Mới chớm đông nhưng sương mù đã tràn xuống phủ khắp các sườn núi, giăng kín đường đi. Theo dòng người và xe nối nhau trên Quốc lộ 4D, chúng tôi đến Tả Phìn - "cửa ngõ" Khu Du lịch quốc gia Sa Pa. Tuyến Quốc lộ 4D có gần 10 km đi qua địa bàn xã, đang được cải tạo, nâng cấp; đoạn từ cầu Móng Sến đi trung tâm Sa Pa đang được mở rộng lên 2 làn xe. Dự án đường kết nối khu vực Trung Chải (cũ) đến Tả Phìn (cũ) cũng đang được hoàn thiện tạo thuận lợi cho người dân giao thương, đi lại.
Trên những đoạn đường đang được mở rộng, dễ dàng bắt gặp hình ảnh cán bộ công an xã đứng phân luồng, hướng dẫn người dân di chuyển an toàn. Khi hỏi chuyện, các anh nói vui: “Giữ đường an toàn cũng là tuyên truyền pháp luật!”. Câu nói ấy phần nào phác họa vai trò của lực lượng công an xã Tả Phìn trong hành trình đưa pháp luật đến từng thôn, bản, người dân nơi vùng cao.
Xã Tả Phìn hiện nay được thành lập trên cơ sở hợp nhất 2 xã Tả Phìn và Trung Chải, thuộc thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai (cũ). Xã có 14 thôn, gần 1.700 hộ với hơn 10.000 nhân khẩu thuộc 5 dân tộc: Mông, Dao, Kinh, Tày, Dáy, trong đó đồng bào Mông chiếm 82,4% dân số.
Mặc dù kinh tế - xã hội của Tả Phìn đã được cải thiện nhiều nhưng tỷ lệ hộ nghèo vẫn cao (21,6%), trình độ dân trí không đồng đều, một số tập tục lạc hậu vẫn tồn tại. Không chỉ vậy, địa hình của xã chia cắt, dân cư sống rải rác, nhiều thôn cách trung tâm xã hàng chục cây số, như Sín Chải, Pờ Sì Ngài… khiến việc tổ chức tuyên truyền pháp luật, giúp người dân tiếp cận thông tin pháp luật, các dịch vụ hành chính hoặc kiến thức phòng ngừa tội phạm gặp khó khăn. Đó cũng là nguyên nhân Công an xã Tả Phìn luôn xác định tuyên truyền pháp luật không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là điều kiện để phát triển cộng đồng bền vững, để pháp luật không chỉ “đến” với người dân, mà còn “vào” được đời sống.
Trong câu chuyện với chúng tôi, Đại úy Ngô Công Thắng - Phó Trưởng Công an xã Tả Phìn cho biết: Muốn người dân hiểu pháp luật thì phải nói theo cách của bà con, nói ở nơi bà con sinh hoạt hằng ngày, nói những điều bà con đang vướng!
Muốn người dân hiểu pháp luật thì phải nói theo cách của bà con, nói ở nơi bà con sinh hoạt hằng ngày, nói những điều bà con đang vướng!
Với quan điểm ấy, Công an xã đã tổ chức hệ thống tuyên truyền rộng khắp, linh hoạt, phù hợp với điều kiện địa phương. Các buổi tuyên truyền không chỉ tổ chức trong hội trường, mà còn lồng ghép vào các hoạt động cộng đồng, như họp thôn, sinh hoạt chi bộ, Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, các buổi tập huấn của Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên xã hoặc những buổi sinh hoạt tôn giáo... Những buổi tuyên truyền đã trở thành “lớp học pháp luật” giản dị, nơi người dân được nghe cán bộ phân tích về tránh nạn lừa đảo trên mạng; phòng, chống mua bán người; ngăn chặn bạo lực học đường; hiểu về pháo nổ, an toàn cháy nổ…
Tại các trường học, kiến thức pháp luật được đưa vào hoạt động ngoại khóa, như phòng, chống bạo lực học đường; tác hại của ma túy và thuốc lá; an toàn khi tham gia mạng xã hội; phòng cháy, chữa cháy; quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và đặc biệt là Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Những kiến thức pháp luật được tuyên truyền, sáng tạo, dễ hiểu. Học sinh được nghe kể câu chuyện, xem tình huống trực quan và trao đổi bằng chính trải nghiệm quanh mình. Chỉ riêng trong năm 2025, xã đã tổ chức hàng trăm lượt tuyên truyền lồng ghép. Từ khi đi vào hoạt động theo đơn vị hành chính mới (1/7/2025) đến nay, Công an xã đã triển khai hơn 50 buổi tuyên truyền, thu hút gần 10.000 lượt người dân tham gia.
Trong thời đại số, nhiều người dân Tả Phìn đã sử dụng điện thoại thông minh. Điều này giúp Công an xã áp dụng các kênh truyền thông mới: Fanpage Công an xã, Zalo “Kết nối bình yên”, các nhóm cộng đồng của từng thôn kết hợp sử dụng loa phát thanh, tờ rời hoặc xây dựng các mô hình để kiến thức pháp luật trở nên trực quan, dễ tiếp cận. Nhờ đó, nhận thức pháp luật của người dân được nâng lên rõ rệt. Trong trường hợp có tình huống xảy ra trên địa bàn như sạt lở, tai nạn, thông báo truy tìm hoặc cảnh báo lừa đảo… lập tức thông tin được đăng tải, gửi trực tiếp tới điện thoại người dân. Những tờ rời trước đây phát mỗi dịp lễ, tết, nay được chuyển thành hình ảnh, video ngắn, giúp người dân dễ tiếp cận và ghi nhớ hơn.
Công an xã còn khai thác, phát huy hiệu quả hoạt động lắng nghe, giải đáp thắc mắc pháp lý, hỗ trợ thủ tục hành chính ngay tại cộng đồng. Qua đó, niềm tin của Nhân dân vào pháp luật và chính quyền được củng cố, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu xây dựng xã hội “kỷ cương, an toàn, nhân văn”. Sự gần gũi, thiết thực của Công an xã là chìa khóa giúp pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, trở thành công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tả Phìn - Vũ Đức Hòa cho biết: Nói chuyện trực tiếp vẫn là quan trọng nhất, nhưng mạng xã hội giúp chúng tôi truyền thông tin nhanh hơn, rộng rãi hơn, giảm rủi ro vi phạm pháp luật.
Nhờ việc tuyên truyền thường xuyên, sâu sát, ý thức chấp hành pháp luật của người dân Tả Phìn đã có chuyển biến rõ rệt.
Trên các tuyến đường liên thôn, liên xã, quốc lộ, hầu như không xảy ra tình trạng người dân không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông bằng mô tô, xe máy, xe máy điện…; không xảy ra tình trạng thanh - thiếu niên phóng nhanh, vượt ẩu. Tại cổng trường, cha mẹ đưa đón con bằng xe máy đều ý thức đội mũ bảo hiểm cho cả trẻ nhỏ - việc trước đây thường bị xem nhẹ. Đặc biệt, tai nạn giao thông trên địa bàn giảm cả 3 tiêu chí: số vụ, số người tử vong và số người bị thương. Người dân chủ động báo tin khi phát hiện đối tượng lạ mặt có dấu hiệu khả nghi.
Song song với tuyên truyền, Công an xã Tả Phìn còn phối hợp với Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh tổ chức tuần tra khép kín trên tuyến Quốc lộ 4D - vốn luôn đông phương tiện và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Các chốt kiểm tra, nhắc nhở được lập linh hoạt, đặc biệt vào giờ cao điểm. Những hôm sương mù, tầm nhìn hạn chế, lực lượng công an xã liên tục sử dụng loa tay, đèn pin dẫn đường, hướng dẫn lái xe an toàn.
Không chỉ tích cực tuyên truyền pháp luật, lực lượng công an nơi đây còn chủ động bảo đảm an toàn cho người dân khi xảy ra thiên tai. Mùa mưa bão năm nay, xã Tả Phìn chịu nhiều thiệt hại do mưa lớn và sạt lở đất. Riêng tuyến Quốc lộ 4D qua địa bàn xã xuất hiện 16 điểm sạt lở lớn nhỏ. Có thời điểm, đất đá tràn xuống chắn ngang đường, gây ách tắc và đe dọa sự an toàn của người dân. Trong mọi tình huống, Công an xã đều cử lực lượng ứng trực 24/24 giờ: Lập rào chắn, phân luồng giao thông, khuyến cáo người dân không đi vào vùng nguy hiểm, hỗ trợ cứu hộ phương tiện… Nhờ sự chủ động và tinh thần trách nhiệm, năm 2025 Tả Phìn không ghi nhận trường hợp tử vong do thiên tai; người dân được hỗ trợ ổn định đời sống kịp thời sau mỗi đợt mưa bão.
Có thể thấy, ở Tả Phìn, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật không còn là những khẩu hiệu khô cứng mà là những buổi trò chuyện sau giờ làm, những buổi họp thôn dưới mái nhà văn hóa, những chia sẻ mộc mạc bằng tiếng Mông, tiếng Dao, là ánh đèn pin của cán bộ trực đêm trong trận mưa kéo dài, là thông báo gửi đến từng điện thoại chỉ trong vài giây, là những buổi tuyên truyền trên sân trường...
Sự kiên trì của lực lượng công an xã, sự vào cuộc của cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể đã khiến pháp luật trở nên gần gũi, thực tế hơn. Người dân tìm đến pháp luật như tìm đến điểm tựa an toàn; khi gặp mâu thuẫn, họ hỏi cán bộ; khi có vướng mắc thủ tục, họ tìm đến trụ sở xã; khi thấy điều bất thường, họ chủ động báo tin…
Tả Phìn đang thay đổi từng ngày. Những con đường mới kết nối nông thôn với đô thị trung tâm; những homestay “mọc lên” giữa thung lũng; những cánh đồng lúa xanh trải dài. Trong sự chuyển mình ấy, pháp luật trở thành nền nếp, “người bạn” đồng hành với người dân dựng xây cuộc sống bình yên. Và điều đáng quý nhất: Mỗi buổi tuyên truyền, dù lớn hay nhỏ, đều gieo thêm một "mầm" nhận thức, một thái độ sống văn minh, một ý thức thượng tôn pháp luật trong mỗi người dân Tả Phìn.
Trình bày: Bích Huệ
