Việc liên kết chuỗi để khôi phục nghề trồng dâu, nuôi tằm ở huyện Bảo Yên với “bà đỡ” là Hợp tác xã Nấm Tam Đảo bước đầu chứng minh hiệu quả về kinh tế, mở ra hướng phát triển vùng trồng dâu nuôi tằm bền vững tại huyện Bảo Yên nói riêng và các địa phương khác trong tỉnh nói chung.
Nghề trồng dâu nuôi tằm theo hướng hàng hóa phát triển mạnh và lan rộng ra nhiều xã trên địa bàn huyện Bảo Yên trong giai đoạn 2017 - 2020. Cao điểm, diện tích trồng dâu nuôi tằm ở địa phương này đạt gần 300 ha. Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, ngành dâu tằm tơ bị suy thoái, giá kén tằm chạm đáy nên nhiều hộ đã “quay lưng” với nghề trồng dâu nuôi tằm.
Nông dân xã Kim Sơn thu hoạch lá dâu để nuôi tằm.
Cuối năm 2022, trên hành trình tìm kiếm cơ hội hợp tác phát triển vùng nguyên liệu phục vụ nhu cầu sản xuất đông trùng hạ thảo, Hợp tác xã (HTX) Nấm Tam Đảo đã phối hợp với các cấp chính quyền của huyện Bảo Yên tuyên truyền, vận động người dân quay lại nghề trồng dâu nuôi tằm.
Ông Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo chia sẻ: Để khôi phục và phát triển vùng trồng dâu nuôi tằm tại huyện Bảo Yên, HTX đã đến tận nơi cung cấp giống dâu mới, con giống chất lượng, hỗ trợ một phần kinh phí đầu tư ban đầu theo hình thức HTX đầu tư trước, sau đó trừ dần khi thu hoạch kén tằm. Bên cạnh đó, HTX cùng đến, cùng làm, hỗ trợ kỹ thuật theo kiểu “cầm tay chỉ việc” đến khi bà con nắm vững kỹ thuật sản xuất.
Nghề trồng dâu nuôi tằm ở huyện Bảo Yên đang phục hồi.
Từ một héc-ta cây dâu thâm canh lại để nuôi tằm thử nghiệm, đến nay, toàn huyện Bảo Yên đã khôi phục và phát triển vùng dâu tằm đạt diện tích 31,1 ha. Cùng với việc thu mua kén tằm lấy nhộng sản xuất đông trùng hạ thảo, HTX Nấm Tam Đảo cũng phối hợp với các đối tác thu mua toàn bộ sản lượng kén tằm cho nông dân huyện Bảo Yên. Đến thời điểm hiện tại, ước thu nhập bình quân từ trồng dâu nuôi tằm tại huyện Bảo Yên đạt 145,8 triệu đồng/ha (khi giá kén ổn định 120 nghìn đồng/kg).
“Chúng tôi sẵn sàng ký kết hợp đồng tiêu thụ kén tằm thông qua HTX, Tổ hợp tác ở các xã, thậm chí có thể ký kết với từng hộ dân. HTX cam kết thu mua với giá bình ổn (120 nghìn đồng/kg kén), biên độ dao động theo tình hình thực tế của thị trường nhưng không dưới 80 nghìn đồng/kg. HTX cũng cam kết bao tiêu toàn bộ kén tằm nên bà con có thể yên tâm phát triển sản xuất và gắn bó lâu dài với nghề trồng dâu nuôi tằm”- ông Nguyễn Quốc Huy khẳng định.
Ông Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo giới thiệu phương pháp thu hoạch kén với đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh.
Với những kết quả khả quan trong hơn một năm qua, HTX Nấm Tam Đảo đang tiếp tục khảo sát tại các địa phương khác (Văn Bàn, Bảo Thắng, Bát Xát…) để mở rộng vùng trồng dâu nuôi tằm với mục tiêu đạt 500 ha cho thu hoạch lá vào năm 2026. Việc phát triển vùng nguyên liệu này nhằm đáp ứng tiêu chuẩn cơ bản để đơn vị này xây dựng nhà máy ươm tơ công nghiệp tại huyện Bảo Yên trong thời gian tới. Nhà máy này không chỉ giúp tiêu thụ toàn bộ sản lượng kén tằm ở địa phương mà còn giúp kịp thời sơ chế và chế biến để đảm bảo chất lượng nhộng tằm sản xuất đông trùng hạ thảo cũng như tơ tằm chất lượng phục vụ các nhà máy dệt đã liên kết với HTX.
Bên cạnh đó, HTX đang tiếp tục mở rộng đầu tư, phát triển đa dạng sản phẩm chế biến sâu từ đông trùng hạ thảo, hướng tới nhiều thị trường, giúp tiêu thụ nhiều nguyên liệu nhộng tằm. Đồng thời, xây dựng kế hoạch và ký kết cụ thể hợp đồng hợp tác với các đối tác lớn trong lĩnh vực dệt may xuất khẩu để tiêu thụ kén, tơ tằm; làm hồ sơ đăng ký mã vùng trồng, nguyên liệu tơ tằm tại Lào Cai hướng tới xuất khẩu tơ lụa ra thế giới…
Xa hơn nữa, HTX Nấm Tam Đảo sẽ nghiên cứu đầu tư công nghệ xử lý phế phẩm sau khi nuôi tằm thành phân bón hữu cơ vi sinh phục vụ sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh; xây dựng mô hình thêu dệt thủ công các sản phẩm lụa tơ tằm, đón khách tham quan, trải nghiệm nhằm xúc tiến quảng bá sản phẩm, làng nghề... góp phần phát triển du lịch trong lĩnh vực này.
“Bên cạnh đông trùng hạ thảo, đích lớn nhất chúng tôi muốn hướng đến là tạo ra những sản phẩm lụa tơ tằm hữu cơ từ vùng nguyên liệu Lào Cai gắn với hoạt động du lịch để nâng cao giá trị ngành dâu tằm tơ của tỉnh, giúp nông dân làm giàu từ nghề trồng dâu nuôi tằm”.
ông Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo.
Kỳ vọng gắn bó và đưa ngành dâu tằm tơ tại tỉnh Lào Cai phát triển bền vững, ông Nguyễn Quốc Huy mong muốn các cấp, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh sẽ đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách để HTX phát triển vùng nguyên liệu, nhân rộng mô hình trồng dâu nuôi tằm liên kết theo chuỗi giá trị theo hướng bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho nông dân.
Đồng chí Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh cùng đoàn công tác kiểm tra vùng trồng dâu tằm tại huyện Bảo Yên.
Nói về việc phục hồi và phát triển vùng trồng dâu nuôi tằm, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh khẳng định: Tỉnh Lào Cai có nhiều tiềm năng và điều kiện thuận lợi để phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm. Tỉnh mong muốn các doanh nghiệp, HTX tham gia phát triển vùng trồng dâu nuôi tằm theo chuỗi giá trị nhằm đảm bảo tính bền vững. Lào Cai sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, HTX tham gia quá trình phát triển vùng nguyên liệu, đồng hành với nông dân trồng dâu nuôi tằm. Song song với đó, tỉnh kỳ vọng khi có vùng nguyên liệu đủ lớn, các doanh nghiệp, HTX sẽ đầu tư xây dựng nhà máy ươm tơ tại tỉnh Lào Cai để nâng cao chất lượng sản xuất, góp phần phát triển ngành dâu tằm tơ xanh và bền vững.
Những ngày cuối tháng 12, tôi trở lại xã Bảo Hà - vùng quê yên bình đang bừng lên sức sống mới. Trên khắp các thôn, bản, tinh thần lao động sản xuất hiện rõ qua ánh mắt và nụ cười rạng rỡ của người dân, tạo nên không khí phấn khởi lan tỏa toàn địa phương.
Giai đoạn 2023 - 2025, Hội Nông dân tỉnh Lào Cai đã thành lập mới 98 chi hội nông dân nghề nghiệp, nâng tổng số toàn tỉnh lên 166 chi hội với khoảng 4.500 thành viên, đồng thời duy trì 687 tổ hội nông dân nghề nghiệp với hơn 8.300 hội viên tham gia.
Thời gian qua, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng ở các xã vùng cao như Hạnh Phúc, Phình Hồ, Trạm Tấu được triển khai đồng bộ. Các mô hình sản xuất mới từng bước tạo chuyển biến rõ nét trong thu nhập của người dân, góp phần giảm nghèo đa chiều, bền vững, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Vấn đề môi trường, đặc biệt là rác thải sinh hoạt, chất thải nông nghiệp và chăn nuôi đang nổi lên như “bài toán” không dễ giải ở nhiều địa phương trong tỉnh.
Giao thông thuận lợi không chỉ giúp việc đi lại của người dân xã Bảo Hà được cải thiện, mà còn tạo điều kiện cho giao thương phát triển, góp phần nâng cao đời sống mọi mặt của bà con.
Nhờ sự quan tâm và tập trung nguồn lực cho phát triển hạ tầng, chuyển đổi mô hình sản xuất và nâng cao thu nhập cho người dân, diện mạo nông thôn ở xã vùng cao Lùng Phình ngày càng đổi mới, khang trang.
Thời gian qua, bằng nhiều chương trình, hoạt động thiết thực và hiệu quả, Hội Nông dân xã Bảo Hà đã thực sự trở thành điểm tựa vững chắc, hỗ trợ hội viên trong phát triển sản xuất, kinh doanh, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Ngoài phát triển nông nghiệp với các mô hình trồng rau, cây ăn quả ôn đới, cây dược liệu hay phát triển du lịch, nhiều nông dân trên địa bàn xã Lùng Phình đã mạnh dạn đưa giống cây trồng mới vào sản xuất hoặc đầu tư mở xưởng mộc, chế biến gỗ... góp phần nâng cao thu nhập và từng bước giảm nghèo.
Tháng 12, sương núi Bản Xèo buông xuống thành những dải mỏng như lụa, phủ lên những triền đá xám lạnh. Giữa cái giá rét của vùng cao, sắc cam ấm từ những vườn quýt đang độ chín như đánh thức cả sườn núi. Đó là vườn quýt của anh Vàng Văn Dũng, người đầu tiên đưa giống quýt về trồng tại xã Bản Xèo, mở ra một hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương.
Những năm qua, Hội Nông dân xã Lùng Phình đã phát huy rõ vai trò nòng cốt, đồng hành cùng hội viên thi đua lao động sản xuất, từng bước đổi mới tư duy, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, góp phần nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.
Thông qua việc đẩy mạnh hỗ trợ sinh kế và tạo điều kiện để người nghèo tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, năm 2025, xã Phúc Lợi đã giúp 126 hộ nghèo, cận nghèo thoát nghèo, đưa tỷ lệ nghèo đa chiều của xã giảm từ 9,99% xuống còn 6,23%.
Từ mô hình nuôi gà ngắn ngày nhiều rủi ro, chị Phan Thị Huyền xã Tiên Lục, tỉnh Bắc Ninh đã mạnh dạn chuyển sang nuôi gà trống thiến dài ngày, mang lại doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi lứa, mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho nông hộ địa phương.
Nắm bắt lợi thế, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Lùng Phình đã mạnh dạn đầu tư, phát triển du lịch trải nghiệm gắn với homestay, farmstay và các vườn cây ăn quả ôn đới. Mô hình này không chỉ góp phần tạo sinh kế, tăng thu nhập mà còn giúp người dân trên địa bàn xã giảm nghèo bền vững.
Sản lượng thủy sản trên địa bàn xã Bảo Hà năm 2025 ước đạt 665 tấn, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của nuôi trồng thủy sản trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của địa phương.
Thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, những năm qua xã Bảo Hà đã tập trung triển khai nhiều mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện thực tế địa phương. Từ trồng trọt, chăn nuôi đến phát triển kinh tế hộ gia đình, các mô hình không chỉ tạo sinh kế ổn định cho người dân mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập, từng bước cải thiện đời sống.
Để những bó rau xanh, túi gạo, miến hay chai tương ớt từ các bản làng miền núi Lào Cai có mặt trên kệ của các siêu thị lớn là cả một quá trình dài, bắt đầu từ chuyển biến tư duy sản xuất của nông dân đến sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cơ quan chức năng.
Trên những thửa ruộng bậc thang, nương đồi và các trang trại xanh màu no ấm của Lào Cai, phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi đang lan tỏa sâu rộng. Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, người nông dân đã mạnh dạn đổi mới tư duy, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi, phát triển kinh tế tập thể.
Hội Nông dân tỉnh Lào Cai vừa bàn giao cây giống mận Tả Van chín sớm và vật tư nông nghiệp cho 25 hộ nông dân xã Bắc Hà nhằm triển khai mô hình “Ứng dụng chế phẩm sinh học trong trồng mận Tả Van chín sớm” trên diện tích 8 ha.