Dewpoint Innovations vừa phát triển thành công một loại vật liệu phủ giống sơn, có khả năng tự động làm mát các tòa nhà và thu gom hơi nước trực tiếp từ không khí mà không cần bất kỳ nguồn năng lượng đầu vào nào.

Chuyển đổi số: "Tấm khiên" chống thiên tai

Chuyển đổi số: "Tấm khiên" chống thiên tai

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai. Từ bão, lũ, sạt lở cho đến hạn hán, những thảm họa tự nhiên đòi hỏi một phương thức quản trị mới - nơi công nghệ và khoa học cùng phát huy vai trò chủ đạo trong bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân.

Thúc đẩy thực thi quyền sao chép văn minh

Thúc đẩy thực thi quyền sao chép văn minh

Trong hệ sinh thái sáng tạo, “quyền sao chép” được xem là quyền nền tảng nhất trong nhóm quyền tác giả. Tuy nhiên, tại Việt Nam, quyền này đang bị xâm phạm một cách phổ biến và tinh vi, khiến thiệt hại không chỉ dừng ở con số kinh tế, mà còn là sự suy giảm niềm tin vào công bằng sáng tạo.

fb yt zl tw