Mạng xã hội đang trở thành "không gian văn hoá mới" của người Việt

Sự bùng nổ của các nền tảng số đang mở ra những “không gian văn hoá mới", nơi người Việt không chỉ giải trí mà còn tái hiện ký ức tập thể, gắn kết cộng đồng và định hình thói quen tiêu dùng. Từ YouTube đến Zalo, Cốc Cốc, TikTok hay Spotify, mỗi nền tảng đều góp phần tạo nên một bức tranh văn hoá số đa chiều.

YouTube trở thành “phòng khách số”

Tại buổi lễ trao giải YouTube Works Awards Việt Nam 2025 vừa diễn ra tại thành phố Hồ Chí Minh, hàng trăm lãnh đạo thương hiệu và chuyên gia tiếp thị đã cùng nhìn lại những chiến dịch quảng cáo ấn tượng trên nền tảng video lớn nhất thế giới. Sự kiện không chỉ dừng ở việc vinh danh thành công trong kinh doanh mà còn gợi mở câu hỏi: Vì sao YouTube đang dần trở thành một "không gian văn hoá mới" của người Việt?

Mạng xã hội đang trở thành không gian văn hoá mới của người Việt.
Mạng xã hội đang trở thành không gian văn hoá mới của người Việt.

Câu trả lời phần nào nằm ở sự thay đổi trong thói quen tiếp nhận nội dung. Theo đó, hiện có hơn 33 triệu người Việt xem YouTube trên tivi trung bình hơn bốn giờ mỗi ngày. Điều này cho thấy, YouTube không còn chỉ là ứng dụng cá nhân trên điện thoại mà đã "bước" hẳn vào phòng khách, trở thành nơi cả gia đình cùng thưởng thức giải trí, học hỏi và chia sẻ. Hình ảnh đó tái hiện vai trò từng thuộc về truyền hình, nhưng nay mang tính tương tác hai chiều: Mỗi người vừa là khán giả, vừa có thể là người tạo ra xu hướng.

Ở tính tương tác ấy, YouTube trở thành một dạng “phòng khách mở”, nơi những câu chuyện văn hoá được thảo luận, lan toả và biến thành hành vi tiêu dùng. Cụ thể, ca sĩ Hòa Minzy có thể khơi dậy niềm tự hào dân tộc qua MV tôn vinh di sản Việt. Thương hiệu Kinh Đô Mooncake tái hiện ký ức đoàn viên mùa Trung thu, khiến người xem không chỉ xúc động mà còn sẵn sàng tìm mua sản phẩm. Chính vì vậy, sự gắn kết văn hoá không còn dừng lại ở trải nghiệm cảm xúc mà trực tiếp tác động đến lựa chọn tiêu dùng của cộng đồng.

Ca sĩ Hòa Minzy khơi dậy niềm tự hào dân tộc qua MV tôn vinh di sản Việt.
Ca sĩ Hòa Minzy khơi dậy niềm tự hào dân tộc qua MV tôn vinh di sản Việt.

Theo nghiên cứu của Kantar Media năm 2024, quảng cáo trên YouTube tại Việt Nam đạt tỷ suất hoàn vốn (ROI - Return on Investment) cao gấp 2,9 lần truyền hình truyền thống và vượt ít nhất 1,2 lần so với các mạng xã hội khác. Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào hiệu quả kinh tế thì chưa đủ, điều quan trọng là YouTube đã biến những khoảnh khắc văn hoá - từ âm nhạc, lễ hội cho đến đời sống gia đình thành nguồn lực bền vững để thương hiệu kết nối với cộng đồng.

Thành công của YouTube tại Việt Nam vì thế không đơn thuần nhờ công nghệ hay lượng người dùng lớn mà ở chỗ nền tảng này đã chiếm lĩnh được một phần đời sống văn hoá, tái hiện không khí đoàn tụ và gắn kết vốn là giá trị truyền thống.

Bức tranh đa tầng của văn hoá số

Trong khi YouTube đóng vai trò như một “phòng khách số”, các nền tảng khác cũng đang kiến tạo những không gian văn hoá riêng biệt. Zalo và Facebook nhiều lần biến bảng tin thành quảng trường online trong những dịp lễ hội. Cụ thể, chiến dịch “Tự hào Việt Nam” với avatar và khung ảnh đỏ sao vàng phủ khắp bảng tin dịp Quốc khánh đã chứng minh mạng xã hội có thể tạo nên lễ hội tinh thần gắn kết hàng triệu người.

YouTube đang dần trở thành một "không gian văn hoá mới" của người Việt.
YouTube đang dần trở thành một "không gian văn hoá mới" của người Việt.

Dữ liệu tìm kiếm từ Cốc Cốc cũng cho thấy, sự quan tâm đặc biệt của người dùng tới các lễ hội truyền thống như Tết Nguyên đán, Trung thu, Giỗ Tổ Hùng Vương. “Xu hướng tìm kiếm về lễ hội chứng minh internet không làm mất đi bản sắc mà trở thành nơi lưu giữ và làm mới truyền thống”, ông Nguyễn Vũ Anh, Tổng giám đốc Cốc Cốc nhận định.

TikTok lại nổi bật như một sân khấu đại chúng của giới trẻ. Các trào lưu nhảy, cover nhạc hay clip ẩm thực đường phố không chỉ tạo niềm vui giải trí mà còn định hình ngôn ngữ, phong cách sống của một thế hệ. Đặc biệt, ngày càng nhiều nhà sáng tạo trẻ đưa ca dao, hát quan họ hay nhạc cụ dân tộc vào video ngắn, biến những giá trị tưởng chừng xa lạ với Gen Z trở nên gần gũi.

Theo khảo sát của We Are Social năm 2025, hơn 70% Gen Z Việt Nam từng học một kỹ năng mới trên TikTok, từ nấu ăn, may vá đến nghệ thuật trình diễn, minh chứng cho việc nền tảng này đang trở thành một lớp học văn hoá mở.

Zalo biến thành "quảng trường online" khi các cờ đỏ sao vàng tràn ngập trên trang cá nhân người dùng.
Zalo biến thành "quảng trường online" khi các cờ đỏ sao vàng tràn ngập trên trang cá nhân người dùng.

Không gian văn hoá số còn lan rộng sang âm nhạc và thương mại. Spotify và Apple Music đang giúp nhạc Việt từ những dự án indie (độc lập, tự do sáng tạo ngoài khuôn khổ hãng đĩa lớn) cho đến nhạc dân gian phối khí hiện đại tiếp cận thị trường toàn cầu, đồng thời thay đổi thói quen nghe nhạc của hàng triệu người.

Trong khi đó, Shopee Live và TikTok Shop đã biến livestream bán hàng thành một dạng “chợ phiên online”, nơi người mua và người bán trò chuyện trực tiếp. Theo bình luận của GS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thương mại điện tử Việt Nam không chỉ là dòng chảy kinh tế mà còn là một hình thức tái tạo văn hoá giao thương truyền thống, nơi cộng đồng vẫn là trung tâm.

Thống kê của Cốc cốc về lượt tìm kếm những bài hát quốc ca, tình yêu quê hương đất nước của giới trẻ.
Thống kê của Cốc cốc về lượt tìm kếm những bài hát quốc ca, tình yêu quê hương đất nước của giới trẻ.

Nhìn tổng thể, mỗi nền tảng đang nắm giữ một mảnh ghép: YouTube là "phòng khách số", Zalo và Facebook là "quảng trường cộng đồng", TikTok là "sân khấu đường phố", Spotify là "phòng trà âm nhạc trực tuyến", còn các sàn thương mại điện tử là "chợ phiên online". Khi đặt cạnh nhau, những mảnh ghép này phác hoạ một bức tranh văn hoá số đa tầng, trong đó văn hoá Việt không mất đi mà đang tái sinh mạnh mẽ, gắn kết hơn và lan toả sâu rộng hơn bao giờ hết.

baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Lào Cai tham gia tập huấn triển khai 4 thủ tục hành chính của đảng trên môi trường điện tử

Lào Cai tham gia tập huấn triển khai 4 thủ tục hành chính của đảng trên môi trường điện tử

Sáng 9/12, cùng với các địa phương trên cả nước, tỉnh Lào Cai tham dự Hội nghị tập huấn toàn quốc do Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức nhằm triển khai 4 thủ tục hành chính của Đảng trên môi trường điện tử. Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, được kết nối từ điểm cầu Trung ương tới các điểm cầu cấp tỉnh, huyện và xã, phường trên toàn quốc.

Số hóa hoạt động bảo tàng

Số hóa hoạt động bảo tàng

Bảo tàng tỉnh là một trong những đơn vị đi đầu khi đẩy mạnh số hóa hệ thống hiện vật, xây dựng kho dữ liệu trực tuyến và đổi mới cách thức đưa lịch sử văn hóa địa phương đến với công chúng. Những đổi mới này giúp người dân và du khách tiếp cận tư liệu mọi lúc, mọi nơi, đồng thời nâng cao hiệu quả giáo dục, nghiên cứu và quảng bá du lịch địa phương.

“Thôn số” ở Bát Xát

“Thôn số” ở Bát Xát

Ngày 28/11, mô hình “Thôn số” được Đảng ủy xã Bát Xát tổ chức ra mắt tại thôn Sơn Hà, chính thức trở thành thôn đầu tiên của địa phương triển khai mô hình “Thôn số”, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình đưa chuyển đổi số tới cộng đồng dân cư.

Xã Hợp Thành nâng cao tỷ lệ tích hợp thông tin thẻ BHYT vào Sổ sức khỏe điện tử

Xã Hợp Thành nâng cao tỷ lệ tích hợp thông tin thẻ BHYT vào Sổ sức khỏe điện tử

Xã Hợp Thành đã và đang đẩy mạnh chiến dịch tích hợp thông tin thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) vào Sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhằm xây dựng nền tảng dữ liệu số thống nhất, tăng cường kết nối thông tin y tế. Việc ứng dụng công nghệ cũng giúp người dân được thụ hưởng các dịch vụ y tế hiện đại, thuận tiện, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của chính quyền địa phương.

Đảng viên tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số

Đảng viên tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số

Trong tiến trình chuyển đổi số (CĐS), đội ngũ đảng viên trong toàn tỉnh giữ vai trò nòng cốt, gương mẫu trong việc học tập, rèn luyện và ứng dụng kỹ năng số vào thực tiễn công tác. Sự chủ động tiếp cận công nghệ, khai thác dữ liệu và sử dụng các nền tảng số không chỉ thể hiện tinh thần tiên phong mà còn góp phần thiết thực vào xây dựng chính quyền số, thúc đẩy CĐS toàn diện ngay từ cơ sở.

Những người "chép sử” thời đại số

Những người "chép sử” thời đại số

Thời gian qua, với tinh thần “Tuổi trẻ uống nước nhớ nguồn - viết tiếp bản hùng ca”, Đoàn Thanh niên xã Bảo Thắng đã triển khai hoạt động số hóa ký ức lịch sử, đưa lời kể của các cựu chiến binh về “thời hoa lửa” lan tỏa trên không gian mạng. Với cách làm sáng tạo, tuổi trẻ Bảo Thắng đã và đang góp phần lưu giữ giá trị lịch sử bằng phương thức hiện đại, trở thành những “người chép sử” của thời đại số.

Bình dân hoá AI

Bình dân hoá AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành công cụ gần gũi, dễ tiếp cận với mọi người. Đây là một bước tiến của “bình dân hoá AI”, không chỉ hỗ trợ giáo dục, sinh hoạt và công việc, AI còn mở ra cơ hội sáng tạo, nâng cao năng lực và trải nghiệm cho cộng đồng.

Đào tạo kiến thức AI hình thành lực lượng “hạt nhân số”

Đào tạo kiến thức AI hình thành lực lượng “hạt nhân số”

Trong bối cảnh chuyển đổi số (CĐS) diễn ra mạnh mẽ, tỉnh Lào Cai đang đẩy mạnh trang bị kiến thức về trí tuệ nhân tạo (AI) cho đội ngũ cán bộ, hướng tới hình thành lực lượng nhân sự có tư duy số, kỹ năng số và năng lực làm việc trên nền tảng dữ liệu. Đây được xem là bước đi quan trọng giúp Lào Cai bắt nhịp với kỷ nguyên số, xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả và phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.

Trường Cao đẳng Lào Cai tổ chức hội thảo "Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo"

Trường Cao đẳng Lào Cai tổ chức hội thảo "Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo"

Sáng 26/11, Trường Cao đẳng Lào Cai tổ chức Hội thảo chuyên đề “Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo”. Tham gia hội thảo có hơn 200 đại biểu là chuyên gia, lãnh đạo các sở, ngành có liên quan; Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề công tác xã hội; lãnh đạo, nhà giáo và sinh viên ngành công nghệ thông tin của Trường Cao đẳng Lào Cai, Trường Cao đẳng Nghề Yên Bái, Trường Cao đẳng Lai Châu...

Khu vực Megalive tại Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt – Trung (Lào Cai).

Mở rộng không gian số cho hội chợ truyền thống

Chỉ trong 3 ngày phát sóng, khu vực Megalive tại Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) đã xử lý trên 2.000 đơn hàng và thu hút hơn 2 triệu lượt xem trên các nền tảng Shopee và TikTok. Từ một góc nhỏ trong không gian hội chợ truyền thống đã mở ra không gian rộng lớn cho các doanh nghiệp tham gia hội chợ.

Lào Cai: Hơn 100 báo cáo viên pháp luật được bồi dưỡng kiến thức chuyển đổi số và kỹ năng số

Lào Cai: Hơn 100 báo cáo viên pháp luật được bồi dưỡng kiến thức chuyển đổi số và kỹ năng số

Sáng 25/11, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lào Cai phối hợp với Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức chương trình bồi dưỡng kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số và kỹ năng viết tin, bài cho báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh năm 2025.

Công nghệ số "gõ cửa" trạm y tế

Công nghệ số "gõ cửa" trạm y tế

Thời gian qua, chất lượng khám chữa bệnh tại các trạm y tế cơ sở đã có nhiều đổi thay rõ nét nhờ chuyển đổi số. Công nghệ được ứng dụng vào quản lý, khám chữa bệnh và truyền thông sức khỏe, giúp nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ y tế và chất lượng phục vụ người dân.

Tuổi trẻ Lương Thịnh tiên phong chuyển đổi số

Tuổi trẻ Lương Thịnh tiên phong chuyển đổi số

Về xã Lương Thịnh, tỉnh Lào Cai hình ảnh đầu tiên tôi bắt gặp đó là những đoàn viên, thanh niên trong sắc áo xanh tình nguyện, đến từng thôn, bản, hộ gia đình để hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng dịch vụ công, sử dụng thanh toán không tiền mặt, hay khai thác kho ứng dụng nông nghiệp thông minh…

fb yt zl tw