Ra mắt sách 'Bùi Hiển - người đánh thức lương tri'

Cuốn "Bùi Hiển - Người đánh thức lương tri" công bố nhật ký, thư từ cá nhân của một tác giả quan trọng trên văn đàn Việt Nam hiện đại.

Sách dày 335 trang, phát hành dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố nhà văn (ngày 22/11/1919), do ba người con của ông là Bùi Quang Tuấn, Bùi Quang Tú, Bùi Thúy Hồng và cháu gái Bùi Cẩm Hà biên soạn. Bên cạnh nhật ký và thư từ, gia đình đưa vào sách những bài viết và ảnh tư liệu để độc giả có cái nhìn sâu hơn về cuộc đời, sự nghiệp Bùi Hiển.

Tên sách được đặt theo quan điểm sáng tác văn học của cố nhà văn. "Văn học có khả năng và thiên chức đánh thức những ước ao hướng thiện và tiềm năng tự hoàn thiện của từng con người một. Tôi nghĩ thế", ông trả lời tạp chí Văn học năm 2002. Tại lễ tang Bùi Hiển năm 2009 ở Hà Nội, nhà thơ Hữu Thỉnh gọi ông là "người đánh thức thiên lương sẵn có của con người" trong bài phát biểu tiễn biệt đồng nghiệp.

Sách "Bùi Hiển - người đánh thức lương tri".
Sách "Bùi Hiển - người đánh thức lương tri".

Phần đầu sách là những trang nhật ký của Bùi Hiển viết từ năm 1946 đến cuối đời. Là người chỉ viết khi có đủ chất liệu, nhà văn chú trọng việc ghi chép sự kiện hàng ngày làm cảm hứng sáng tác. Khi mất, ông để lại khoảng 70 cuốn sổ tay. Những mẩu chuyện nhà, chuyện đời và chuyện nghề của Bùi Hiển phản ánh chân thực những diễn biến lịch sử đầy sôi động của thời đại ông sống.

Hai phần cuối là những bức thư Bùi Hiển viết cho gia đình và những bài viết tưởng nhớ của con cháu. Nhà văn và vợ Hoàng Thị Huệ luôn cẩn thận lưu giữ các lá thư trao đổi giữa các thành viên gia đình. Tâm tình trong thư giúp người đọc hiểu hơn về tính cách dung dị, chan hòa và sâu sắc của Bùi Hiển.

Bên cạnh khắc họa chân dung nhà văn, tác phẩm đưa người đọc "dạo chơi" dọc lịch sử nền văn chương hiện đại Việt Nam qua những bức thư trao đổi giữa cố nhà văn và các đồng nghiệp. Nhiều tác giả nổi bật của thế kỷ 20 như Nguyễn Tuân, Tô Hoài, Nguyên Hồng, Chế Lan Viên... xuất hiện trong sách.

Tiến sĩ Trần Ngọc Hiếu - giảng viên khoa Ngữ văn Đại học Sư phạm Hà Nội - cho rằng cả đời Bùi Hiển viết để thêm hiểu con người. Trong ông luôn có sự băn khoăn về ranh giới giữa nhân tính và phi nhân tính. Con người không hẳn tốt, cũng không hẳn xấu và thường chao đảo giữa ranh giới này. Ở các tác phẩm của Bùi Hiển, cái cao đẹp và những điều thấp hèn thường lẫn lộn, xen kẽ. Nhà văn chọn cái nhìn hài hước, đôn hậu và không phán xét nhân vật của ông.

Nhà văn Lê Minh Khuê - tác giả truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - cho biết Bùi Hiển là người sống chan hòa, dung dị nhưng sâu sắc. Trong hồi tưởng của bà, Bùi Hiển không giống nhiều nhà văn cùng trang lứa. Ông tôn trọng các tác giả hậu thế và luôn giúp đỡ, bảo vệ bà trong thời kỳ đầu gia nhập Hội Nhà văn.

Bùi Cẩm Hà - cháu gái của cố nhà văn - cho biết ông nội có tình yêu "hồn nhiên" với văn hóa nghệ thuật. Xuất thân từ dân chài, Bùi Hiển có sức khỏe tốt và ít gặp bệnh tuổi già. Cơn đau tim đầu tiên đến với ông khi đội tuyển bóng đá Việt Nam thua chung kết Tiger Cup 1998 trước Singapore. "Cả khán đài lặng đi. Có người khóc. Đội tuyển ngồi rũ xuống trên sân cỏ... Cả ngày làm việc cho khuây khỏa nỗi buồn. Rồi đêm xảy ra sự cố. Nỗi buồn nay mới ngấm, ngấm vào tim. Cơ hội ngàn năm có một, bất ngờ bị hẫng. Xưa nay hầu như chưa bao giờ đau tim. Cứ nghĩ tim mình khỏe", Bùi Hiển viết trong nhật ký về lần đầu đi khám bệnh tim. 

Bùi Hiển sinh năm 1919 tại huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An. Năm 1941, ông bước chân vào văn đàn và tạo tiếng vang với tập truyện ngắn đầu tay Nằm vạ. Ông là thành viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam và từng được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2001. Những tác phẩm đầu tay của ông được nhận xét viết theo lối tả chân thực, không lãng mạn hóa hay bần cùng hóa cuộc sống nông thôn Việt Nam trước năm 1945. Sau này, phong cách của ông dần phát triển, giàu tính tượng trưng, ẩn dụ hơn.

Giỏi tiếng Pháp, ông chịu ảnh hưởng nhiều từ các tác phẩm ngoại văn thuộc dòng văn ý thức. Bùi Hiển cũng là dịch giả quan trọng, từng giới thiệu nhiều tác phẩm tới độc giả Việt Nam. Suốt sự nghiệp, nhà văn có 32 đầu sách sáng tác và dịch chín tác phẩm. Một số tác phẩm tiêu biểu của Bùi Hiển gồm: Nằm vạ (1941), Ánh mắt (1961), Ngơ ngẩn mùa xuân (1992), Bạn bè một thuở (1999)...

vnexpress.net

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Tự hào truyền thống - Hướng tới tương lai

Ý nghĩa chương trình "Tự hào truyền thống - hướng tới tương lai"

Ngày 18/4, Bảo tàng tỉnh Lào Cai phối hợp với Trường THCS Nam Cường, thành phố Lào Cai tổ chức chương trình trải nghiệm các phong tục, tập quán của đồng bào các dân tộc Lào Cai với chủ đề "Tự hào truyền thống - hướng tới tương lai" và giao lưu kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sôi nổi Ngày Sách và Văn hóa đọc tại Trường THCS Hoàng Hoa Thám

Sôi nổi Ngày Sách và Văn hóa đọc tại Trường THCS Hoàng Hoa Thám

Sáng 15/4, Trường THCS Hoàng Hoa Thám (thành phố Lào Cai) phối hợp với Thư viện tỉnh tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2025 với thông điệp: “Văn hóa đọc - kết nối cộng đồng”, “Cùng sách bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” và “Đọc sách làm giàu tri thức, nuôi dưỡng khát vọng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo”.

Người nổi tiếng phải có đạo đức

Người nổi tiếng phải có đạo đức

Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục bị khởi tố, hoa hậu Thùy Tiên bị tạm hoãn xuất cảnh để điều tra vụ án liên quan đến việc sản xuất và quảng bá kẹo rau củ Kera. Không ít lần, công chúng cũng đã vạch trần, cơ quan chức năng đã xử phạt người nổi tiếng, nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật nhưng dường như mọi hình phạt vẫn chưa đủ sức răn đe.

Phim hòa nhạc - cầu nối nghệ sĩ và công chúng

Phim hòa nhạc - cầu nối nghệ sĩ và công chúng

Không chỉ dừng ở những video âm nhạc “triệu view” hay tổ chức các concert “cháy vé”, ngày nay, những ngôi sao âm nhạc Việt Nam còn chứng minh sức ảnh hưởng thông qua sản xuất phim hòa nhạc. Câu chuyện âm nhạc được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh đã tạo nên cầu nối đặc biệt chạm đến trái tim khán giả.

Gợi mở thêm hướng đi cho nhiếp ảnh

Gợi mở thêm hướng đi cho nhiếp ảnh

Ngành nhiếp ảnh Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ cùng sự bùng nổ của công nghệ thông tin, song cũng đối mặt nhiều thách thức như định giá sản phẩm, bảo vệ bản quyền và cơ hội nghề nghiệp. Mới đây, mô hình Hợp tác xã Nhiếp ảnh và Ứng dụng đầu tiên đã hình thành tại thành phố Đà Nẵng. Nếu ý tưởng này thành công, hy vọng sẽ thúc đẩy phát triển lĩnh vực nhiếp ảnh một cách chuyên nghiệp, bền vững.

Thêm niềm vui sống từ yêu mến thơ ca

Thêm niềm vui sống từ yêu mến thơ ca

Đầu xuân, khi vùng núi cao Bắc Hà chìm trong sắc trắng mận Tam hoa, tôi tình cờ gặp bà Đặng Thị Nguyệt Ánh, 75 tuổi, ở tổ dân phố Bắc Hà 2, thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà tại Hội báo Xuân. Đối với người yêu thơ, thích đọc sách như bà Ánh thì đây chính là cơ hội để được thỏa mãn đam mê đọc và bổ sung kiến thức bổ ích từ những cuốn sách, tờ báo, tạp chí từ khắp mọi miền.

Phát huy di sản văn hóa dân tộc qua nghệ thuật biểu diễn

Phát huy di sản văn hóa dân tộc qua nghệ thuật biểu diễn

Nghệ thuật biểu diễn là một trong những hình thức để truyền tải thông điệp về di sản văn hóa dân tộc. Những năm qua, bằng hoạt động biểu diễn nghệ thuật, Đoàn Nghệ thuật dân tộc tỉnh Lào Cai đã tập trung xây dựng các chương trình, tiết mục nghệ thuật biểu diễn phục vụ Nhân dân, đồng thời quảng bá di sản văn hóa các dân tộc Lào Cai đến với đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế.

fb yt zl tw