Rào chắn bảo vệ trẻ trên không gian mạng: "Áo giáp" vô hình

Internet có thể là một công cụ hiệu quả giúp trẻ em kết nối, khám phá, học tập và tham gia các hoạt động một cách sáng tạo, theo hướng được trao quyền. Nhưng để bảo vệ trẻ trong không gian này, không ít phụ huynh và người chăm sóc cũng gặp trở ngại khi cố gắng bắt kịp việc sử dụng công nghệ của trẻ em.

Thách thức nhỏ mà khó

Việc cung cấp kiến thức để an toàn trên không gian mạng cho trẻ hiện nay dù không quá khó, những vấn đề đặt ra tưởng chừng chỉ là câu hỏi nhỏ, nhưng không nhiều trẻ em được cung cấp đầy đủ kiến thức. Và kỹ năng an toàn trên mạng dù được triển khai ở nhiều trường học hiện nay, nhưng tùy vào lịch của mỗi trường, chứ chưa trở thành một môn học thật sự.

Trong quá trình làm việc và nghiên cứu về an toàn mạng cho trẻ em, Hoàng Nhật Minh (thành viên Saigon Children’s) phân tích: “Nhiều em nhỏ còn rất vô tư trong không gian mạng và chưa thể xử lý cũng như nhận diện rủi ro nguy hiểm cho mình, như chuyện phân biệt sự tử tế và việc bảo vệ những thông tin cá nhân của mình. Cần nói chuyện tử tế với mọi người trên mạng, nhưng không cần trả lời những câu hỏi của người lạ, đặc biệt là những câu hỏi về thông tin cá nhân. Hoặc cách phân biệt ai là người lạ, ai là người quen, một người lạ có thể kết bạn và trở thành bạn bè trên mạng xã hội; nhưng nếu không có nhiều thông tin về người đó ngoài đời thực, những người đó vẫn là người lạ”.

Th.S Trần Anh Duy (nghiên cứu sinh An toàn thông tin tại Trường KU Leuven, Bỉ) phân tích thêm: “Một số trang giả mạo chúng ta có thể nhận diện ra ngay, tuy nhiên cũng có một số trang web mà đối tượng lừa đảo có sự đầu tư cao thì rất khó nhận diện. Về cơ bản, “Áo giáp” vô hình một số thao tác kiểm tra bước đầu có thể hướng dẫn các em là kiểm tra các đường dẫn URL của trang web. Địa chỉ URL của các website chính thống thường bắt đầu bằng https:// và có biểu tượng ổ khóa ở phía trước. Kiểm tra tên miền có phải thuộc tên các tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan uy tín không. Các bậc cha mẹ, hoặc thầy cô cũng có thể lên sẵn danh sách các website uy tín và cần thiết cho việc học và chỉ cho phép các em truy cập vào các website đó. Chi tiết hơn, người lớn có thể hướng dẫn các em xem kỹ nội dung của website và các đường dẫn, yếu tố liên kết trong các website mà các em truy cập. Phải hỏi ngay ý kiến của người lớn khi phát hiện trang có dấu hiệu bất thường. Ngoài ra, một số tổ chức hiện nay cũng cung cấp các sản phẩm kiểm tra tính tin cậy của website hoặc các sản phẩm hỗ trợ nâng cao nhận thức trước các dấu hiệu lừa đảo như: https://antoanso.org/”.

Tò mò nhưng e ngại

Việc dễ dàng truy cập không gian mạng và việc các nền tảng mạng xã hội liên tục cập nhật xu hướng càng thu hút trẻ em. Hầu hết các em có tâm lý tò mò về những cái mới và e ngại trong việc tìm những kênh trợ giúp, tư vấn khi gặp rủi ro.

Báo cáo nghiên cứu Ngăn chặn hành vi gây tổn hại - bằng chứng về bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em trên không gian mạng do ECPAT, INTERPOL và Văn phòng Nghiên cứu UNICEF - Innocenti thực hiện trong năm 2022, chỉ ra một thực tế có sự lo lắng, xấu hổ, lo sợ lộ thông tin cá nhân, bị chế giễu và hứng chịu cái nhìn tiêu cực từ dư luận do những yếu tố cản trở phụ nữ và trẻ em trình báo hành vi xâm hại tình dục.

Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cũng đồng tình rằng, rào cản văn hóa và thành kiến xã hội là những yếu tố dẫn tới sự nhìn nhận không đúng đắn về tội xâm hại trẻ em. Nhiều nạn nhân và gia đình nạn nhân vẫn không dám trình báo hành vi phạm tội do xấu hổ hoặc lo sợ bị xã hội phán xét.

Cục Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao còn cho biết, hành vi xâm hại tình dục sẽ gây ra tổn hại tinh thần và thể chất nghiêm trọng đối với trẻ em, thậm chí có thể dẫn tới tử vong, bao gồm cả trường hợp tự sát. Họ cũng nói thêm, hầu hết kẻ phạm tội là người thân hoặc người quen của nạn nhân. Dữ liệu của các quốc gia trong nghiên cứu Ngăn chặn hành vi gây tổn hại đều xác nhận rằng, kẻ vi phạm thường có quen biết với nạn nhân.

Không gian mạng và các vấn đề đặt ra với trẻ em hay người trẻ là thách thức không hề nhỏ. Bên cạnh tiêu chuẩn cộng đồng trên các nền tảng, quy định pháp luật, thì một số mạng xã hội hiện nay như TikTok đặt máy chủ ở nước ngoài nên rất khó kiểm soát.

Thông tin về kết quả kiểm tra toàn diện TikTok vào đầu tháng 10 vừa qua, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, cho biết: “Đối tượng của đợt kiểm tra là 2 pháp nhân của TikTok tại Việt Nam gồm Văn phòng TikTok và Công ty TikTok Việt Nam. Tuy nhiên, từ thực tế kiểm tra, Văn phòng TikTok và Công ty TikTok Việt Nam không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua website TikTok.com và ứng dụng TikTok. Việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam do TikTok Pte.Ltd (TikTok Singapore) trực tiếp quản lý, vận hành”.

Bài toán “bảo vệ trẻ em trên không gian mạng” đặt trong lời giải cần sự chung tay liên ngành, từ cơ quan quản lý, gia đình, nhà trường… Nhưng có lẽ, liệu pháp mạnh hơn hết chính là cung cấp cho các em đầy đủ kiến thức để tự trang bị “áo giáp” cho mình trong “thế giới phẳng”.

Báo Sài Gòn giải phóng

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Công điện về tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đầu cấp

Công điện về tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đầu cấp

Ngày 8/5, Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 58/CĐ-TTg gửi Bộ trưởng các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, về việc tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đầu cấp giáo dục phổ thông năm 2025.

[Infographic] Một số chế độ đối với học sinh bán trú, nội trú

[Infographic] Một số chế độ đối với học sinh bán trú, nội trú

UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định số 43/2025/QĐ-UBND ngày 29/4/2025 quy định cụ thể về khoảng cách, địa bàn làm căn cứ xác định học sinh, học viên không thể đi đến trường và trở về trong ngày; danh mục trang cấp đồ dùng cá nhân, học phẩm cho học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú, cơ sở giáo dục phổ thông được cấp có thẩm quyền giao thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh.

Họp Ban chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tỉnh

Họp Ban chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tỉnh

Chiều 7/5, Ban Chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tỉnh Lào Cai họp triển khai công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ thi. Đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tỉnh chủ trì cuộc họp.

Tạo hệ sinh thái sử dụng ngoại ngữ để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Tạo hệ sinh thái sử dụng ngoại ngữ để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 91-KL/TW về tiếp tục đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, trong đó xác định nhiệm vụ từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Muốn hiện thực hóa mục tiêu này, giải pháp gốc rễ là cần thay đổi cách dạy, cách học, cách thi, cách tổ chức toàn bộ hệ thống giáo dục ngoại ngữ hiện nay.

Giáo dục lòng yêu nước từ nhà trường

Giáo dục lòng yêu nước từ nhà trường

Trong không khí tưng bừng của cả nước hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), những hoạt động giáo dục lòng yêu nước tại các trường học trên địa bàn tỉnh đã diễn ra sôi nổi, tràn đầy cảm xúc. Các em học sinh từ mầm non đến trung học không chỉ được học về lịch sử mà còn được trải nghiệm những hoạt động thực tế, góp phần bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Vinh danh 18 “Trạng Nguyên nhỏ tuổi”

Vinh danh 18 “Trạng Nguyên nhỏ tuổi”

Ngày 29/4, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), Vòng Chung kết toàn quốc Ngày hội “Trạng Nguyên nhỏ tuổi”, Viết chữ đẹp: “Nét chữ - Nết người” lần thứ XXIII và Bảng vàng ghi danh lần thứ V, năm học 2024 - 2025 đã diễn ra trong không khí sôi nổi.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Còn nhiều việc phải làm, tuyệt đối không chủ quan

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Còn nhiều việc phải làm, tuyệt đối không chủ quan

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, mục tiêu tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT là giảm áp lực và giảm tốn kém cho xã hội nhưng vẫn bảo đảm chất lượng đề ra. Kỳ thi năm nay đặc biệt quan trọng bởi diễn ra trong bối cảnh cả nước đang thực hiện việc sắp xếp, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính.

fb yt zl tw