Phát triển kinh tế số để tạo lợi thế cạnh tranh mới cho quốc gia

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, phát triển kinh tế số (KTS) để tạo động lực mới cho kinh tế, tạo lợi thế cạnh tranh mới cho quốc gia.

Báo VietNamNet xin giới thiệu đến quý độc giả phát biểu của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ TT&TT tại Phiên họp lần thứ 9 Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Hội nghị Sơ kết 6 tháng đầu năm 2024 về chuyển đổi số quốc gia và Đề án 06 của Chính phủ.

nguyen-manh-hung-1475.jpg
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Phát triển KTS để tạo lợi thế cạnh tranh mới cho quốc gia.

Chúng ta đã đi qua 6 tháng đầu của năm 2024, năm phát triển kinh tế số (KTS) với các trụ cột là Phát triển công nghiệp CNTT và truyền thông, Phát triển KTS của các ngành và địa phương, Phát triển dữ liệu như là đầu vào của KTS Phát triển quản trị số như là một phương thức quản trị mới online và dựa trên dữ liệu. Phát triển KTS để tạo động lực mới cho kinh tế, tạo lợi thế cạnh tranh mới cho quốc gia.

Hết 6 tháng đầu năm 2024, KTS Việt Nam ước đạt 18,3% GDP, tăng 22,4%. Như vậy, mục tiêu mà Đại hội 13 của Đảng đặt ra, KTS đạt 20% vào năm 2025 là sẽ đạt được.

Công nghiệp CNTT và truyền thôngđã lấy lại được đà tăng trưởng như trước Covid-19, thậm chí cao hơn, 6 tháng đầu năm 2024 tăng so với cùng kỳ là 26%. Tăng cao như vậy một phần là do năm ngoái, năm 2023 tăng trưởng -5%. Lần đầu tiên, chúng ta đang soạn thảo một bộ luật riêng cho phát triển công nghiệp CNTT và truyền thông, gọi là Luật phát triển công nghiệp công nghệ số (CNS), dự kiến Quốc hội sẽ thông qua năm 2025.

Việt Nam sẽ là một trong số rất ít nước có một bộ luật riêng về phát triển công nghiệp CNS, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về công nghiệp CNS như một ngành công nghiệp nền tảng, làm cốt lõi để thúc đẩy CĐS quốc gia, phát triển KTS. Công nghiệp CNS là lõi của KTS. Giai đoạn đầu của KTS, tức là trước năm 2025, nó có thể chiếm tới 60% nền KTS, nhưng về lâu dài, sau năm 2030, nó sẽ chỉ còn 40% rồi 30% nền KTS.

Phát triển KTS các ngành là sự hội tụ của CNS vào các ngành khác, như y tế, giáo dục, nông nghiệp, thương mại, ngân hàng, v.v... Sự hội tụ của CNS vào các ngành công nghiệp khác không chỉ là hiện đại hoá, số hoá các ngành công nghiệp này mà còn tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới, mô hình kinh doanh mới, tạo thành động lực chính cho tăng trưởng của các ngành. KTS của các ngành sẽ là phần chính của KTS, nó sẽ chiếm tới 70% KTS.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo năm 2024, mỗi bộ ngành và địa phương phải tổ chức một hội nghị chuyên đề về phát triển KTS ngành mình, địa phương mình. Bộ TT&TT đã ban hành hướng dẫn về đo lường KTS, về phát triển KTS của các địa phương.

Về phát triển dữ liệu số như là yếu tố sản xuất mới, là đầu vào của KTS. Dữ liệu số là một loại tài nguyên mới. Tài nguyên này là do con người sử dụng CNS mà sinh ra. Bình thường thì khi phát triển, con người tiêu xài và làm cạn kiệt các loại tài nguyên. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, khi phát triển, con người sinh ra tài nguyên mới là dữ liệu số. Dữ liệu số phải được tạo ra, mà đầu tiên là các cơ quan nhà nước, từ trung ương đến địa phương. Chính phủ vừa ban hành một Nghị định về phát triển các cơ sở dữ liệu cấp quốc gia và cấp bộ ngành.

Muốn phát triển KTS nhanh thì phải nhanh chóng xây dựng các cơ sở dữ liệu này. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo mỗi bộ ngành và địa phương phải có một đề án như đề án 06 của Bộ Công an, các đề án này nên tập trung vào làm dữ liệu cốt lõi của ngành mình, địa phương mình. Tiếp theo là dữ liệu phải được mua bán như là hàng hoá. Năm nay, Bộ TT&TT sẽ thí điểm sàn giao dịch dữ liệu, nhất là các dữ liệu của doanh nghiệp.

Về quản trị số, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng một Kế hoạch hành động về xây dựng Chính phủ số (CPS) chỉ đạo, điều hành trực tuyến và dựa trên dữ liệu. Để làm được việc này thì tất cả các bộ ngành và địa phương phải kết nối online về Chính phủ. Các bộ ngành và địa phương vì vậy cũng phải chuyển đổi số (CĐS) các hoạt động chỉ đạo, điều hành của cấp mình một cách trực tuyến và dựa trên dữ liệu. Đây sẽ là một sự thay đổi căn bản về quản trị số của cơ quan nhà nước, cấp trên kết nối trực tiếp vào hệ thống CNTT của cấp dưới để lấy dữ liệu phục vụ quản lý đảm bảo chính xác và tức thời, không còn cấp dưới báo cáo số liệu cấp trên bằng văn bản. Sau khi Kế hoạch này được ban hành thì sẽ có một hướng dẫn để các bộ ngành và địa phương xây dựng kế hoạch hành động của mình.

Không có CĐS cấp địa phương thì không có CĐS cấp bộ ngành, và không có CĐS cấp bộ ngành thì không có CĐS cấp Chính phủ. Kế hoạch hành động này có nhiều việc để làm, nhưng có một việc duy nhất quyết định tất cả các việc còn lại là hoạt động hằng ngày của cán bộ công viên chức từ cấp thấp nhất trong hệ thống chính quyền phải được thực hiện trên môi trường số, nếu không thì phải được nhập vào hệ thống một cách định kỳ. Bởi vậy mà việc quan trọng nhất của CĐS là các cấp chính quyền phải thể chế hoá, có quy định về làm việc trên môi trường số và nhập liệu đối với từng cán bộ công viên chức.

Sau khi đã số hoá toàn diện thì việc phân tích đánh giá, phát hiện vấn đề, thay đổi vận hành của hệ thống sẽ chỉ là phần mềm, là vấn đề công nghệ. Kế hoạch hành động về chỉ đạo, điều hành của Chính phủ một cách trực tuyến và dựa trên dữ liệu tập trung vào năm 2024-2025, nhưng có định hướng tới 2030.

Ngoài phát triển KTS, tôi xin phát biểu thêm 3 ý sau.

Thứ nhất, tháng 6/2024, Uỷ ban Quốc gia về CĐS đã tổ chức hội nghị về mô hình CĐS thành công cấp bộ ngành để nhân rộng, tại Toà án nhân dân tối cao. Những tháng quý 3 này, Uỷ ban sẽ tổ chức thêm 2 hội nghị về mô hình dịch vụ công trực tuyến, mô hình trung tâm điều hành thông minh cấp tỉnh. Sau nhiều năm CĐS, chúng ta mới tổng kết được các mô hình thành công để nhân rộng. Đề nghị các bộ ngành và địa phương tham khảo các mô hình thành công để thúc đẩy CĐS cấp mình.

Thứ hai, về ứng dụng AI: AI làm trợ lý, giúp việc cho con người chứ không vượt lên trên con người. AI dù có thông minh hơn, nhiều thông tin, nhiều tri thức hơn nhưng cũng là để giúp cho con người ra quyết định, làm việc tốt hơn. Ứng dụng hiệu quả nhất của AI, dễ làm nhất, và có thể làm nhanh là trợ lý ảo (TLA). Có thể làm nhanh là vì nền tảng công nghệ đã sẵn sàng, chỉ cần mỗi đơn vị đưa hệ tri thức của mình vào TLA và huấn luyện, thường là trong 3-6 tháng. Hiệu quả là vì mỗi cán bộ công chức (CBCC) sẽ có thêm một người giúp việc.

Trợ lý ảo này đặc biệt thông thạo về các văn bản pháp luật, các quy định, quy trình, cách làm, vốn là cái mà CBCC của chúng ta đang rất khó khăn do hệ thống pháp luật quá lớn, khó ai có thể nhớ và thông thạo. Bộ TT&TT sẽ có hướng dẫn về phát triển TLA trong quý 3 này để các bộ ngành và địa phương tham khảo triển khai, dựa trên thực tiễn đã triển khai tại Bộ TT&TT.

Thứ ba, về đào tạo CĐS cho người đứng đầu các cấp. Trong CĐS thì Chuyển đổi là danh từ chính, Số là tính từ, công nghệ số chỉ là công cụ để thực hiện sự chuyển đổi. CĐS là số hoá toàn diện và sau đó là thay đổi cách vận hành của tổ chức. Nếu người đứng đầu mà không trực tiếp vào cuộc, không trực tiếp chỉ đạo, không trực tiếp làm, không trực tiếp dùng, không trực tiếp tự mình chuyển đổi thì sẽ không thành công.

Theo Vietnamnet

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Yên Bái chuyển đổi số để vững bước vào kỷ nguyên mới

Yên Bái chuyển đổi số để vững bước vào kỷ nguyên mới

Xác định chuyển đổi số (CĐS) là xu thế, thời cơ, động lực tạo đột phá trong phát triển, tỉnh Yên Bái đã nỗ lực thúc đẩy CĐS trên nhiều lĩnh vực. Từ đó, làm thay đổi căn bản, toàn diện hoạt động chỉ đạo, điều hành, quản lý của cấp ủy, chính quyền các cấp, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân theo hướng tích cực, đem lại cuộc sống hiện đại, thông minh, tiện ích.

Nhà báo "tỉnh táo" trước AI

Nhà báo "tỉnh táo" trước AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những thay đổi mãnh liệt trong lĩnh vực báo chí. Tỉnh táo trước làn sóng thông tin ảo, fake-news do AI tạo ra khi tác nghiệp trở thành đòi hỏi cấp thiết với đội ngũ phóng viên, biên tập viên. Các nhà báo, chuyên gia công nghệ đã chia sẻ vấn đề này với phóng viên báo Tin tức và Dân tộc.

Công nghệ - cầu nối để tiếp cận, giám sát chính sách

Công nghệ - cầu nối để tiếp cận, giám sát chính sách

Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đang được ngành tư pháp cụ thể hóa bằng những hành động cụ thể.

Yên Bái: Nông thôn chuyển mình nhờ số hóa

Yên Bái: Nông thôn chuyển mình nhờ số hóa

Trong những năm gần đây, chuyển đổi số (CĐS) không còn là một khái niệm xa vời mà đã len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống, ngay cả ở địa bàn vùng cao, nông thôn hay vùng sâu, xa của tỉnh. Với quyết tâm nâng cao đời sống người dân và phát triển kinh tế địa phương, nhiều mô hình CĐS đã được triển khai hiệu quả, mang lại những đổi thay tích cực, mở ra một tương lai mới cho nông nghiệp, du lịch và giáo dục...

Nhà báo số

Nhà báo số

Trong dòng chảy không ngừng của truyền thông hiện đại, nghề báo đang chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ. Người làm báo hôm nay chủ động sáng tạo nội dung đa phương tiện, linh hoạt ứng dụng công nghệ số để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của độc giả.

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tiểu thương không có hóa đơn đầu vào, phải làm thế nào?

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tiểu thương không có hóa đơn đầu vào, phải làm thế nào?

Chính sách áp dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) đối với hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên đã được triển khai từ ngày 1/6/2025, nhưng đến nay, nhiều tiểu thương vẫn còn bỡ ngỡ, lo lắng vì chưa hiểu hết về lợi ích của chính sách thuế, cũng như quy trình sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

fb yt zl tw