Tuyển tập Truyện ngắn hay Lào Cai tập hợp 27 tác phẩm của 18 tác giả hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh. Đây là những tác phẩm đã đoạt giải hoặc tác phẩm ấn tượng của một số cây bút văn xuôi Lào Cai trong thời gian gần đây.
Đó là “Bên vách núi”, “Mẹ Dung” của cố nhà văn Mã A Lềnh, với lối viết nhẹ nhàng như trải lòng tâm sự dễ đi vào lòng người. Đọc các tác phẩm của ông, chúng ta sẽ hình dung được cuộc sống, phong tục tập quán, văn hóa cũng như tính cách của đồng bào người Mông nơi rẻo cao: “Tết ấy, chênh vênh bên dốc núi hoang, gọi là Dốc Núi Lở xuất hiện một túp lều, tuềnh toàng, đơn sơ như túp lều tạm bợ để coi nương ngô. Đó là nhà của anh chị Giế Sông. Tuềnh toàng ban đầu, là vì anh chị chỉ có đôi bàn tay trắng. Nhưng dư thừa sức lực và tính cần mẫn, chỉ cần nom nhát dao chặt củi, nhát cuốc bổ xuống đất của anh thì biết. Anh chị lại dốc sức dốc lòng với nhau, thì chỉ qua vài vụ lúa, vài mùa nương là sẽ thành Xếnh Lầu có của ăn của để, lợn gà đầy chuồng đầy sân, trâu, bò ngựa, dê, cừu đầy bãi, được mọi người trọng nể.” (Bên vách núi) . Là nhà văn Nguyễn Văn Cự với “Chuyện ở Bàn Thành”, “Chuyện tình bên thác Tình yêu” là những trang văn đầy ắp tư liệu cuộc sống, thể hiện sự sâu sắc, từng trải của một người lãnh đạo sâu sát với quần chúng, với cơ sở trước khi viết văn. Nhà văn Đoàn Hữu Nam, người có kho truyện ngắn, tiểu thuyết đồ sộ đã chọn đăng trích đoạn trong tiểu thuyết Rễ người – tác phẩm đoạt giải A – cuộc thi sáng tác về đề tài an ninh tổ quốc (do Hội Nhà văn Việt Nam và Bộ Công an tổ chức) và truyện ngắn “Thuận dòng”. Đây là những tác phẩm mang đậm dấu ấn Đoàn Hữu Nam - nhà văn luôn đi sâu khai thác nhiều khía cạnh của cuộc sống với những trang văn phiêu bồng song vẫn đậm chất hiện thực. Với nhà văn, nhà giáo Cao Văn Tư, Ban biên tập sách chọn đăng “Chú bé giám mã” và “Trở về Sín Chải”, những truyện ngắn nhẹ nhàng dành cho thiếu nhi, mang đặc trưng của nhà giáo viết văn, một đời gắn bó với sự nghiệp trồng người, với những trang viết cho thiếu nhi….Trong tuyển tập còn có truyện ngắn của các tác giả: Nguyễn Văn Tông, Nguyễn Xuân Mẫn, Trần Thị Minh, Trịnh Bảng, Ngô Quyền. Mỗi tác giả một phong cách, một câu chuyện khác nhau.
Với các tác giả trẻ, tuyển tập giới thiệu đến bạn đọc nhà văn Hoàng Anh Tuấn, hội viên trẻ nhất trong 4 hội viên Hội Nhà văn Việt Nam của Lào Cai. Tuấn có thế mạnh mảng thơ nên khi chuyển sang địa hạt văn xuôi, câu chữ của anh cũng bay bổng, bay bổng như những tứ thơ “Mưa bụi phơi phới bay trên mái đầu, trên tà áo mẹ nhưng không hề ướt đầu, ướt áo. Ôi thứ mưa giêng hai là sương hay khói. Mỗi bước mẹ đi cỏ non bật mầm nhoi nhói dưới chân. Nhìn dải thắt lưng bay theo gió thổi, Tùng cứ tưởng mẹ thắt cả đôi dòng Diêm Hộ bên lở, bên bồi, bên nhớ, bên thương” (Tiếng trống chèo đêm Xuân), với những câu tả đầy hình tượng như “Đêm mùa đông ở bản Phiêng Ban dài thật là dài như sợi chỉ khâu tấm đệm bông lau. Núi Huổi Nưa xẹp xuống như gò ngực thiếu nữ mười sáu gầy gò và lo âu” (Đệm bông lau nẹp đỏ). Là Nguyễn Thị Thu Trang với những truyện ngắn rất trữ tình, trẻ trung: Hòa nhìn Sính đang kể về ước mơ và dự định của hai đứa ngày nào, trái tim Hòa như được sưởi ấm bởi nụ cười ngập tràn nắng xuân của Sính, anh khẽ vuốt mấy sợi tóc mai đang bay bay của cô, nhặt cánh hoa đào rơi trên vai cô. Đúng vậy, Hòa phải đi học tiếp, cả cái Hoa nữa. Hòa sẽ cùng Sính thực hiện giấc mơ xây dựng bản Đào thành bản du lịch. Rồi ở đây, ở kia sẽ có những ngôi nhà làm du lịch mọc lên, dưới tán cây đào, từng cô gái Mông của bản anh vẫn đang cặm cụi thêu những hoa văn sặc sỡ và cùng nói cười vui vẻ, Hòa rút sáo ra thổi, từng nốt nhạc rộn ràng vui vẻ, ở nơi xa nào đó bố mẹ anh chắc đã tìm thấy nhau và đang nhìn anh sống hạnh phúc… (Tiếng sáo lưng đồi).
Tuyển tập chọn giới thiệu tác phẩm của một số tác giả lần đầu thử nghiệm ở thể loại truyện ngắn nhưng đã gặt hái thành công như Nguyễn Thành Long, Nguyễn Thị Hằng, Lưu Tử Anh… Đặc biệt là Chu Nguyễn Thùy Dương, tác giả trẻ, đang thử nghiệm cả thể loại thơ và truyện ngắn cũng đã gặt hái thành công với một số giải thưởng, để lại ấn tượng với bạn đọc. Truyện ngắn đầu tay "Cây gạo nở hoa" với nội dung về một vấn đề hóc búa: khai thác sâu vào niềm tin, tâm linh và sự chiến thắng nghiệt ngã trước số phận đã được Ban biên tập sách chọn vào tuyển tập.
Trong những năm qua, với tài năng, lòng tự trọng nghề nghiệp, trách nhiệm và niềm đam mê cùng khát khao sáng tạo, các cây bút văn xuôi Lào Cai đã đoàn kết, cùng nỗ lực, từng bước khẳng định mình, đóng góp vào công cuộc xây dựng nền móng cho văn học Lào Cai, vào sự phát triển của văn học đất nước. Cuốn sách có thể chưa đạt được kỳ vọng giới thiệu thành tựu của các cây bút song Ban biên tập đã cố gắng lựa chọn giới thiệu những tác phẩm tiêu biểu trong gặt hái văn chương của các tác giả trong thời kỳ đổi mới. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
